Έτσι θα γίνεται η αυτόματη κατάσχεση καταθέσεων

Η διασύνδεση πλέον των ΔΟΥ με τις τράπεζες θα γίνεται με ειδικό ηλεκτρονικό σύστημα, μέσω του οποίου οι διευθυντές τους αλλά και εκείνοι του τραπεζικού υποκαταστήματος όπου διαθέτει τον λογαριασμό του ο οφειλέτης θα προχωρούν στην κατάσχεση του οφειλόμενου ποσού -όλου ή του διαθέσιμου εάν δεν επαρκούν οι καταθέσεις- μέσα σε λίγα λεπτά.
Η διαδικασία λέγεται «αυτοματοποιημένη κατάσχεση τραπεζικών λογαριασμών» και θα γίνεται χωρίς καμία άλλη ενημέρωση του οφειλέτη, εφόσον έχει λήξει η προθεσμία πληρωμής των χρεών, και παρεμβολή δικαστικών επιμελητών-λειτουργών ή άλλων υπηρεσιακών παραγόντων, με αποτέλεσμα τα χρονικά περιθώρια που υπήρχαν έως τώρα για την ολοκλήρωση της κατάσχεσης να μην ισχύουν.



Για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού, που στόχο έχει να περιοριστούν τα περιθώρια ελιγμών των οφειλετών, έχουν ήδη ξεκινήσει ειδικά σεμινάρια στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών, ενώ την Παρασκευή ο κ. Χάρης Θεοχάρης υπέγραψε τη σχετική απόφαση σε εφαρμογή των όσων προβλέπει ο νόμος 4170 του περασμένου Ιουνίου. Στους διευθυντές έχει αποσταλεί ο πρώτος εξοπλισμός, μέσω του οποίου θα επικοινωνούν με τις τράπεζες, δηλαδή μία ειδική κάρτα και ο υποδοχέας της, ενώ αυτές τις ημέρες θα τους αποσταλεί και ο ειδικός ηλεκτρονικός υπολογιστής.

Απλή διαδικασία
Η διαδικασία της ηλεκτρονικής κατάσχεσης ή του ξαφνικού θανάτου των καταθέσεων είναι εξαιρετικά απλή και φυσικά απολύτως κυνική. Εφαρμόζει περίπου σε παραλλαγή αυτό που λέγεται συνήθως σε άλλες περιπτώσεις, ότι δηλαδή ο ενδιαφερόμενος (ο καταθέτης) το μαθαίνει τελευταίος (το άδειασμα του λογαριασμού). Το όλο σχέδιο αποδεικνύει ότι στο υπουργείο Οικονομικών έχουν εξαιρετική εφευρετικότητα και απίθανες εμπνεύσεις όταν πρόκειται για είσπραξη φόρων και έχει ως εξής:

Το δικαστικό τμήμα κάθε ΔΟΥ θα ενεργοποιείται για κάθε φορολογούμενο όταν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και θα διαμορφώνει το προφίλ του τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται από τον νόμο ώστε να έχουν αυτά τα χρέη βεβαιωθεί προς είσπραξη. Στη συνέχεια θα διαβιβάζει το προφίλ του με ηλεκτρονικό τρόπο στον διευθυντή της υπηρεσίας, ο οποίος θα είναι και ο μοναδικός που θα διαθέτει και θα χειρίζεται το νέο μηχάνημα. Πρόκειται για μία κάρτα -με card reader- που συνδέεται με υπολογιστή. Στο σύστημα αυτό θα έχουν περάσει η υπογραφή και τα στοιχεία του διευθυντή, ο οποίος θα το ενεργοποιεί με έναν ειδικό κωδικό πρόσβασης (PIN).

Μόλις ο διευθυντής λάβει το προφίλ του οφειλέτη με την καταγραφή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του, τότε με το πάτημα ενός κουμπιού θα διαβιβάζει απευθείας στον διευθυντή του τραπεζικού καταστήματος όπου διαθέτει λογαριασμό ο οφειλέτης το αίτημα για επιτόπια συνδρομή της τράπεζας προκειμένου να γίνει αμέσως η κατάσχεση. Ο διευθυντής του καταστήματος θα είναι υποχρεωμένος να κινηθεί αμέσως και να προχωρήσει χωρίς χρονοτριβή στη μεταφορά του οφειλόμενου ποσού στον λογαριασμό του υπουργείου Οικονομικών και να ολοκληρώσει όλη τη γραφειοκρατική διαδικασία ενημέρωσης της Εφορίας εντός δέκα ημερών. Εφόσον το ύψος των καταθέσεων είναι επαρκές, τότε θα μεταφέρεται όλο το ποσό της οφειλής. Σε διαφορετική περίπτωση θα αφαιρούνται όλα τα χρήματα από τον λογαριασμό και θα μένει το υπόλοιπο για να το διεκδικήσει η Εφορία με όποιον άλλο τρόπο ενδείκνυται για τον κάθε οφειλέτη. Ολη η διαδικασία θα γίνεται ερήμην του φορολογούμενου, αφού θεωρείται ότι η Εφορία αυτοδικαίως έχει τη δυνατότητα να εισπράξει τα οφειλόμενα ποσά. Από τη στιγμή που το αίτημά της θα διαβιβάζεται στην τράπεζα, αφήνοντας ηλεκτρονικά ίχνη, θεωρείται ότι το αιτούμενο ποσό δεσμεύεται αμέσως και δεν νοείται να υπάρξουν στο μεταξύ κινήσεις (αναλήψεις) που να εμποδίσουν την πληρωμή του χρέους.

Με τον τρόπο αυτό ξεπερνιούνται τα εμπόδια και τα προβλήματα που είχε διαπιστώσει το υπουργείο Οικονομικών στην εισπρακτική διαδικασία που ακολουθούνταν έως τώρα. Η διαδικασία αυτή είχε ως εξής: το δικαστικό τμήμα κάθε ΔΟΥ βεβαίωνε και νομιμοποιούσε τη διεκδίκηση της οικονομικής υπηρεσίας από τον οφειλέτη. Στη συνέχεια εκτυπωνόταν το σχετικό έγγραφο της κατάσχεσης, το οποίο παραλάμβανε ένας δικαστικός επιμελητής για να το επιδώσει στο αρμόδιο τραπεζικό κατάστημα εντός δύο μηνών. Η τράπεζα, από την ώρα που το παραλάμβανε, ήταν υποχρεωμένη να ολοκληρώσει τη διαδικασία της κατάσχεσης εντός 8 ημερών. Σε όλο αυτόν τον κύκλο είχαν παρατηρηθεί καθυστερήσεις, αστοχίες, πολλές φορές δε υπήρχε η υποψία των εφοριακών ότι τόσο ο δικαστικός επιμελητής όσο και ο τραπεζικός, του οποίου οι πελάτες θίγονταν από τις κατασχέσεις, προστάτευαν τους οφειλέτες όσο μπορούσαν - απλώς ειδοποιώντας τους πολλές φορές νωρίτερα ώστε να κινηθούν αναλόγως! Εχει διαπιστωθεί μάλιστα ότι αρκετοί διευθυντές τραπεζών χειρίζονταν τις υποθέσεις ανάλογα με τον πελάτη τους. Στη συνέχεια έκοβαν μια τραπεζική επιταγή αφαιρώντας το αντίστοιχο ποσό από τους λογαριασμούς του οφειλέτη και το έστελναν στην Εφορία. 

Πολλαπλάσιοι έφοδοι
Με το νέο σύστημα αναμένεται να πολλαπλασιαστούν οι έφοδοι της Εφορίας στους τραπεζικούς λογαριασμούς και οι κατασχέσεις. Σημειωτέον ότι το 2013 ο αριθμός των κατασχέσεων υπερδεκαπλασιάστηκε σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ εκτιμάται ότι οι πράξεις θα ξεπεράσουν τις 150.000! Είναι επίσης ενδεικτικό ότι τα δικαστικά τμήματα των ΔΟΥ έγιναν πλέον πολυπληθή. Από ένα και δύο άτομα που τα στελέχωναν μέχρι πριν από λίγο καιρό, τώρα οι περισσότερες υπηρεσίες διαθέτουν η καθεμία 10 και 15 υπαλλήλους ανά τμήμα.
Την ηλεκτρονική διασύνδεση των κατασχέσεων στους τραπεζικούς λογαριασμούς θα παρουσιάσουν στους Ευρωπαίους αξιωματούχους στις επικείμενες Συνόδους Κορυφής ως επίτευγμα και δείγμα αποφασιστικότητας της ελληνικής κυβέρνησης τόσο ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς όσο και ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας. Πρόκειται όντως για ένα πρωτοποριακό σε ευρωπαϊκό επίπεδο σύστημα, το οποίο εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Task Force. Εκτός των άλλων το υπουργείο Οικονομικών θα εξοικονομήσει και ένα μεγάλο ποσό που καταβάλλει σήμερα στους δικαστικούς επιμελητές.

Πάντως εκφράζονται φόβοι ότι με την έναρξη λειτουργίας ενός τέτοιου αυτοματοποιημένου και ταχύτατου συστήματος κατασχέσεων πολλοί φορολογούμενοι που έχουν εκκρεμότητες με την Εφορία είτε θα αποσύρουν τις όποιες καταθέσεις τους, είτε δεν θα πηγαίνουν τα χρήματά τους στις τράπεζες.

Τι προβλέπει το άρθρο 66 του νόμου 4170
1Προκειμένου ειδικά για κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων, οι κοινοποιήσεις τόσο του κατασχετηρίου όσο και της δήλωσης του άρθρου 32 με το πιο πάνω παραστατικό, ενεργούνται μέσω μοναδικών διαμετακομιστικών κόμβων ηλεκτρονικής διασύνδεσης και επικοινωνίας, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους κατά τρόπο ασφαλή και ορίζονται από κοινού από το Ελληνικό Δημόσιο και όλα τα εγκατεστημένα στη χώρα πιστωτικά ιδρύματα, όπως εκπροσωπούνται για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος από την Ελληνική Ενωση Τραπεζών ή την Ενωση Συνεταιριστικών Τραπεζών κατά περίπτωση. 
Η κοινοποίηση του κατασχετηρίου θεωρείται ότι συντελέστηκε κατά την ημερομηνία και ώρα αποστολής της ηλεκτρονικής βεβαίωσης παραλαβής του από το πιστωτικό ίδρυμα μέσω του διαμετακομιστικού κόμβου που δηλώθηκε από αυτό. Η επίδοση της δήλωσης του άρθρου 32 θεωρείται ότι συντελέστηκε κατά την ημερομηνία και ώρα αποστολής της ηλεκτρονικής βεβαίωσης παραλαβής της μέσω του διαμετακομιστικού κόμβου που δηλώθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Οι ως άνω βεβαιώσεις είτε θα φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 3 του Ν.3979/2011, είτε θα είναι κρυπτογραφημένες και θα φέρουν ηλεκτρονική υπογραφή του εξυπηρετητή τους. H διέλευση των δεδομένων διά των ως άνω διαμετακομιστικών κόμβων εξαιρείται τόσο από την υποχρέωση γνωστοποίησης, ενημέρωσης και λήψης συγκατάθεσης, κατά τις διατάξεις των άρθρων 6, 11 και 5 του Ν.2472/1997 όπως εκάστοτε ισχύουν, όσο και από την εφαρμογή των διατάξεων περί τραπεζικού απορρήτου όπως εκάστοτε ισχύουν.

Με απόφαση του υπουργού Οικονομικών καθορίζονται οι ανωτέρω, κατά περίπτωση, μοναδικοί διαμετακομιστικοί κόμβοι και η διαδικασία της γνωστοποίησής τους από τα μέρη, το υποχρεωτικό περιεχόμενο των κοινοποιούμενων κατασχετηρίων και υποβαλλόμενων δηλώσεων, ως και οι όροι ταυτοποίησής τους, τα χρονικά περιθώρια αποστολής και παραλαβής τους, οι όροι και οι προϋποθέσεις ασφαλείας και κάθε άλλη απαραίτητη λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσης παραγράφου.

Τα κατασχεθέντα ποσά αποδίδονται είτε στον λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος, είτε στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση υποχρεωτικά εντός 10 ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος, σύμφωνα με διαδικασία που ορίζεται στην απόφαση της προηγούμενης παραγράφου.