Δάνεια – μυστήριο ύψους 7 δισ. ευρώ το 2008

«Πρόωρη ένδειξη» για δημοσιονομική εκτροπή, υπέρβαση του ορίου του 3% στα ελλείμματα και επιστροφή στην επιτήρηση των Βρυξελών θεωρείται από οικονομικούς αναλυτές το γεγονός ότι το ελληνικό δημόσιο χρειάστηκε να δανειστεί 7 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα από όσα υπολόγιζε.

Σύμφωνα με πληροφορίες που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, το ελληνικό δημόσιο δανείστηκε συνολικά 44 δισ. ευρώ, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 37 δισ. ευρώ.

Η υπέρβαση αυτή αντιστοιχεί σε σχεδόν 3% του ΑΕΠ και, όπως όλα δείχνουν , χρηματοδότησε κατά κύριο λόγο τρέχουσες ανάγκες πληρωμών του δημοσίου, επιβαρύνοντας το δημόσιο έλλειμμα.

Σε τεντωμένο σχοινί

Για το 2008 το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ότι το δημόσιο έλλειμμα θα συγκρατηθεί οριακά κάτω του 3% του ΑΕΠ, στο 2,5% του ΑΕΠ.

Εκτιμά μάλιστα ότι το ΑΕΠ ανήλθε το 2008 σε 245 δισ. ευρώ, όσο ακριβώς δηλαδή ήταν η πρόβλεψη και στα τέλη του 2007, σαν να μην άγγιξε δηλαδή την Ευρώπη και την Ελλάδα η διεθνής κρίση.

Και έτσι όμως, η διατήρηση του ελλείμματος στα επίπεδα αυτά μοιάζει πλέον ιδιαίτερα εύθραυστη, αφού αρκεί να διαπιστωθεί μια υπέρβαση δαπανών ύψους 2 δισ. για υπέρβαση του ορίου του 3% του ΑΕΠ στα ελλείμματα, για δεύτερη μάλιστα συνεχόμενη χρονιά.

«Το δις εξαμαρτείν» (να επαναληφθεί δηλαδή μια υπέρβαση της τάξεως του 3,5% όπως συνέβη το 2007) θα σημάνει πως η υπέρβαση του 2007 ήταν συστηματική και υποχρεώνει την Κομισιόν να κινήσει τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά της χώρας μας.

Πού πήγαν τα λεφτά;

Τα περιθώρια όμως για να εξωραϊσθεί μια υπέρβαση δαπανών ύψους 7 δισ. ευρώ θεωρείται πολύ περιορισμένη.

Όπως αναφέρουν οικονομικοί αναλυτές, ο δανεισμός προορίζεται είτε για την κάλυψη του δημοσίου χρέους, είτε για την κάλυψη εσωτερικών  ελλειμμάτων.

Αν και θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι προοριζόταν για αναχρηματοδότηση παλαιών χρεών του δημοσίου -επιβαρύνοντας έτσι μόνο το χρέος και όχι τα ελλείμματα- πληροφορίες από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους αναφέρουν ότι «το αρχικό δανειακό πρόγραμμα των 37 δισ. ευρώ ήταν επαρκές και δεν ζητήθηκε από τον ΟΔΔΗΧ να υπάρξει τέτοια υπέρβαση», παρά την σχετική αύξηση των spreads στην εξυπηρέτηση του χρέους κατά το 2008.

Όπως σχολίαζαν πάντως οι ίδιες πηγές «ο ΟΔΔΗΧ δεν δανείζεται χρήματα για να «κάθονται» αλλά επειδή έπρεπε να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες».

Αν εμφανιστεί σαν κάλυψη του ενδοκυβερνητικού χρέους και σαν πληρωμές σε νοσοκομεία και ΟΤΑ –που δεν υπολογίζονται κατ’ ευθείαν στο δημόσιο έλλειμμα-   θα έπρεπε αυτές να ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ, ώστε  τα υπόλοιπα (λιγότερα από 2 δισ.) να μην οδηγήσουν  σε υπέρβαση.

Ως μόνες εναλλακτικές, υπό τις παρούσες συνθήκες, για το οικονομικό επιτελείο φαντάζει η μεταφορά των επίμαχων δαπανών ύψους 7 δισ. ευρώ στο «σωτήριον έτος» 2009, ώστε να ελαφρυνθεί το 2008.

Ο δανεισμός στα τέλη του 2008 όμως δεν προορίζεται, όπως ανέφεραν πηγές του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, για το σχέδιο στήριξης των τραπεζών που βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη αλλά θα χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό του 2009.

Πιο πιθανό είναι ένα μέρος του (κονδύλι περίπου 2 δισ. ευρώ) να χρησιμεύει για την πληρωμή των υποχρεώσεων του δημοσίου προς του προμηθευτές του, που εκκρεμούν από το 2009.

Στο  κονδύλι αυτό πιθανόν να υπολόγιζε ο νυν υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κύριος Γιάννης Παπαθανασίου όταν υποσχέθηκε -την επομένη μάλιστα της πρωτοχρονιάς- να ρίξει στην αγορά 1,7 δισ. ευρώ.

Στο κατώφλι της επιτήρησης

Στο πλαίσιο αυτό πάντως η κυβέρνηση έρχεται εκ των πραγμάτων αντιμέτωπη με τον εφιάλτη της επιστροφής στην επιτήρηση των Βρυξελών, που οδηγεί στον προθάλαμο της επιτήρησης και σε πιο σφικτή οικονομική πολιτική.

Το οικονομικό επιτελείο έχει στενά χρονικά περιθώρια για να αποστείλει στην Κομισιόν τα αναθεωρημένα στοιχεία για το «κλείσιμο» του 2008, τα οποία θα οριστικοποιηθούν τον Απρίλιο. Στη βάση αυτή θα λάβουν τότε και τις αποφάσεις τους η Γιούροστατ και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Χοακίν Αλμούνια.