Οζβαλντ Γκρίμπελ, ο «άγιος Όζι» των τραπεζών

Κάπως αλλιώς είχε φανταστεί ο κ. Οζβαλντ Γκρίμπελ την καθημερινότητα και τα ενδιαφέροντά του δύο χρόνια αφότου βγήκε στη σύνταξη. Οι μόνες ασχολίες που υπήρχαν τους τελευταίους μήνες στην ατζέντα του ήταν η βελτίωση των δεξιοτήτων του στο γκολφ και το κάπνισμα των αγαπημένων του πούρων, ενώ απολάμβανε τον ήλιο στην αγαπημένη του βίλα στην Ισπανία.

Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν όπως ακριβώς τα είχε φανταστεί, με αποτέλεσμα σήμερα ο μεσιέ Γκρίμπελ, ο οποίος δεν έπαψε ποτέ να παρακολουθεί τις αγορές, να καλείται ξανά στο προσκήνιο για να αναλάβει τη UBS, τον μέχρι πρότινος μεγαλύτερο τραπεζικό όμιλο της Ευρώπης από πλευράς συνολικής κεφαλαιοποίησης και εσόδων και εσχάτως δεύτερο τη τάξει κατόπιν των ολέθριων συνεπειών που είχε για το καμάρι της ελβετικής τραπεζικής σκηνής η κρίση που σοβεί εδώ και μήνες.

Τα προβλήματα της UBS ξεκίνησαν με το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, καθώς απεδείχθη ότι ήταν η ευρωπαϊκή τράπεζα με το μεγαλύτερο ποσοστό έκθεσης στα λεγόμενα «τοξικά» επενδυτικά προϊόντα, τα οποία προκάλεσαν και την κατάρρευση των αγορών. Οι απώλειες και οι σχετικές απομειώσεις χαρτοφυλακίου που προκάλεσε η κρίση στην τράπεζα έφτασαν πέρυσι συνολικά τα 53 δισ. δολάρια, ποσό-ρεκόρ για τα ελβετικά τραπεζικά δεδομένα.

«Κερασάκι» στα προβλήματα της τράπεζας ήταν οι κατηγορίες από το αμερικανικό Δημόσιο ότι στελέχη της βοήθησαν 52.000 Αμερικανούς πελάτες της να αποκρύψουν φορολογητέα στις ΗΠΑ περιουσιακά στοιχεία, εκμεταλλευόμενα τον ελβετικό νόμο περί απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων.

Η UBS υποχρεώθηκε τελικά να καταβάλει αποζημιώσεις στο αμερικανικό Δημόσιο ύψους 780 εκατ. δολαρίων και να δημοσιοποιήσει τα ονόματα περίπου 300 φοροφυγάδων, προσπαθώντας έτσι να ρυθμίσει την υπόθεση εξωδικαστικά και προκαλώντας την αντίδραση κάποιων εξ αυτών, οι οποίοι έχουν ήδη καταθέσει μηνύσεις εναντίον της.

Οι ΗΠΑ ωστόσο φαίνονται αποφασισμένες να φτάσουν την υπόθεση στα άκρα απαιτώντας τα ονόματα και των 52.000 Αμερικανών φοροφυγάδων.

Μία βδομάδα μετά την επιβολή του εν λόγω προστίμου ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας κ. Μαρσέλ Ρονέρ αποχώρησε, ύστερα από 20 μόλις μήνες στο πόστο του, αφήνοντας τον όμιλο στη χειρότερη καμπή της ιστορίας του.

Τα στελέχη της UBS αναζήτησαν αμέσως έναν νέο επικεφαλής με πείρα στις κρίσεις και με την ικανότητα να πάρει δύσκολες αποφάσεις προκειμένου να εξυγιάνει την εταιρεία.

Τον βρήκαν τελικά στον μεγαλύτερο ανταγωνιστή τους, την Credit Suisse, στην οποία ο κ. Γκρίμπελ εργαζόταν επί 40 χρόνια προτού αποσυρθεί. Αυτό που προσδοκούν μάλιστα από τον 65χρονο βετεράνο τραπεζικό είναι να κάνει για τη UBS κάτι ανάλογο με ό,τι είχε κάνει για την Credit Suisse πριν από κάποια χρόνια.

Ο ίδιος δήλωσε ότι πρωταρχικός του στόχος είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πελατών και των μετόχων της εταιρείας, καθώς και η χρηματοπιστωτική εξυγίανσή της. Δεσμεύτηκε επίσης να παραδώσει την τράπεζα στην πρότερη επικερδή της κατάσταση και δήλωσε ότι θα παραμείνει όσο χρειαστεί ώσπου να πετύχει τον στόχο του.  

Αν και ο ίδιος θεωρεί τη UBS άλλη μία συναρπαστική πρόκληση -ίσως την τελευταία της καριέρας του-, το έργο που έχει μπροστά του μόνο εύκολο δεν χαρακτηρίζεται. Πρώτη δουλεία είναι να πετύχει έναν συμβιβασμό με το αμερικανικό Δημόσιο, ο οποίος θα προστατεύει, ει δυνατόν, τα συμφέροντα της τράπεζας και των πελατών της σύμφωνα με το περίφημο ελβετικό τραπεζικό απόρρητο, αλλά παράλληλα θα ικανοποιεί το επίμονο αμερικανικό Δημόσιο. Θα δούμε…

Το «θαύμα» της Credit Suisse

Τη φήμη του ο μεσιέ Οσβαλντ Γκρίμπελ την οφείλει στα πεπραγμένα του στο τιμόνι της Credit Suisse. Οταν αναλάμβανε τα ηνία της, στις αρχές του 2004, η εταιρεία εμφάνιζε ζημίες-ρεκόρ. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα όμως ο μεσιέ Γκρίμπελ την αναδιάρθρωσε και την παρέδωσε κερδοφόρα προτού αποσυρθεί οριστικά και αμετάκλητα το 2006.

Η συνταγή που χρησιμοποίησε ήταν η επιστροφή στις βασικές λειτουργίες της εταιρείας, με άλλα λόγια στη δραστική περικοπή του κόστους λειτουργίας, στο λεγόμενο equity trading, στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε υποθέσεις συγχωνεύσεων και εξαγορών. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, του «κόλλησαν» από τότε και το παρατσούκλι «Αγιος Οζι».

Πρoτού ξεκινήσει τη μακρά πορεία του στην Credit Suisse, ο κ. Γκρίμπελ είχε εργαστεί στην Deutsche Bank επί δέκα χρόνια. Το θάρρος και τη δύναμη του χαρακτήρα του τα είχε δείξει από μικρό παιδί, όταν κατάφερε να το σκάσει για τη Δύση, όντας γεννημένος στην… άλλη όχθη, την Ανατολική Γερμανία!

Η πολυετής πείρα του στα τραπεζικά, καθώς και το γεγονός ότι επρόκειτο για έναν από τους λίγους του χώρου που δεν είχε αγγίξει η κρίση έπεισαν τα στελέχη της UBS ότι ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για τη δουλειά.

Την ίδια άποψη όμως φαίνεται ότι συμμερίζονται και πολλοί αναλυτές της αγοράς, καθώς και πολιτικοί παράγοντες, οι οποίοι είδαν με καλό μάτι την αλλαγή στο τιμόνι της ελβετικής εταιρείας. Χαρακτηριστικό είναι ότι αμέσως μετά τη σχετική ανακοίνωση οι μετοχές της UBS σημείωσαν άνοδο κατά 16%.

Το who is who

• Οι ρίζες της περίφημης ελβετικής τράπεζας UBS εντοπίζονται στο 1747 στην ελβετική περιοχή του Val Poschiavo
• Η σύγχρονη UBS προέκυψε το 1998 από συγχώνευση της Union Bank of Switzerland και της Swiss Bank Corporation
• Το 2000, με την απόκτηση της «PaineWebber Group Inc.», η UBS καθιερώθηκε ως η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης πλούτου για ιδιώτες πελάτες στον κόσμο
• Το 2003 όλα τα επιμέρους τμήματα της τράπεζας -«UBS Paine Webber», «UBS Warbung», «UBS Asset Management»- ενώθηκαν υπό την κοινή ονομασία UBS
• Το 2007 και αφού ανακοίνωσε μεγάλες απώλειες, η UBS στράφηκε στην κυβέρνηση της Σιγκαπούρης για χρηματοδότηση. Από τότε ο μεγαλύτερος μέτοχος της εταιρείας είναι η «Government of Singapore Investment Corporation»