«Σολομώντειος» λύση για τον ΦΠΑ

Ξαφνική εμπλοκή στις συσκέψεις του Γιάννη Στουρνάρα με την τρόικα για τις δόσεις των 2,8 δισ. του Μαρτίου και των 6 δισ. που έπονται. Η τρόικα βάζει κακό βαθμό στο υπουργείο για τις πολύ χαμηλές επιδόσεις στον τομέα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, ενώ δείχνει και «κίτρινη κάρτα» για την καθυστέρηση στην αποπληρωμή των χρεών του Δημοσίου.

Στη συνάντηση που είχαν χθες, ο κ.Γιάννης Στουρνάρας δεν κατάφερε να τους πείσει ότι συντελείται ουσιαστική πρόοδος στις αλλαγές στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό, με αποτέλεσμα οι ελεγκτές να φύγουν απογοητευμένοι, απειλώντας να «μπλοκάρουν» και τις ρυθμίσεις και αλλαγές στη φορολογία που προωθούσε το υπουργείο Οικονομικών.

Στα δυσεπίλυτα προβλήματα που ανακύπτουν θα κληθεί να δώσει την τελική λύση ο πρωθυπουργός τις επόμενες μέρες, καθώς η ομάδα των ελεγκτών θα παρατείνει την παραμονή της στη χώρα μας μέχρι να λάβει επαρκείς δεσμεύσεις και εχέγγυα για τις προθέσεις της κυβέρνησης.

Θέματα αιχμής, όπως τέθηκαν στη χθεσινή συνάντηση, είναι:

-          η ανεξαρτητοποίηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού από την πολιτική εξουσία. Οι αλλαγές καρκινοβατούν, οι αρμοδιότητες που έχει δώσει ως τώρα η κυβέρνηση στον «ανεξάρτητο» Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων είναι υποτυπώδεις και η  Τρόικα ζητά να φύγουν το ΣΔΟΕ και η ΓΓΠΣ από τις αρμοδιότητες υπουργών και υφυπουργών.

-          οι έλεγχοι που είχε δεσμευτεί να κάνει το υπουργείο αλλά δεν έγιναν. Τα «μπουλούκια» των ελεγκτών που μεταφέρθηκαν στην ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων που είναι η «νούμερο 1» υπηρεσία είσπραξης του κράτους δεν έχουν κάνει παρά ελάχιστους ελέγχους που απέδωσαν μικροποσά (μικρότερα και από όσα θα έφερναν οι 300 ελεγκτές αν παρέμεναν στις ΔΟΥ και τις ΦΑΕ της χώρας όπου υπηρετούσαν). Ως εκ τούτου, η ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων μετατρέπεται τώρα σε ελεγκτικό κέντρο, κάτι που από καιρό είχε εισηγηθεί η Τρόικα αλλά δεν γινόταν. Οι έλεγχοι «μεγάλου πλούτου» αυξήθηκαν μεν στο τελευταίο τετράμηνο (113 έναντι 119 σε δύο χρόνια!) αλλά ο στόχος για έλεγχο 1750 υποθέσεων «με ονοματεπώνυμο» που είχε τεθεί από το 2011 παραμένει μακρινός. Τα κενά σε οργανικές θέσεις σε ΣΔΟΕ και εφορίες παραμένουν τεράστια. Οι στόχοι και οι οδηγίες διαρκώς μεταβάλλονται με συνέπεια να μην υπάρχει «στόχευση» των ελέγχων και εισπράξεων.

-          η «μαύρη τρύπα» στην εκτέλεση του προϋπολογισμού που παραμένει ανησυχητική, παρά τις ενδείξεις πως τα φορολογικά έσοδα θα είναι αυξημένα κατά 15% τον Φεβρουάριο, όχι όμως λόγω της κινητοποίησης των εφοριών, αλλά επειδή οι πολίτες θορυβήθηκαν από τις «απειλές» για κατασχέσεις-εξπρές και ποινικές διώξεις, ακόμα και για μικρά ποσά.

-          η νέα ρύθμιση χρεών προς την εφορία που σχεδιάζει η κυβέρνηση. Η Τρόικα υποσχέθηκε να συμβάλει στη διαμόρφωσή της, κάτι που δείχνει πως σύντομα θα ολοκληρωθεί. Ωστόσο θα είναι «πιεστική» με στόχο να εισπράττονται γρήγορα τα ποσά, χωρίς να επιτρέπει να δημιουργούνται διαρκώς και νέα.

-          η επιτάχυνση της αποπληρωμής των χρεών του δημοσίου σε ιδιώτες. Παρότι οι δανειστές δίνουν προτεραιότητα στην πληρωμή των χρεών για να «πέσει χρήμα» στην αγορά, το ελληνικό δημόσιο μόλις στο τελευταίο τρίμηνο άρχισε να ιεραρχεί τα χρέη που θα πληρώσει, θέτοντας κανόνες αλλά με καθυστέρηση.
 
Στο πλαίσιο αυτό όμως:
 
-          δεν φαίνεται να ευοδώνεται -προς το παρόν- η πρόταση της κυβέρνησης για επανεξέταση και κατάργηση αναποτελεσματικών φόρων, όπως ο ΦΠΑ στην εστίαση. Το θέμα θα τεθεί και από τον πρωθυπουργό, αλλά στο οικονομικό επιτελείο  θέλουν να κρατούν χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών.
 
-          καταργείται η τμηματική καταβολή του ΦΠΑ με τρεις δόσεις. Καθώς η Τρόικα ζητά τη σύντμηση του χρόνου αποπληρωμής των φόρων για να μην αφήνουν οι φορολογούμενοι απλήρωτα τα νέα που προστίθενται διαρκώς, το υπουργείο Οικονομικών κατέληξε σε μια «σολομώντειο» λύση, που κρύβει όμως μεγάλες παγίδες για πολίτες και επιχειρήσεις: καταργεί μεν τις πολλές δόσεις και ζητά ολική εξόφληση εφάπαξ μέσα σε 10 μέρες του ΦΠΑ από τους επιτηδευματίες, εμμέσως όμως προσφέρει και πάλι τη δυνατότητα να πληρώσουν όπως πλήρωναν μέσα σε τρεις μήνες την οφειλή τους –και μάλιστα με 50% έκπτωση στις μηνιαίες προσαυξήσεις. Από την άλλη όμως, ανοίγει ο δρόμος για άμεσες κατασχέσεις για όσους δεν εξοφλήσουν μέσα στο τρίμηνο αυτό! Επειδή η οφειλή θα θεωρείται ληξιπρόθεσμη από τη στιγμή της βεβαίωσής της (με την πληρωμή της πρώτης δόσεως), στον τέταρτο μήνα θα κινούνται μέτρα αναγκαστικής είσπραξης και ποινικές διώξεις, ενώ ως τώρα αυτές ξεκινούσαν τρεις μήνες μετά την λήξη πληρωμής της τρίτης και τελευταίας δόσεως του οφειλόμενου ΦΠΑ. Αν κάποιος καθυστερήσει 5 μήνες και άνω, τότε αυξάνονται σημαντικά και οι τόκοι υπερημερίας, ενώ θα προστίθενται και νέα βάρη με κάθε επόμενη δήλωση ΦΠΑ.