Νέο μοντέλο για ρύθμιση δανείων με βάση το όριο διαβίωσης - Δείτε αναλυτικά

Το όριο των 1.347 ευρώ καθαρά δίχως να συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες για φόρους, ασφαλιστικές εισφορές, ενοίκια ή δόσεις δανείου καθορίζει το Συμβούλιο Ιδιωτικού Χρέους ως το όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης μιας τετραμελούς οικογένειας, σύμφωνα με ανακοινώσεις της Πέμπτης του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.

Πρόκειται για ένα μέτρο που θα ισχύσει εντός του επόμενου έτους και αποσκοπεί να διευκολύνει τη διαπραγμάτευση μεταξύ δανειοληπτών και τραπεζών σχετικά με τη ρύθμιση των πάσης φύσεως δανείων. Το συγκεκριμένο χρηματικό ποσό θα είναι η βάση συζήτησης και αποτελεί ένα ποσό υψηλότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις. Στη σχετική ρύθμιση μάλιστα θα υπάρχει διαβάθμιση με το καθαρό ποσό να μπορεί να φθάσει για μια οικογένεια με δύο ενήλικες και τέσσερα τέκνα τα 2.280 ευρώ μηνιαίως.

Ο υπολογισμός των εύλογων δαπανών διαβίωσης έγινε από εμπειρογνώμονες του υπουργείου Ανάπτυξης και Οικονομικών. Στηρίχθηκε στα στοιχεία της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) που διενεργείται κάθε χρόνο από την Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Η έρευνα αυτή συγκεντρώνει αναλυτικές πληροφορίες από αντιπροσωπευτικό δείγμα νοικοκυριών της χώρας ανεξάρτητα από το αν έχουν δάνειο ή όχι, σχετικά με τις δαπάνες διαβίωσής τους. Τα αγαθά και οι υπηρεσίες που καταναλώνουν τα νοικοκυριά ταξινομούνται σε ομάδες ανάλογα με το ποσό απαραίτητα είναι για τη διαβίωση. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται ειδική διεθνής κλίμακα ταξινόμησης (COICOP).

Οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης αναφέρονται στα έξοδα που κάνει ένα νοικοκυριό πέραν αυτών που απαιτούνται για την εξασφάλιση κατοικίας. Συνεπώς το ποσό του ενοικίου για την εξασφάλιση πρώτης κατοικίας, προστίθεται ξεχωριστά στα οικονομικά στοιχεία που δηλώνει ο δανειολήπτης. Κάθε νοικοκυριό αντιμετωπίζεται ως μια ξεχωριστή περίπτωση με διαφορετικές ανάγκες.

Γι’ αυτό και ο προσδιορισμός των εύλογων δαπανών, θα γίνεται σε εξατομικευμένη βάση, με χρήση ειδικών συντελεστών στάθμισης ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού.

1η ομάδα: Αφορά στις πιο βασικές δαπάνες για τη διαβίωση του νοικοκυριού, στις οποίες περιλαμβάνεται η διατροφή, η ένδυση και υπόδηση, τα λειτουργικά έξοδα κατοικίας, η μετακίνηση, η επισκευή και συντήρηση επίπλων και οικιακού εξοπλισμού, τα είδη οικιακής κατανάλωσης και ατομικής φροντίδας, η ενημέρωση και μόρφωση, οι υπηρεσίες τηλεφωνίας και ταχυδρομείων, τα είδη και οι υπηρεσίες υγείας, οι υπηρεσίες εκπαίδευσης, οι υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας και οι οικονομικές υπηρεσίες.

2η ομάδα: Περιλαμβάνει επιπλέον δαπάνες εστίασης

3η ομάδα: Περιλαμβάνει επιπλέον διαρκή αγαθά και συσκευές.

4η ομάδα: Περιλαμβάνει επιπλέον δαπάνες για κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και καπνού, αεροπορικές μετακινήσεις, τουριστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού.

Πώς λειτουργεί στην πράξη

Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας των τραπεζών που βρίσκεται υπό διαβούλευση, το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να λαμβάνει υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη κατά την αξιολόγηση της δυνατότητας αποπληρωμής.

Συγκεκριμένα η τράπεζα θα πρέπει να παρέχει Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης, στην οποία ο οφειλέτης θα δηλώνει στοιχεία για τις δαπάνες διαβίωσης του νοικοκυριού, τα οποία θα συσχετίζονται με τις προσδιορισμένες εύλογες δαπάνες διαβίωσης.

Οι πληροφορίες αυτές θα αξιοποιούνται σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία ώστε να αξιολογηθεί: Η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, το συνολικό ύψος και η φύση των χρεών του, η τρέχουσα ικανότητα αποπληρωμής, το ιστορικό οικονομικής συμπεριφοράς και η προβλεπόμενη και αναμενόμενη ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη, λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο των εύλογων δαπανών διαβίωσης.

Μετά από αυτή την αξιολόγηση, η τράπεζα θα είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει σε ρύθμιση θα είναι προσαρμοσμένη στο προφίλ του οφειλέτη, ώστε να συνεχίσει να εξυπηρετεί το δάνειό του.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ο οφειλέτης δεν μπορεί να εξυπηρετήσει την παρεχόμενη ρύθμιση, διατηρεί το δικαίωμα προσφυγής του στο ω. 3869/2010, όπως τροποποιήθηκε από το ν.4161/2013 όπου δικαστικά θα προσδιοριστεί η διευθέτηση της οφειλής.