Χρυσός, ευρώ, πετρέλαιο, τα... ράλι του τρόμου

Eνα από τα γνωστά «κλισέ» στην οικονομική ανάλυση θέλει τις «εναλλακτικές» επενδυτικές προτάσεις να μην ακολουθούν παράλληλες πορείες με τις χρηματαγορές. Aσχετα εάν στην πράξη αυτός ο κανόνας έχει καταρριφθεί πολλάκις, εντούτοις πολλοί είναι εκείνοι που εξακολουθούν να τον ασπάζονται. Φευ, όμως! Τις τελευταίες εβδομάδες η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί ένα απίστευτο ράλι στην αγορά των πολύτιμων μετάλλων, ένα παραπλήσιο στην αγορά ενέργειας και ένα παρατεταμένο στην ισοτιμία του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Στο ξεκίνημα λοιπόν της εβδομάδας το ευρώ αναρριχήθηκε σε υψηλό έξι εβδομάδων έναντι του δολαρίου. Συγκεκριμένα, στο άνοιγμα καταγράφηκε η τιμή των 1,4880 έναντι του δολαρίου, επίπεδο που είναι και το υψηλότερο από τις 27 Νοεμβρίου του 2007. Ταυτόχρονα, το ευρωπαϊκό νόμισμα ενισχυόταν σε ανοδικά επίπεδα των τελευταίων δύο μηνών και έναντι του ιαπωνικού γεν. Γιατί;

Οι απαντήσεις είναι απλές. Από τη μία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατρανώνει σε κάθε ευκαιρία την πεποίθησή της πως μόνο μια «σφιχτή» νομισματική πολιτική μπορεί να αποτρέψει φαινόμενα υπερθέρμανσης της οικονομίας. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι οικονομικοί ταγοί έχουν να συγκεράσουν τους διαφορετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 27 διαφορετικών οικονομιών και να «πολεμήσουν» με την εμφανή πλέον δυσαρέσκεια των πολιτικών αρχηγών των μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών, οι οποίοι τελικά αδυνατούν να χαράξουν μια μακροπρόθεσμη πολιτική.

Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, θεωρητικά τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα: εν μέσω της χειρότερης κρίσης των τελευταίων ετών, με δεκάδες κραταιές χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις να βρίσκονται αντιμέτωπες με το φάσμα της χρεοκοπίας και εκατοντάδες δισ. δολάρια να «έχουν ήδη γραφτεί στο χιόνι», ο ιθύνων νους της Fed Μπεν Μπερνάνκε καλείται να αντιμετωπίσει μια διαφορετική, αλλά εξίσου εφιαλτική προοπτική: αυτή της ύφεσης. Η επιλογή του απλή. Μειώνει τα επιτόκια και προσπαθεί να τονώσει τον κύκλο της κατανάλωσης, ενώ πρώτος αυτός έσυρε τον χορό των «ενέσεων» ρευστότητας για να κρατήσει όρθιο το τραπεζικό σύστημα της χώρας. Δεν έχει να αντιμετωπίσει καμία κριτική, δεν έχει και πολλές επιλογές.

Και έκτακτη συνεδρίαση της Fed;
Κάπως έτσι φτάσαμε στο σημείο να κυκλοφορούν φήμες περί έκτακτης συνεδρίασης της Fed -πριν από την επόμενη προγραμματισμένη της Νομισματικής Επιτροπής στις 30 Ιανουαρίου- για να προχωρήσει η ομοσπονδιακή τράπεζα σε νέα μείωση των επιτοκίων. Χώρια που ο ίδιος ο κ. Μπερνάνκε έκανε σαφές πως οποτεδήποτε προβεί στην επόμενη κίνησή του στο ύψος των επιτοκίων, αυτή θα είναι «γενναία» (της τάξης του -0,5%). Αυτό με απλά λόγια σημαίνει πως τότε το βασικό επιτόκιο στην αμερικανική πλευρά θα διαμορφωθεί στο 3,75%, κάτω δηλαδή και από το 4% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Φτηνό χρήμα στις ΗΠΑ, ακριβό στην ευρωζώνη, ιδού η απάντηση στον γρίφο των συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Την ίδια ώρα, και στην αγορά πολύτιμων μετάλλων τα ρεκόρ διαδέχονται το ένα το άλλο. Πλέον ο χρυσός διαπραγματεύεται στα 907 δολάρια, ήτοι σε νέο υψηλό 27 ετών. Εδώ οι απαντήσεις είναι πιο εύκολες. Τα ρεπορτάζ των διεθνών ΜΜΕ φέρουν ως... υπαίτιο της ανόδου τη συνεχή υποχώρηση του δολαρίου έναντι του ευρώ. Αν παρατηρήσετε την πορεία ανόδου του χρυσού και της πλατίνας έναντι της αντίστοιχης πορείας (φθίνουσας φυσικά) του δολαρίου, θα δείτε πως η μεν υποχώρηση του αμερικανικού νομίσματος ξεπέρασε το 12%, την ώρα που η τιμή του χρυσού έχει ενισχυθεί κατά 19%. Στις πρώτες ημέρες του 2008 το δολάριο υποχώρησε κατά 2%, ο δε χρυσός αυξήθηκε κατά 7,9%. Οι επενδυτές έχουν ήδη βγάλει πόρισμα ...

Οι παρενέργειες
Στο διά ταύτα, λοιπόν, το μείζον θέμα πλέον δεν είναι πού θα τερματιστεί και πότε η πορεία του χρυσού, του δολαρίου, του ευρώ ή του πετρελαίου! Αυτό που απασχολεί περισσότερο τον μέσο επενδυτή είναι το τι μέλλει γενέσθαι στις αγορές υπό το βάρος αυτών των εξελίξεων. Και εκεί η απάντηση είναι προφανής, εκτός πια κι αν αποφασίσει η πραγματικότητα να «καταρρίψει» ένα ακόμα «κλισέ» των αγορών! Οσο μεγαλώνει η ψαλίδα ανάμεσα στα επιτόκια Ευρώπης και Αμερικής και όσο οι διεθνείς διαχειριστές και επενδυτές θα μπορούν να βρίσκουν ασφαλή «λιμάνι» στις αγορές των πολύτιμων μετάλλων, τόσο πιο δύσκολη θα είναι η ανάκαμψη των μετοχικών αξιών στην Ευρώπη. Ηδη σήμερα ο ελβετικός οίκος Credit Suisse προχώρησε στην υποβάθμιση των ευρωπαϊκών μετοχών. Στη σχετική έκθεσή του κάνει λόγο για «ευάλωτη Ευρώπη» και καταλήγει λέγοντας πως «η ηπειρωτική Ευρώπη είθισται να “υποαποδίδει ιστορικά” όταν η Fed μειώνει το ύψος των επιτοκίων».

ΥΓ: Το 2008 είναι χρονιά προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Ιστορικά μιλώντας, ουδέποτε η αμερικανική αγορά δεν υποχώρησε σε χρονιά εκλογών. Τα συμπεράσματα δικά σας...