Πώς «έπαιξαν» μέσα σε δύο μήνες ΕΕ και ΔΝΤ την Ελλάδα

Να επιβάλλουν ξανά δικό τους «Μνημόνιο» στην Ελλάδα, πιέζουν Τρόικα και αγορές. Τα σχέδιά τους ευνοεί η πολιτική πόλωσης αντί σύγκλισης, που την καθιστά έρμαιο στις διαθέσεις τους. Ευρωπαίοι εταίροι και ΔΝΤ «σπρώχνουν» την κυβέρνηση να καταφύγει στον λογαριασμό προληπτικής πίστωσης του ESM, κάτι που θα συνδυάζεται με νέου τύπου επιτήρηση και τήρηση προγράμματος λιτότητας. Από πλευράς τους και τα ξένα funds «τορπίλισαν» μέσα σε λίγα 24ωρα τα σχέδια της Αθήνας για άμεσο δανεισμό της χώρας από τις αγορές ομολόγων.
 
Μετά το χθεσινό «στραπάτσο» στις αγορές που εκτόξευσαν τα δεκαετή ελληνικά ομόλογα στο 7,84% και βούλιαξαν το χρηματιστήριο έως και στο -10%, η χώρα μετράει τις πληγές της. Ακόμα και αν δεν συνεχιστεί σήμερα η «ομοβροντία» των αγορών (υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ως προς αυτό) τίποτα δεν θα είναι πια ίδιο όταν κατακαθίσει η σκόνη. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων γύρισαν οκτώ μήνες πίσω και με τα νέα δεδομένα κάθε σχεδιασμός για δανεισμό μέσα στη χρονιά με μακροχρόνιους τίτλους (7ετίας) φαντάζει άτοπος επί του παρόντος.
 
Στην κυβέρνηση δεν επιβεβαιώνουν αλλά ούτε διαψεύδουν ακόμη τις αναφορές αξιωματούχων της ευρωζώνης πως η Αθήνα «άλλαξε σχέδια» και θα δεχτεί την γραμμή προληπτικής πίστωσης μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος, από το 2015 και μετά.
 
Το παρουσιάζουν, εντούτοις, όλα αυτά σαν «σχέδια» της  Αθήνας, αν και στην πραγματικότητα οι δανειστές ήταν εκείνοι που κατευθύνουν τα πράγματα στην διατήρηση της επιτροπείας στην Ελλάδα. Εκμεταλλεύονται άριστα όλοι, όμως, τις εσωτερικές έριδες και την αδυναμία των πολιτικών δυνάμεων για σύγκλιση και ενότητα, με κοινό σκοπό την επίτευξη του καλύτερου εφικτού αποτελέσματος για τη χώρα.
 
Όροι και δεσμεύσεις

Η ανοιχτή γραμμή πίστωσης προορίζεται για χώρες που μπαινοβγαίνουν σε μνημόνιο, όπως η Ελλάδα και χρησιμεύει σαν «δίχτυ ασφαλείας» μέχρι να μπορέσουν να δανείζονται σαν «κανονικές» χώρες από τις αγορές. Προϋποθέτει μέτρα και ελέγχους, που δεν απέχουν ίσως και πολύ από το νέο καθεστώς εποπτείας που προβλέπεται στην ΕΕ για όλα τα κράτη-μέλη και κυρίως εκείνα με υψηλά ελλείμματα.
 

Για να οδηγηθεί, εντούτοις, σχεδόν υποχρεωτικά στη λύση αυτή η Ελλάδα, οι δανειστές έφεραν «στο αμήν» την κυβέρνηση. Το «κτύπημα» των αγορών ήταν απλώς το «κερασάκι στην τούρτα», αφού παρακολουθούν στενά πλέον της ειδήσεις που αφορούν στη χώρα μας.
 
Το σχέδιο «ομηρίας» της κυβέρνησης όμως, απαιτούσε για να μείνει «γυμνή» η χώρα από κάθε άλλη στήριξη των Ευρωπαίων (υποτίθεται πως η ελάφρυνση χρέους από την ΕΕ θα εξεταστεί σε ένα μήνα) αλλά και του ΔΝΤ (πρόωρη διακοπή της χρηματοδότησης) και εκτυλίχθηκε τον τελευταίο μήνα περίπου ως εξής:
 
-Στις αρχές Σεπτεμβρίου στο Παρίσι η κυβέρνηση επιχειρεί να θέσει χρονοδιάγραμμα 100 ημερών για ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης από την Τρόικα, τα αποτελέσματα των stress-tests των τραπεζών, τις αποφάσεις για ρύθμιση του χρέους και τη σχέση της Ελλάδας με τους δανειστές μετά το πέρας του Μνημονίου που υπέγραψε με τους Ευρωπαίους εταίρους, τον Δεκέμβριο του 2014. Εκεί η κυβέρνηση προαναγγέλλει ότι θα δανειστεί με 7ετές ομόλογο, όχι όμως για να καλύψει χρηματοδοτικές ανάγκες της αλλά για τεχνικούς λόγους μόνο (διαμόρφωση καμπύλης επιτοκίων επειδή που δεν διαθέτει η ελληνική αγορά ομολόγων).

-Μέσα Σεπτεμβρίου αρχίζουν οι διαρροές και οι πιέσεις από τους Ευρωπαίους ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να «βάλει χέρι» στα λεφτά του ΔΝΤ που απομένουν έως τις αρχές του 2016. Επίσημη δικαιολογία είναι πως δεν θέλουν οι εταίροι μας να «αλωνίζει» μόνο του το Ταμείο από το 2015 (χωρίς τη σύμπραξη πια με Κομισιόν και ΕΚΤ ως Τρόικα) σε μια χώρα της ευρωζώνης. Η Αθήνα δεν παίρνει θέση, ούτε υποβάλλει αίτημα διακοπής της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ.

-Τέλη Σεπτεμβρίου οι Ευρωπαίοι (ορισμένοι τουλάχιστον) συνεχίζουν να πιέζουν για «διαζύγιο» από το ΔΝΤ. Η Αθήνα αρχίζει να παρασύρεται σε σκέψεις για έξοδο από την τριπλή επιτήρηση, αλλά κάνει όπισθεν ολοταχώς όταν βλέπει πως δεν είναι εξασφαλισμένη κάποια επιπλέον οικονομική στήριξη (ελάφρυνση χρέους ή περισσότερα χρήματα) από την ΕΕ. Η μεταστροφή φάνηκε στο ταξίδι του πρωθυπουργού Βερολίνο, αλλά η καθοριστική βολή ήρθε από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που απροκάλυπτα προέβλεψε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές όσα θα της λείψουν από τυχόν διακοπή της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ.

-Αρχές Οκτωβρίου και ενώ διεξάγεται ο έλεγχος από την Τρόικα στην Αθήνα, ο Μάριο Ντράγκι δηλώνει πως η Ελλάδα και το 2015 θα πρέπει να βρίσκεται σε Πρόγραμμα υπό όρους, για να συνεχίσει η ΕΚΤ να δέχεται τα ομόλογα από τις ελληνικές τράπεζες. Είναι ένα «Μνημόνιο Ντράγκι» με αντάλλαγμα περίπου 5-6 δισ. ευρώ που θα δοθούν στις τράπεζες.

-Ταυτόχρονα φουντώνουν τα σενάρια και οι φήμες περί πρόωρων εκλογών. Σε Ευρώπη και Αμερική συζητούν για τον πολιτικό κύκλο της κυβέρνησης με σημείο αναφοράς την προεδρική εκλογή. Στο μεσοδιάστημα (Νοέμβριος-Δεκέμβριος) θα κρίνεται η ρύθμιση του ελληνικού χρέους, χωρίς να ξέρουν οι δανειστές αν θα υπάρχει ως το 2016 ή και μετά, η ίδια κυβέρνηση με την οποία διαπραγματεύονται. Ο πρωθυπουργός ζητά και παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης της κυβέρνησης, για να κλείσει η συζήτηση.

-Στην Ουάσιγκτον πριν μία εβδομάδα το ΔΝΤ ανεβάζει στα 25 δισ. τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας στη διετία 2015-2016. Η Κριστίν Λαγκάρντ υποδεικνύει στην κυβέρνηση ότι θα χρειαστεί πρόσθετη γραμμή χρηματοδότησης υπό όρους.

-Μία μέρα μετά στο Γιούρογκρουπ στο Λουξεμβούργο, η Αθήνα δέχεται αφόρητες πιέσεις να εκτελέσει μέχρι τέλους το τρέχον πρόγραμμα που λήγει τον Δεκέμβριο, πριν συζητήσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για μέτρα ελάφρυνσης χρέους και την επόμενη μέρα των Μνημονίων. Ο Γερμανικός «άξονας» (Αυστριακοί, Φιλανδοί, Ολλανδοί)  χρησιμοποιοεί την Ελλάδα και ως «φρένο» για να κόψει «τη φόρα» σε Γαλλία και Ιταλία που ζητούν χαλάρωση της δικής τους λιτότητας, επειδή απειλούνται με ύφεση και αποπληθωρισμό.

- Η επόμενη μέρα φέρνει την Ελλάδα στη δύσκολη θέση να πιέζεται πανταχόθεν και να μην την αφήνουν να πάρει ανάσα, με μία κυβέρνηση συνεργασίας  με πλειοψηφία 155  βουλευτών (αν όχι «οριακή», πολύ μακριά από τους 180), χωρίς αποφάσεις για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που τα έχουν υποσχεθεί οι εταίροι εδώ και δύο χρόνια, 10 μέρες πριν τα στρες-τεστ (και με τον Οίκο Fitch να αφήνει υπονοούμενα ότι οι ελληνικές τράπεζες ίσως χρειαστούν και πρόσθετα κεφάλαια) και 60 μέρες πριν τελειώσει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα να μην έχει ξεκαθαρίσει αν η Αθήνα να συνεχίσει να παίρνει λεφτά από το ΔΝΤ ή θα την καλύψουν οι Ευρωπαίοι που την πίεζαν να τα αρνηθεί. Ήταν εύκολη λεία στα χέρια των funds που, αν μη τι άλλο, θέλουν να πωλούν «στα ψηλά» για να ρίχνουν τις τιμές και να ξαναγοράσουν στα χαμηλά.

Reuters: Το ξανασκέφτεται η Ελλάδα για έξοδο από το πρόγραμμα

Η Αθήνα αλλάζει γνώμη γύρω από το σχέδιό της για πρόωρη έξοδο από το μνημόνιο, και ενδέχεται τελικά να ζητήσει γραμμή πίστωσης για να αντικαταστήσει τα υπόλοιπα δάνεια που επρόκειτο να λάβει από το ΔΝΤ, πιστεύουν οι εταίροι της Ελλάδας, σύμφωνα με το Reuters.
 
Αξιωματούχοι της Ευρωζώνης είπαν στο Reuters ότι η Ελλάδα φαίνεται να ξανασκέφτεται την επιστροφή της σε αποκλειστική χρηματοδότηση μέσω των αγορών, έπειτα από τις πιέσεις που δέχθηκε από την Ευρώπη αλλά και από τις αγορές. 

Οι ίδιες πηγές μεταφέρουν και τις αντιστάσεις των Ευρωπαίων στο σχέδιο της Αθήνας να σταματήσει το δανεισμό της από το ΔΝΤ.

«Υπάρχει αναγνώριση από την ελληνική πλευρά ότι μία πλήρης αποκοπή από τα προγράμματα της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ δεν είναι προς το συμφέρον της», σημειώνει αξιωματούχος της Ευρωζώνης. Άλλος αξιωματούχος δήλωσε ότι η απότομη αύξηση στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων επαναφέρει την Ελλάδα στην πραγματικότητα, ενώ αρκετοί άλλοι αξιωματούχοι είπαν ότι οι συζητήσεις κατά το Eurogroup στο Λουξεμβούργο αυτή την εβδομάδα συνέβαλλαν στο να αλλάξει η Ελλάδα γνώμη. (Διαβάστε εδώ περισσότερα)

CNBC: Η Ελλάδα μπορεί να πυροδοτήσει νέο γύρο κρίσης στην Ευρώπη

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι αναλυτές που κλήθηκαν από το αμερικανικό CNBC για να σχολιάσουν τη νέα κατάρρευση των ελληνικών μετοχών την Τετάρτη και την παράλληλη εκτίναξη των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων.

Στο σχετικό ρεπορτάζ το CNBC γράφει χαρακτηριστικά πως «οι ανησυχίες για την Ευρωζώνη επιστρέφουν για να τρομάξουν τους επενδυτές»  και μάλιστα η κυρία Κάθλιν Μπρουκς, αναλύτρια του Forex.com, προειδοποιεί για πιθανή ευρωπαϊκή κρίση χρέους Νο2, με αφορμή την Ελλάδα καθώς η απόδοση του ελληνικού 10ετούς παραμένει πάνω από το 7%.

Το CNBC αποδίδει την εκτίναξη των spreads στις ανησυχίες για το σχέδιο της Αθήνας να βγει πρόωρα από το μνημόνιο.