Στουρνάρας: Ανοίγουμε τη συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους

Πάνω από έξι μήνες διαρκούν ήδη οι προετοιμασίες και οι διαξιφισμοί μεταξύ Ελλάδος και ευρωπαίων εταίρων για τα μέτρα ελάφρυνσης που ζητά η Αθήνα για το ελληνικό χρέος.

Απόψε όμως για πρώτη φορά, στο συμβούλιο Eurogroup, ο κ. Γιάννης Στουρνάρας και ο κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα βρεθούν και επισήμως αντιμέτωποι στην «σέντρα» του αγώνα, σε ένα «βαρύ γήπεδο» όμως λόγω των γεγονότων στην Ουκρανία, που αποσπούν το ενδιαφέρον των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης από την ελληνική υπόθεση.

O κ. Στουρνάρας, σε δηλώσεις του στη βρετανική εφημερίδα Guardian εξέφρασε την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να θέσει επίσημα το ζήτημα της περαιτέρω ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους στο σημερινό Eurogroup.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, πρόκειται για ένα βήμα που θα σημάνει την υπαναχώρηση της κρίσης στην Ευρώπη.

«Στο πλαίσιο της παρουσίασης του νέου μοντέλου ανάπτυξης της Ελλάδας για τα επόμενα δέκα χρόνια θα μιλήσω για την ανάγκη να εξετάσουμε τρόπους περαιτέρω μείωσης του χρέους», είπε ο κ. Στουρνάρας στην εφημερίδα, υπενθυμίζοντας στους συναδέλφους του την απόφαση που ελήφθη το Νοέμβριο του 2012, να αρχίσουν οι συνομιλίες αυτές αν η Ελλάδα εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα.

«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να μειώσουμε τις ετήσιες χρηματοδοτικές μας ανάγκες», πρόσθεσε αναφερόμενος στις πληρωμές τόκων ύψους 6 δισ. ευρώ στις οποίες πρέπει να προχωρήσει η Ελλάδα για να εξυπηρετήσει το χρέος της.

«Δεν θέλουμε να προκαλέσουμε απώλειες στους εταίρους μας. Θέλουμε μία βιώσιμη και ωφέλιμη λύση για όλους», είπε ο κ. Στουρνάρας, ενώ ο Guardian υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικύρωσε πρόσφατα το πρωτογενές πλεόνασμα του 1,5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα για το 2013.

Πάντως, τα «προεόρτια» για τη σημερινή αναμέτρηση έχουν αρχίσει πριν εννέα μήνες, από τον περασμένο Αύγουστο δηλαδή, όταν η Αθήνα έδειξε αποφασισμένη να φτάσει στο στόχο που είχε θέσει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα νωρίτερα από τον καθορισμένο χρόνο (2013 αντί το 2014) και να κινήσει πιο γρήγορα τις διαδικασίες για τη λήψη μέτρων ελάφρυνσης του δανειακού «ζυγού» της χώρας. Από τότε ήδη οι ευρωπαίοι εταίροι και κορυφαίοι αξιωματούχοι της ευρωζώνης προτιμούσαν, με δηλώσεις τους, να βάζουν εμπόδια στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης, για να αποφύγουν να βρεθούν αντιμέτωποι με τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει τον Δεκέμβριο του 2012.

Και απόψε πάλι, όπως και τότε, ο κύριος Στουρνάρας ξέρει ότι στο Βερολίνο έχουν ξανά εκλογές και ότι οι ευρωσκεπτικιστές περιμένουν να βρουν «πάτημα» στην ελληνική υπόθεση για να αποκομίσουν κομματικά κέρδη, λίγο πριν την αναμέτρηση των ευρωεκλογών. Επιπλέον, η τύχη της Ουκρανίας έχει μεταβάλει το διεθνές σκηνικό και διαταράσσει τις ισορροπίες σε Ευρώπη και Αμερική, σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο. Και όταν οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις συζητούν σχέδια και πακέτα βοήθειας για την «εύφλεκτη» υπόθεση της Ουκρανίας, η κουβέντα γίνεται για πολλά δισεκατομμύρια ευρώ, που δεν φτάνουν όμως στην Ελλάδα αλλά αφορούν άλλους.

Μια βαλίτσα γεμάτη… επιχειρήματα

Ο κ. Στουρνάρας ξέρει όμως και ότι στην Ελλάδα όλοι πλέον περιμένουν να ανοίξει η συζήτηση για «κούρεμα» του ελληνικού  χρέους. Με τα δεδομένα που διαμορφώνονται, ο δρόμος που θα ανοίξει σήμερα αναμένεται να αποδειχθεί μακρύς. Στις βαλίτσες του πετώντας στις Βρυξέλλες, ο κ. Στουρνάρας έχει τον φάκελο με τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τους όρους που του είχαν θέσει οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης το 2012 (επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, εφαρμογή των συμφωνηθέντων δράσεων με την τρόικα), ώστε να αναλάβουν δράση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.

Ωστόσο οι αποφάσεις δεν αναμένεται να ληφθούν πριν το τέλος του 2014, πριν τουλάχιστον αλλάξουν τα πρόσωπα και οι συσχετισμοί στην Κομισιόν και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που θα ξεκινήσει μετά τις ευρωεκλογές.

Ο κ. Στουρνάρας θα εξηγήσει πως η Ελλάδα έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της κι δεσμεύεται για νέα πρωτογενή πλεόνασματα, αλλά αυτό δεν θα ήταν αρκετό χωρίς την ελάφρυνση του χρέους την οποία υποσχέθηκαν οι εταίροι.

Στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών αναμένεται να ακουστεί και η άποψη του ΔΝΤ ότι απαιτείται «κούρεμα» του χρέους. Ο κ. Σόιμπλε και το Βερολίνο δε θέλουν ούτε να τα ακούνε τώρα αυτά και, έτσι, η συζήτηση στρέφεται πλέον σε μετακύλιση της λήξης των δανείων στα 50 χρόνια αντί 30 που ισχύει σήμερα, με ταυτόχρονη μείωση των επιτοκίων. Ή η μετατροπή τους από κυμαινόμενα σε σταθερά, ώστε να μην επηρεαστεί το ελληνικό χρέος από μια μελλοντική αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ.

Υπό προϋποθέσεις όλα αυτά εκτιμάται ότι μπορεί να μεταφράζονται και σε ελάφρυνση έως 25 δισ. ευρώ σε βάθος δεκαετιών, καθιστώντας βιώσιμο το ελληνικό χρέος το 2022. Αυτό είναι όμως μια τεχνική συζήτηση που τώρα ξεκινάει και θα έχει έντονο παρασκήνιο, αναλόγως και των διεθνών εξελίξεων. Η Αθήνα θέλει να «κλειδώσει» από τώρα ό,τι  περισσότερο μπορεί να κερδίσει άμεσα από φέτος, και μελλοντικά να βελτιώσει ό,τι μπορέσει ακόμα περισσότερο στο απώτερο μέλλον –που μόνο βέβαιο δεν προδιαγράφεται για να αφήσει να περιμένει πρώτα πώς θα έχουν εξελιχθεί τα πράγματα μετά από έξι μήνες ή 1-2 χρόνια από σήμερα.

Τι ζητά ο Στουρνάρας στο «παζάρι»με τις Βρυξέλλες

Υπό τα δεδομένα αυτά, η στρατηγική της κυβέρνησης αναμένεται να κινηθεί σε δύο κατευθύνσεις:

- να ζητήσει την επιμήκυνση στα 50 έτη  του χρόνου αποπληρωμής των δανείων, συνολικού ύψους 192,8 δισ. ευρώ. Τα διμερή δάνεια του πρώτου Μνημονίου από την ΕΕ ανέρχονται σε 52,9 δισ. ευρώ και προγραμματίζεται να αποπληρωθούν από το 2020 έως το 2041 (μέση διάρκεια τα 17 έτη). Τα δάνεια του δεύτερου Μνημονίου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (EFSF/ESM)  ανέρχονται σε 139,9 δισ. ευρώ και έχουν μέση διάρκεια τα 30 έτη. Η επιμήκυνση της αποπληρωμής του συνολικού «πακέτου» των 192,8 δισ. ευρώ στα 50 έτη, εκτιμάται ότι θα αποφέρει μείωση των αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους κατά 6- 7 δισ ευρώ στα επόμενα 20- 30 έτη.

-να «κλειδώσει» σε σταθερό επιτόκια, τα σημερινά χαμηλά κυμαινόμενα επιτόκια των δανείων του πρώτου Μνημονίου. Σήμερα  το επιτόκιο για τα δάνεια αυτά είναι περίπου 0,82% (Euribor 3μηνου + 0,50%), αλλά αναμένεται ότι θα αυξηθεί έως και 2 μονάδες μέσα στην επόμενη πενταετία από την ΕΚΤ, αυξάνοντας σημαντικά το κόστος αποπληρωμής των 52,9 δισ. ευρώ του πρώτου προγράμματος στήριξης. Η Αθήνα εξετάζει την εναλλακτική πρόταση, να μετατραπεί το επιτόκιο σε σταθερό για 15 έτη και να επανεξεταστεί το ζήτημα μετά. Επίσης, ζητείται περίοδος χάριτος για 10 ή 20 έτη στην καταβολή τόκων για τα δάνεια του πρώτου Μημονίου από την ευρωζώνη, όπως έχει γίνει και με τους τόκους των δανείων από τον Μηχανισμό.

Παράλληλα, για να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον και τα ανταγωνιστικά «αντανακλαστικά» των ξένων ομολόγων του, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών θα «λανσάρει» τη χώρα μας στο Eurogroup σαν χρήσιμο εταίρο και ελκυστικό προορισμό επενδύσεων, στο πλαίσιο του νέου σχεδίου Ανάπτυξης που σχεδίασε και  φέρει τον τίτλο «Ελλάδα 2021».