Για να ξαναβρούν δουλειά, πάνω από ένα εκατ. Έλληνες πρέπει να αλλάξουν επάγγελμα ή να μετακομίσουν

Η ανάγκη δημιουργίας θέσεων εργασίας για τους νέους και οι πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης του υψηλού ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα μέσω ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας αποτυπώνονται στη μελέτη της Endeavor Greece, παγκόσμιου μη κερδοσκοπικού οργανισμού στήριξης της επιχειρηματικότητας. Η μελέτη θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την Κοινωφελή Δράση (26-27 Ιουνίου 2014). Το ΙΣΝ αποτελεί τον αποκλειστικό δωρητή για την εκπόνηση της μελέτης. 

Η μελέτη ξεκινά με την καταγραφή των συνεπειών της κρίσης και των συνθηκών που έχουν οδηγήσει στα πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας (27,8% - ΕΛΣΤΑΤ α’ τρίμηνο 2014), με περίπου 640.000 άνεργους ηλικίας 18-34 ετών και 200.000 να έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα προς αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό. Στη συνέχεια επιχειρεί μια λεπτομερή ανάλυση του προφίλ των ανέργων νέων και του μειονεκτήματος που συχνά αντιμετωπίζουν για την είσοδό τους στην αγορά σε σχέση με τις μεγαλύτερες ηλικίες, που παραμένουν περισσότερο ευνοημένες σε πολλούς κλάδους. 

Επιπλέον, καταγράφει τους κλάδους με τις μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας συνολικά αλλά και συγκεκριμένα για τους νέους για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ορισμένοι κλάδοι δεν θα μπορέσουν να ανακάμψουν πλήρως μελλοντικά οδηγώντας 640.000 ανθρώπους σε αλλαγή κλάδου απασχόλησης, ενώ περισσότεροι από 500.000 θα πρέπει να μετακομίσουν εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Η μελέτη προσπαθώντας να απαντήσει στο κρίσιμο ερώτημα «ποιος θα δημιουργήσει τις απαιτούμενες θέσεις εργασίας» καταλήγει ότι από τις υφιστάμενες επιχειρήσεις, μόνο μια
μικρή μειοψηφία 3.000 εταιρειών (0,5%) μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην αύξηση της
απασχόλησης. Οι εταιρείες αυτές, διαφόρων μεγεθών και κλάδων, έχουν τις δομικές προϋποθέσεις να αναπτυχθούν γρήγορα και να επεκταθούν στην εγχώρια και διεθνή αγορά προκειμένου να απορροφήσουν το 20% των ανέργων. 

Το υπόλοιπο 80% πρέπει να καλυφθεί από νέες εταιρείες. Η Ελλάδα χρειάζεται 10.000 νέες εταιρείες που μπορούν να μεγαλώσουν γρήγορα και να δημιουργήσουν η καθεμία περίπου 50 θέσεις εργασίας μέσα στα επόμενα επτά χρόνια. Αυτό είναι κατ’ αρχήν εφικτό αν συνυπολογίσουμε ότι στην Ελλάδα ιδρύονται περίπου 40.000 νέες εταιρείες ετησίως. Χρειάζεται, όμως, πολύ καλύτερη στόχευση σε κλάδους με υψηλή προστιθέμενη αξία και δημιουργία συνθηκών που θα βοηθήσουν τις νέες εταιρείες να μεγεθυνθούν. Η πρόσφατη άνθηση των startups είναι μια ενθαρρυντική αρχή, αλλά προφανώς όχι επαρκής.

Τέλος, η μελέτη σκιαγραφεί το προφίλ των νέων και αναδεικνύει τις δυνατότητές τους αλλά και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, όπως έλλειψη επαγγελματικής εμπειρίας και κατάλληλης εκπαίδευσης. Τα συμπεράσματα προκύπτουν από ποσοτική και ποιοτική έρευνα σε δείγμα 600 νέων ηλικίας 18-34 ετών. Οι νέοι στην Ελλάδα σε ποσοστό μόλις 15% δείχνουν αδιαφορία ή αποδοχή της υπάρχουσας κατάστασης, ενώ 85% δείχνουν διάθεση να κυνηγήσουν ευκαιρίες και αισιοδοξία για το μέλλον. Από αυτούς το 9% είναι έτοιμοι να γίνουν οι καταλύτες της αλλαγής. 

Γίνεται φανερό ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει μεγαλύτερο πρόβλημα στην ποιότητα των εργοδοτών και την απουσία επένδυσης στο προσωπικό (ρόλος, εξέλιξη, απολαβές), παρά σε αυτή καθαυτή την ποιότητα του νέου εργατικού δυναμικού, που χαρακτηρίζεται από τους ίδιους τους εργοδότες ως το πιο σημαντικό πλεονέκτημα της χώρας.