Πού επενδύουν οι πλούσιοι και διάσημοι: Κότερα, Ferrari και στα... παπούτσια του Τζόρνταν

Οταν τα χρήματα χάνουν την αξία τους, τη συντήρηση της περιουσιακής κατάστασης μπορεί να κάνει μια σειρά από assets. Αυτό φαίνεται ότι το έχουν κατανοήσει οι Ultra-High-Net-Worth-Individuals (UHNWIs - τα άτομα με ιδιαίτερα υψηλή καθαρή περιουσιακή αξία και συγκεκριμένα άνω του 1 εκατ. δολαρίων), οι οποίοι, για να προστατευτούν από τον πληθωρισμό, αλλά και από τα... αδιάκριτα βλέμματα, έχουν δημιουργήσει μια καταιγίδα επενδύσεων. Επαύλεις, super yachts, κλασικά αυτοκίνητα και έργα τέχνης έχουν μπει στο στόχαστρο, με τις εταιρείες δημοπρασιών και τους wealth managers να αναφέρουν ότι αγοραστές και πωλητές στρέφονται όλο και περισσότερο σε ιδιωτικές πωλήσεις και off-market listings προκειμένου να αποφύγουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα αδιάκριτα βλέμματα.

Σύμφωνα με το Wealth Report 2024 της εταιρείας αναλύσεων περιουσιακών στοιχείων Knight Frank, το ιδιωτικό κεφάλαιο (δηλαδή οι ιδιωτικές συναλλαγές) στις επενδύσεις real estate έφτασε σε σημείο ρεκόρ για το περασμένο έτος, καλύπτοντας το 49% των συνολικών συναλλαγών, με το 22% των πλουσίων να εκφράζει την πρόθεση να επενδύσει σε οικιστικά ακίνητα και το 19% σε εμπορικά. Το real estate είναι ο επικεφαλής των επενδύσεων που επιλέγουν οι εύποροι για να δημιουργήσουν πλούτο - με την τάση (της δημιουργίας πλούτου) να επιστρέφει δυναμικά, με τον αριθμό των UHNWIs να αυξάνεται κατά 4,2% στη διάρκεια του 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, κάτι που σημαίνει ότι 70 πολύ πλούσιοι δημιουργούνταν κάθε μέρα του προηγούμενου έτους.

Μετοχές και ομόλογα

Επειτα από ένα καταστροφικό επενδυτικό περιβάλλον, το 2022, που χαρακτηρίστηκε από την κατάρρευση των αποδόσεων μετοχών και ομολόγων και την απώλεια 10 τρισ. δολαρίων στα χαρτοφυλάκια των UHNWIs, το 2023 είδε μια αναστροφή των αποδόσεων.

Ο αριθμός των UHNWIs παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 4,2% σε 626.619, από 601.300 έναν χρόνο νωρίτερα. Αυτό αντιστρέφει και με το παραπάνω την πτώση του 2022. Σε περιφερειακό επίπεδο η δημιουργία πλούτου καθοδηγήθηκε από τη Βόρεια Αμερική (7,2%) και τη Μέση Ανατολή (6,2%), με τη Λατινική Αμερική να είναι η μόνη περιοχή που είδε τον πληθυσμό της σε πλούσια άτομα να μειώνεται. Η γειτονική μας Τουρκία προηγείται στην κατάταξη της Knight Frank, με αύξηση 10% στον αριθμό των UHNWIs (γεγονός το οποίο εξηγείται από την προσφυγή σε αυτή Ρώσων πλουσίων που συνεχίζουν να μετακινούνται για να γλιτώσουν τις κυρώσεις των Δυτικών), ακολουθούμενη από τις ΗΠΑ με 8%. Στην κορυφή της λίστας σε ό,τι αφορά το entry level για να θεωρηθεί κάποιος UHNWI είναι το Μονακό, όπου το όριο είναι 12,9 εκατ. δολάρια για να ενταχθεί κανείς στο κλαμπ του 1%. Ακολουθούν το Λουξεμβούργο με 10,8 εκατ. δολάρια ΗΠΑ και η Ελβετία με 8,5 εκατ. δολάρια.

Από τη μελέτη των τάσεων των UHNWIs για το περασμένο έτος, προκύπτει ότι υπήρξαν αρκετά θετικά κέρδη από επενδύσεις πολυτελείας το 2023. Η τέχνη σημείωσε άνοδο 11%, τα κοσμήματα 8%, τα ρολόγια 5%, τα νομίσματα 4% και τα έγχρωμα διαμάντια 2%. Το ίδιο διάστημα, ο πληθωρισμός παγκοσμίως, σύμφωνα με το ΔΝΤ, ανήλθε στο 6,9% το 2023, γεγονός που σημαίνει ότι τα συλλεκτικά είδη πολυτελείας τέχνης και τα κοσμήματα παρείχαν αποδόσεις που «κάλυπταν τη ζημιά» από τον πληθωρισμό.

Off-market listings

Τα στοιχεία από τις πωλήσεις των μεγαλύτερων οίκων δημοπρασιών του πλανήτη καταδεικνύουν ξεκάθαρα την τάση των πλουσίων αγοραστών και πωλητών να προτιμούν περισσότερο τις ιδιωτικές πωλήσεις και τα off-market listings, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται και από αυτό που συμβαίνει στην αγορά έργων τέχνης. Παρότι οι πωλήσεις σε δημόσιες δημοπρασίες μειώνονται, την ίδια ώρα οι ιδιωτικές πωλήσεις αυξάνονται. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα assets, στα οποία επενδύουν μανιωδώς οι UHNWIs για να νικήσουν τον πληθωρισμό.

Κάπως έτσι, οι κορυφαίοι οίκοι δημοπρασιών του κόσμου (Sotheby’s, Christie’s και Phillips) κατέγραψαν για το 2023 συνδυασμένες πωλήσεις μέσω δημοσίων δημοπρασιών, μειωμένες κατά 19%. Αντίθετα, ο Christie's κατέγραψε αύξηση των ιδιωτικών συμφωνιών πώλησης κατά 5% και ο Sotheby’s κατά 4%.

Η ζήτηση για ιδιωτικές πωλήσεις σε assets που δεν ήταν τόσο δημοφιλή τα προηγούμενα χρόνια είναι τόσο μεγάλη που το νεοσύστατο τμήμα ιδιωτικών πωλήσεων του RM Sotheby’s καταγράφει υπερτετραπλασιασμό των πωλήσεων σε συλλεκτικά, σπάνια και πολύ ακριβά μοντέλα κλασικών αυτοκινήτων. Ο Σέλμπι Μάγιερς, παγκόσμιος επικεφαλής ιδιωτικών πωλήσεων της RM Sotheby’s, λέει ότι αυτές οι πωλήσεις που γίνονται με διακριτικότητα, χωρίς δημοπρασία ή ανακοίνωση δημόσιας τιμής, αντιπροσωπεύουν πλέον σχεδόν το 1/3 των εσόδων του οίκου.

Στα κλασικά αυτοκίνητα, για το 2023 καταγράφηκε άνοδος μόλις στο 29% της αγοράς. Ομως αυτό είναι το κομμάτι που αφορά τα πολύ ακριβά αυτοκίνητα. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ferrari 330 LM/250 GTO του 1962, η οποία πουλήθηκε από τον RM Sotheby’s στη Νέα Υόρκη για 51,7 εκατ. δολάρια - ιστορικό ρεκόρ για τη μάρκα, για την οποία ο οίκος βλέπει ότι έχει περιθώριο έως τα 60 εκατ. δολάρια φέτος.

Ρεκόρ στα κότερα, αλλά όχι μόνο αυτά…

Η πώληση αυτής της Ferrari, σύμφωνα με την έκθεση Wealth Report 2024 της Knight Frank, ήταν η πιο ακριβή επένδυση πολυτελείας των UHNWΙs για το περασμένο έτος. Αλλες τέτοιες «θορυβώδεις» επενδύσεις, όπως αναφέρθηκαν από τους μεγαλύτερους οίκους δημοπρασιών Sotheby’s, Christie’s και GreatCollections, ήταν ένα χρυσό ρολόι χειρός Patek Philippe Two-Crown World Time, που πωλήθηκε για 8,5 εκατ. δολάρια, το ουίσκι Macallan Adami 1926, που πωλήθηκε για 2,7 εκατ. δολάρια και ένα χρυσό νόμισμα του 1795 Capped Bust Gold Eagle 9 Leaves αξίας 10 δολαρίων ΗΠΑ, που πωλήθηκε για 2,7 εκατ. δολάρια. Στον κλάδο των κοσμημάτων, αξεσουάρ και τέχνης, το διαμάντι Eternal Pink 10,57 καρατίων πωλήθηκε για 34,8 εκατ. δολάρια, μια τσάντα Birkin 25 (Himalaya Niloticus) με λευκόχρυσο 18 καρατίων και διαμάντια, πωλήθηκε για 360.000 δολάρια, ο πίνακας «Femme a la Montre» του Πικάσο πωλήθηκε για 139,4 εκατ. δολάρια, το δαχτυλίδι Blue Royal με ένα μπλε διαμάντι 17,61 καρατίων πωλήθηκε για 43,8 εκατ. dολάρια - και πέντε magnums Romanee-Conti 1999 πωλήθηκαν για 280.000 δολάρια.

Η έκθεση, επεξεργαζόμενη και τα στοιχεία των κορυφαίων brokers super yachts του πλανήτη, καταγράφει και μια έκρηξη στις πωλήσεις τεράστιων σκαφών αναψυχής, με αυτές των γιοτ μεγαλύτερης αξίας να κυριαρχούν. Το 2023, η βιομηχανία σκαφών αναψυχής κατέγραψε τη μεγαλύτερη μεσιτική συμφωνία στην ιστορία της, με την πώληση του super yacht 115 μέτρων AHPO της Lurssen αντί 330 εκατ. ευρώ. Την πώληση διαχειρίστηκε η Moran Yacht & Ship.

Στον τομέα των ακινήτων, οι off market listings ακινήτων αξίας άνω των 20 εκατ. δολαρίων ανθεί, με τις περισσότερες συμφωνίες για επαύλεις και ακίνητα, γενικότερα μεγάλης αξίας, που αλλάζουν χέρια να καταγράφονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και συγκεκριμένα στο Μανχάταν, στο Μαλιμπού, στο Ασπεν, στα Χάμπτονς και το Παλμ Μπιτς.
Και καθώς ο δείκτης επενδύσεων πολυτελείας της Knight Frank παρακολουθεί 10 βασικές επενδύσεις τέτοιου είδους, οι UHNWIs επενδύουν όλο και περισσότερο σε ένα ποικίλο χαρτοφυλάκιο σπάνιων και περιζήτητων αγαθών.

Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από μια σειρά... παράξενες αγοραπωλησίες που έσπασαν ρεκόρ το 2023. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν: τα παπούτσια Air Jordan 13 του θρυλικού καλαθοσφαιριστή Μάικλ Τζόρνταν από τους τελικούς του NBA του 1998, τα οποία πουλήθηκαν για 2,2 εκατ. δολάρια, το χρυσό σπαθί του Τιπού Σουλτάν του 18ου αιώνα με χαλύβδινη λαβή, το οποίο πωλήθηκε για 14 εκατ. λίρες (περίπου 17,6 εκατ. δολάρια), μια εβραϊκή βίβλος 1.000 ετών που θεωρείται το πιο πολύτιμο χειρόγραφο που έχει πωληθεί ποτέ, πουλήθηκε για 38,1 εκατ. δολάρια και η κάρτα «One Ring» του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών», η οποία πουλήθηκε για 2 εκατ. δολάρια.

Πάντως, παρά το ρεκόρ ιδιωτικών πωλήσεων το 2023, η αύξηση των αποδόσεων της χρηματοπιστωτικής αγοράς συνέβαλε σε μια αλλαγή στην κατανομή πλούτου, που επηρέασε στην αξία των περιουσιακών στοιχείων πολυτελείας. Ο δείκτης Knight Frank Luxury Investment Index υποχώρησε κατά 1% κατά τη διάρκεια του έτους, παρασυρόμενος από την πτώση των αξιών σε σπάνια ουίσκι (-9%), κλασικά αυτοκίνητα (-6%), τσάντες (-4%) και έπιπλα (-2%). Ενώ η τέχνη (+11%), τα κοσμήματα (+8%) και τα ρολόγια (+5%) βοήθησαν να αντισταθμιστούν ορισμένες από αυτές τις μειώσεις, οι αναλυτές της Knight Frank εκτιμούν ότι αποκαλύπτεται μια ολοένα πιο απαιτητική προσέγγιση από τους επενδυτές, γεγονός που δίνει σημαντική μεταβλητότητα ανά επιμέρους αγορά.

Γιατί… ξοδεύουν τα λεφτά τους

Η έκθεση της Knight Frank Wealth Report επιχειρεί να εντοπίσει τους λόγους για τους οποίους οι UHNWIs επενδύουν σε luxury assets. Εκτός από τους… ψυχολογικούς λόγους -δηλαδή την κοινωνική καταξίωση και την αίσθηση της επίτευξης ενός ορόσημου με την αγορά ενός σπάνιου ή πολύ μεγάλης αξίας περιουσιακού στοιχείου-, το κύριο ζητούμενο είναι η επένδυση σε τομέα που θα προστατεύσει την περιουσιακή θέση και θα τους βγάλει κερδισμένους σε σχέση με την επιλογή διατήρησης ρευστού σε εποχή πληθωρισμού.

Μια πολύ απλουστευμένη περιγραφή του τρόπου με τον οποίο σκέφτονται οι wealth managers και οι εντολείς τους είναι η εξής: εάν κάποιος έχει σε ρευστό μια περιουσία που αξίζει (ας πούμε ένα πλασματικό ποσό) 50 εκατ. ευρώ, μπορεί να τα επενδύσει σε ακίνητα, έργα τέχνης και συλλεκτικά αυτοκίνητα που, αν δεν μεγαλώσουν, τουλάχιστον θα διατηρήσουν την ίδια αξία τα επόμενα χρόνια. Οταν θα τελειώσει η πληθωριστική κρίση, καθώς όσοι θα έχουν διατηρήσει το ρευστό θα έχουν μειώσει την περιουσία τους, αυτός θα μπορεί να πουλήσει πίσω τα assets που αγόρασε έναντι 100 εκατ. ευρώ και να αναδειχθεί κερδισμένος σε βάθος χρόνου, ή έχοντας διατηρήσει την περιουσιακή του θέση τουλάχιστον στην ίδια κατάσταση με την προηγούμενη, συνυπολογίζοντας τον πληθωρισμό.

Σύμφωνα με την έρευνα της Knight Frank για το 2024, το 48% των UHNWIs παγκοσμίως θεωρεί την τέχνη δημοφιλή απόκτηση -και η δύναμή της ως εναλλακτικής επένδυσης χαρτοφυλακίου αναμφίβολα τη βοήθησε να παρουσιάσει εξαιρετικά κέρδη το 2023-, το μόνο συστατικό του σχετικού δείκτη που σημείωσε διψήφια αύξηση. Αλλες δημοφιλείς επενδύσεις που αναφέρθηκαν στην έρευνα ήταν τα ρολόγια (που θεωρούνται ευνοϊκά από το 42% των UHNWIs), τα κλασικά αυτοκίνητα (που θεωρούνται ευνοϊκά από το 38% των UHNWIs) και τα εκλεκτά κρασιά (που θεωρούνται ευνοϊκά από το 35% των UHNWIs).

Ειδήσεις σήμερα:

Φωτιά στο Αιγάλεω: Ποινική δίωξη για δύο κακουργήματα στον 33χρονο Τούρκο

Conference League: Η ΕΛΑΣ «σάρωσε» την Opap Arena για τον τελικό - Αναλυτικά τα μέτρα που ισχύουν

Θεσσαλονίκη: Καταδικάστηκε πατέρας που παρενοχλούσε τη 17χρονη κόρη του - «Κακό είναι που φιλάω στο στόμα τα παιδιά μου;»