Τράπεζες : Οι λεπτομέρειες του σχεδίου στήριξης

Στα 28 δις ευρώ διαμορφώθηκε τελικά το πακέτο κρατικής στήριξης για τις ελληνικές τράπεζες, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε το απόγευμα της Πέμπτης στη Βουλή.

Στο νομοσχέδιο, αναφέρεται ρητώς (άρθρο 5) πως οι εμπορικές τράπεζες που θα κάνουν χρήση της ρευστότητας οφείλουν «να χρησιμοποιούν το προϊόν ρευστότητας των τίτλων για χορήγηση στεγαστικών δανείων και δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις με ανταγωνιστικούς όρους». Αυτό είναι το σκεπτικό που προτάσσεται στην αιτιολογική έκθεση όπου τονίζεται οτι οι τράπεζες αποκτούν επιπλέον κεφάλαια για την άνετη χορήγηση πιστώσεων στα νοικοκυριά και τις πειχειρήσεις και αμβλύνονται οι πιέσεις στα επιτόκια χορηγήσεων.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει συμμετοχή του Δημοσίου στο κεφάλαιο των τραπεζών (μέσω προνομιούχων μετοχών) ύψους έως 5 δις. ευρώ και την παροχή εγγυήσεων για άντληση ρευστότητας από τις διεθνείς αγορές ύψους έως 23 δις. ευρώ, η οποία κατανέμεται σε δύο προγράμματα- το ένα έως 15 δις. ευρώ και το άλλο έως 8 δις. ευρώ.

Οι τράπεζες μπορούν να προχωρούν σε αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου με την έκδοση προνομιούχων μετοχών. Η αύξηση αυτή γίνεται με αμετάκλητη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων το αργότερο έως την 01.02.2009. Οι μετοχές αναλαμβάνονται μέχρι 31.12.2009 από το Δημόσιο με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας μετά από εισήγηση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ο οποίος εισηγείται με εποπτικά κριτήρια για τούψος του ποσού που διατίθεται ανά τράπεζα για την ανάληψη των μετοχών και μέχρι του ποσού των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ συνολικά.

Οι προνομιούχες μετοχές εξαγοράζονται από την τράπεζα μέσα σε μια πενταετία, και όχι νωρίτερα από τη 1^η Ιουλίου 2009, με έγκριση της Τράπεζας της Ελλάδος, η δε τιμή εξαγοράς αποφασίζεται από τις συνελεύσεις των μετόχων της τράπεζας, με έγκριση του Υπουργού Οικονομίας και μετά από εισήγηση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος.

Οι προνομιούχες μετοχές που εκδίδονται για τη συμμετοχή του Δημοσίου μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές, έχουν δικαίωμα ψήφου και δικαιούνται σταθερό μέρισμα ίσο με το 10% του κεφαλαίου που έχει καταβληθεί από το Δημόσιο.

Οι προνομιούχες μετοχές παρέχουν στο Ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα συμμετοχής μέσω εκπροσώπου του στη Γενική Συνέλευση και το Διοικητικό Συμβούλιο. Ο εκπρόσωπος αυτός έχει το δικαίωμα αρνησικυρίας στη λήψη οποιασδήποτε απόφασης σχετικής με την διανομή κερδών και την πολιτική παροχών προς τον Πρόεδρο, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τα υπόλοιπα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και τους γενικούς διευθυντές και τους αναπληρωτές τους,  εφόσον κρίνει ότι η απόφαση αυτή μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των καταθετών ή να επηρεάσει ουσιωδώς τη φερεγγυότητα και την εύρυθμη λειτουργία της Τράπεζας. Επίσης, ο εκπρόσωπος του δημοσίου έχει ελεύθερη πρόσβαση στα βιβλία και στοιχεία της Τράπεζας.

Οσον αφορά το σκέλος των παρεχόμενων εγγυήσεων προς τις τράπεζες τονομοσχέδιο προβλέπει οτι παρέχεται η εγγύηση του Δημοσίου, μέχρι του συνολικού ποσού των 15 δισεκατομμυρίων Ευρώ, προς τα πιστωτικά ιδρύματα που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος για δάνεια που θα συναφθούν μέχρι 31.12.2009 με ή χωρίς έκδοση τίτλων και θα έχουν διάρκεια από τρεις μήνες έως πέντε χρόνια.

Η εγγύηση αυτή παρέχεται έναντι προμήθειας και επαρκών, κατά την κρίση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, εξασφαλίσεων. Το κατά περίπτωση ύψος της προμήθειας και το είδος των εξασφαλίσεων, καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομίας μετά από εισήγηση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ο οποίος εισηγείται με εποπτικά κριτήρια για το ύψος του ποσού της παρεχόμενης εγγυήσεως ανά τράπεζα.

Τέλος, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.), μπορεί να εκδίδει τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου μέχρι συνολικού ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ και να τους διαθέτει απευθείας  στις τράπεζες, έναντι σχετικής προμήθειας και επαρκών εξασφαλίσεων που θα καθορίζει η ΤτΕ.

Για τη διάθεση των τίτλων θα συνάπτονται διμερείς συμβάσεις, μεταξύ Δημοσίου και τράπεζας στη λήξη των οποίων οι τίτλοι επιστρέφονται και ακυρώνονται.