«Θύμα της κρίσης» με το... νόμο

Σαφή προτεραιότητα στα επιχειρηματικά δάνεια έναντι των στεγαστικών και των καταναλωτικών, παρέμβαση ως προς την κατεύθυνση μείωσης των προσαυξήσεων στις επιχειρηματικές οφειλές (έως και εξάλειψη), αλλά και αυστηρό έλεγχο ώστε να μην επιτραπεί να ενταχθούν στις ρυθμίσεις των κόκκινων δανείων όσοι δεν χτυπήθηκαν πραγματικά από την κρίση αλλά έχουν από πολύ πιο πριν οφειλές μελετούν, σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», τα στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας.
Ειδικότερα, στόχος του υπουργού Ανάπτυξης Νίκου Δένδια είναι το τελικό σχέδιο που θα παρουσιαστεί να περιλαμβάνει τον όρο «θύμα της κρίσης», ο οποίος θα προσδιορίζει με τρόπο σαφή και κατηγορηματικό πως η ένταξη σε ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια αφορά επιχειρήσεις και ιδιώτες που όντως η κρίση τους κόστισε.

Πώς θα γίνει όμως κάτι τέτοιο; Πηγές από το υπουργείο αναφέρονται σε συγκεκριμένο χρονικό όριο από το οποίο και μετά θα ορίζεται η έναρξη της κρίσης. Αρα, όσοι έχουν δάνεια που δεν αποπληρώνονται πριν από αυτό το χρονικό σημείο δεν θα θεωρούνται «θύματα της κρίσης» και δεν θα τύχουν ευνοϊκών ρυθμίσεων. Αυτό το όριο προσδιορίζεται (αν και προς το παρόν δεν έχει υπάρξει καταληκτική απόφαση) στο 2009 ή το πιο πιθανό στο 2010 ως ημερομηνία έναρξης στάσης πληρωμών από τη μεριά των κόκκινων δανειοληπτών.

Η ρύθμιση αυτή κρίνεται απαραίτητη από το υπουργείο Ανάπτυξης ώστε να εμποδιστεί η εισροή για ρυθμίσεις επιχειρηματιών και ιδιωτών που έχουν σωρεύσει απλήρωτα χρέη από πολύ πιο πριν και οι οποίοι θα χαρακτηρίζονται πλέον ως «strategic defaulters». Δηλαδή «συστηματικοί μπαταχτσήδες». Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως με το θέμα των μπαταχτσήδων είχε ασχοληθεί σε δηλώσεις του ήδη πριν από 20 ήμερες ο κ. Δένδιας, προφανώς εννοώντας αυτές τις περιπτώσεις. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν πως με τον τρόπο αυτό θα αποτραπεί η προσέλευση χιλιάδων δανειοληπτών στα γκισέ των τραπεζών, ενώ θα ακολουθηθεί  εξατομικευμένη πρακτική με τη δημιουργία φακέλου και προφίλ του κάθε δανειολήπτη. Οπως τονίζει αρμόδια πηγή: «Δεν θέλουμε με τις αποφάσεις μας να καλυφθούν επιχειρηματίες και ιδιώτες υπό το κέλυφος μιας γενικής ρύθμισης και στη συνέχεια να δούμε ανθρώπους με… Ferrari και ακριβό τρόπο διαβίωσης που προκαλούν το κοινό περί δικαίου αίσθημα να θεωρούνται αναξιοπαθούντες. Τέτοια φαινόμενα πρέπει να εξαλειφθούν και όχι να δικαιολογηθούν κάτω από τον νέο νόμο. Επίσης, για μας είναι και ένα είδος ζητήματος... τιμής, καθώς στους συνεπείς δανειολήπτες, που με μεγάλο κόστος πληρώνουν παρά την κρίση τις υποχρεώσεις τους, πρέπει να δείξουμε ότι υπάρχουν παράμετροι και ότι δεν βολεύονται όλες οι περιπτώσεις δίχως κριτήρια».
Δραστικές μειώσεις

Την ίδια ώρα, πληροφορίες από την οδό Νίκης τονίζουν ότι η προτεραιότητα που ο υπουργός δίνει είναι σαφώς στα επιχειρηματικά δάνεια. Και αυτό διότι το ύψος τους (αγγίζουν τα 42 δισ. ευρώ από τα συνολικά 77 δισ. ευρώ) υπερβαίνει κατά πολύ τα στεγαστικά (25 δισ. ευρώ) και τα καταναλωτικά (10 δισ. ευρώ). Οπως αναφέρει αρμόδια πηγή στο «ΘΕΜΑ»: «Θα μεριμνήσουμε αρχικά για τα επιχειρηματικά δάνεια, καθώς, εάν δεν ρυθμιστούν, πολλές επιχειρήσεις θα κλείσουν με διπλό καταστροφικό αποτέλεσμα. Και θα αυξηθούν δραματικά οι δείκτες της ανεργίας και θα προκληθεί περαιτέρω ντόμινο μη πληρωμής στεγαστικών δανείων».
Ταυτόχρονα, κεντρική φιλοσοφία του νέου νόμου που θα προωθηθεί θα είναι να υπάρξει δραστική μείωση των προσαυξήσεων - ενδεχομένως και πλήρης εξάλειψη αυτών. «Σκεφτείτε πως υπάρχουν περιπτώσεις όπου μία οφειλή των 7.000 ευρώ φτάνει λόγω των προσαυξήσεων τις 70.000 ευρώ. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα υπάρξει παρέμβαση», τονίζει έγκυρη πηγή, ανοίγοντας τον δρόμο για μια μεγάλης έκτασης ανακούφιση για χιλιάδες συμπολίτες μας, το μέτρο δε θα επικοινωνηθεί και από το βήμα της ΔΕΘ.

Σε σχέση με τα στεγαστικά δάνεια εξετάζεται η εξωδικαστική εξεύρεση λύσεων, ενώ η Δικαιοσύνη θα περιορίζεται απλώς στο να επικυρώνει τις όποιες διαπραγματεύσεις τραπεζών και δανειοληπτών. Την ίδια στιγμή, πηγές αναφέρονται σε νέο πλαίσιο προστασίας της κατοικίας που εξετάζεται μετά και τη σύσκεψη για τον τρόπο διαπραγμάτευσης με τους δανειστές μας στο Παρίσι την επόμενη εβδομάδα. Αν και το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας χαμηλώνει τις προσδοκίες ως προς το κατά πόσο θα μπορέσει να υπάρξει προστασία της κατοικίας, διαρροές κυρίως από τη μεριά του ΠΑΣΟΚ -μετά την κυβερνητική σύσκεψη για τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές στο Παρίσι την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα- μιλούσαν για προσπάθεια να υπάρξει παρέμβαση από τους Ελληνες διαπραγματευτές προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ιδέα αυτή ήταν περισσότερο επικοινωνιακού παρά ουσιαστικού χαρακτήρα προσπάθεια από τη μεριά του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου (είναι γνωστό πως το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να δείξει διαφοροποίηση με φιλολαϊκό πρόσημο σε σειρά ζητημάτων), καθώς δεν έχει γίνει καμία προπαρασκευή για τέτοια διαπραγμάτευση, ενώ και οι δανειστές έχουν διαμηνύσει με τρόπο κάθετο ότι δεν δέχονται άλλη παράταση στο καθεστώς προστασίας.

Θα πρέπει να τονίσουμε πως ήδη την προηγούμενη Τετάρτη δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τραπέζης της Ελλάδος για τις ρυθμίσεις χρεών ιδιωτών και επιχειρήσεων, ο οποίος κάνει εκτενή αναφορά στους συνήθεις στη διεθνή πρακτική τύπους ρυθμίσεων για δανειολήπτες που είναι σε δυσχερή οικονομική κατάσταση και αδυνατούν να ανταποκριθούν στους υφιστάμενους όρους της πιστοδότησης.
Επίσης, αναφέρει και τις περιπτώσεις οριστικής διευθέτησης των δανείων που συνδυάζονται με παράδοση (εθελοντική ή υποχρεωτική) της εμπράγματης εξασφάλισης στο πιστωτικό ίδρυμα προς μείωση του συνόλου του δανείου ή ακόμα και ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων προς κάλυψη του δανείου. Αυτός ο «οδικός χάρτης» αναφέρεται σε μια διαδικασία ολοκλήρωσης πέντε σταδίων που θα οδηγούν σε ρυθμίσεις. Οι συνεργαζόμενοι δανειολήπτες, λοιπόν, θα παρέχουν πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό τους. Παράλληλα, οι δανειζόμενοι θα πρέπει να δείχνουν διάθεση συνεργασίας, να δίνουν στοιχεία που θα τους ζητούνται εντός 15 εργάσιμων ημερών και να συναινούν σε διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης με τον δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2014. Τα πράγματα ωστόσο θα είναι πολύ πιο δύσκολα για τους χαρακτηριζόμενους «μη συνεργάσιμους δανειολήπτες». Εκεί πλέον, όπως αναφέρεται, υπάρχει ο κίνδυνος εκποίησης ακόμη και της μοναδικής κατοικίας του οφειλέτη.

Τα χρονικά και οικονομικά όρια

Επιπλέον, οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης θα αποτελέσουν κρίσιμο παράγοντα στο νέο καθεστώς ρυθμίσεων και πάντα σε συνδυασμό με το εισοδηματικό κριτήριο, το περιουσιακό και την έκθεση σε δανεισμό, θα καθορίζεται η ελάχιστη δόση ενός ή περισσότερων δανείων. Ολα αυτά όμως πάντοτε υπό έναν όρο: να έχει προηγηθεί η τήρηση των υποχρεώσεων του δανειολήπτη και της τράπεζας, οι οποίες περιγράφονται στον Κώδικα Δεοντολογίας. Η ΕΛΣΤΑΤ καθόρισε τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης για έναν ενήλικα από 537-682 ευρώ. Για το ζευγάρι κυμαίνονται από 906 έως 1.160 ευρώ. Για την οικογένεια με 1 παιδί από 1.126 έως 1.440 ευρώ. Και για την οικογένεια με 2 παιδιά από 1.344 έως και 1.720 ευρώ. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο δανειολήπτης θα πρέπει να ειδοποιεί την τράπεζα εφόσον αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, ενώ αντιστοίχως η τράπεζα έχει δικαίωμα να προσκαλέσει τον δανειολήπτη για ρύθμιση εφόσον κρίνει ότι μπορεί να περάσει το δάνειο στο «κόκκινο». Αν το δάνειο βρίσκεται σε καθυστέρηση 30 ημερών και περάσουν άλλες 15 μέρες χωρίς ο δανειολήπτης να ανταποκριθεί στην ειδοποίηση, τότε η τράπεζα τον ενημερώνει εγγράφως και του δίνει διορία 10 ημερών. Ο δανειολήπτης χαρακτηρίζεται «μη συνεργάσιμος» εφόσον δεν ανταποκριθεί στο κάλεσμα της τράπεζας μέσα στο χρονικό πλαίσιο που θέτει η ίδια.