Σύγκρουση ισχυρών στην πλάτη των εργαζομένων

 

Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης παίρνουν διαστάσεις χιονοστιβάδας και προτείνονται ως «αναγκαίες » λύσεις μεσούσης της κρίσης , σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να αναχαιτιστεί προσωρινά το τσουνάμι των απολύσεων.  

Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας – ωράριο λάστιχο-  που νομοθετήθηκε το 2001 αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση στις ελληνικές επιχειρήσεις, λόγω και της αντίδρασης των συνδικάτων, επανέρχεται σε νέα συσκευασία ως πρόταση του ισπανού σοσιαλιστή Αλεχάντρο Θέρκας προς το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο η οποία θα τεθεί σε ψηφοφορία στο Στρασβούργο στις 17 Δεκεμβρίου.  

Η εισήγηση Θέρκας προβλέπει για διάστημα 12 μηνών ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας να επιτρέπεται να υπερβαίνει ακόμα και τις 70 ώρες . Αρκεί στο σύνολο του έτους , ο μέσος όρος να παραμένει στις 48 ώρες την εβδομάδα.  

Δηλαδή , τις εποχές αιχμής, ο εργοδότης να μπορεί  να χρησιμοποιεί ..μέχρι εξαντλήσεως τον εργαζόμενο, χωρίς να πληρώνει υπερωρίες και να του επιστρέφει, σε εύλογο χρονικό διάστημα (αποφεύγεται ο σαφής χρονικός προσδιορισμός) τις επιπλέον ώρες, με την μορφή ρεπό, αδείας η λιγότερων ωρών απασχόλησης την εβδομάδα .. 

Στην εισήγηση αναφέρεται ότι η δυνατότητα διευθέτησης του χρόνου εργασίας θα ισχύει για τρία χρόνια ( όσο υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει η κρίση) αλλά κανείς δε μπορεί να είναι σίγουρος ότι δε ..κατέβει και νέα πρόταση που θα ..παγιώνει το 70ωρο. 

Αν δεν περάσει η πρόταση θα ισχύσει η απόφαση του συμβουλίου των Υπουργών Απασχόλησης ,που είχαν ψηφίσει τον Ιούνιο του 2008 , τη δυνατότητα ρήτρας Αυτοεξαίρεσης ( opt out) με μέγιστο χρόνο απασχόλησης τις 65 ώρες χωρίς όμως να προβλέπεται ο περιορισμός  των 3 ετών.  

Υπενθυμίζουμε ότι τον Ιούνιο η ελληνική κυβέρνηση – δια της υπουργού κ. Φάνης Πάλλης Πετραλιά δεν προέβαλε  «βέτο» στο Λουξεμβούργο ,διευκολύνοντας τους συντηρητικούς και τους σοσιαλιστές του Γκόρντον Μπράουν να επιβάλουν τον...εργασιακό μεσαίωνα με αποτέλεσμα να ξεσηκωθούν  τα συνδικάτα  κάνοντας λόγο πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.    

Στην ομάδα  των ..αντιστασιακών είχαν συμπαραταχθεί τα περισσότερα μπλοκ των σοσιαλιστών ,τα αριστερά κόμματα , οι πράσινοι αλλά και οι ευρωβουλευτές της Νέας Δημοκρατίας. Ομως η ομάδα των κεντροδεξιών  παραμένει ισχυρή και θα δουλέψει σκληρά για την υπερψήφιση της οδηγίας ,παίρνοντας ίσως με το μέρος της τους  σοσιαλιστές της Βρετανίας , της Γερμανίας , της Ολλανδίας και της Αυστρίας .

Παρότι η πρόταση εμφανίζεται σήμερα  λιγότερο σκληρή σε σχέση με την εισήγηση του Ιουνίου οι Έλληνες ευρωβουλευτές εκφράζουν δυσπιστία, υποστηρίζοντας ότι και στις δύο περιπτώσεις ο στόχος – η κατάργηση του θεσμοθετημένου ωραρίου – είναι κοινός. 

Με δεδομένη  την  κυριαρχία των συντηρητικών, αν περάσει η πρόταση από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και πάρει στη συνέχεια τη μορφή κοινοτικής οδηγίας, θα μας ..γυρίσει πίσω στο 1919, χρονιά που καθιερώθηκε το 8ωρο μετά από αιματηρές απεργίες στη Νέα Υόρκη; 

          Με την πρόταση  καθορίζεται ως ανώτατος επιτρεπτός μέσος όρος  εργασίας οι 48 ώρες την εβδομάδα, ενώ για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων επιτρέπονται  υπό προϋποθέσεις ακόμα και οι 70 -72 ώρες δουλειάς την εβδομάδα.  

          Η συμφωνία  υπογράφεται μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου  ( ατομική σύμβαση) απαξιώνοντας έτσι το επιχειρησιακό συνδικάτο , τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και μια σειρά θεσμούς προστασίας των δικαιωμάτων του εργαζόμενου. 

           Με την αυθαιρεσία που επικρατεί στην αγορά εργασίας και τον εφιάλτη της ανεργίας που απειλεί κάθε εργαζόμενο , είναι αναμενόμενο ο αδύναμος κρίκος της διμερούς συμφωνίας να αποδεχτεί αυτό το απάνθρωπο ωράριο .  

            Το 65ωρο η 70ωρο σύμφωνα με την πρόταση Θέρκας ξεκίνησε να συζητιέται  από το 1993 στα ευρωπαϊκά συμβούλια με πρωτοβουλία των Βρετανών που απολάμβαναν το «δικαίωμα της αυτοεξαίρεσης» ( opt out) στο θέμα του ωραρίου απασχόλησης και έφταναν να απασχολούν τους εργαζόμενους έως και 85 ώρες την εβδομάδα.  

          Θέλοντας να βάλουν μια τάξη στη εργασιακή ζούγκλα που επικρατούσε στη χώρα τους, επί 15 χρόνια ..πιέζουν τους εταίρους τους να συναινέσουν στο πλαφόν των 65 ωρών.  

          Έχει ενδιαφέρον να θυμίσουμε ότι πρώην υπουργοί Απασχόλησης ( Παναγιωτόπουλος , Τσιτουρίδης) είχαν καταφέρει να μπλοκάρουν την απόφαση με την βοήθεια των Γάλλων και των Ιταλών συναδέλφων τους.  

          Ωστόσο οι ισορροπίες ανατράπηκαν με αποτέλεσμα οι ισχυροί των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων να μας βρουν ..χαλαρούς και απροετοίμαστους και να   επικρατήσουν.  Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποκλείσει  το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί το 70ωρο στην Ελλάδα .  

        Ο δρόμος όμως για την κατάργηση του 48ώρου άνοιξε πλέον διάπλατα. Επίσης η εισήγηση Θέρκας προβλέπει ότι ο χρόνος εφημερίας ( stand by) – «φλέγον» θέμα για τους νοσοκομειακούς γιατρούς – θα θεωρείται εργάσιμος χρόνος μόνο όταν ο απασχολούμενος χρειαστεί να παράσχει τις υπηρεσίες του.