Tράπεζες: Προσέξτε τι λέτε για τους άλλους...

Οι ελληνικές τράπεζες, διαβεβαιώνουν κατηγορηματικά οι ιθύνοντες, δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα βιωσιμότητας εξ αιτίας της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. 

Σε μια εποχή που τα πιο αξιόπιστα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κλυδωνίζονται σοβαρά καταγράφοντας δεκάδες δις. ευρώ ζημίες λόγω της έκθεσής τους στα λεγόμενα τοξικά προϊόντα, οι ελληνικές τράπεζες εξακολουθούν να έχουν κέρδη.

Η αναμενόμενη επιβράδυνση των εργασιών και ειδικότερα η μείωση των χορηγήσεων θα επηρεάσει και το ρυθμό αύξησης των κερδών, τα οποία τόσο φέτος όσο και το 2009 αναμένεται να είναι χαμηλότερα. Ομως οι ισολογισμοί τους εξακολουθούν να είναι κερδοφόροι.

Οι επενδύσεις των ελληνικών τραπεζών όλα τα προηγούμενα χρόνια στράφηκαν στο κτίσιμο παρουσίας σε χώρες της ευρύτερης περιοχής. Οι επενδύσεις αυτές είναι τράπεζες στο εξωτερικό, δίκτυα καταστημάτων, μηχανογραφικά συστήματα, μερίδια αγοράς σε αναπτυσσόμενες οικονομίες με αναπτυξιακές προοπτικές μακροπρόθεσμα.

Υγιής μεγέθυνση

Στις χώρες αυτές, οι ελληνικές τράπεζες μέσω των θυγατρικών τους χρηματοδοτούν όπως και στην Ελλάδα, τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, συλλέγουν καταθέσεις και παράγουν οικονομικά αποτελέσματα κατά κανόνα οργανικής φύσεως.

Η επιλογή της στρατηγικής αυτής τα προηγούμενα χρόνια, που είχε στόχο τη μεγέθυνση, προκειμένου οι ελληνικές τράπεζες να μπορούν να ανταγωνίζονται τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες, δεν άφησε πολλά περιθώρια ούτε κεφάλαια ανεκμετάλλευτα για τοποθετήσεις σε υψηλού ρίσκου ομόλογα και σύνθετα δομημένα προϊόντα.

Αυτό σημαίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους επενδύσεις που σήμερα απομειώνονται και συνεπώς δεν αντιμετωπίζουν θέμα ζημιών και απώλειας κεφαλαίων από τη κατάρρευση των αντίστοιχων αγορών.

Ωστόσο, όλοι αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν προβλήματα. Η φημολογία που διογκώνεται από στόμα σε στόμα και η κινδυνολογία δημιουργούν κλίμα έντονης αβεβαιότητας και ανασφάλειας η οποία ενισχύεται από τις ειδήσεις περί κατάρρευσης κολοσσιαίων τραπεζικών επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο.

Αυτό οδήγησε σε φαινόμενα πελατών να ζητούν απόσυρση των καταθέσεών τους προκειμένου να τις μεταφέρουν σε «ασφαλέστερες» τράπεζες που θεωρούν πως είναι οι συνδεδεμένες με το κράτος.

Με τη διαφορά πως σήμερα, οι μόνες τράπεζες στις οποίες βασικός μέτοχος εξακολουθεί να είναι το δημόσιο είναι η Αγροτική Τράπεζα και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Η κατάσταση άρχισε να εξομαλύνεται και οι ανησυχίες να περιορίζονται μετά τις επίσημες διαβεβαιώσεις τόσο των τραπεζιτών, όσο και του υπουργού Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφη και του πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή πως οι καταθέσεις είναι ασφαλείς και τελούν υπό την εγγύηση του κράτους.

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες ορισμένες τράπεζες, όπως η Εθνική και η Eurobank με επιστολές προς το προσωπικό τους συστήνουν στους υπαλλήλους τους να αποφεύγουν χαρακτηρισμούς για άλλες τράπεζες, που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως προτροπή των πελατών  να μετακινήσουν κεφάλαια και καταθέσεις.

Η ρευστότητα

Προβλήματα όμως εξακολουθούν να υπάρχουν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή για τις τράπεζες είναι το ακριβό κόστος χρήματος και η ρευστότητα. Το δεύτερο μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρότατο πρόβλημα, αν δεν επιδείξουν όλοι την επιβεβλημένη εκ των συνθηκών υπευθυνότητα.

Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες, ορισμένες τράπεζες τη ρευστότητα που αντλούν από την Κεντρική Τράπεζα, δεν τη διοχετεύουν στην αγορά και προτιμούν να την επανατοποθετούν στην Κεντρική Τράπεζα για να δημιουργήσουν μαξιλάρι ασφαλείας.

Οι κινήσεις αυτές «στραγγίζουν» την αγορά από ρευστότητα και προκαλούν δυσλειτουργία του συστήματος. Για παράδειγμα μία τράπεζα μπορεί να καταφύγει στην διατραπεζική αγορά για άντληση ρευστότητας και οι άλλες τράπεζες να μη τη δανείσουν για να διακρατήσουν τη ρευστότητά τους.

Παρόλο που αυτό δεν απαγορεύεται, σε συνθήκες σαν τις σημερινές μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρές παρενέργειες δεδομένου οτι η κυκλοφορία του χρήματος αποτελεί κανόνα για την ομαλή λειτουργία της αγοράς. 

Ανάλογα προβλήματα έχουν εντοπισθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στους υπεύθυνους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Κατά τις ίδιες πληροφορίες η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο παρεμβάσεων ώστε να δυσχεράνει τέτοια φαινόμενα.

Παράλληλα ίσως και εντός της εβδομάδος η ΕΚΤ θα λάβει έκτακτες αποφάσεις για μείωση του παρεμβατικού επιτοκίου του ευρώ μετά τις έντονες πιέσεις που δέχεται τόσο από τις τράπεζες όσο και σε κυβερνητικό επίπεδο από πολλές χώρες μέλη της ζώνης του ευρώ.

Ωστόσο, όπως εκτιμάται στην αγορά μια μείωση του παρεμβατικού επιτοκίου μπορεί να διευκολύνει, όμως δεν αναμένεται να ανακόψει την ανοδική πορεία του euribor τριμήνου που έχει σκαρφαλώσει στο 5,35% και αποτελεί το βάση αναφοράς στη διατραπεζική αγορά, αλλά και στο δανεισμό των ιδιωτών.

Με λίγα λόγια, το επιτόκιο του ευρώ θα μειωθεί, αλλά το χρήμα θα παραμείνει ακριβό, δυστυχώς για πολύ καιρό ακόμη!

Όλα αυτά την ώρα που το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. δρομολογεί την επιβολή κυρώσεων στους υπευθύνους τραπεζών για την πρόκληση προβλημάτων σε αυτές.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, μετά το πέρας της χθεσινής συνεδρίασης του Ecofin ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργος Αλογοσκούφης «οι υπάρχοντες μέτοχοι σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα υφίστανται συνέπειες όπου υπάρχουν προβλήματα και το ίδιο και οι Διοικήσεις. Θα υπάρχει αλλαγή της Διοίκησης, θα υπάρχει παρέμβαση στα bonus τους και στις μεθόδους και στα συστήματα αμοιβών των στελεχών»...