Μετωπική σύγκρουση εργολάβων-κυβέρνησης για το παράβολο στα έργα

Σοβαρούς τριγμούς ανάμεσα στους εργολάβους και την κυβέρνηση προκαλούν οι ρυθμίσεις του υπουργείου Ανάπτυξης, σύμφωνα με οποίες οι τεχνικές εταιρείες «τιμωρούνται» με παράβολο έως και 50.000 ευρώ όταν καταθέτουν ενστάσεις στους διαγωνισμούς. Τα σούρτα-φέρτα μεταξύ των τεχνικών εταιρειών δια των εργοληπτικών τους Συνδέσμων με τον Αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης κ. Σταύρο Καλογιάννη δεν φαίνεται να έπιασαν τόπο, αφού στις απανωτές εκκλήσεις του κλάδου για απόσυρση του μέτρου το τελευταίο διάστημα, η κυβέρνηση επιμένει στη θεσμοθέτηση του νόμου, διευκρινίζοντας ακόμη και τον τρόπο καταβολής του παραβόλου.

Σε τροπολογία που κατατέθηκε προ δεκαημέρου στη βουλή μαζί με άλλες ρυθμίσεις του υπουργείου Ανάπτυξης για τα δημόσια έργα, προβλέπεται η καταβολή του 1/3 του παραβόλου με την κατάθεση της έντασης και τα 2/3 με την πρώτη συνεδρίαση του ΣτΕ ή του διοικητικού εφετείου. Στο υπουργείο Ανάπτυξης πασχίζουν με κάθε τρόπο να άρουν τα εμπόδια που βραχυκυλώνουν τα έργα του ΕΣΠΑ και κινδυνεύουν με απεντάξεις, δυσχεραίνοντας ταυτόχρονα την απορρόφηση κονδυλίων.

Οι τεχνικές εταιρίες βλέποντας το υπουργείο να κόβει το «ψωμοτύρι» των διαγωνισμών που εγκλωβίζει και σέρνει σε πολύμηνες και πολύχρονες πολλές φορές καθυστερήσεις τα έργα, σκληραίνουν την στάση τους με μαζικές προσφυγές εναντίον του νόμου.

Από μέρα σε μέρα αναμένεται να βγει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την συνταγματικότητα του νόμου καθώς εργολάβος προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο εκδίκασε την υπόθεση στις αρχές Μαρτίου με την διαδικασία της πρότυπης δίκης. Ταυτόχρονα οι εργολήπτες προσέφυγαν την προηγούμενη εβδομάδα και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας την κατάργηση του δαπανηρού παραβόλου με το επιχείρημα ότι στερεί το δικαίωμα της δικαστικής συνδρομής και λειτουργεί υπέρ των ισχυρών που έχουν την οικονομική επιφάνεια να το πληρώνουν.

Η καταβολή παραβόλου επισημοποιήθηκε με πράξη νομοθετικού περιεχομένου στις αρχές του χρόνου και προβλέπει ότι κάθε εργολάβος που επιθυμεί να προσφύγει κατά της διαγωνιστικής διαδικασίας ενός έργου θα καταβάλλει το 1% της αξίας της σύμβασης. Μόνο εάν η ένσταση γίνει αποδεκτή ή κριθεί ότι απορρίπτεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος προβλέπεται η επιστροφή του ποσού. ΄

Οι εταιρείες όμως που χρησιμοποιούν ως μοχλό πίεσης τις ενστάσεις για να «μανιπουλάρουν» τους διαγωνισμούς αντιδρούν με οξύ τρόπο. Το επιχείρημά τους είναι ότι με το νέο καθεστώς «τα συγχρηματοδοτούμενα έργα τίθενται εκτός δικαστικού ελέγχου, με προφανείς τους κινδύνους να εμφανιστούν και να ενταθούν φαινόμενα αυθαιρεσίας και αλαζονείας από τις υπηρεσίες».

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εργολήπτες του Συνδέσμου Ανώτατων Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ) έφτασαν να βάλλουν ακόμη και εναντίον του Ελεγκτικού Συνεδρίου αντιδρώντας για ανεξήγητους λόγους στην απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τον προσυμβατικό έλεγχο του δικαστηρίου σε έργα από 5 εκ. ευρώ και πάνω, ανεβάζοντας τον πήχη στα 10 εκ. ευρώ. Ενώ θα περίμενε κανείς ότι οι εργολάβοι θα πανηγυρίζουν γιατί τη λιγότερη γραφειοκρατία και τους λιγότερους ελέγχους στα έργα, επιτίθενται κατά των δικαστών, επισημαίνοντας ότι πολλές φορές είναι νέοι και άπειροι, χωρίς να γνωρίζουν τα πολύπλοκα νομικά ζητήματα των δημόσιων συμβάσεων, με αποτέλεσμα να βγάζουν λανθασμένες αποφάσεις.

«Το μέτρο σε συνδυασμό με την κατάργηση της αίτησης ανάκλησης κατά των πράξεων των Κλιμακίων του Ελεγκτικού Συνεδρίου και την επιβολή παραβόλου 1%, έχει ως αναπότρεπτη συνέπεια οι συμβάσεις αυτές να τίθενται στον χώρο του δικαστικώς ανελέγκτου, με όλες τις δυσμενέστατες συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για τα δικαιώματα των διαγωνιζομένων, τη διασφάλιση της νομιμότητας και την προστασία του δημοσίου συμφέροντος», υποστηρίζει ο ΣΑΤΕ.

Όπως σημειώνει δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κρίσιμα νομικά ζητήματα είχαν ξεφύγει της προσοχής του Κλιμακίου και ανακαλύφθηκαν κατά τον έλεγχο που διενήργησε το τμήμα κατόπιν άσκησης αίτησης ανάκλησης.