Συντάξεις: Αυξάνονται έως και 12 χρόνια τα όρια για τις μητέρες ανηλίκων

Εγκύκλιος του ΙΚΑ που χαρακτηρίζεται εχθρική και απαράδεκτη από τους ειδικούς στην ασφάλιση , εγκλωβίζει  150.000 ασφαλισμένους , μητέρες ανηλίκων και άνδρες με 35ετία που είχαν το δικαίωμα να κάνουν χρήση των μεταβατικών διατάξεων και να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη.  Σύμφωνα με την εγκύκλιο οι άτυχοι εργαζόμενοι με διαδοχική ασφάλιση που μεταπήδησαν από τον ΟΑΕΕ  στο ΙΚΑ επιβαρύνονται με 5 έως και 12 χρόνια υποχρεωτικής παραμονής στη δουλειά. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις οι μητέρες που είναι άνεργες θα δουν το όριο να αυξάνεται έως και 17 έτη (καθώς δεν έχουν 100 ημέρες ασφάλισης το έτος για τη μειωμένη σύνταξη).

Και δεν έφτανε μόνο αυτό. Σε μία εκδικητική μανία η εγκύκλιος προβλέπει την αναδρομική εφαρμογή  της αύξησης των ορίων ηλικίας  και για τις συντάξεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα αλλά και για τις συνταξιοδοτικές αποφάσεις  που έχουν εκδοθεί  οι οποίες όπως αναφέρει χαρακτηριστικά θα ανακληθούν.  Πρόκειται για  30.000 άτομα (εκ των οποίων 10.000 είναι οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί). Σ' αυτά προστίθενται και  120.000 ασφαλισμένοι που υπολόγιζαν να βγουν  στη σύνταξη καθώς θεωρούσαν πως είχαν «κλειδώσει» το σχετικό δικαίωμα 

Η εγκύκλιος  που ανατρέπει τους ισχύοντες νόμους προβλέπει  ότι θα εξετάζεται εάν κατά το έτος της εκ νέου επανασύνδεσης του ασφαλισμένου με το Ίδρυμα, συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που απαιτούνται κατά περίπτωση κατά την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήματος.  Δηλαδή η κατοχύρωση του δικαιώματος δεν μπορεί να λειτουργεί αναδρομικά με την έννοια της συμπλήρωσης των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης καθ' όν χρόνο ο ασφαλισμένος ευρίσκεται σε ασφαλιστικό δεσμό με άλλο φορέα πλην του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ. 

Για παράδειγμα μητέρα ασφαλισμένη αρχικά στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ασφαλίζεται στη συνέχεια στον ΟΑΕΕ μέχρι το 2009, έχοντας ανήλικο τέκνο και 5500 ημέρα ασφάλισης. Εισέρχεται και πάλι στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το 2011 αλλά το τέκνο έχει ήδη ενηλικιωθεί το έτος 2010. Η ασφαλισμένη δεν κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σαν μητέρα ανηλίκου, διότι ελλείπει η απαραίτητη προϋπόθεση της ανηλικότητας του τέκνου κατά την στιγμή της κατοχύρωσης του δικαιώματος κατά τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 3863/2010.  Αυτό σημαίνει ότι η συγκεκριμένη εργαζόμενη χάνει το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί στα 52 και παραμένει υποχρεωτικά έως τα 67 για πλήρη σύνταξη και έως τα 62 για μειωμένη.

Πάντως δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ασφαλισμένων που προτίμησαν να αλλάξουν ασφαλιστικό φορέα  μεταπηδώντας στο ΙΚΑ από τον ΟΑΕΕ ώστε να βγουν στη σύνταξη με ευνοϊκότερες ασφαλιστικές διατάξεις. Η εγκύκλιος όμως ήρθε αιφνιδιαστικά να τους «τιμωρήσει» ανατρέποντας τα σχέδιά τους. 

Να σημειώσουμε ότι η ίδια εγκύκλιος είχε εκδοθεί το Μάιο του 2013 και μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν ο διοικητής του ΙΚΑ κ. Ροβέρτος Σπυρόπουλος αναγκάστηκε να την πάρει πίσω για να την επαναφέρει την Τετάρτη.

Τα παραδείγματα που αναφέρει η εγκύκλιος και αφορούν κυρίως μητέρες ανηλίκων  αποκαλύπτουν την κατάφορη αδικία που υφίστανται ασφαλισμένες οι οποίες αναγκάζονται εξαιτίας της ανεργίας να αλλάξουν ασφαλιστικό φορέα.

Ακολουθεί ολόκληρη η εγκύκλιος 

ΘΕΜΑ : 1. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΣ ΣΥΝΤ/ΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ 3863/10 και 4093/12. 2. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 40 ΤΟΥ Ν. 3996/11 ΣΤΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ.

ΣΧΕΤ : Το Φ1500/οικ. 5443/77/21-2-2013 έγγραφο του τμήματος Διαδοχικής Ασφάλισης της Γεν. Γραμ. Κοιν. Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.
Μετά την δημοσίευση του Ν. 3863/2010 και των αλλαγών που επήλθαν στην νομοθεσία συνταξιοδότησης λόγω γήρατος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, κυρίως λόγω της αύξησης των χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης και των ορίων ηλικίας των ασφαλισμένων κατά το μεταβατικό διάστημα από 2011 - 2015 αλλά και μετά, προέκυψαν ερωτήματα σχετικά με την κατοχύρωση-θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος με τις διατάξεις της Διαδοχικής Ασφάλισης.
Η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων με το ανωτέρω σχετικό έγγραφο της φωτοαντίγραφο του οποίου σας κοινοποιούμε, μας γνωστοποίησε τις απόψεις της για την αντιμετώπιση των παραπάνω θεμάτων. Ειδικότερα:

Α. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ.

1. Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, σημαίνει, ότι έχουν συμπληρωθεί ταυτόχρονα τόσο οι ελάχιστες απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις όσο και η απαιτούμενη από την νομοθεσία ηλικία. Από την ημερομηνία αυτή και μετά, μπορεί να ασκηθεί το θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης και να χορηγηθεί σύνταξη. Η κατοχύρωση, δεν μπορεί να λειτουργεί αναδρομικά, με την έννοια της συμπλήρωσης των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης καθ όν χρόνο ο ασφαλισμένος ευρίσκεται σε ασφαλιστικό δεσμό με άλλο φορέα πλην του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ.

Επομένως,  προκειμένου να διαπιστωθεί η κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης θα εξετάζεται εάν κατά το έτος της εκ νέου επανασύνδεσης του ασφαλισμένου με το Ίδρυμα, συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που απαιτούνται κατά περίπτωση (ημέρες ασφάλισης - ηλικία - ανηλικότητα τέκνου) χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση των προϋποθέσεων αρμοδιότητας (1500-500 ή 1000-300) διότι αυτές εξετάζονται κατά την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήματος.

Β. ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ - ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

Οι περί διαδοχικής ασφάλισης διατάξεις, εφαρμόζονται μόνο όταν επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος (γήρας-αναπηρία-θάνατος) και εφ όσον ο ασφαλισμένος επικαλεσθεί αυτές και όχι πριν την επέλευση αυτού. Ο ασφαλιστικός κίνδυνος επέρχεται μόνο μία φορά και συντελείται, όταν ο ασφαλισμένος τελεί σε ασφαλιστική σχέση με τον τελευταίο οργανισμό.
Για να εξετασθεί η ασφαλιστική περίπτωση από τον τελευταίο οργανισμό, θα πρέπει:

1. Να επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος.
2. Να υπάρχει η προϋπόθεση για την κρίση της αρμοδιότητας (συμπλήρωση 1500-500 ή 1000-300 ΗΑ).
3. Να γίνει συνυπολογισμός όλου του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης και να ερευνηθεί αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του αρμόδιου οργανισμού για την χορήγηση της σύνταξης.

Επομένως, με την υποβολή της αίτησης στον τελευταίο οργανισμό και με το ισχύον κατά την υποβολή της αίτησης δίκαιο, θα εξετάζεται κατ εφαρμογή των διατάξεων περί διαδοχικής ασφάλισης του άρθρου 5 του Ν. 3863/2010, εάν έχει επέλθει κατά την νομοθεσία του ο ασφαλιστικός κίνδυνος, δηλαδή για το γήρας η συμπλήρωση του ορίου ηλικίας (ενός εξ αυτών της νομοθεσίας του), αν έχουν συμπληρωθεί οι 1500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων οι 500 ή 1000 εκ των οποίων οι 300 ημέρες ασφάλισης την τελευταία πενταετία και στη συνέχεια εάν πληρούνται οι κατά περίπτωση προϋποθέσεις της νομοθεσίας του (ημέρες ασφάλισης, κ.λ.π.) για την απονομή της σύνταξης.

Σημειωτέον, στις περιπτώσεις απονομής της σύνταξης από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σαν προηγούμενος φορέας του τελευταίου, θα εξετάζεται με ολόκληρο τον χρόνο της διαδοχικής ασφάλισης εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις της νομοθεσίας του Ιδρύματος.

Γ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1. Μητέρα ασφαλισμένη αρχικά στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ασφαλίζεται στη συνέχεια στον ΟΑΕΕ μέχρι το 2009, έχοντας ανήλικο τέκνο και 5500 ΗΑ.

Το 2011 εισέρχεται και πάλι στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ενώ το τέκνο εξακολουθεί να είναι ανήλικο.

Η ασφαλισμένη κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα σαν μητέρα ανηλίκου με τις προϋποθέσεις του Ν. 3863/10 για το έτος 2011, δηλαδή για μειωμένη στο 52° και πλήρη στο 57° έτος της ηλικίας της.

2. Μητέρα ασφαλισμένη αρχικά στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ασφαλίζεται στη συνέχεια στον ΟΑΕΕ μέχρι το 2009, έχοντας ανήλικο τέκνο και 5500 ΗΑ. Εισέρχεται και πάλι στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ το 2011 αλλά το τέκνο έχει ήδη ενηλικιωθεί το έτος 2010.

Η ασφαλισμένη, δεν κατοχυρώνει συντ/κό δικαίωμα σαν μητέρα ανηλίκου, διότι ελλείπει η απαραίτητη προϋπόθεση της ανηλικότητας του τέκνου κατά την στιγμή της κατοχύρωσης του  δικαιώματος κατά τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 3863/2010.

3. Αρχικά ασφαλισμένη στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ασφαλίζεται στην συνέχεια στον ΟΑΕΕ μέχρι το 2011, έχοντας συνολικά 4500 ΗΑ και ηλικία 55 ετών.

Το 2012, εισέρχεται και πάλι στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Η ασφαλισμένη, κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, με τις προϋποθέσεις του έτους 2012, δηλαδή στο 57° έτος της ηλικίας της για μειωμένη σύνταξη, (εφ όσον έχει ανά 100 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία πριν την αίτηση ή την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας) για δε πλήρη στο 67° (Ν. 4093/2012). Αρχικά ασφαλισμένη στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, έχει το 2010 τελευταίο φορέα ασφάλισης τον ΟΑΕΕ, έχοντας πραγματοποιήσει 4500 ΗΑ συνολικά, εκ των οποίων 3600 στην ασφάλιση των βαρέων εκ των οποίων 1000 τα τελευταία 13 χρόνια.

Το 2011 εισέρχεται εκ νέου στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Η ασφαλισμένη, κατοχυρώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του 2011 του Ν. 3863/2010, δηλαδή στο 56° έτος της ηλικίας της με τις διατάξεις των βαρέων.
Ευνόητο είναι, ότι, σ' όλες τις παραπάνω περιπτώσεις εάν διαπιστώνεται κατοχύρωση αυτοτελούς δικαιώματος σύνταξης, πριν την εκ νέου επανασύνδεση, θα αντιμετωπίζονται με τις προϋποθέσεις του έτους κατοχύρωσης του αυτοτελούς δικαιώματος.

Δ. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΚΚΡΕΜΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

α) Αιτήσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας θα κριθούν σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, με έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων από την ημερομηνία της αίτησης συνταξιοδότησης.

β) Περιπτώσεις που έχουν αντιμετωπιστεί διαφορετικά, και αφορούν συνταξιοδοτικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί, θα ανακληθούν και θα αποσταλούν στην Δ/νσή μας.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 40 ΤΟΥ Ν. 3996/2011 ΣΤΙΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ. Με την 408/95 γνωμοδότηση του ΝΣΚ που κοινοποιήθηκε στις υπηρεσίες μας με την Εγκύκλιο 67/1996, οι χρόνοι επιδότησης λόγω ανεργίας ή ασθενείας ή συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας, υπολογίζονται μεν για την θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος αλλά όχι για την συμπλήρωση των προϋποθέσεων αρμοδιότητας στην διαδοχική ασφάλιση, διότι σύμφωνα με την παραπάνω γνωμοδότηση απαιτείται ενεργός ασφαλιστικός δεσμός καθ' όλο το διάστημα των 1500-500 ή 1000-300 ημερών με το Ίδρυμα .

Ως γνωστόν, με τις οδηγίες του ΓΕ Σ40/207/5.7.2012 διευκρινίστηκαν, εκτός των άλλων, το ζήτημα της τοποθέτησης των πλασματικών χρόνων του άρθρου 40 του Ν.3996/2011 ως προς το συνολικό χρόνο ασφάλισης.

Σύμφωνα με αυτές οι πλασματικοί χρόνοι του άρθρου 40 του Ν. 3996/2011, συνυπολογίζονται στο τέλος του συνολικού χρόνου ασφάλισης. Με τον τρόπο αυτό, δεν επηρεάζεται ούτε η πριμοδότηση των βαρέων ούτε ο υπολογισμός της ασφαλιστικής κλάσης.

Συνεπώς, οι παραπάνω χρόνοι δεν θα λαμβάνονται υπόψη ούτε για την συμπλήρωση των προϋποθέσεων αρμοδιότητας στην διαδοχική ασφάλιση (1500-500 ή 1000-300 ημερών ασφάλισης σε πρώτη και δεύτερη φάση αντίστοιχα, με εξαίρεση την στρατιωτική υπηρεσία η οποία λαμβάνεται υπόψη μόνο για την συμπλήρωση των 1500 ή 1000 ημερών ασφάλισης για δε τις 300 της τελευταίας 5ετίας στις περιπτώσεις αναπηρίας και θανάτου μόνο αν συμπίπτει χρονικά).

Στο πλαίσιο της εφαρμογής των αρχών της καλής πίστης και της χρηστής διοίκησης, ορίζεται ότι τα παραπάνω θα ισχύσουν για τις αιτήσεις αναγνώρισης ή συνταξιοδότησης που θα υποβληθούν από την ημερομηνία έναρξης της παρούσης και μετά, ενώ οι αποφάσεις αναγνώρισης και συνταξιοδότησης που έχουν ήδη εκδοθεί εξακολουθούν να ισχύουν.