Κρούγκμαν: «Γα...μένοι άνευ προηγουμένου στην Κύπρο»

Σοβαρότερη από απόλυτο μπέρδεμα, χαρακτηρίζει ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Γκρούγκμαν, την κατάσταση στην Κύπρο σε σημερινό του άρθρο στους New York Times. Με τίτλο «Cyprus: The Sum of ALL FUBAR», (όπου FUBAR είναι το αρκτικόλεξο για την φράση Fucked up beyond all recognition) ο Κρούγκμαν στο κείμενό του περιγράφει με μελανά χρώματα τους χειρισμούς που πραγματοποιήθηκαν για να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο.

Επισημαίνοντας τα λάθος βήματα που ακολουθήθηκαν, αναφέρει πως «η κατάσταση στην Κύπρο συνοψίζει σε μια χώρα όλα όσα έχουν πάει λάθος σε όλες τις υπόλοιπες». Ο Αμερικανός οικονομολόγος συνοψίζει σε τέσσερα σημεία, τα σφάλματα που έγιναν, ξεκινώντας από τις ίδιες τις κυπριακές τράπεζες, οι οποίες σύμφωνα με εκείνον είναι «εκτός πραγματικότητας».

Όπως αναφέρει, χαρακτηριστικά: «Η Κύπρος έχει ένα τεράστιο τραπεζικό σύστημα -στοιχεία ενεργητικού 8 φορές το κυπριακό ΑΕΠ- βασισμένο σε ένα μοντέλο προσέλκυσης offshore κεφαλαίων με υψηλά επιτόκια και μεγάλες ευκαιρίες για φοροαποφυγή - φοροδιαφυγή. Ρώτησα κάποιους ανθρώπους και ξεκαθάρισα κάτι που με προβλημάτιζε. Επίσημα, μόνο το 40% των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες δεν ανήκει σε μόνιμους κατοίκους, γεγονός που σημαίνει ότι οι καταθέσεις των μόνιμων κατοίκων ανέρχονται στο 500% του ΑΕΠ, το οποίο είναι τελείως τρελό. Αλλά η λέξη κάτοικος δεν σημαίνει αυτό που φαντάζεστε ότι σημαίνει. Ορισμένα από τα χρήματα προέρχονται από πλούσιους ξένους που ζουν στην Κύπρο. Κάποιοι από τους πλούσιους διαθέτουν μόνιμη άδεια παραμονής, χωρίς στην πραγματικότητα να ζουν στο νησί». Όπως συμπεραίνει, λοιπόν, «πρέπει να σκεφτόμαστε ότι οι κυπριακές καταθέσεις προέρχονται από μη Κύπριους, που προσελκύσθηκαν από αυτό το επιχειρηματικό μοντέλο».

Την ίδια ώρα, ο οικονομολόγος κάνει λόγο για την

«τεράστια φούσκα ακινήτων στο μέγεθος της Ισπανίας ή της Ιρλανδίας», η οποία δεν έχει ακόμα σκάσει, επομένως αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν ακόμα περισσότερες απώλειες.

Η φούσκα αυτή, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν, οδηγεί σε μια μαζική υπερκοστολόγηση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα οι τιμές και τα κόστη στην Κύπρο να ξεπερνούν τις αντίστοιχες στην υπόλοιπη Ευρωζώνη.

«Τι πρέπει να γίνει;», αναρωτιέται ο Κρούγκμαν και αυτό που προβλέπει είναι πως, εφόσον οι κυπριακές τράπεζες δεν έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τα χρέη τους, τα οποία αποτελούν την πλειοψηφία των καταθέσεων, θα πρέπει να οδηγηθούμε σε ένα κούρεμα, το οποίο «είναι αναπόφευκτο».

Όπως εξηγεί, μάλιστα, το αρχικό μπέρδεμα ήταν ένα κοινό λάθος των Ευρωπαίων και των Κυπρίων. «Η Ευρώπη δεν ήθελε ρητή εξυγίανση των τραπεζών, η οποία, μεταξύ άλλων, θα έδινε ξεκάθαρη προτεραιότητα στις μικρές ασφαλισμένες καταθέσεις. Αντιθέτως, επιζητούσε αυτό το πλασματικό φορολογικό καθεστώς. Στο μεταξύ, η κυπριακή κυβέρνηση εξακολουθεί να έχει την ψευδαίσθηση ότι το τραπεζικό μοντέλο της μπορεί να επιβιώσει, και ήθελε να περιορίσει το χτύπημα των μεγάλων καταθετών στο εξωτερικό. Εξ ου και η κατάρρευση της φορολογίας στις μικρές καταθέσεις», αναφέρει το κείμενο.

Αυτό, επίσης, που προβλέπει είναι ότι θα υπάρξει ένα μεγάλο κούρεμα στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. Αλλά, ακόμα και τότε, «η κατάσταση θα παραμένει εκτός ελέγχου. Θα υπάρχει ακόμα η φούσκα ακινήτων η οποία θα είναι έτοιμη να σκάσει, θα υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας (το οποίο έγινε χειρότερο εξαιτίας μιας μεγάλης εξαγωγικής βιομηχανίας), και το σχέδιο διάσωσης θα αφήσει την Κύπρο με ένα δημόσιο χρέος στα επίπεδα της Ελλάδας».

Ο Κρούγκμαν, την ίδια ώρα, επισημαίνει πως: «Η Κύπρος μπορεί να είναι σε καλύτερη θέση από την Ισλανδία και επομένως μια ενδεχόμενη υποτίμηση του κυπριακού νομίσματος, αν αυτό επανερχόταν, θα προσέλκυε τουρισμό, όμως οι Κύπριοι, οι οποίοι δεν έχουν καν συμφιλιωθεί με το τέλος της ριψοκίνδυνης επιχείρησής τους, θα είναι πρόθυμοι να πάνε εκεί;».