Τομ Σάκι, ο βασιλιάς της ανακύκλωσης

Ο κ. Τομ Σάκι αποτελεί το ζωντανό παράδειγμα πως όταν η φαντασία και το επιχειρηματικό πνεύμα συνδυάζονται μπορούν να γίνουν θαύματα. Πώς αλλιώς, άλλωστε, θα αποφάσιζε κανείς να εγκαταλείψει τις ακαδημαϊκές του σπουδές και να στήσει μια επιχείρηση από περιττώματα σκουληκιών και σκουπίδια;

Οι επιλογές του, αν και ριψοκίνδυνες, μάλλον τον δικαίωσαν, καθώς σήμερα ο 27χρονος Τομ είναι ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της «TerraCycle». Η εταιρεία είναι γνωστή κυρίως για το λίπασμα που παρασκευάζει και συσκευάζει σε χρησιμοποιημένα πλαστικά μπουκάλια, τα οποία συγκεντρώνει μέσω ενός προγράμματος ανακύκλωσης που η ίδια έχει οργανώσει. Το κύριο συστατικό του εν λόγω λιπάσματος δεν είναι άλλο από υγροποιημένα περιττώματα σκουληκιών. Με άλλα λόγια, πράγματι πρόκειται, τόσο από άποψης περιεχομένου όσο και συσκευασίας, για το απόλυτο οικολογικό προϊόν, όπως πολλοί το χαρακτηρίζουν.

Χάρη σε αυτή τη δημιουργική ανακύκλωση τα εισοδήματα της «TerraCycle» διπλασιάζονται κάθε χρόνο από το 2004, ενώ οι πωλήσεις της γι’ αυτή τη χρονιά -μια χρονιά δύσκολη για την παγκόσμια οικονομία- υπολογίζεται να φτάσουν στα 15 εκατ. δολάρια.   

Παρά βέβαια το εξαιρετικό επιχειρηματικό δαιμόνιο του 27χρονου ο οποίος μετέτρεψε τόνους από σκουπίδια σε χρυσάφι, δεν ήταν πάντα όλα ρόδινα για την «TerraCycle», η οποία ακόμα και σήμερα αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστού.

Το 2008 η εταιρεία εμφάνισε ζημιές πάνω από 3,5 εκατ. δολάρια, ενώ τα κεφάλαια δεν επαρκούν για να πραγματοποιήσουν τις φιλοδοξίες του ιδρυτή της. Τα σκαμπανεβάσματα της εταιρείας μέχρι σήμερα είναι παροιμιώδη και την έχουν φέρει πολλές φορές στο χείλος του γκρεμού. Κατά κάποιον μυστήριο τρόπο, όμως, η εταιρεία κατάφερνε πάντα έως τώρα να επανέρχεται δριμύτερη.

Κάτι ανάλογο πιστεύουν τα στελέχη της ότι θα συμβεί και αυτή τη φορά.

Γεννημένος το 1982 στην κομμουνιστική Ουγγαρία, ο Τομ έφυγε με την οικογένειά του για την Ολλανδία το 1986 και τρία χρόνια αργότερα για τον Καναδά. Ηδη από την ηλικία των 14 ο Τομ είχε δώσει σαφή δείγματα του επιχειρηματικού του πνεύματος, δημιουργώντας μια εταιρεία σχεδιασμού ιστοσελίδων, τη «Flyte Design».

Το 2002, και ενώ ήταν πρωτοετής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, άκουσε από έναν φίλο ότι αν τάιζε σκουλήκια με οργανικά λύματα, αυτά παρήγαν λίπασμα, το οποίο τα φυτά λατρεύουν. Η ιδέα τον συνεπήρε και αμέσως άρχισε τα πειράματα για να διαπιστώσει κατά πόσον κάτι τέτοιο ισχύει.

Το 2003 αποφάσισε να «παγώσει» τις σπουδές του και να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στο σχέδιο αυτό λαμβάνοντας συνεχώς μέρος σε διαγωνισμούς για νέες επιχειρήσεις και ψάχνοντας για επενδυτές. Κάπως έτσι γεννήθηκε η «TerraCycle». Κάποια στιγμή βρήκε μια αποθήκη για την οποία πλήρωσε 20.000 δολάρια και στην οποία στέγασε και τάιζε τα πολύτιμα σκουλήκια του μέσω ενός συστήματος κυλιόμενων ιμάντων.

Τότε ήταν που συνειδητοποίησε ότι δεν του είχαν απομείνει χρήματα για να σχεδιάσει και να παρασκευάσει τις συσκευασίες για τα περιττώματα-λίπασμα. Κάπως έτσι συνέλαβε μια δεύτερη μεγαλοφυή ιδέα. Απελπισμένος και αγνοώντας πως είναι παράνομο, ο νεαρός επιχειρηματίας έκανε επιδρομή στους κάδους ανακύκλωσης συγκεντρώνοντας μπουκάλια αναψυκτικών.

Η επόμενη διαπίστωσή του ήταν ότι τα μπουκάλια αυτά, ανεξαρτήτως αναψυκτικού και μάρκας, έβγαιναν σε τέσσερα στάνταρ μεγέθη, γεγονός που σήμαινε ότι μπορούσε να τα «περάσει» σε μηχάνημα μπουκαλιών. Για να συγκεντρώσει όσο το δυνατόν περισσότερα, απευθύνθηκε σε εκκλησιαστικές και σχολικές ομάδες οι οποίες ανέλαβαν τη συγκομιδή μπουκαλιών -νόμιμα αυτή τη φορά- στη γειτονιά τους έναντι μικρών δωρεών.

Στα ράφια των μεγάλων καταστημάτων

Το παράδοξο οικολογικό προϊόν της «TerraCycle» ξεχώρισε αμέσως στην αγορά και μέχρι το 2007 μπορούσε να το βρει κανείς σε αλυσίδες μεγάλων καταστημάτων, όπως η «Home Depot», η «Target» και η «Whole Foods».

Οι φιλοδοξίες όμως του Τομ Σάκι, ο οποίος αναζητούσε συνεχώς νέες προκλήσεις, ακόμα δεν είχαν ικανοποιηθεί πλήρως. Η νέα ευκαιρία παρουσιάστηκε όταν η «Honest Tea», μη μπορώντας να βρει λύση για τις μη ανακυκλώσιμες συσκευασίες της σειράς οργανικού χυμού που διέθετε στην αγορά, απευθύνθηκε στην «TerraCycle».

Ο Τομ δέχτηκε την πρόκληση. Αγόρασε τον κατάλληλο εξοπλισμό και άρχισε να επεξεργάζεται τις χρησιμοποιημένες συσκευασίες χυμού μετατρέποντάς τις σε τσαντάκια και θήκες μολυβιών. Δύο χρόνια μετά τη συμφωνία με την «Honest Tea», η «TerraCycle» βρέθηκε να συνεργάζεται για τον ίδιο σκοπό με περίπου 50 μεγάλες εταιρείες, όπως η «Kraft», η «Pepsi» και η «Coca-Cola» παράγοντας 50 διαφορετικά προϊόντα.

Για να αντεπεξέλθει στη ζήτηση, βέβαια, η εταιρεία δεν βασίζεται πλέον σε σχολικές ομάδες για τη συγκέντρωση των συσκευασιών, αλλά διαθέτει ένα δίκτυο 17.000 ομάδων με συνολικά περίπου 2,6 εκατομμύρια μέλη, τα οποία συνεργάζονται αποκλειστικά στο «βασίλειο των σκουπιδιών» του Τομ Σάκι.   

Who is who

Η «TerraCycle» ιδρύθηκε το φθινόπωρο του 2001 από τον Τον Σάκι και Τζον Μπέγερ, φοιτητές τότε στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

Το αρχικό επιχειρηματικό σχέδιο προοριζόταν για έναν διαγωνισμό επιχειρηματικότητας του πανεπιστημίου.

Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού της ίδιας χρονιάς οι δύο φίλοι είχαν βρει τον πρώτο τους επενδυτή.

Το 2003 ο Τομ Σάκι πήρε παρατεταμένη άδεια απουσίας από το Πρίνστον ώστε να αφοσιωθεί στα επιχειρηματικά του σχέδια.

Την ίδια χρονιά η «TerraCycle» συμμετείχε στον επιχειρηματικό διαγωνισμό «Carrot Capital», όπου αναδείχτηκε νικήτρια απορρίπτοντας όμως τελικά το χρηματικό έπαθλο λόγω ιδεολογικών διαφορών με τη διοργανώτρια εταιρεία.

Το 2004 η «Home Depot» άρχισε να πουλά τη σειρά Plant Food της «TerraCycle».

Το 2005 η εταιρεία άρχισε να συνεργάζεται και με άλλες εταιρείες όπως η «Whole Foods», η «Wal Mart» και η «Wild Oats».