Χωρίς ταβάνι οι τιμές: Ο χαλκός παίρνει... χρυσό μετάλλιο στις αγορές

Για εκατοντάδες χρόνια ζει στη… σκιά του χρυσού και λιγότερο του ασημιού. Ο λόγος για τον κάποτε υποτιμημένο και παραγκωνισμένο χαλκό. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και στις αθλητικές διοργανώσεις η επιβράβευση με το χάλκινο μετάλλιο για τον τρίτο στην κατάταξη λογίζεται ως κάτι υποδεέστερο. Στην παραγωγή νομισμάτων - κερμάτων, επίσης, στον χαλκό ή στα παράγωγά του αναλογούν τα ευτελή μονόλεπτα, δίλεπτα και πεντάλεπτα του ευρώ. Κι ας σηματοδότησε η ανακάλυψη και η χρήση του μια ολόκληρη περίοδο της νεότερης ιστορικής εξέλιξης της ανθρωπότητας, υποδηλώνοντας έτσι τη χρησιμότητά του, την Εποχή του Χαλκού, η οποία χονδρικά διήρκεσε σχεδόν δύο χιλιετίες (3000-1100 π.Χ.).

Εφτασε, όμως, η ώρα για να πάρει την εκδίκησή του. Πρόκειται κατά πολλούς, για μια νέα Εποχή του Χαλκού που ήδη ξεκίνησε, σε σημείο που να αποκαλείται πλέον «κόκκινο χρυσάφι», καθώς οι τιμές του έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη και οι αναλυτές δεν μπορούν να προσδιορίσουν ακόμα το ταβάνι του. Η τιμή του στις χρηματιστηριακές αγορές ανεβαίνει ιλιγγιωδώς από τον Απρίλιο, προσεγγίζει το όριο των 11.000 δολαρίων ανά τόνο και τα φετινά κέρδη στα δύο σημαντικότερα χρηματιστήρια εμπορευμάτων του κόσμου, τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, ξεπερνούν το 20%. Και το ράλι δεν προβλέπεται να σταματήσει πριν τουλάχιστον από το τέλος της δεκαετίας. Τι ακριβώς συμβαίνει λοιπόν;

Ο λόγος είναι απλός: οι παγκόσμιες ανάγκες σε χαλκό, κράματα ή παράγωγά του είναι τεράστιες κι έχουν σκοπό να επιτευχθεί η απεξάρτηση της οικονομίας από τον άνθρακα, με τη ζήτηση, όμως, να αυξάνεται αντιστρόφως ανάλογα με τις δυνατότητες της προσφοράς. Βασικός νόμος της οικονομίας και των αγορών: χώρες και μεταλλευτικοί κολοσσοί εξόρυξης και εμπορίας χαλκού ήδη μεγαλουργούν και το μέλλον τους προβλέπεται ακόμη πιο λαμπρό.

Ο χαλκός χρησιμοποιείται σχεδόν σε κάθε βιομηχανία και ως εκ τούτου θεωρείται δείκτης οικονομικής υγείας, με την αγορά να του έχει δώσει το προσωνύμιο «Dr. Copper», ακριβώς λόγω της ευαισθησίας του στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες και της ικανότητάς του να απεικονίζει τις μεταβαλλόμενες προσδοκίες της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας. Τώρα, όμως, αυτό φαίνεται να αλλάζει. Πλέον, η ζήτηση αυξάνεται σημαντικά παρά τα στοιχεία για εξασθένηση της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Το πιο απαραίτητο υλικό

Γιατί, λοιπόν, αυτή η παγκόσμια παράνοια για τον «κόκκινο χρυσό»; Ο χαλκός εξαιτίας των σπάνιων αλλά και πολυδιάστατων, διασπαρμένων σε διάφορα πεδία ιδιοτήτων του θεωρείται το υλικό-κλειδί για την πράσινη μετάβαση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την έξυπνη ηλεκτροδότηση της οικονομίας. Με απλά λόγια, εφόσον θέλουμε να αποδεσμεύσουμε την παραγωγή ενέργειας από την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων, η στροφή στον χαλκό συνιστά μονόδρομο.

Καθώς, λόγω των φυσικών ιδιοτήτων του, πρωτίστως της ηλεκτρικής αγωγιμότητάς του, 65% πάνω από εκείνη του αλουμινίου, καθώς και της αντίστοιχης θερμικής (30 φορές περισσότερο από τον ανοξείδωτο χάλυβα και 1,5 από το αλουμίνιο), ο χαλκός είναι η σημαντικότερη πρώτη ύλη για την ενεργειακή μετάβαση και την πράσινη ανάπτυξη.

Η έμφαση στην περιβαλλοντική πολιτική από ολοένα περισσότερες χώρες και οικονομίες έχει πυροδοτήσει έναν αγώνα δρόμου για τον χαλκό σε ολόκληρη τη βιομηχανία. Οι πολλαπλές χρήσεις του χαλκού σε υπολογιστές, μπαταρίες όλων των ειδών, ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, λεωφορεία, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά, δίκτυα ηλεκτροδότησης, γεννήτριες, ακόμα και οικιακές συσκευές κ.ά. έχουν ανεβάσει στα ύψη τη χρηστική του αξία.

Είναι, επίσης, το πιο διαδεδομένο στοιχείο, στα τηλεπικοινωνιακά συστήματα, χάρη στις αγώγιμες ιδιότητές του. Στον χαλκό στηρίχτηκε η «επανάσταση» του φαξ τη δεκαετία του 1980 και στην πιο πρόσφατη εποχή οι γραμμές HDSL και ADSL, το DSP (ψηφιακή επεξεργασία σήματος), ενώ τα καλωδιακά δίκτυα χαλκού μπορούν πλέον να χρησιμοποιηθούν για την παροχή ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών και για υψηλής ταχύτητας διαδραστικές υπηρεσίες χωρίς να περιορίζεται η σημαντική αυτή ικανότητά τους.

O xαλκοσωλήνας είναι, εξάλλου, εξαιρετικά φιλικός προς το περιβάλλον. Χρησιμοποιείται πολλά χρόνια σε όλους τους τύπους των εναλλακτών θερμότητας. Ο χαλκός είναι το ιδανικό υλικό για τους σωλήνες στα υδραυλικά δίκτυα, στη θέρμανση, στο φυσικό αέριο και την πυρασφάλεια. Αλλωστε μεταφέρει το νερό χιλιάδες χρόνια. Η πρώτη γνωστή εγκατάσταση ήταν σε έναν αρχαίο αιγυπτιακό ναό σχεδόν 5.000 χρόνια πριν.

Αντέχει σε ακραίες υψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες και πιέσεις και μπορεί να εκτεθεί στην υπεριώδη ακτινοβολία και στο οξυγόνο του εξωτερικού περιβάλλοντος. Χρησιμοποιείται από πολλές υπηρεσίες: πόσιμο νερό, θέρμανση (παραδοσιακή και ακτινοβόλο), ιατρικά αέρια, συστήματα ηλιακής ενέργειας, ψεκαστήρες πυρκαγιάς και συστήματα κλιματισμού. Ακόμη, καταπολεμά τη συσσώρευση μικροβίων και βακτηρίων, όπως η λεγιονέλλα.

Επιπλέον, ως ένα από τα πιο διαδεδομένα υλικά χρήσης στα κτίρια λόγω των μοναδικών ιδιοτήτων του, αποκτά σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας της Ε.Ε. για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, καθώς τα προϊόντα του καλύπτουν πλήρως τις νέες απαιτήσεις

Τα χάλκινα κράματα έχουν μακρά ιστορία αποδεδειγμένης απόδοσης ως ανθεκτικά θαλάσσια υλικά στις εφαρμογές που έρχονται σε επαφή με το θαλασσινό νερό.

Επίσης, χρησιμοποιείται ευρύτατα στην παρασκευή κοσμημάτων και νομισμάτων. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο αρχαιότερος χάλκινος υπολογιστής και συγχρόνως πολύπλοκο αστρονομικό όργανο, πλανητάριο και πιθανότατα και αστρονομικό ρολόι.

Κατά συνέπεια, μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε άμεσα, όμως η αλήθεια είναι ότι η καθημερινή ζωή μας είναι στενά συνδεδεμένη με τη χρήση του χαλκού, το ίδιο επίσης, από την άλλη και η σωτήρια πράσινη προοπτική του πλανήτη.

Διπλασιασμός της παραγωγής

Εκτιμάται, λοιπόν, ότι λόγω της αυξημένης ζήτησης χαλκού, πρωτίστως από τις σύγχρονες τεχνολογίες ενέργειας και ακολούθως από τον κατασκευαστικό/κτιριακό τομέα, η παραγωγή χαλκού θα πρέπει να διπλασιαστεί μεταξύ 2020 και 2050, από 25 εκατομμύρια σε 50 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Μέχρι το 2050 ο σύγχρονος κόσμος θα χρειαστεί 1,5 δισεκατομμύριο τόνους πρόσθετο χαλκό, δύο φορές δηλαδή περισσότερο κόκκινο μέταλλο από τους 700 εκατομμύρια τόνους που αντιστοιχούν στη συνολική παγκόσμια παραγωγή στα τελευταία 3.000 χρόνια. Ειδικά για φέτος, προβλέπεται έλλειμμα 534.000 τόνων χαλκού.

Πρόκειται, επομένως, για μια τεράστια αγορά. Ενδεικτικά, οι παγκόσμιες πωλήσεις χαλκού πλησίασαν πέρυσι τα 310 δισ. δολάρια και αναμένεται να συνεχίσουν ανοδικά με μέσο ετήσιο ποσοστό άνω του 5% μέχρι και το 2033, φτάνοντας τότε τα 505 δισ. δολάρια. Πρόκειται για ποσό ανάλογο με το ΑΕΠ της Σιγκαπούρης ή της Νορβηγίας, χωρών με πολύ προηγμένες οικονομίες. Με αυτούς τους ρυθμούς αύξησης της ζήτησης μέχρι το 2050 αυτή αναμένεται να έχει διπλασιαστεί.

Σύμφωνα με τον Γιόαχιμ Μπέρλεμπαχ της Earth Resource Investments που εδρεύει στη Ζυρίχη, «αν θέλουμε πραγματικά να ξεφύγουμε από τα ορυκτά καύσιμα, θα χρειαστούμε περίπου την ίδια ποσότητα χαλκού τις επόμενες τρεις δεκαετίες, όπως σε όλη τη μέχρι σήμερα ιστορία της ανθρωπότητας».

Καθόλου περίεργο επομένως ότι στο ράλι έσπευσαν να πάρουν θέση και μεγάλα hedge funds. Ανάμεσά τους η Rokos Capital Management και η Andurand Capital Management, που ρισκάρουν πρόωρα, στοιχηματίζοντας για… διαστημικές πτήσεις στην τιμή του χαλκού, με καταιγισμό αγορών options στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, ποντάροντας σε τιμές 20.000 δολαρίων σε πρώτη φάση μέχρι και 40.000 δολάρια ακόμα, υπερβαίνοντας τις εκτιμήσεις και των πιο αισιόδοξων τραπεζών της Wall Street.

Ετήσιες επενδύσεις 127 δισ.

Η ζήτηση αυξάνεται και από την άλλη η προσφορά παραμένει στάσιμη ή και μειώνεται, καθότι κοστοβόρα, απαιτεί πολυδάπανες επενδύσεις, γεγονός που επίσης ανεβάζει τις τιμές. Μέχρι το 2050 πρέπει να επενδύονται σε νέα ορυχεία, τουλάχιστον 127 δισ. δολάρια ετησίως. Ωστόσο, οι επενδύσεις μειώνονται από το 2012, αντί να αυξάνονται, πέρυσι ήταν 104 δισ. Το πρόβλημα προσφοράς μεγεθύνεται, καθώς ακόμα και σήμερα να ξεκινήσει ένας εξορυκτικός κολοσσός, ένα μεγάλο project με βεβαιωμένα κοιτάσματα, θα χρειαστεί μία ολόκληρη δεκαετία μπροστά του ώστε να τα καταστήσει εμπορικά εκμεταλλεύσιμα.

Λαμβάνοντας υπόψη και το ότι ούτε η ανεύρεση νέων κοιτασμάτων είναι εύκολη υπόθεση, ούτε η εξασφάλιση άδειας λειτουργίας νέων ορυχείων, εξηγείται ο λόγος της έντονης κινητικότητας για εξαγορές και συγχωνεύσεις κολοσσών στον τομέα του χαλκού, όπου πρωτοστατούν οι δύο από τους τρεις ομίλους με τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο, οι BHP και Anglo American. Το πιθανότερο, μάλιστα, είναι πως θα γίνει ακόμα πιο έντονη τους επόμενους μήνες και χρόνια, ειδικά αν η τιμή του χαλκού εξακολουθήσει να ανεβαίνει.

Κλοπές και παραοικονομία

Οταν, όμως, τις λύσεις στη ζήτηση δεν μπορεί τις δώσει από μόνη της η αγορά με αύξηση της παραγωγής, σε μια τέτοια τεράστια και ανερχόμενη περίπτωση, όπως ο χαλκός, αναλαμβάνουν να τις δώσουν οι πάντα… ευρηματικές και ανεξάντλητες δυνάμεις της παραοικονομίας.

Στη χώρα μας, η παραγωγή δευτερογενούς χαλκού που προκύπτει από ανακύκλωση είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Σε σημαντικό βαθμό, όμως, η αγορά αυτή στηρίζεται και κινείται από παράνομα κυκλώματα, έως και οργανωμένες συμμορίες που με την απλή, από... αρχαιοτάτων χρόνων, μέθοδο της κλοπής-ληστείας, καταστρέφουν δίκτυα και υποδομές άλλοτε χαμηλού ενδιαφέροντος και άλλοτε μείζονος σημασίας, όπως οι σιδηροδρομικές, λυμαίνονται περιουσίες και αποδιαρθρώνουν ένα λειτουργικό τμήμα της παραγωγής και των υπηρεσιών. Και δεν είναι μόνο οι «συνήθεις ύποπτοι» Ρομά υπεύθυνοι γι’ αυτό το όργιο παρανομίας.

Η ετήσια ζήτηση χαλκού στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 25.000 τόνους. Σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς, οι ζημιές από τις κλοπές υλικού μόνο από το σιδηροδρομικό δίκτυο ξεπερνούν τα 10 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ στο στόχαστρο των παράνομων έχουν μπει και οι μετασχηματιστές, με τα κλοπιμαία να διοχετεύονται στα γνωστά και ως «μεταλλάδικα» και από εκεί σε χυτήρια απ’ όπου πωλούνται ως καθαρός χαλκός σε μικρές και μεγάλες βιομηχανίες και βιοτεχνίες.

Ετσι, ένα κιλό χαλκού πωλείται κατά 30% φθηνότερα της πραγματικής του αξίας σε μια αποθέωση της «μαύρης» οικονομίας, με τις προσπάθειες των Αρχών να μην έχουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, καθώς οι συμμορίες απεργάζονται ολοένα νεότερες αλλά πιο απρόβλεπτες μεθόδους, μη εξαιρουμένων των επικίνδυνων παιχνιδιών για την ίδια τη ζωή, με τα θανατηφόρα περιστατικά κατά την προσπάθεια κλοπής υλικών με χαλκό να έχουν ανησυχητικά αυξηθεί.

Το φαινόμενο της κλοπής χαλκού ειδικά από τους σιδηροδρόμους δεν είναι βεβαίως μόνο ελληνικό αλλά ανθεί όπου υπάρχει έλλειμμα χαλκού, άρα σε πολλές περιοχές του κόσμου. Οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι (Deutsche Bahn) κατάφεραν να αποτρέψουν τις κλοπές χαλκού στο δίκτυό τους, το οποίο εκτείνεται σε 34.000 χιλιόμετρα σε όλη τη χώρα (το ελληνικό είναι μόλις 2.345 χλμ,) χρησιμοποιώντας την απλή μέθοδο του «μαρκαρίσματος» του χαλκού, ώστε αυτός να μπορεί να αναγνωρίζεται όταν πωλείται από χέρι σε χέρι στην αγορά. Καθώς ο προερχόμενος από κάποια κλοπή χαλκός θα μπορούσε να αναγνωριστεί από τις Αρχές κατά τη διάρκεια ενός ελέγχου, με τις εύλογες συνέπειες για τον πωλητή.

Το όπλο της Deutsche Bahn είναι ένα ειδικής σύνθεσης σπρέι, το SelectaDNA Trace, που περιέχει δείκτες υπεριώδους ακτινοβολίας, συνθετικό DNA και σωματίδια μετάλλου και ψεκάζεται σε καλώδια και οποιονδήποτε άλλο εξοπλισμό στη σιδηροδρομική γραμμή δικτύου.

Περιέχει δύο αναγνωριστικά που προσδιορίζουν ποιος είναι ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης. Ο κωδικός στα μεταλλικά σωματίδια μπορεί να διαβαστεί επιτόπου, χωρίς ανάγκη εργαστηριακής ανάλυσης και συνδέεται με μια ασφαλή βάση δεδομένων στην οποία έχει πρόσβαση ανά πάσα στιγμή η Αστυνομία.

Εννοείται, δε, ότι η χρήση του επεκτάθηκε για την αποτροπή ή εξιχνίαση κλοπών καλωδίων και μετάλλων και σε άλλα δίκτυα, όπως ίντερνετ, τηλεφωνία κ.λπ. Εδώ και χρόνια μάλιστα, η Deutsche Bahn, η Deutsche Telekom, ο ενεργειακός πάροχος RWE και η Γερμανική Ενωση Εμπόρων Μετάλλων δημιούργησαν μια εταιρική σχέση ασφαλείας για την καταπολέμηση της κλοπής μετάλλων. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται και στη Βρετανία με ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Οι κλοπές καλωδίων στη γραμμή Anglia της Network Rail μειώθηκαν κατά 82% και οι καθυστερήσεις στα δρομολόγια κατά 86%.

Ο παγκόσμιος χάρτης ορυχείων και εταιρειών

Τα κορυφαία έργα εξόρυξης χαλκού στον κόσμο είναι δύο στην Απω Ανατολή και το τρίτο στη Χιλή. Η Αφρική έχει τέσσερα, ενώ καθόλου αμελητέα δεν είναι η μελλοντική προσφορά της Ελλάδας με το ανάλογο έργο στις Σκουριές.

Κορυφαίο αυτό στην περιοχή Zabaikalye της Ρωσίας, στα σύνορα με τη Μογγολία, το Udokan. Η ανάπτυξή του έχει πιθανή διάρκεια ζωής του ορυχείου τα 70 χρόνια και την αξία πόρων 178,6 δισ. δολαρίων, περισσότερο από τα άλλα εννέα έργα της λίστας που ακολουθούν μαζί. Το κοίτασμα ανακαλύφθηκε από τη γεωλόγο Ελιζαβέτα Μπούροβα το 1949, επί εποχής Στάλιν δηλαδή. Στη δεύτερη θέση, το έργο Oyu Tolgoi της Rio Tinto, αξίας 7 δισ. δολαρίων, στην έρημο Γκόμπι, που ξεκίνησε την υπόγεια παραγωγή τον Μάρτιο. Η ετήσια παραγωγή αναμένεται να είναι περίπου 500.000 τόνοι χαλκού από το 2028 έως το 2036. Η ανοιχτή εξόρυξη βρίσκεται σε παραγωγή από το 2011.

Οσον αφορά όμως τις χώρες παραγωγής, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ, κυριαρχεί η Χιλή, κατέχοντας το 27% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού. Ακολουθεί μια άλλη χώρα της Νότιας Αμερικής, το Περού, το οποίο κατέχει το 10% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και Κίνα μοιράζονται την τρίτη θέση κατέχοντας το 8% η καθεμία. Ενώ από πλευράς εταιρειών, στους Big-3 συμπεριλαμβάνονται η Codelco (Χιλή), με παραγωγή 1,33 εκατoμμύρια μετρικούς τόνους/έτος και ακολουθούν Freeport-McMoRan (ΗΠΑ) με 1,27 εκατoμμύρια και BHP (Αυστραλία) με 1,22 εκατoμμύρια. Λίγο πιο κάτω η Glencore, με έδρα την Ελβετία και με εκ των μετόχων της, τον Ελληνα δισεκατομμυριούχο Αριστοτέλη Μυστακίδη.

Αρχαία μεταλλεία

Για τη χώρα μας ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα χαλκού υπήρχαν και υπάρχουν τόσο στα νησιά του Αιγαίου όσο και στην ηπειρωτική Ελλάδα, με μεγαλύτερο κοίτασμα αυτό στις Σκουριές Χαλκιδικής. Στην περιοχή Λιμογάρδιου Λαμίας υπάρχουν υπόγειες μεταλλευτικές στοές από τη λειτουργία αρχαίου μεταλλείου, ενώ μεταλλευτικό ενδιαφέρον προκύπτει επίσης στα κοιτασματολογικά συστήματα χαλκού σε περιοχές (Αντιγόνεια, Μυλοχώρι, Γερακαριό, Βάθη, Ποντοκερασιά) του Κιλκίς, με τα δυναμικά αποθέματα να προσεγγίζουν και ενδεχομένως να ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο τόνους σε μεταλλικό περιεχόμενο χαλκού.

Το σημαντικό είναι όμως ότι οι Σκουριές συγκαταλέγονται μεταξύ των 10 κορυφαίων υπό ανάπτυξη έργων χαλκού παγκοσμίως, όπως αποτυπώνεται σε άρθρο της κορυφαίας ιστοσελίδας του κλάδου, mining.com. Η σημασία του ελληνικού κοιτάσματος τοποθετείται στη μέση της δεκάδας, ενώ πρόκειται και για το μοναδικό έργο που εκτελείται σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Για το έργο στις Σκουριές, παρά τις όποιες αντιδράσεις ή καθυστερήσεις σημειώθηκαν στο παρελθόν, η Eldorado Gold εξασφάλισε την απαραίτητη χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση του έργου, το οποίο διαθέτει βεβαιωμένα αποθέματα 3,7 εκατομμυρίων ουγκιών χρυσού και 1,7 δισ. λιβρών χαλκού και στοχεύει σε ετήσια παραγωγή 140.000 ουγκιών χρυσού και 67 εκατομμυρίων λιβρών χαλκού για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Για τον λόγο αυτόν οι Σκουριές αποτελούν ένα στρατηγικό επενδυτικό έργο, το οποίο θα αποτελέσει νέα πηγή εφοδιασμού για την ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Τα βεβαιωμένα εκεί και τα πιθανολογούμενα σε άλλες περιοχές κοιτάσματα χαλκού μεικτών θειούχων πορφυριτικού τύπου, παρόμοια με αυτά της Χιλής, με περιεκτικότητες που θεωρούνται, σύμφωνα με τους ειδικούς οικονομικά εκμεταλλεύσιμες, μπορούν να αποδώσουν παραγωγή αξίας έως και 6,4 δισ. ευρώ σε βάθος 30ετίας. Αλλά αυτό, βέβαια, προς το παρόν παραμένει στα πλαίσιο μιας αισιόδοξης θεωρητικής προσέγγισης.

Το ράλι με αριθμούς

$11.000 ανά τόνο προσεγγίζει η τιμή του χαλκού στις χρηματιστηριακές αγορές
+20% είναι τα φετινά κέρδη στα δύο σημαντικότερα Χρηματιστήρια Εμπορευμάτων (Νέα Υόρκη, Λονδίνο)
$310 δισ. οι παγκόσμιες πωλήσεις χαλκού το 2023, με μέση ετήσια άνοδο + 5%
27% της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού κατέχει η Χιλή
25.000 τόνοι η ετήσια ζήτηση χαλκού στην Ελλάδα
€ 10 εκατ. oι ετήσιες ζημιές από τις κλοπές μετάλλου μόνο από το σιδηροδρομικό δίκτυο στη χώρα μας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Shutterstock