Στο σφυρί 90.000 ακίνητα ιδιωτών και επιχειρήσεων

Πάνω από 90.000 ακίνητα που αγοράστηκαν με δάνεια από ιδιώτες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις τα οποία, όμως, στη συνέχεια δεν αποπληρώθηκαν, θα κατασχεθούν και θα βγουν σε πλειστηριασμό από την 1η Ιανουαρίου του 2015.

Το τεχνικό κλιμάκιο της τρόικας ζήτησε και πήρε από τις τράπεζες τον πλήρη αριθμό των «κόκκινων» δανείων και ενημερώθηκε για την κατάσταση που επικρατεί σχετικά με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτών. Στη συνέχεια είχε μια εκτενή συζήτηση με τους υπουργούς Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, Ανάπτυξης Νίκο Δένδια και Εργασίας Γιάννη Βρούτση, η οποία είχε αντικείμενο το περιεχόμενο του σχετικού νομοσχεδίου σχετικά με τα «κόκκινα» δάνεια.

Επί της ουσίας αυτή τη στιγμή υπάρχουν περίπου 90.000 φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις (κυρίως μικρές και μεσαίες) που έχουν σταματήσει εδώ και τουλάχιστον 2 χρόνια να πληρώνουν τα δάνειά τους παρά τις όποιες ρυθμίσεις έχουν γίνει κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Τα συγκεκριμένα δάνεια ήδη έχουν καταγγελθεί και εκδοθεί από τα δικαστήρια διαταγές πληρωμής τους, οι οποίες, όμως, δεν εκτελούνται, διότι ισχύει η απαγόρευση των πλειστηριασμών.

Αρχές Ιανουαρίου

Για την ακρίβεια πρόκειται για 50.000 ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή φυσικών προσώπων και χρησιμοποιούνται για πρώτη κατοικία και άλλα περίπου 40.000 που έχουν μπει υποθήκη και ανήκουν σε επαγγελματίες. Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για επαγγελματικά ακίνητα ή εναλλακτικά κατοικίες που υποθηκεύτηκαν κατά τη διάρκεια λήψης του δανείου.

Επί της ουσίας τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας θεωρούν ότι από τις αρχές Ιανουαρίου μπορούν να ξεκινήσουν οι κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί σε περίπου 50.000 με 60.000 ακίνητα, τα οποία είναι ακριβά και πολλών τετραγωνικών.

Πάντως, το αργότερο έως τον Σεπτέμβριο η κυβέρνηση θα έχει καταθέσει στη Βουλή το νέο νομοσχέδιο για τα «κόκκινα» δάνεια εν όψει της άρσης απαγόρευσης των πλειστηριασμών από τις αρχές του 2015. Με απλά λόγια, οι δανειολήπτες μέσα από συγκεκριμένη διαδικασία θα επισκέπτονται τις τράπεζες ζητώντας τη ρύθμιση του δανείου τους. Τα καταστήματα, με βάση το οικονομικό προφίλ του οφειλέτη, το είδος δανείου και τα έξοδα που χρειάζεται για τη διαβίωσή του, θα του προτείνουν ένα από τα ακόλουθα μοντέλα:

■ Βραχυχρόνιες λύσεις ρύθμισης (με διάρκεια τα 5 έτη). Οι επιλογές θα είναι πολλές κατά τη διάρκεια των 5 ετών. Μεταξύ άλλων, να πληρώνονται μόνο οι τόκοι ή να υπάρχει μειωμένη καταβολή τοκοχρεολυτικής δόσης, μεγάλη περίοδος χάριτος ή ακόμα και αναβολή πληρωμής δόσης ή δόσεων.

■ Μακροπρόθεσμες λύσεις ρύθμισης. Πρόκειται για λύσεις που η διάρκειά τους υπερβαίνει την 5ετία και περιλαμβάνουν μόνιμη μείωση του επιτοκίου ή του συμβατικού περιθωρίου, αλλαγή τύπου επιτοκίου (για παράδειγμα, από κυμαινόμενο σε σταθερό), παράταση της διάρκειας αποπληρωμής. Επίσης περιλαμβάνει διαχωρισμό του δανείου σε δύο κομμάτια. Το πρώτο μέρος είναι με εμπράγματη εξασφάλιση, για το οποίο ο δανειολήπτης πληρώνει δόση, στο δε δεύτερο μέρος, που είναι το υπόλοιπο του δανείου, δεν υπολογίζονται τόκοι για χρονικό διάστημα που θα συμφωνηθεί με την τράπεζα. Για το ποσό αυτό ο δανειολήπτης θα επαναξιολογηθεί, αν διορθωθούν τα οικονομικά του, ή θα κληθεί να βάλει άλλο ακίνητο υποθήκη.

■ Οικειοθελής παράδοση του ακινήτου. Το τρίτο μοντέλο περιλαμβάνει δραστικές παρεμβάσεις για την οριστική αντιμετώπιση των οφειλών του δανειολήπτη, όπως για παράδειγμα να δοθεί το ακίνητο στην τράπεζα και να μετατραπεί η σχέση τράπεζας και ιδιώτη ή επαγγελματία σε χρηματοδοτική μίσθωση. Ετσι το ακίνητο θα μεταβιβάζεται στην τράπεζα και θα υπογράφεται μια σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης για διάστημα 5-6 ετών.

Η συμφωνία μπορεί να συνοδεύεται με παραχώρηση του δικαιώματος διαμονής στο ακίνητο για κάποια ελάχιστη, 3-5 ετών, χρονική διάρκεια έναντι μισθώματος.

Πάντως οι τράπεζες για οικογένειες που έχουν δυσκολία στην αποπληρωμή των ακινήτων τους θα είναι υποχρεωμένες να λάβουν υπόψη τους τις εύλογες μηνιαίες δαπάνες διαβίωσης των νοικοκυριών όπως αυτές αποτυπώθηκαν σε έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Με οδηγό τις δαπάνες αυτές οι τράπεζες θα καθορίζουν τις νέες χαμηλότερες δόσεις των δανείων. Ετσι, για έναν ενήλικα οι μηνιαίες δαπάνες διαβίωσης φτάνουν τα 700 ευρώ, για ένα ζευγάρι μέχρι τα 1.200 ευρώ, για οικογένεια με ένα παιδί μέχρι τα 1.400 ευρώ και για οικογένεια με δύο παιδιά έως τα 1.700 ευρώ.

Κόντρα Χαρδούβελη - Ντράγκι με φόντο τα stress tests

Αντίθετος με τη σκληρή γραμμή του Ευρωπαίου κεντρικού τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι σχετικά με το θέμα των επικείμενων stress tests στις ελληνικές τράπεζες που θα γίνουν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Οκτώβριο είναι ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης.

Η έντονη αντίθεσή του έγκειται στο γεγονός ότι η ΕΚΤ έχει αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού σε ένα εξαιρετικά ευαίσθητο τοπίο στα stress tests στα οποία θα υποβληθούν και οι ελληνικές συστημικές τράπεζες και ιδιαίτερα τα assets με τα οποία θα υπολογιστεί η αξία της περιουσίας τους. Βασικό στοιχείο αυτής της διαδικασίας είναι η τιμολόγηση των ακινήτων με τα οποία συσχετίζεται η εγγύηση των δανείων που έχουν δοθεί. Ενώ, λοιπόν, σε τεχνικό επίπεδο οι διαδικα­σίες μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών διαμόρφωναν το πλαίσιο, ξαφνικά η ΕΚΤ άρχισε να επιμένει ότι η τιμολόγηση πρέπει να γίνει με τρέχουσες τιμές αγοράς.

Ενα δεύτερο στοιχείο σκλήρυνσης της στάσης της ΕΚΤ καταγράφεται σε ένα ακόμα πιο εμφανές παράλογο στοιχείο της αξιολόγησης, αυτό που αφορά την πραγματική κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Τα stress tests, όπως είναι γνωστό, γίνονται με στοιχεία 31/12/2013. Αλλά η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών μετά τα εγχώρια stress tests έχει γίνει μέσα στο 2014. Με συνέπεια οι ελληνικές τράπεζες να εμφανίζονται ως έχουσες λιγότερα κεφάλαια από εκείνα που πραγματικά διαθέτουν.