Αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ μετά την οργή για τα άδικα χαράτσια και τα λάθη

Τις προϋποθέσεις για να γλιτώσουν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες από τον ΕΝΦΙΑ σχεδιάζουν στο υπουργείο Οικονομικών. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να εκδοθεί απόφαση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων για τις κατηγορίες φορολογούμενων που μπορούν να απαλλαγούν, υπό προϋποθέσεις, έως και 100% από τον ΕΝΦΙΑ.

Προβλέπεται να χορηγηθεί:
(α) έκπτωση 50% για νοικοκυριά με οικονομική αδυναμία και με οικογενειακό εισόδημα έως 9.000 ευρώ, που προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τη σύζυγο και το κάθε παιδί, εφόσον η επιφάνεια των ακινήτων δεν ξεπερνά τα 150 τ.μ. και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχουν αρρύθμιστες οφειλές σε εφορία και Ταμεία,

(β) πλήρης απαλλαγή για τρίτεκνους-πολύτεκνους, εάν το εισόδημα δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ, με προσαύξηση 1.000 ευρώ για σύζυγο και κάθε παιδί και υπό τις ίδιες με ανωτέρω προϋποθέσεις.
 
Επίσης υπάρχουν εισηγήσεις για πληρωμή σε περισσότερες δόσεις ή και εξαίρεσης των ξενοίκιαστων ακινήτων, αλλά δύσκολα θα γίνουν δεκτά από την Τρόικα και την κυβέρνηση, ειδικά μάλιστα πριν φανεί από τις πρώτες δόσεις ποια θα είναι η εισπραξιμότητα του φόρου.
 

«Διαλύονται» οικογένειες

Ωστόσο το τελευταίο 48ωρο εξελίσσονται «σκηνές-ροκ» σε ολόκληρη τη χώρα καθώς υπερήλικες γονείς ζητούν από τα παιδιά τους να μπουν στο Taxisnet για να δουν το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ που καλούνται να πληρώσουν και έρχονται σε προστριβές μαζί τους, όταν διαπιστώνουν πως ο επικαρπωτής γονιός που εισπράττει τα ενοίκια πληρώνει λιγότερο φόρο για το ίδιο ακίνητο από το παιδί του που έχει απλώς την ψιλή κυριότητα. Την οργή των ιδιοκτητών αστικών ακινήτων προκαλούν επίσης η υποχρέωση πληρωμής φόρου για ξενοίκιαστα ακίνητα που δεν προσφέρουν εισόδημα αλλά αποτελούν πηγή εξόδων για τον ιδιοκτήτη. Αλλά και στην επαρχία προκαλούν σοκ τα λάθη που οφείλονται στο Ε9 αλλά και ο υπολογισμός αγροτεμαχίων με αξία …οικοπέδου.

 
Από το Σάββατο ήδη οι φορολογούμενοι μπορούν να βρουν και να διαβάσουν στο www.gsis.gr το εκκαθαριστικό που έχει εκδοθεί στο όνομα του κάθε ιδιοκτήτη (και όχι ανά ακίνητο, όπως ίσχυε με το «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ). Πρέπει να μπουν στην εφαρμογή Περιουσιολογίου (δηλώσεις στοιχείων ακινήτων Ε9) με τους κωδικούς τους στο taxisnet και να εκτυπώσουν το εκκαθαριστικό φόρου για το 2014.
 
Το σοκ είναι μεγάλο και για κατοίκους της επαρχίας που πληρώνουν για πρώτη φορά φόρο. Επίσης οι ιδιοκτήτες αδόμητων οικοπέδων ή οικοπέδων με κτίσματα στα οποία δεν έχει καλυφθεί πλήρως ο συντελεστής δόμησης, όσοι διαθέτουν μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα και όσοι τακτοποίησαν αυθαίρετους ή ημιυπαίθριους χώρους είναι οι βασικές κατηγορίες μεγάλων χαμένων από την καθιέρωση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ).

Στον αντίποδα, ελαφρύνσεις προκύπτουν για όσους διαθέτουν μόνο ηλεκτροδοτούμενα διαμερίσματα ή μονοκατοικίες σε οικόπεδα όπου έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης. Ωστόσο πολλοί ιδιοκτήτες αστικών ακινήτων, αν και υπολόγιζαν να πληρώσουν λιγότερα απ΄ό,τι με το ΕΕΤΗΔΕ, πληρώνουν τελικά τα ίδια ή και περισσότερα αν συνυπολογιστεί και το εξοχικό ή κάποιο κτήμα με ελιές που έχουν στο όνομά τους.

Τα παράλογα του ΕΝΦΙΑ

Μεγάλα προβλήματα και παρεξηγήσεις προκαλεί το γεγονός ότι για το ίδιο ακίνητο πληρώνουν φόρο ο ψιλός κύριος και ο επικαρπωτής. Από λάθος στο Ε9 άλλος δηλωνει οτι εχει επικαρπια 100% και ο άλλος δηλώνει για το ίδιο ακίνητο την ψιλή κυριότητα 100%.
 
Αλλά και εκεί όπου έχει υπολογιστεί κανονικά η αναλογία Επικαρπίας - Ψιλής κυριότητας (υπολογίζεται ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή) διαπιστώνεται πρόβλημα καθώς ο επικαρπωτής είναι συνήθως αυτός που εκμεταλλεύεται ένα σπίτι, (π.χ. παίρνει ενοίκια ή ιδιοκατοικεί ή γενικότερα έχει το πάνω χέρι σε ότι αφορά τις αποφάσεις για το τι θα γίνει με ένα σπίτι) αλλά αν είναι μεγάλης ηλικίας, τον περισσότερο φόρο πληρώνει το παιδί του που έχει την ψιλή κυριότητα, χωρίς όμως να έχει καθοριστικά δικαιώματα στο ακίνητο.
 
Πρόβλημα υπάρχει και με τις εντός οικισμού εκτάσεις στην επαρχία, που λογίζονται σαν οικόπεδα με μεγάλες αξίες, ενώ δεν μπορούν να κτιστούν!

Για παράδειγμα, όπως αναφέρουν φορολογούμενοι που ήρθαν αντιμέτωποι με τα εκκαθαριστικά τους:
 
-Για 4 στρέμματα σε μικρό χωριό του νομού Τρικάλων υπολογιζόταν αντικειμενική αξία 48.000 ευρώ (12 ευρώ ανά τμ) και φέτος εκτιμάται σε 441.000 ευρώ. Ο ιδιοκτήτης καλείται δηλαδή να πληρώσει και συμπληρωματικό φόρο, για περιουσία αξίας άνω ων 300.000 ευρώ.

Άλλο οικόπεδο στην Αίγινα με παλαιό σπίτι όπου κατοικεί ζευγάρι υπερηλίκων αγροτών, φορολογείται ευρώ για αξία 686.000 ευρώ, αντί 40.000 που είχε για τον ΦΑΠ. Καλούνται να πληρώσουν φόρο 8500 ευρώ (κύριο και συμληρωματικό), όσα δηλαδή είναι ολόκληρη η σύνταξη του ΟΓΑ που λαμβάνουν και οι δύο.

-Ιδιοκτήτης οικοπέδου 2.827,82 τ.μ. χωρίς πρόσοψη σε δρόμο στον δήμο Ρεθύμνου θα επιβαρυνθεί με ΕΝΦΙΑ 169,67 ευρώ, ενώ μέχρι πρότινος πλήρωνε μόνο ΦΑΠ ύψους 45,59 ευρώ για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του.

-Για 4,5 στρέμματα με ελιές σε ορεινό οικισμό με 13 κατοίκους υπολογιζόταν αντικειμενική αξία 13.500 ευρώ ως πέρυσι για τον ΦΑΠ. Φετος για τον ΕΝΦΙΑ η αξία του υπολογίζεται σε 330.480!

-Ιδιοκτήτης αγροτεμαχίου 100 στρεμμάτων στη Λάρισα επιβαρύνεται για πρώτη φορά με φόρο ακινήτων, ο οποίος φθάνει τα 242 ευρώ. 

Σοκ με τα «ξενοίκιαστα»

 Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα ξενοίκιαστου διαμερίσματος 20ετίας με εμβαδό 90 τ.μ. στον 2ο όροφο πολυκατοικίας στη Γλυφάδα: ο ιδιοκτήτης του πέρυσι δεν πλήρωσε το «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ (ΕΕΤΑ), καθώς το διαμέρισμα ήταν κλειστό και δεν ηλεκτροδοτούνταν, και κατέβαλε μόνο 428 ευρώ για Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ). Ο ίδιος ιδιοκτήτης φέτος καλείται να καταβάλει για ΕΝΦΙΑ (κύριο και συμπληρωματικό φόρο) ύψους 1.228 ευρώ! Δηλαδή, η επιβάρυνσή του αυξήθηκε κατά 187%!

Επίσης για κλειστό διαμέρισμα (γκαρσονιέρα 40ετίας) που μένει ξενοίκιαστο στο υποβαθμισμένο κέντρο της Αθήνας, ο ιδιοκτήτης καλείται να πληρώσει και 120 ευρώ  φόρο, χωρίς να έχει άλλο εισόδημα.
 

Ποιοι πληρώνουν «το μάρμαρο»

  
Ο ΕΝΦΙΑ αυξάνει επίσης τα φορολογικά βάρη για τις ακόλουθες περιπτώσεις πολιτών:
 
1. Ιδιοκτήτες αδόμητων οικοπέδων: Εως σήμερα πλήρωναν Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) αν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους ξεπερνούσε τα 200.000 ευρώ, ενώ τώρα κάθε εντός σχεδίου έκταση που διαθέτουν προκαλεί αυτόνομα σημαντική φορολογική επιβάρυνση.
 
2. Ιδιοκτήτες οικοπέδων με κτίσματα στα οποία δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης: Μέχρι πρότινος πλήρωναν «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ για το κτίσμα εφόσον ηλεκτροδοτούνταν και ΦΑΠ μόνο αν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους ξεπερνούσε τα 200.000 ευρώ. Τώρα προκύπτει διπλή επιβάρυνση, διότι φόρος επιβάλλεται τόσο στο κτίσμα όσο και στο υπόλοιπο του οικοπέδου.
 
3.  Ιδιοκτήτες μη ηλεκτροδοτούμενων (κενών ή ημιτελών) κτισμάτων: Μέχρι τώρα απαλλάσσονταν πλήρως από το «χαράτσι» μέσω της ΔΕΗ και πλήρωναν φόρο για τα συγκεκριμένα ακίνητα μόνο αν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους ξεπερνούσε τα 200.000 ευρώ. Με τον ΕΝΦΙΑ υφίστανται σημαντική φορολογική επιβάρυνση, παρότι τα ακίνητά τους δεν τους αποφέρουν έσοδα ούτε χρησιμοποιούνται.
 
4. Ιδιοκτήτες που νομιμοποίησαν το 2013 αυθαίρετα κτίσματα και ιδιοκτήτες κατοικιών που «τακτοποίησαν» ημιυπαίθριους χώρους ή άλλους χώρους κύριας ή βοηθητικής χρήσης με βάση τους σχετικούς νόμους της περιόδου 2010-2013: Η επιφάνεια του ακινήτου τους αυξήθηκε, έτσι διογκώθηκε και η φορολογική επιβάρυνση.
 
5. Ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων: Οι εκτός σχεδίου εκτάσεις φορολογούνται για πρώτη φορά με τον ΕΝΦΙΑ, ενώ μέχρι πρότινος απαλλάσσονταν από φόρο ακινήτων.
 
6. Ιδιοκτήτες διαμερισμάτων με αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης της πιλοτής ως πάρκινγκ: Η συγκεκριμένη κατηγορία πέφτει επίσης για πρώτη φορά στη «δαγκάνα» του φόρου ακινήτων.
 
Πρόσθετο πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι η εξόφληση του φόρου πρέπει να γίνει σε 5 μηνιαίες δόσεις (για εφάπαξ καταβολή δεν προβλέπεται έκπτωση), αρχής γενομένης από τις 29 Αυγούστου, και ενώ οι πολίτες κάνουν ήδη αγώνα δρόμου προκειμένου να συγκεντρώσουν τα χρήματα για την καταβολή του φόρου εισοδήματος. Η 2η δόση του φόρου εισοδήματος λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου μαζί με τη 2η δόση του ΕΝΦΙΑ και στο τέλος Νοεμβρίου συμπίπτει η εκπνοή της προθεσμίας καταβολής της 3ης δόσης του φόρου εισοδήματος και της 4ης δόσης του ΕΝΦΙΑ. Εξαιτίας όλων αυτών και ανάλογα με την πορεία είσπραξης της 1ης δόσης του νέου φόρου, εξετάζεται η πιθανότητα αύξησης των δόσεων από 5 σε 7.

Στο Διαδίκτυο τα εκκαθαριστικά

Τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ μπορούν να εκτυπωθούν από τον λογαριασμό των φορολογουμένων στο Taxisnet. Εκδίδονται ξεχωριστά για κάθε σύζυγο, ενώ τα ακίνητα των ανήλικων τέκνων εμφανίζονται στα εκκαθαριστικά του κηδεμόνα.
 
Εάν οι φορολογούμενοι διαπιστώσουν λάθη εξαιτίας λανθασμένης συμπλήρωσης του Ε9, θα πρέπει να τα διορθώσουν μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Εάν η επανεκκαθάριση του φόρου οδηγεί σε ελάφρυνση άνω των 300 ευρώ, θα πραγματοποιείται φορολογικός έλεγχος.
 
Πάντως, ορισμένα προφανή λάθη εντοπίστηκαν από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης που συμπλήρωσε τον αριθμό ρολογιού της ΔΕΗ στο πεδίο για την επιφάνεια του διαμερίσματός του, με αποτέλεσμα να προκύψει φόρος 50 εκατ. ευρώ, δεν έλαβε το εκκαθαριστικό και θα ειδοποιηθεί για να διορθώσει το σφάλμα.

 
Και… οι κερδισμένοι από τον ΕΝΦΙΑ

Επειδή όμως κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις, αναφέρονται και περιπτώσεις ιδιοκτητών που ωφελήθηκαν από τον ΕΝΦΙΑ.

Για παράδειγμα:
-Ιδιοκτήτης ισόγειου διαμερίσματος 20ετίας με εμβαδόν 50 τ.μ. στον δήμο Αθηναίων, με τιμή ζώνης 1.100 ευρώ/τ.μ. και πρόσοψη σε ένα δρόμο θα πληρώσει για ΕΝΦΙΑ 196,19 ευρώ, ενώ πλήρωνε για «χαράτσι» (ΕΕΤΑ) μέσω ΔΕΗ 223,12 ευρώ. Μείωση επιβάρυνσης: 35,70 ευρώ ή 16%.
 
-Ιδιοκτήτης μονοκατοικίας 120 τ.μ. στη Ραφήνα, παλαιότητας 17 ετών, με τιμή ζώνης 2.500 ευρώ/τ.μ., πρόσοψη σε ένα δρόμο και η οποία έχει εξαντλήσει τον ισχύοντα συντελεστή δόμησης, θα καταβάλει για ΕΝΦΙΑ 815,92 ευρώ, ενώ πλήρωνε για ΕΕΤΑ 897,60 ευρώ. Μείωση επιβάρυνσης: 81,68 ευρώ ή 9,1%.