Μέτρα και κατασχέσεις και κατά των συνεπών οφειλετών

Με διαδικασίες-εξπρές και με ρυθμίσεις-«φωτιά» έρχεται στη βουλή το τελικό σχέδιο νόμου που προβλέπει, μεταξύ άλλων ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο με επαχθείς ορούς και πολλές παγίδες για τους φορολογούμενους: δόσεις αλλά και κατασχέσεις για όσους χρωστάνε στο δημόσιο, «χαράτσι» ακινήτων στα γιαπιά, έως διπλάσιο φόρο στα εξοχικά, απολύσεις στο δημόσιο, νέο τρόπο καταβολής του ΦΠΑ, άνοιγμα και άλλων επαγγελμάτων και άλλα πολλά -μέχρι και το ψωμί που ψήνεται εκτός αρτοποιείων και την αύξηση στις ώρες διδασκαλίας (κατά δύο ώρες) των εκπαιδευτικών σε γυμνάσια και λύκεια!

Τι ισχύει για τις ρυθμίσεις χρεών

Το πολυνομοσχέδιο θεσπίζει δύο νέες ρυθμίσεις για χρέη προς την εφορία, μια υστάτη («τελευταίας ευκαιρίας») με 48 δόσεις και μια «πάγια» με 12 δόσεις που μπορεί να γίνουν και 24, ανοίγοντας έτσι και ένα «παράθυρο» για να επωφεληθούν, υπό προϋποθέσεις, και συνεπείς οφειλέτες που τηρούν "με ευλάβεια" τις δόσεις τους –και για αυτό… τιμωρούνται!

Ωστόσο οι ρυθμίσεις για χρέη προς την εφορία δεν εξασφαλίζουν προστασία από τις κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων! Όπως τονίζεται στο πολυνομοσχέδιο ακόμα και όταν κάποιος φορολογούμενος είναι συνεπής στην καταβολή των δόσεων, το δημόσιο μπορεί:

- να επιβάλλει κατασχέσεις και να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη των συνυπόχρεων προσώπων ή των εγγυητών,

- να δίνει εντολή παρακράτησης μέρους ή του συνόλου της χρηματικής απαίτησης του οφειλέτη από τρίτα πρόσωπα

- να μην του χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας, ακόμα και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις.

Αυτό δεν ισχύσει στην περίπτωση της ρύθμισης οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία όπου προβλέπεται αναστολή των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης εφόσον πληρωθεί η πρώτη δόση. Θα χορηγείται ασφαλιστική ενημερότητα για ένα μήνα, θα αναστέλλονται οι ποινικές διώξεις και το μέτρο της κατάσχεσης εις χείρας τρίτων.

Στην ρύθμιση «τελευταίας ευκαιρίας» με τις 48 δόσεις μπορούν να υπαχθούν όσα χρέη είχαν βεβαιωθεί μέχρι 31.12.2012, ακόμα και αν δεν ήταν ως τότε ληξιπρόθεσμα. Μετά από αλλαγές επί αλλαγών στο κείμενο, στην  ρύθμιση εντάσσονται εν μέρει και όσοι είχαν κάνει ρυθμίσεις από το παρελθόν που τις πληρώνουν κανονικά, εφόσον είχαν και άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές έως την 31.12.2012, πέραν όσων έχουν ρυθμίσει σε δόσεις.

Αν όμως έχουν ρυθμίσει το σύνολο των οφειλών τους από το παρελθόν και το πληρώνουν κανονικά, τότε μπορούν να μπουν στη ρύθμιση χωρίς να επωφελούνται από τις επιπλέον δόσεις. Θα επιλέξουν αν θα πληρώνουν τις ίδιες ή… λιγότερες! Τους επιτρέπει δηλαδή να έχουν χαμηλότερο επιτόκιο, δηλαδή 8,75% αντί έως 15% το χρόνο.

Για αυτούς τους «συνεπείς» πάντως, φαίνεται πως ανοίγει και ένα «παράθυρο» ώστε να μπουν στην «πάγια» ρύθμιση με τις 12 δόσεις, που αφορά στα χρέη που θα καταστούν ληξιπρόθεσμα από το 2013 και μετά. Με την προϋπόθεση ότι το υπουργείο δεν θα δώσει αντίθετες οδηγίες  στις εφορίες, αν οι οφειλέτες έχουν λιγότερες δόσεις, ενδεχομένως να μπορέσουν, αν «χάσουν» την παλαιά ρύθμιση μέσα στη χρονιά αφήνοντας απλήρωτες 1-2 δόσεις, να ζητήσουν στη συνέχεια να υπαχθούν στις δώδεκα που προβλέπει η «πάγια».

Ίσως μάλιστα, αν επικαλεστούν κάποια «έκτακτη αιτία» όπως αναφέρει ο νόμος, μπορούν και να διπλασιάσουν τις δόσεις σε 24. Πρέπει όμως πρώτα και το υπουργείο Οικονομικών να αποσαφηνίσει με εγκυκλίους που θα εκδοθούν τι εννοεί ως «έκτακτη αιτία», αφού η αιτιολογική του νομοσχεδίου κάνει λόγο μόνο για «έκτακτη και μη αναμενόμενη οφειλή», αλλά όχι πχ για αιφνίδια απώλεια εργασίας ή εισοδήματος, προβλήματα υγείας κλπ. Πιθανώς δηλαδή να πρέπει κάποιος να επικαλεστεί πχ ένα φόρο κληρονομιάς που εκτάκτως καλείται να πληρώσει χωρίς να περιμένει, αν και δεν αποκλείεται να θεωρείται «μη αναμενόμενη» οφειλή ένα «χαράτσι» (πχ Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων για το 2013) ή απλώς ένα απρόσμενα υψηλό εκκαθαριστικό φόρου.

Κατ’ εξαίρεση πάντως, τα φυσικά πρόσωπα (μισθοσυντήρητοι και όχι επαγγελματίες και επιτηδευματίες) με χρέη έως 5.000 ευρώ έχουν την δυνατότητα να εξοφλήσουν τις οφειλές τους προ την εφορία σε περισσότερες από 48 μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τα εισοδήματά τους, αλλά χωρίς το ευεργέτημα της απαλλαγής από ένα μέρος των προσαυξήσεων που προβλέπεται για τους υπόλοιπους. Το ίδιο ισχύει και για χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά εκεί τίθεται και ελάχιστη δόση τα 50 ευρώ το μήνα.

Για χρέη που είναι βεβαιωμένα έως 31.12.2012,  κατόπιν αίτησης των οφειλετών και εφόσον συντρέχει πραγματική οικονομική αδυναμία μπορούν να ρυθμίζονται έως και σε 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή από τις προσαυξήσεων έως 50%, ανάλογα με τον χρόνο αποπληρωμής τους.

Πώς θα πληρώνεται ο ΦΠΑ

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τις χρεωστικές περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ μέχρι την 20η μέρα του μήνα, πληρώνοντας μόνο 10 ευρώ Η εξόφληση του υπολοίπου ποσού θα μπορεί να γίνεται είτε εφάπαξ, εντός των επομένων10 ημερών, είτε σε δύο δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων εντός 10 ημερών από την υποβολή της δήλωσης και η δεύτερη εντός του επομένου μηνός. Στην περίπτωση αυτή, το ποσό της δεύτερης δόσης θα επιβαρύνεται με προσαύξηση 2%.

Διαγράφονται χρέη, παύουν διώξεις για μικρά χρέη

Με άλλες διατάξεις, αυξάνεται το όριο για άσκηση ποινικής δίωξης για χρέη στο κράτος, σε 10.000 ευρώ αντί 5.000 που ισχύει σήμερα

Επιπλέον, γίνεται διάκριση ληξιπρόθεσμων οφειλών σε εισπράξιμες και σε ανεπίδεκτες είσπραξης.

Ως ανεπίδεκτες είσπραξης χαρακτηρίζονται, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά προϋποθέσεις όπως: αν μετά από έρευνα σε Ελλάδα και εξωτερικό διαπιστώθηκε παντελής έλλειψη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυποχρέων, αν έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης, για συνολική βασική οφειλή άνω των 10.000 ευρώ κλπ. Έως τότε παρακολουθούνται από την εφορία μήπως γίνει εφικτή η είσπραξη, αλλοιώς διαγράφονται.

Η καταχώριση της οφειλής ως ανεπίδεκτης είσπραξης παραμένει για 10 χρόνια. Παρακολουθείται από την εφορία και αν δεν γίνει εφικτό να εισπραχθούν, διαγράφονται.

Η διαγραφή των οφειλών προς το Δημόσιο προβλέπεται και για περιπτώσεις όπως:

α. οφειλές αποβιωσάντων που δεν καταλείπουν οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο και των οποίων οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά,

β. χρέη που έχουν γεννηθεί προ του 1993 και η αρχική βασική οφειλή ήταν κάτων από 200 ευρώ ανά φορολογούμενο, υπό τον όρο ότι δεν υφίστανται άλλες βασικές οφειλές του ίδιου προσώπου.

Πιο εύκολα η «έξωση» από το Δημόσιο

Οι πολυσυζητημένες διατάξεις για το Δημόσιο προβλέπουν ότι:

- Στα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που καταργούνται, οι υπάλληλοι με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου απολύονται.

- Οι δημόσιοι υπάλληλοι που παραπέμπονται με το ερώτημα του υποβιβασμού και οριστικής παύσης δεν θα μπορούν να κάνουν ένσταση στο Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό αλλά θα δικαιούνται προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας

-Οι πειθαρχικές αποφάσεις στο εξής δεν θα μπορούν να ανακαλούνται, ενώ τα συμβούλια πρέπει να βγάζουν τις αποφάσεις τους σε 2 μήνες και εάν απαιτείται διεξαγωγή ανάκρισης, σε 4 μήνες.

Όλοι θα πληρώνουν «στην ώρα τους»

Στο πολυνομοσχέδιο εντάσσεται και Οδηγία της ΕΕ «για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές», προκειμένου να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρών και μεσαίων (ΜΜΕ).

Με τα νέα δεδομένα, από τις 16 Μαρτίου 2013 ισχύει ότι:

- Στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων η εξόφληση πρέπει να γίνεται μέσα σε 30 ή 60 ημερολογιακές ημέρες (ανάλογα με την περίπτωση) από την πώληση ή από το συμφωνημένο χρόνο εξόφλησης. Μετά η απαίτηση γίνεται έντοκη.

-Στις εμπορικές συναλλαγές στις οποίες ο οφειλέτης είναι δημόσια αρχή η προθεσμία πληρωμής δεν υπερβαίνει κανένα από τις 30 ή 60 μέρες (ανάλογα με την περίπτωση) από την ημερομηνία παραλαβής του τιμολογίου ή των αγαθών ή παροχής των υπηρεσιών κλπ.

«Χαράτσι» στα φωτοβολταϊκά

Καθιερώνεται ετήσιο τέλος ύψους χιλίων ευρώ ανά μεγαβάτ (1.000 €/MW) για φωτοβολταϊκούς σταθμούς μετά την παρέλευση ενός (1) έτους από τη χορήγηση άδειας παραγωγής και για λοιπούς -πλην φωτοβολταϊκών- σταθμούς ΑΠΕ ή ΣΗΘΥΑ  μετά την παρέλευση τριών (3) ετών από τη χορήγηση άδειας παραγωγής.

Σε περιπτώσεις αδειών παραγωγής που έχουν εκδοθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, το Τέλος οφείλεται μετά την παρέλευση δύο ετών τουλάχιστον, ανάλογα με την περίπτωση. Ειδικά για αυτές, το έτος 2014 η πληρωμή του Τέλους θα γίνει έως 30.06.2014.

Ωστόσο, το ύψος του Τέλους μπορεί να αναπροσαρμόζεται με ανώτατο όριο το ποσό των τριών χιλιάδων Ευρώ ανά
μεγαβάτ (3.000 €/MW) με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, μετά από γνώμη της ΡΑΕ, που εκδίδεται ένα χρόνο πριν την αναπροσαρμογή.

Εκπαίδευση

- επιτρέπεται, η κατ’ εξαίρεση λειτουργία και δημοτικών σχολείων δωδεκαθέσιων και άνω, όταν τούτο επιβάλλεται από ανάγκες όπως πχ ο μεγάλος αριθμός των μαθητών,  οι μικρής χωρητικότητας διατιθέμενοι χώροι διδασκαλίας και οι αποστάσεις μεταξύ των σχολείων.

- αυξάνεται το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατά δύο ώρες. Αυτό επιβάλλεται επειδή, λόγω λιτότητας, για το σχολικό έτος 2013 – 2014  θα προσληφθεί μικρός αριθμός αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών, ώστε να λειτουργήσουν τα σχολεία χωρίς κενά.

- οι εκπαιδευτικοί της ιδιωτικής εκπαίδευσης που δεν συμπληρώνουν το υποχρεωτικό τους διδακτικό ωράριο, είτε α) θα απασχολούνται λιγότερες ώρες από αυτές του υποχρεωτικού τους ωραρίου, με ανάλογη μείωση των αποδοχών τους οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερες από τις αποδοχές εκπαιδευτικού με διδακτικό ωράριο 12 ωρών είτε β) θα απασχολούνται μέχρι και της συμπληρώσεως του υποχρεωτικού τους ωραρίου σε σχολικές δράσεις όπως είναι η ενισχυτική διδασκαλία, η πρόσθετη διδακτική στήριξη, η ενίσχυση της γλωσσομάθειας, οι αθλητικές, πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες στο σχολείο που υπηρετούν ή σε άλλο σχολείο που ίδιου ιδιοκτήτη που λειτουργεί στην ίδια πόλη.

Αγορά- επαγγέλματα

Με άλλες διατάξεις:

- Αίρονται οι περιορισμοί για τις «θερμές γωνίες», ώστε να μπορούν να πωλούν ζεστό ψωμί τα σούπερ μάρκετ

-  Θα είναι δυνατή η άσκηση του επαγγέλματος του λογιστή για αποφοίτους λυκείου με πενταετή εμπειρία

- Καταργείται το δικαίωμα μεταβίβασης αδειών για εμπόρους λαϊκών αγορών.