Πλειστηριασμοί: Αυτές είναι οι τέσσερις νέες προτάσεις της κυβέρνησης

Με  4 νέες αλλαγές στον νόμο άρσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας  επιχειρεί η κυβέρνηση να αλλάξει την απαίτηση της τρόικας για πλήρη απελευθέρωσή τους από 1-1-2014.

Η τελευταία πρόταση του υπουργείου Οικονομικών  που έχει τεθεί στο τραπέζι σε μια προσπάθεια να πειστεί και το ΠΑΣΟΚ να τη στηρίξει, αν και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα την αποδεχθεί και η τρόικα, περιλαμβάνει:

■ Κατάργηση της ρύθμισης Παπαθανασίου (2009) που προέβλεπε απαγόρευση των πλειστηριασμών για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας για οφειλές έως 200.000 ευρώ.

■ Σταδιακή κατάργηση του νόμου Κατσέλη σε τρία χρόνια, αλλά η τρόικα επί του παρόντος δεν δέχεται παράταση μεγαλύτερη των 6 μηνών.

■ Σταδιακή μείωση της τιμής προστασίας του σπιτιού από τις 300.000 ευρώ που είναι σήμερα.

■ Προστασία από πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας όταν η συνολική ακίνητη περιουσία του δανειολήπτη ανέρχεται στο 200% της αξίας της πρώτης κατοικίας.  Η πρόταση της τρόικας  επ’ αυτού είναι προστασία μέχρι του 120%.

 Δηλαδή αν  η πρώτη κατοικία  ενός δανειολήπτη έχει αντικειμενική αξία 100.000 ευρώ, για παράδειγμα, αλλά έχει και  μια εξοχική  κατοικία αντικειμενικής τιμής 50.000 ευρώ, τότε αυτός  δεν θα προστατεύεται από τον πλειστηριασμό σύμφωνα με την πρόταση της τρόικας.
Πάντως, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση,  οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας μετατράπηκαν τελικά στο μεγαλύτερο πρόβλημα στη διαπραγμάτευση με την τρόικα και απειλούν να τινάξουν στον αέρα τόσο τη συνοχή του κυβερνητικού σχήματος όσο και την πορεία των διαπραγματεύσεων.

Μέχρι στιγμής, δε, αυτά που χωρίζουν ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και τρόικα είναι πολλά, αφού ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος διεμήνυσε στον πρωθυπουργό ότι η Κοινοβουλευτική του Ομάδα δεν ψηφίζει άρση της προστασίας για πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας. Οχι πως δεν υπάρχουν προβλήματα και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ., αλλά το μείζον είναι η κάθετη άποψη της τρόικας στο θέμα αυτό και μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να συμβιβάζεται, παρότι από την ελληνική πλευρά έγιναν αρκετές υποχωρήσεις.

Οπως γίνεται αντιληπτό, οι αποκλίσεις μεταξύ των προτάσεων της τρόικας και της ελληνικής πλευράς είναι τεράστιες και είναι αμφίβολο πώς μπορούν αυτές να γεφυρωθούν, με δεδομένο μάλιστα ότι οι δανειστές έχουν αναγάγει το θέμα της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών σε μείζον, καθώς θεωρούν ότι η συνέχιση της προστασίας θα δημιουργήσει ευρύτερα προβλήματα στο εύθραυστο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Λένε μάλιστα πως αν συνεχιστεί αυτό το καθεστώς, τότε στο εγγύς μέλλον θα πολλαπλασιαστούν τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια και από δανειολήπτες που σήμερα είναι ακόμα συνεπείς. Πάντως οι τραπεζίτες επί του θέματος θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει μια πρόβλεψη για τους λεγόμενους  «συνεργάσιμους» δανειολήπτες. Δηλαδή,  επί τη βάσει καλής θελήσεως η τράπεζα να έχει τη δυνατότητα ρύθμισης ακόμα και με μια ελάχιστη καταβολή (50-100 ευρώ) κάθε μήνα από τον δανειολήπτη, λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά οικονομικά του δεδομένα.

Η εμμονή των τροϊκανών στην πλήρη άρση των πλειστηριασμών εδράζεται πάντως σε δύο σημεία. Το πρώτο έχει να κάνει με αυτό που ο κ. Μάριο Ντράγκι είπε στο πρόσφατο Eurogroup. Τον φόβο δηλαδή δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής κουλτούρας μη αποπληρωμής των υποχρεώσεων πολιτών προς τις τράπεζες.

Το δεύτερο αφορά στην ανάγκη της τρόικας να παρουσιάσει μια επιτυχία στη χώρα μας ως προς την κατάσταση του χρηματοοικονομικού τομέα, αλλά και το γεγονός ότι η Ευρώπη επιθυμεί διακαώς να απεμπλακεί από ένα εν δυνάμει ελληνικό τραπεζικό πρόβλημα και να ανοίξει ο δρόμος για τη συζήτηση αναφορικά με την πορεία του χρέους. Οπως μας αναφέρει ανώτατη ευρωπαϊκή πηγή, «οι πλειστηριασμοί αποτελούν μονόδρομο για τους Ευρωπαίους, καθώς επιδιώκεται να δοθεί η αίσθηση πως θα αιμοδοτηθεί διά της πίεσης που θα ασκηθεί στους δανειολήπτες το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και έτσι θα υπάρξει απόσειση ενός σημαντικού προβλήματος, με αποτέλεσμα πριν από τις ευρωεκλογές να υπάρξει μια ενδεχόμενη δήλωση υπέρ της κυβέρνησης Σαμαρά για το χρέος. Μια δήλωση που θα στηρίξει τη δοκιμαζόμενη δικομματική κυβέρνηση, θα δείξει φως στο τούνελ και θα τονώσει πολιτικά πριν από τις εκλογές τον πρωθυπουργό».

Και στο βάθος τα 10 δισ. € του ΤΧΣ Πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης εκτιμούν πως «στο πίσω μέρος του μυαλού των δανειστών είναι τα 10 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, τα οποία ενδεχομένως θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για να κλείσουν τα δημοσιονομικά κενά της επόμενης διετίας για τη χώρα, με τη δικαιολογία ότι τα χρήματα από τους πλειστηριασμούς θα πάνε για την παροχή ρευστότητας στις τράπεζες». Βέβαια μια τέτοια εκτίμηση δεν στηρίζεται σε πραγματικά οικονομικά δεδομένα, καθώς οι πλειστηριασμοί δεν είναι ικανοί να ισοσκελίσουν τα 10 δισ. ευρώ του ΤΧΣ. Ωστόσο πρόκειται ξεκάθαρα για μια πολιτική κίνηση που αποσκοπεί να δώσει στην Ελλάδα μια πρώτης τάξης δικαιολογία προτού βγει στις αγορές και  συζητηθεί η ελάφρυνση του χρέους της.

Στο τραπέζι και το ιρλανδικό μοντέλο

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, αυτές τις ημέρες εκτός των άλλων φαίνεται να ωριμάζει η ιδέα εκτός των άλλων ρυθμίσεων να υπάρξει εισήγηση πλειστηριασμών για όσους κατόχους ακινήτων δεν διαμένουν σε αυτά και απλώς τα ενοικιάζουν, κι ας πρόκειται για σπίτια αγορασμένα ως πρώτη κατοικία, ως αντίβαρο στις πιέσεις των δανειστών. Τα πρώτα στοιχεία έρευνας της Τραπέζης της Ελλάδος «μιλάνε» για περίπου 15.000 ακίνητα εκ των 120.000 συνολικά κόκκινων από χρέη σε τράπεζες, ποσοστό διόλου αμελητέο.

Πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο Ανάπτυξης έπειτα από κάποιες τρανταχτές περιπτώσεις δανειοληπτών που ενώ έχουν οικονομική δυνατότητα χρησιμοποιούν ως κέλυφος τον νόμο Κατσέλη και δεν πληρώνουν και οι οποίες προσδιορίζονται ήδη σε περίπου 30.000-35.000, στοχοποιεί όλους εκείνους που δεν έχουν ως κύρια κατοικία τους ακίνητα τα οποία χρωστούν. Πρόκειται για το ιρλανδικό μοντέλο που χαρακτηρίζεται ως «buy to let» (μτφ. αγοράζω για να νοικιάσω) και που οδήγησε σε κύμα πλειστηριασμών πριν από χρόνια που εφαρμόστηκε στη βόρεια χώρα. Πηγή του υπουργείου Ανάπτυξης τόνισε στο «ΘΕΜΑ» ότι «σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται πως ο δανειολήπτης δεν κατοικεί στο εν λόγω ακίνητο, άρα δεν μιλάμε για μια ανάλγητη έξωση. Κυρίαρχα το ακίνητο σε αυτή την περίπτωση θεωρείται ως μέσο προσπορισμού εσόδων, τα οποία όμως δεν αποδίδονται στις τράπεζες αλλά αξιοποιούνται διαφορετικά». Και με αυτή την προσπάθεια πάντως η κυβέρνηση επιχειρεί να διευρύνει μεν την ομάδα εκπλειστηριαζομένων που θα προκύψει, ενώ παράλληλα επιδιώκει να διασφαλίσει άλλες μεγάλες κοινωνικές ομάδες, όπως τους ανέργους, τους ασθενείς, τους πολύτεκνους και τους χαμηλόμισθους, καθώς το εισοδηματικό κριτήριο του δανειολήπτη είναι κόκκινη γραμμή για την κυβέρνηση.