Αγορά καυσίμων : Μέτρα Επιτροπής Ανταγωνισμού για περισσότερη διαφάνεια

Την λήψη σειράς μέτρων στα διυλιστήρια και τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών επιβάλλει με απόφαση της η Επιτροπή Ανταγωνισμού, αφήνοντας πάντως ανέγγιχτο το «κομμάτι» των πρατηρίων πώλησης καυσίμων. Τα μέτρα κινούνται στην λογική της ενίσχυσης της διαφάνειας στην εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών, με κύκλους του κλάδου των πετρελαιοειδών να επισημαίνουν ότι στην πλειοψηφία τους πρόκειται για πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται στην αγορά.

Επιπλέον, η Επιτροπή Ανταγωνισμού προχωρεί και στην υποβολή προτάσεων οι οποίες, μεταξύ άλλων, αφορούν και την απελευθέρωση της αδειοδότησης βυτιοφόρων ιδιωτικής χρήσης για μεταφορές καυσίμων.

Συγκεκριμένα, με την υπ. αριθμόν 418/V/2008 Απόφαση της, η Επιτροπή Ανταγωνισμού επιβάλει τα παρακάτω μέτρα:

α) Υποχρεώνει τις εγχώριες εταιρείες διύλισης με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε» και «MOΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε» σε γνωστοποίηση του κόστους τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας που χρεώνουν τις εταιρείες εμπορίας και τους μεγάλους τελικούς καταναλωτές τόσο στην εγχώρια αγορά (βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης, θέρμανσης) όσο και στη διεθνή αγορά (αεροπορικά, ναυτιλιακά καύσιμα), αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.

β) Υποχρεώνει τις εγχώριες εταιρείες διύλισης με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε» και «MOΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε» σε αναλυτικό επιμερισμό των στοιχείων κόστους που περιλαμβάνονται στην προσάυξηση (premium) που χρεώνουν τις εταιρείες εμπορίας και τους μεγάλους τελικούς καταναλωτές τόσο στην εγχώρια αγορά (βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης, θέρμανσης) όσο και στη διεθνή αγορά (αεροπορικά, ναυτιλιακά καύσιμα) και γνωστοποίηση των στοιχέιων αυτών στο Υπουργείο Ανάπτυξης και τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.

γ) Υποχρεώνει τις εγχώριες εταιρείες διύλισης που προμηθεύουν με καύσιμα τα ανεξάρτητα πρατήρια (Α.Π) που πληρούν τις προϋποθέσεις απευθείας πρόσβασης σε αυτές, να τιμολογούν με τρόπο που να μην καθιστά άνευ αντικειμένου τη νομοθετική πρόβλεψη περί απευθείας πρόσβασης αυτών των πρατηριών στα διυλιστήρια.  

δ) Επιβάλλει στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών που χορηγούν εκπτώσεις (τιμολογίου και απολογιστικές) την αναγραφή των εκπτώσεων αυτών στις συμφωνίες των εταιρειών εμπορίας με τις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.

ε) Υποχρεώνει τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών να μην χορηγούν άλλες εκπτώσεις πλέον των αναγραφομένων στις συμφωνίες ως (δ) ανωτέρω. 

στ) Επιβάλλει στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών την κατάργηση των «υποστηρικτικών» εκπτώσεων που χορηγούν στις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.  

ζ)  Επιβάλλει στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών την αναγραφή της χρονικής διάρκειας για την οποία θα δίνονται οι εκπτώσεις στα εκδιδόμενα από αυτές τιμολόγια πώλησης, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.

η) Επιβάλλει στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών τη χορήγηση εκπτώσεων όγκου (κλίμακας) χωρίς διακριτική μεταχείριση στις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, αρχής γενομένης τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης.  

θ) Υποχρεώνει τις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών να μην συνδέουν στο εξής τη χορήγηση εκπτώσεων με την εξόφληση των ποσών πιθανών επενδύσεων που πραγματοποιούνται από αυτές προς τις επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας.

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς οποιαδήποτε από τις προαναφερόμενες υποχρεώσεις (υπό α, β, γ, δ, ε, στ, ζ, η και θ), η Επιτροπή Ανταγωνισμού απειλεί επιβολή χρηματικής ποινής δέκα χιλιάδων ευρώ (10.000 €) κάθε μία από τις εταιρείες και για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσης από την παρέλευση του ανωτέρου προβλεπομένου χρόνου  συμμόρφωσης.

Αναφορικά με την εποπτεία της αγοράς πετρελαιοειδών, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, προτείνει:

·Tη δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διύλισης και Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΟΠΣΔΕΠ), το οποίο θα περιλαμβάνει την απαιτούμενη πληροφόρηση έτσι ώστε ο έλεγχος και η εποπτεία της αγοράς να είναι πιο αποτελεσματικός από τις αρμόδιες αρχές (Υπουργείο Ανάπτυξης, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, Επιτροπή Ανταγωνισμού). 

·Nα δοθούν επιπρόσθετες αρμοδιότητες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (παρακολούθηση και διαχείριση του ΟΠΣΔΕΠ, ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τον κλάδο των πετρελαιοειδών), οι οποίες θα συμβάλλουν στην αποτελεσματική εποπτεία της αγοράς πετρελαιοειδών τόσο σε ρυθμιστικό (ex ante), όσο και σε παρεμβατικό επίπεδο (ex post).    

Αναφορικά με την ενημέρωση των καταναλωτών, η Επιτροπή Ανταγωνισμού προτείνει:

·   Την επέκταση της διαδικτυακής εφαρμογής του «παρατηρητηρίου» λιανικών τιμών πώλησης υγρών καυσίμων (βενζίνες, πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης) και σε άλλες μορφές (χρήση κινητών τηλεφώνων, δημιουργία ειδικού τηλεφωνικού αριθμού ενημέρωσης, teletext, κ.λ.π)

·   Να δοθεί από τους αρμόδιους φορείς (Υπουργείο Ανάπτυξης και ΡΑΕ) μεγαλύτερη έμφαση στην ενημέρωση των καταναλωτών (διαφημιστικά μηνύματα, έκδοση φυλλαδίων) αναφορικά με τον τρόπο και τα κριτήρια επιλογής των πλέον ανταγωνιστικών πρατηρίων πώλησης υγρών καυσίμων.   

Για την άρση των περιορισμών που καταγράφονται στην αγορά διύλισης και μέχρι να είναι διαθέσιμοι στην αγορά επαρκείς αποθηκευτικοί χώροι, η Επιτροπή Ανταγωνισμού προτείνει:

·   Τη δημιουργία οργανισμού τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας στο πρότυπο πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Για την ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά της χονδρικής εμπορίας, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, προτείνει:

·   Τη γνωστοποίηση των εκπτώσεων των εταιρειών εμπορίας στο αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης και την ένταξη τους στο ΟΠΣΔΕΠ. 

·   Την άρση των εμποδίων για την αντικατάσταση των Ιδιωτικής Χρήσης Βυτιοφόρων (ΙΧΒ) αυτοκινήτων των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών με νέα σύγχρονων προδιαγραφών.

·   Την άρση των περιορισμών ως προς την έκδοση νέων αδειών μεταφοράς υγρών καυσίμων από ΙΧΒ.

Για την ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού στην αγορά λιανικής πώλησης, η Επιτροπή Ανταγωνισμού, προτείνει:

·         Την εθελοντική χρήση της πλήρους απελευθέρωσης του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων με παράλληλη ισχύ του υπάρχοντος καθεστώτος υποχρεωτικής εκ περιτροπής διανυκτέρευσης συγκεκριμένου αριθμού πρατηρίων υγρών καυσίμων ανά νομό μετά το πέρας του ισχύοντος σήμερα κανονικού ωραρίου. 

·   Την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων στις νησιωτικές περιοχές κατά τη θερινή περίοδο (Μάιος-Σεπτέμβριος).

·         Την αναθεώρηση της κείμενης νομοθεσίας που αφορά στην αδειοδότηση και τους όρους λειτουργίας των πρατηρίων υγρών καυσίμων με σκοπό την είσοδο μεγάλων δυνητικών ανταγωνιστών (υπεραγορές)

·         Την αναθεώρηση των συμβάσεων των πρατηρίων (Σ.Ε.Α) με το Τ.Ε.Ο και τους διαχειριστές των «κλειστών» αυτοκινητόδρομων με σκοπό την άρση των περιορισμών του ανταγωνισμού.

Την τοποθέτηση ειδικών ηλεκτρονικών πινάκων σε «κλειστούς» αυτοκινητόδρομους προς ενημέρωση των διερχομένων οδηγών για τη λιανική τιμή πώλησης των υγρών καυσίμων (απλή αμόλυβδη και πετρέλαιο κίνησης) στα επόμενα δύο πρατήρια και τη χιλιομετρική απόσταση από αυτά.

·         Την εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου εισροών-εκροών στα πρατήρια πώλησης υγρών καυσίμων.

Μέχρι την εγκατάσταση των συστημάτων ελέγχου εισροών-εκροών απαραίτητη είναι η  άμεση χρήση ταμειακών μηχανών για πώληση υγρών καυσίμων