O μεγάλος συμβιβασμός για τις αμυντικές βιομηχανίες

Οι αμυντικές βιομηχανίες είναι η μοναδική εκκρεμότητα για να κλείσει η μαραθώνια διαπραγμάτευση με την τρόικα και να εγκριθεί η αποδέσμευση της επόμενης δόσης. «Εχουν ικανοποιηθεί όλα τα προαπαιτούμενα εκτός από ένα», είπε την Τετάρτη ο πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς μετά τη συνάντησή του με τους επιτρόπους στις Βρυξέλλες.

Το μήνυμα που εξέπεμψε ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στις συνομιλίες με τον κ. Σαμαρά ήταν ξεκάθαρο: οι διαπραγματεύσεις πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του έτους, ώστε η ελληνική προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ενωση να ξεκινήσει χωρίς να υπάρχουν εκκρεμότητες με τους δανειστές. Αυτό σημαίνει ότι τις επόμενες 23 ημέρες η ελληνική κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι των δανειστών θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει στη διαδικασία για την επώδυνη εξυγίανση των κρατικών αμυντικών βιομηχανιών. Η 31η Δεκεμβρίου είναι η τελική ημερομηνία για την εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης. Κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή των διαπραγματεύσεων, η ελληνική πλευρά αναζητά εναλλακτικές προτάσεις για τη διάσωση «στο μέτρο του δυνατού, των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) και της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων (ΕΛΒΟ)», όπως είπε στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Αμυνας.

Η τρόικα επισημαίνει ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν ως το τέλος του έτους θα αποτυπώνουν τις «μη αναστρέψιμες δεσμεύσεις» που αναλαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση. Το θετικό στοιχείο των τελευταίων ημερών είναι ότι οι δανειστές μετακινούνται από την ανελαστική θέση ότι οι κρατικές αμυντικές βιομηχανίες δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν εξαγωγές και προσανατολίζονται να συναινέσουν στον προσδιορισμό μιας μεταβατικής περιόδου διάρκειας 12 έως 18 μηνών, εντός της οποίας οι κρατικές βιομηχανίες ΕΑΣ και ΕΛΒΟ θα πρέπει να αποδείξουν ότι μπορούν να αναλαμβάνουν έργα για λογαριασμό ξένων εταιρειών.

Υπό προϋποθέσεις
Η υπαναχώρηση των δανειστών να επιτρέψουν στα ΕΑΣ και την ΕΛΒΟ να συνεχίσουν την εξαγωγική δραστηριότητα γίνεται υπό προϋποθέσεις και δεν θα πρέπει να παραγνωριστεί ότι πρόκειται για μια πρόσκαιρη λύση.
Το πρώτο κρίσιμο ερώτημα είναι τι μπορεί να αλλάξει σε μια βιομηχανία με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΕΑΣ σε διάστημα 12 έως 18 μηνών. Ο περιορισμός που έχουν να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές κρατικές βιομηχανίες είναι ότι δεν μπορούν να εμπλακούν σε εμπόλεμες καταστάσεις όπως ο εμφύλιος της Συρίας και εκ των πραγμάτων είναι αναγκασμένες να αναζητήσουν πελάτες σε αγορές στις οποίες λίγο πολύ η πίτα είναι ήδη μοιρασμένη.
Το δεύτερο ερώτημα είναι αν θα προχωρήσουν τα σχέδια συγχώνευσης των ΕΑΣ με την ΕΛΒΟ, προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας κρατικής αμυντικής βιομηχανίας. Το σενάριο αυτό φαίνεται να εγκαταλείπεται, παρά τη διάθεση της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Οι σύμβουλοι του ελληνικού κράτους για την αναδιάρθρωση των κρατικών βιομηχανιών έχουν κάνει αρνητική εισήγηση για τη συγχώνευση ΕΑΣ - ΕΑΒ. Επιχειρηματολογούν ότι μεταξύ των δύο εταιρειών δεν υπάρχουν συνέργειες και ίδιο αντικείμενο εργασιών και προειδοποιούν ότι μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα σε σημαντικά εξαγωγικά συμβόλαια που εκτελεί η ΕΑΒ, όπως αυτό με την αμερικανική Lockheed Martin.

Το τρίτο ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί εντός των επόμενων 23 ημερών είναι πόσα και ποια εργοστάσια των ΕΑΣ θα κλείσουν και πόσο προσωπικό θα πρέπει να παραμείνει στην εταιρεία. Υπό τις παρούσες συνθήκες, το καλύτερο σενάριο είναι να διατηρηθούν δύο εργοστάσια: ένα στο Αίγιο και ένα στην Αττική (του Αιγίου θα εξειδικευτεί στην κατασκευή ελαφρών όπλων και της Αττικής σε θέματα πυρομαχικών). Το βέλτιστο σενάριο που επιδιώκει η κυβέρνηση να αποδεχτεί η τρόικα είναι να παραμείνουν στην εταιρεία 340 εργαζόμενοι και οι υπόλοιποι -περίπου 500 υπάλληλοι- να απομακρυνθούν.

Βάση συντήρησης των ρωσικών όπλων

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα τελευταία 24ωρα το ελληνικό υπουργείο Αμυνας συζητά με τη Μόσχα το ενδεχόμενο συνεργασίας προκειμένου να δημιουργηθεί βάση συντήρησης των ρωσικών όπλων στα ΕΑΣ ή στην ΕΛΒΟ. Τα ποσά που θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλα, είναι όμως σημαντικά. Ο Ελληνικός Στρατός έχει στο οπλοστάσιό του συστήματα όπως τα OSA ή τα TOR M1 τα οποία χρειάζονται συντήρηση, που θα μπορούσε να γίνει στα κρατικά αμυντικά εργοστάσια. Για να δημιουργήσουν την υποδομή και να εκπαιδεύσουν τους Ελληνες τεχνικούς οι Ρώσοι ζητούν από την ελληνική πλευρά να προχωρήσει σε παραγγελία τεθωρακισμένων οχημάτων τύπου BMP-3 (πολύ μικρότερου ύψους από αυτή που είχε συζητηθεί επί κυβερνήσεων Καραμανλή).

Αυτό που ωστόσο αναδεικνύεται από την υπόθεση αυτή είναι ότι η ελληνική πλευρά, παρότι γνωρίζει εδώ και πολλούς μήνες ότι βάσει των συμφωνηθέντων στο μνημόνιο οι κρατικές αμυντικές βιομηχανίες πρέπει να βρουν συνεργάτες και να αναδιαρθρωθούν, δεν είχε κινηθεί για να αναζητήσει λύσεις που θα αποδείκνυαν στην τρόικα ότι υπάρχει πραγματική βάση λειτουργίας των ΕΑΣ και της ΕΛΒΟ και τώρα κάνει αγώνα δρόμου...