Τρεις στους τέσσερις Έλληνες αγοράζουν λιγότερα…

To 73% των Ελλήνων έχουν αποδεχθεί την ιδέα ότι, θα μειώσουν τις δαπάνες και τις αγορές τους σε σχέση με  το παρελθόν. Αυτό είναι, μεταξύ άλλων,  από τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας που διεξήγαγε η Boston Consulting το Νοέμβριο του 2011.

Ειδικότερα:

-Αντίκτυπος Οικονομικής Κρίσης

Ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στην ψυχολογία των Ελλήνων καταναλωτών είναι καταλυτικός, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας. Συγκεκριμένα:
*    To 85% των ερωτηθέντων απάντησε ότι οι δαπάνες τους, τους επόμενους 12 μήνες θα μειωθούν, ποσοστό κατά 32% υψηλότερο σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2011
*   Το ποσοστό των ερωτηθέντων που δηλώνουν πως αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα διπλασιάστηκε σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο απο 15% σε 29%
*   Το ποσοστό των Ελλήνων καταναλωτών που νιώθουν εργασιακά ανασφαλείς εκτινάχθηκε απο το 24% στο 45% τον Νοέμβριο 2011
Για τους παραπάνω λόγους, 3 στους 4 Έλληνες καταναλωτές απάντησαν πως στις γιορτές των Χριστουγέννων μείωσαν τα έξοδά τους κατά πολύ σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

Πίνακας 1
 

Διαχείριση των Οικονομικών

•    Για τη διαχείριση των οικονομικών τους, το 83% των Ελλήνων καταναλωτών δήλωσε ότι έχει ήδη περιορίσει τις αγορές του, ενώ το 11% απάντησε οτι σκέφτεται να περιορίσει την κατανάλωση.

Πίνακας 2
 


Πίνακας 3
 


•    Η αποταμίευση, με σκοπό να αντιμετωπισθούν ενδεχομένως δυσκολότερες εποχές στο μέλλον, έχει ήδη ενταχθεί στη ψυχολογία του Έλληνα καταναλωτή, με το 23% να δηλώνει οτι έχει ήδη αποταμιεύσει για το μέλλον, ενώ το 25% των ερωτηθέντων σκέφτεται να το κάνει. Ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό όμως, το 36%, απάντησε οτι η αποταμίευση δεν είναι στα σχέδια του.

Πώς βλέπουν οι Έλληνες την κρίση

Πίνακας 4


 
Σύμφωνα με την έρευνα της BCG, οι Έλληνες καταναλωτές φαίνεται πως έχουν πλήρη επίγνωση της κατάστασης και της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα, ενώ αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος για την ανάκαμψη.

Συγκεκριμένα:
*    το 67% πιστεύει ότι η κατάσταση που διανύει η χώρα είναι πολύ δύσκολη και σοβαρή και δεν πρόκειται για μια κρίση η οποία σύντομα θα περάσει
*    το 80% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η οικονομική δυσπραγία επηρεάζει όλους τους Έλληνες και τους ίδιους προσωπικά και δεν αφορά μόνο σε κρίση στα χρέη της κυβέρνησης, των τραπεζών και των αγορών
Παρόλα αυτά, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων διατηρεί την αισιοδοξία του, αφού το 56% απάντησε ότι η οικονομική κρίση αποτελεί μια ευκαιρία για να ανανεωθεί η κοινωνία και η οικονομία, σε αντίθεση με το 36% που διαφωνεί.
Αλλαγή αγοραστικής συμπεριφοράς
Ακόμα, το 73% των Ελλήνων καταναλωτών δήλωσε ότι έχει αποδεχθεί πλήρως την ιδέα ότι θα πρέπει να καταναλώνει λιγότερο από ότι τα παλαιότερα χρόνια, ενώ το 94% απάντησε ότι θα αναβάλλει τις μεγάλες αγορές που δεν επείγουν. Παράλληλα, το 90% των Ελλήνων δήλωσε ότι θα περικόψει σημαντικά τα έξοδα σε προϊόντα που δεν αποτελούν είδη πρώτης ανάγκης.
 Όσον αφορά τις τιμές των προϊόντων, το 78% των ερωτηθέντων απάντησε ότι θα καταναλώνει πιο συχνά από μαγαζιά που κάνουν εκπτώσεις. Επίσης, το 78% των Ελλήνων δήλωσε ότι θα αφιερώνει περισσότερο χρόνο αναζητώντας τις καλύτερες τιμές, ενώ το 24% απάντησε ότι δεν θα αλλάξει τις καταναλωτικές του συνήθειες. Μόνο το 3% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα καταναλώνει περισσότερο από παλιά.

Πίνακας 5


 

Νέες καταναλωτικές αξίες

Η έρευνα έδειξε ότι η οικονομική ανασφάλεια που επικρατεί, έχει αλλάξει την αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων καταναλωτών, ενώ αντίστοιχα έχει διαμορφώσει τις αξίες που προβάλλει ο Έλληνας ως σημαντικές, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το 46% των Ελλήνων καταναλωτών τοποθετεί στην κορυφή της λίστας των αξιών του την «αποταμίευση», το 43% την «υγεία», το 43%  «τη σχέση αξίας-χρημάτων», το 42%  την «ευθυμία», το 39% την «ηρεμία» και το 38% το «σπίτι μου».  Αντίθετα, μόνο το 19% και το 14% αντίστοιχα αναφέρουν ως βασικές αξίες τις έννοιες του πλούτου και της πολυτέλειας.

Παράλληλα, παρατηρείται μια στροφή προς την οικογένεια και τους φίλους καθώς στο ερώτημα «τι κάνετε όταν έχετε άγχος ή αγωνία», το 49% των Ελλήνων απάντησε ότι βρίσκει καταφύγιο στην οικογένεια και το 39% στους φίλους. Το 33% απάντησε ότι αντιμετωπίζει το άγχος μένοντας σπίτι και το 32% βγαίνοντας έξω. Η ενασχόληση με χόμπυ και η άσκηση ως τρόποι αντιμετώπισης του άγχους, αφορούν στο 22% και 16% των Ελλήνων αντίστοιχα. Μόνο το 5% και 6% των ερωτηθέντων απάντησε ότι θα αντιμετωπίσει το άγχος του καταναλώνοντας βασικά είδη ή θα οργανώνοντας κάποιο ταξίδι, επίσκεψη σε κέντρο χαλάρωσης κλπ.

Από την έρευνα προέκυψε πως οι Έλληνες καταναλωτές προτίθενται να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα μόνο για προϊόντα τα οποία έχουν σημαντικές τεχνικές διαφορές ή αποδίδουν καλύτερα αποτελέσματα. Επίσης, οι ερωτηθέντες δήλωσαν πως κυνηγούν καλύτερες τιμές και οτι αισθάνονται πιο ικανοποιημένοι όταν έχουν προμηθευτεί ένα προϊόν στην καλύτερη δυνατή τιμή μετά από εκτεταμένη έρευνα.

Αύξηση και μείωση δαπανών ανά  κατηγορία προϊόντων

Η έρευνα της BCG ανέλυσε διεξοδικά τα σχέδια των Ελλήνων καταναλωτών για αύξηση, σταθεροποίηση ή μείωση των δαπανών τους τους επόμενους 12 μήνες, ανά 20 κατηγορίες προϊόντων. Σύμφωνα με την έρευνα:
*    Οι παιδικές τροφές και τα φρέσκα τρόφιμα είναι πιο ανθεκτικά στη κρίση μιας και το 10% των ερωτηθέντων – το μεγαλύτερο ποσοστό -δήλωσε προετοιμασμένο να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για να αποκτήσει αυτά τα οποία *    Οι κατηγορίες που φαίνεται πως θα πληγούν περισσότερο είναι τα οινοπνευματώδη, τα συμβόλαια/υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας και τα είδη πολυτελείας, όπου το 88%, 78% και 77% αντίστοιχα δηλώνει πως θα δαπανήσει όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα για να τα προμηθευτεί. Επίσης παρατηρείται μείωση στα τυποποιημένα και βιολογικά τρόφιμα, όπου το 76% και 75% αντίστοιχα απάντησε ότι θα μειώσει τις δαπάνες του για τα συγκεκριμένα είδη.
 
Πίνακας 6


 

Συμπεράσματα Έρευνας

Η έρευνα της BCG η οποία εξέτασε την ψυχολογία των Ελλήνων καταναλωτών κατά τη διάρκεια της κρίσης, κατέληξε σε μερικά βασικά συμπεράσματα τα οποία σκιαγραφούν τη νέα τάξη δεδομένων που επικρατεί στην Ελλάδα.
Το 75% του ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2010, προκύπτει από την κατανάλωση, επομένως γίνεται αντιληπτό ότι η ψυχολογία των Ελλήνων καταναλωτών αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας.

Από τις απαντήσεις των ερωτηθέντων παρατηρείται μια αλλαγή στην νοοτροπία του Έλληνα καταναλωτή. Λόγω της αβεβαιότητας που νιώθουν για το μέλλον και της ανησυχίας για την οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά και τη δική τους, οι Έλληνες καταναλωτές περικόπτουν τα περιττά έξοδα και περιορίζονται στα είδη πρώτης ανάγκης. Αφήνουν στην άκρη τις σπατάλες και αρχίζουν να αποταμιεύουν ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα κρίσιμα χρόνια που έρχονται, έχοντας πλήρη επίγνωση οτι η κρίση στη Ελλάδα δεν θα τελειώσει σύντομα.

Παράλληλα, η αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων καταναλωτών έχει αλλάξει ενισχύοντας την οικιακή κατανάλωση, καθώς ο Έλληνας κάνει στροφή προς τους φίλους, την οικογένεια και το σπίτι του, περιορίζοντας κατά πολύ τις εξόδους, τις εκδρομές, τα χόμπυ και τον αθλητισμό.

Παρατηρείται επίσης ότι ο Έλληνας καταναλωτής κάνει τις αγορές του πιο συνειδητά από όσο στο παρελθόν, αφού αναζητεί τις καλύτερες δυνατές τιμές, ψάχνει για ευκαιρίες ή εκπτώσεις και δίνει μεγάλη σημασία στις τεχνικές διαφορές και στην απόδοση των προϊόντων που πρόκειται να αγοράσει. Έχει γίνει πιο επιλεκτικός και πιο προσεκτικός καταναλωτής και προτιμάει να αφιερώσει περισσότερο χρόνο ερευνώντας για το προϊόν που πρόκειται να καταναλώσει, προκειμένου να βρει την καλύτερη τιμή.

Οι εταιρείες που θα δράσουν αποφασιστικά και έγκαιρα θα ανταπεξέλθουν στην κρίση
Οι επιχειρήσεις που θα καταφέρουν να αναγνωρίσουν τις παραπάνω αλλαγές στην αγοραστική συμπεριφορά και στην καταναλωτική ψυχολογία των Ελλήνων καταναλωτών και θα προσαρμοστούν στις νέες τάσεις που εμφανίζονται, θα βγουν κερδισμένες ακόμα και στη δύσκολη οικονομική συγκυρία που βρίσκεται η χώρα.

Συγκεκριμένα ωφελημένες θα βγουν οι επιχειρήσεις οι οποίες θα μπορέσουν να:
*    επιταχύνουν τους πειραματισμούς ώστε να προσαρμοστούν γρήγορα στα νέα δεδομένα
*     αναθεωρήσουν τις τιμές των προϊόντων τους και τους τρόπους προώθησής τους
*   προβάλλουν σημαντικές τεχνικές διαφορές ή να τονίσουν την καλύτερη απόδοση των προϊόντων τους
*    εκμεταλλευτούν σωστά και αποτελεσματικά τις δυνατότητες που τους παρέχει η νέα τεχνολογία και το διαδίκτυο και να επενδύσουν στην κοινωνική δικτύωση
*    προσαρμόσουν τα κίνητρά τους ώστε να κρατήσουν τις ομάδες τους κινητοποιημένες
*    προβάλλουν το αίσθημα της «αλλαγής» κα να προωθήσουν την ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν στην αβεβαιότητα που κυριαρχεί

H έρευνα διεξάγεται ετήσια σε 21 χώρες όπου ερωτώνται σχεδόν 25.000 καταναλωτές και για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2011 συμπεριλήφθη και η Ελλάδα με 800 συμμετέχοντες. Τον Νοέμβριο του 2011 πραγματοποιήθηκε pulse check σε 400 συμμετέχοντες. Τα αποτελέσματα του pulse check διακρίνουν ευκαιρίες ακόμα και μέσα στην κρίση, οι οποίες αν αξιοποιηθούν σωστά θα αποφέρουν κέρδη και επιτυχίες στις επιχειρήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πανελλαδική έρευνα της BCG διενεργήθηκε σε συνέχεια της παγκόσμιας έρευνας που πραγματοποιεί σε ετήσια βάση, με τίτλο «Πλοήγηση στα νέα δεδομένα των καταναλωτών».

*    Ο κ. Βασίλης Αντωνιάδης, επικεφαλής της BCG στην Ελλάδα δήλωσε οτι, «η ψυχολογία του Έλληνα καταναλωτή βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, λόγω της αυξημένης ανεργίας, της οικονομικής ανασφάλειας που επικρατεί στη χώρα αλλά και εξαιτίας της αβεβαιότητας για την άμεση προοπτική οικονομικής ανάκαμψης. Παρά τις δυσκολίες όμως, υπάρχουν ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις που θα προσαρμοστούν γρήγορα και αποτελεσματικά στις νέες τάσεις».
*    Η οικονομική δυσπραγία συνεχίζεται για τέταρτο συνεχόμενο χρόνο και οι Έλληνες πολίτες βλέπουν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται διαρκώς. Όπως τόνισε η Camille Egloff-Γκίκα, Partner & Managing Director της BCG στην Αθήνα, «η οικονομική κρίση στη Ελλάδα έχει επηρεάσει σημαντικά την ψυχολογία των καταναλωτών που πλέον ενδιαφέρονται να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους, αποφεύγοντας τα ακριβά ή πολυτελή προϊόντα. Ο Έλληνας καταναλωτής έχει κάνει στροφή προς το σπίτι, την οικογένεια και τους φίλους ενισχύοντας την οικιακή κατανάλωση, κυνηγά καλύτερες τιμές και προμηθεύεται προϊόντα μετά από εκτεταμένη έρευνα».

Η The Boston Consulting Group είναι διεθνής εταιρεία, ηγέτης στον συμβουλευτικό κλάδο στρατηγικών και εταιρικών μελετών. Συνεργάζεται με οργανισμούς, εταιρίες και κυβερνήσεις στην αντιμετώπιση των μεγαλύτερων προκλήσεων και αξιοποίηση ευκαιριών στους επιμέρους τομείς. Ιδρύθηκε το 1963 και διατηρεί παρουσία σε 42 χώρες με 74 γραφεία. Στην Ελλάδα έχει παρουσία από το 2001.