Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από τις νέες ρυθμίσεις στον ΕΝΦΙΑ

Ξεπερνούν τα 200 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, οι μειώσεις φόρου που επέφερε η κυβέρνηση στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. Με τα νέα δεδομένα, εκτιμάται ότι θα βεβαιωθούν φόροι περίπου 3,15 δισ. προκειμένου να εισπραχθούν τελικώς τα 2,65 δισ. που έχουν συμφωνηθεί με την Τρόικα.
 
Από τις αρχές της επόμενης εβδομάδος, αφού πρώτα ψηφιστεί η σχετική τροπολογία που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, θα μπορούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων να δουν στο Taxisnet την νέα εκκαθάριση φόρου που προκύπτει για κάθε έναν ξεχωριστά, μετά τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ. Η πληρωμή με τη νέα εκκαθάριση θα γίνει σε 6 δόσεις, από 30 Σεπτεμβρίου 2014 μέχρι την 28η Φεβρουαρίου 2015.
 
Κερδισμένοι από τις αλλαγές βγαίνουν χιλιάδες ιδιοκτήτες κενών και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων, αλλά και οι ιδιοκτήτες διατηρητέων.
 
Ωστόσο, αν δεν υπάρξουν και νέες ανατροπές μέχρι την τελική ψήφιση των νέων ρυθμίσεων, εκτός από ωφέλη, ανακύπτουν και πολλές παγίδες  για τους ιδιοκτήτες.
 
Συγκεκριμένα:
 
-  Ξεκάθαρα είναι τα πράγματα για τους ιδιοκτήτες ακινήτων σε εκτός αντικειμενικού συστήματος περιοχές, που δεν θα πληρώσουν τα θηριώδη εκκαθαριστικά που προέκυπταν από τον λάθος σχεδιασμό του φόρου. Στις εξόφθαλμα παράλογες περιπτώσεις αυτές, ως βάση για την φορολογητέα αξία του ακινήτου θα λαμβάνεται εκείνη που είχε ληφθεί και για τον υπολογισμό του ΦΑΠ του 2013, εκτός φυσικά αν ο αρχικός υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ ήταν πιο συμφέρων για τους ιδιοκτήτες. Αυτή ήταν η λύση που έδωσε ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης, μόλις αποκαλύφθηκε το πρόβλημα στον ΕΝΦΙΑ. Με τη διόρθωση αυτή, τα εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ θα μειωθούν έως και 90%. Το δημόσιο «χάνει» (θεωρητικά) έτσι 167 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία όμως φυσικά και ήταν και εξ αρχής αδύνατον να εισπραξει!

 
-  Απαλλάσσονται πλήρως (έκπτωση 100%) οι ιδιοκτήτες σε ολόκληρη την Κεφαλονιά αλλά και σε οικισμούς που έχουν χαρακτηριστεί σεισμόπληκτες. Το δημόσιο χάνει 17 εκατομμύρια ευρώ από όσα υπολόγιζε να εισπράξει.
 

Για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες, προκύπτουν και νέες επιμέρους μειώσεις φόρου, αλλά υπό προϋποθέσεις που θα συζητηθούν. Για παράδειγμα:
 
-  Προσφέρεται έκπτωση 20% στα ακίνητα που παρέμεναν κενά και μη ηλεκτροδοτούμενα –ήταν εισήγηση του συνεργάτη του πρωθυπουργού Χρύσανθου Λαζαρίδη που χειρίζεται το θέμα. Ωστόσο μπήκε ως προϋπόθεση να μην έχει πάρει ρεύμα το ακίνητο σε ολόκληρη τη διάρκεια του 2013.

Αν όμως το ακίνητο είχε ενοικιαστεί, κατοικηθεί ή και ρευματοδοτηθεί για έστω και μία μέρα, από τη διατύπωση του νόμου προκύπτει πως δεν δικαιούται να τύχει έκπτωσης. Επιπλέον, δεν εξετάζεται αν το ακίνητο μένει ξενοίκιαστο φέτος, κατά το 2014, αλλά μόνο το 2013. Άρα αν πχ ένα ακίνητο ξενοικιάστηκε στις 2 Ιανουαρίου 2013 και μένει ξενοίκιαστο επί 20 και πλέον μήνες μέχρι σήμερα, δεν απαλλάσσεται από το φόρο, ενώ μένει αφορολόγητο αν ξανανοικιάστηκε από τις 2 Ιανουαρίου 2014 και αποφέρει εισόδημα στον ιδιοκτήτη του.

Και αυτές οι εκπτώσεις όμως, όπως προκύπτει από το νόμο, προβλέπονται ρητά ότι θα ισχύσουν ειδικά για το 2014. Άρα, προκύπτει ως είτε σχεδιάζεται να αλλάξει άρδην ο νόμος, είτε η έκπτωση 20% δεν θα εφαρμοστεί καν από ο 2015 και μετά!

-  Διατηρούνται οι εκπτώσεις έως 50% ή και 100% με βάση κοινωνικά κριτήρια, αλλά αυτά αλλάζουν κα συνδέονται πλέον με την αξία της περιουσίας του κάθε ιδιοκτήτη. Και έτσι, για άλλη μια φορά, χιλιάδες ιδιοκτήτες πέφτουν ξανά στην παγίδα των (εξωπραγματικών) αντικειμενικών αξιών που ισχύουν από το 2007!

Για παράδειγμα, άγαμος με σπίτι 50 τμ σε περιοχή με τιμή ζώνης 1700 ευρώ  και άνω (πχ στο Παλαιό Φάληρο) δεν δικαιούται την έκπτωση!

Ο αριθμός όσων χάνουν τις εκπτώσεις από το κριτηριο αυτό δεν μπορεί ακόμη να υπολογιστεί, υποστηρίζει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων –η οποία όμως ήταν αυτή που έκανε το σχετικό «κόψε-ράψε» για να της «βγουν» τα νούμερα.

Ένας επιπλέον «κόφτης» που επιστράτευσε η κυβέρνηση είναι όμως και τα τεκμήρια, που ανεβάζουν το εισοδηματικό κριτηριο που λαμβάνεται υπόψην.

Έτσι, ιδιοκτήτης με ακίνητο και αυτοκίνητο μπορεί εύκολα να υπερβαίνει το όριο των 9000 ευρώ που ισχύει για τον άγαμο και χάνει τις εκπτώσεις φόρου!

Από την άλλη πάντως, με τις νέες ρυθμίσεις, δεν εξετάζεται πλέον αν ο ιδιοκτήτης χρωστά στο δημόσιο και δεν απαιτείται φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα, που ίσχυε μέχρι τώρα και απέκλειε αυτομάτως από τις εκπτώσεις περσσότερους από 2,6 εκατομμύρια οφειλέτες του δημοσίου!

Στην πράξη όμως, πολλά άλλα «μυστικά» και εμπόδια  ίσως κρύβει ακόμη, η διαδικασία απαλλαγής που θα καθορίσει και θα εφαρμόσει τις προσεχείς ημέρες η Γενική  Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κυρία Κατερίνα Σαββαΐδου, με βάση την εξουσιοδότηση που της παρέχει ο νόμος.
 
Με τις νέες διατάξεις πάντως, ο  ΕΝΦΙΑ δεν συμψηφίζεται με επιστροφές φόρου. Ξεμπλοκάρουν έτσι οι επιστροφές στου φορολογούμενους, ανεξαρτήτως της οφειλής τους για τον ΕΝΦΙΑ.
 
Ποιους «κόβουν» τα νέα κριτήρια
 
Η διάταξη που κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή μετά από παλινωδίες αρκετών ημερών, πρόσθεσε νέους περιορισμούς στη χορήγηση απαλλαγών από το φόρο (όπως το περιουσιακό κριτήριο), προκειμένου να «κόψει» όσο γίνεται περισσότερους δικαιούχους.
 
Για τους οικονομικά ασθενείς δεν θα λαμβάνεται υπόψη μόνο το εισοδηματικό κριτήριο (των 9.000 ευρώ) και τα τετραγωνικά μέτρα των ακινήτων (να μην υπερβαίνουν τα 150 τ. μ.), αλλά και η αξία της περιουσίας που διαθέτουν.
 
Σύμφωνα με το πρόσθετο κριτήριο, για περιουσία με αντικειμενική άνω των 200.000 ευρώ, δεν γίνεται καμία έκπτωση. Η απαλλαγή του 50% δεν θα δίδεται εάν η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις 85.000 ευρώ για τους άγαμους, τις 150.000 ευρώ για τους έγγαμους και τις 200.000 ευρώ για τους έγγαμους με 1 ή 2 παιδιά.
 
Η πρόσθετη προϋπόθεση για την αξία της ακίνητης περιουσίας δεν ισχύει πάντως  για τους τρίτεκνους, τους πολύτεκνους και τους ανάπηρους με βαθμό 80% και άνω, για τους οποίους προβλέπεται έκπτωση 100% χωρίς τέτοια κριτήρια.
 
Το εισόδημα πάντως θα υπολογίζεται και με βάση τα τεκμήρια, αφήνοντας έτσι περισσότερους «εκτός νυμφώνος» ώστε να μην τύχουν των απαλλαγών και ελαφρύνσεων που προβλέπει ο νόμος για τον ΕΝΦΙΑ.
 
Το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη για την χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (φτωχούς, τρίτεκνους, πολύτεκνους, ανάπηρους κ.λπ.) θα είναι το μεγαλύτερο μεταξύ του συνολικού πραγματικού εισοδήματος - στο οποίο περιλαμβάνονται ακόμα και τα αυτοτελώς φορολογούμενα ή φοροαπαλλασσόμενα ποσά (επιδόματα ανεργίας, ΕΚΑΣ, τόκοι καταθέσεων, μερίσματα κ.λπ.) - και του τεκμαρτού, το οποίο προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ. περιουσιακά στοιχεία κάθε φορολογούμενου.
 
Όσον αφορά στα ακίνητα που ήταν ξενοίκιαστα και χωρίς ρεύμα καθ' όλο το 2013, η έκπτωση από το φόρο θα είναι 20% και θα δοθεί (θα συμψηφιστεί ουσιαστικά) όταν και όποτε εντοπισθούν τα ακίνητα αυτά.
 
Η προϋπόθεση να μην είχε το ακίνητο ρεύμα ούτε για μια ημέρα σε όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους, βγάζει εκτός της έκπτωσης όσα ακίνητα έχουν αποπερατωθεί και δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ, όπως και όσα ακίνητα είναι κενά ή ανοίκιαστα αλλά οι ιδιοκτήτες δεν είχαν διακόψει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.
  
Με βάση τις νέες διατάξεις, το Taxisnet θα ανοίξει ξανά για τα Ε9. Όλες οι μεταβολές στην ακίνητη περιουσία των φορολογούμενων από την 1η Ιανουαρίου του 2014 έως και τις 30 Νοεμβρίου του 2014 θα πρέπει να δηλωθούν στο Ε9 έως τις 31 Ιανουαρίου 2015.