Πώς οι αγορές «γονάτισαν» τον Πούτιν σε τρεις ημέρες

Η Μόσχα έδειχνε να μην συγκινείται από τις δυτικές κυρώσεις στο πλαίσιο της ουκρανικής κρίσης. Ωστόσο, το φθηνό πετρέλαιο και η ελεύθερη πτώση του ρουβλίου φέρνει το Κρεμλίνο σε κατάσταση συναγερμού. 

Το ρούβλι καταγράφει σημαντική άνοδο, που νωρίτερα έφθανε έως και το 6%, σε σχέση με το δολάριο, μετά από παρέμβαση του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, το οποίο ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε πωλήσεις συναλλάγματος για να ενισχύσει το ρωσικό νόμισμα, μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.

Μετά την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, το ρούβλι ενισχύθηκε σημαντικά διαμορφούμενο έναντι του ευρώ στα 81,61 ρούβλια και έναντι του δολαρίου στα 65,15 ρούβλια. Ωστόσο, η ενίσχυση δεν κράτησε για πολύ. Παρά τις προσπάθειες συγκράτησης με την αγορά συναλλάγματος από το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών,η ισοτιμία του ρουβλιού με το δολάριο παρουσιάζει έ>ντονες διακυμάνσεις.

Στις 12:08 (ώρα Ελλάδος) το ρούβλι σημείωνε πτώση της τάξης του 1,6%, διαμορφούμενο σε 68,58 ρούβλια ανά δοάριο ΗΠΑ.

Εφέτος, το ρούβλι έχει χάσει το 50% της αξίας του σε σχέση με το δολάριο, φέρνοντας στο μυαλό μνήμες από το 1998 όταν το ρωσικό νόμισμα είχε κατρακυλήσει και πάλι σε ιστορικά χαμηλά.

«Η επίθεση στο ρούβλι είναι βίαιη. Η αγορά προεξοφλεί ότι την επόμενη χρόνια η ύφεση θα χτυπήσει τη ρωσική οικονομία» εξηγεί στο Ρόιτερς ο Αρνό Σκαρπάτσι, επενδυτικός αναλυτής στην Montaigne Capital.

«Πλήθος ευρωπαϊκών εταιριών που είναι εκτεθειμένες στη Ρωσία βρίσκονται υπό πίεση. Εκτιμώ ότι είναι προτιμότερο για τους επενδυτές να αποφύγουν εταιρίες όπως η Metro, η Nokia και η Societe Generale, τουλάχιστον έως ότου σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Ρωσία» πρόσθεσε ο ίδιος.

Σημειώνεται πως η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας προχώρησε τη νύχτα προς την Τρίτη για δεύτερη φορά σε διάστημα μίας εβδομάδας σε ραγδαία αύξηση του βασικού επιτοκίου στην προσπάθειά της να βάλει φραγμό στην ελεύθερη πτώση του εθνικού νομίσματος και στην αύξηση του πληθωρισμού. Οι ρώσοι κεντρικοί τραπεζίτες αύξησαν το βασικό επιτόκιο κατά 6,5% στο 17%.
 
Ωστόσο, τα έκτακτα αυτά μέτρα δεν έφεραν σε πρώτη φάση τα επιθυμητά αποτελέσματα. Το μεσημέρι της Τρίτης η ισοτιμία ευρώ-ρουβλίου είχε υποχωρήσει στο 1 προς 97 κι ενώ το πρωί της Δευτέρας βρισκόταν ακόμη στο 1 προς 72. Ο μετοχικός δείκτης του χρηματιστηρίου της Μόσχας έφτασε μάλιστα να καταγράφει απώλειες ύψους έως και 17%. Ενδεικτικό του πόσο δραματική είναι η απώλεια της αξίας του ρωσικού νομίσματος είναι ότι πέρυσι αντιστοιχούσαν σε ένα ευρώ 45 ρούβλια.

Ρωσικά μέσα ενημέρωσης έκαναν λόγο για μερίδα πανικόβλητων πολιτών που έσπευσαν στα ανταλλακτήρια συναλλάγματος για να «ξεφορτωθούν» τα ρούβλια τους, κυριευμένοι από το φόβο της κατακόρυφης πτώσης που είχε σημειώσει το ρωσικό νόμισμα τη δεκαετία του 1990.

Επικροτεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας, αποδοκιμάζουν οι επιχειρήσεις

Ειδικοί του χρηματοοικονομικού τομέα επιδοκίμασαν την αύξηση του βασικού επιτοκίου ως «απολύτως απαραίτητη», χαρακτηρίζοντάς την ωστόσο καθυστερημένη και ανεπαρκή. Από την πλευρά τους, επιχειρηματίες επέρριψαν στην κυβέρνηση ότι διασώζει το χρηματοοικονομικό σύστημα σε βάρος της οικονομικής ανάπτυξης. Η επικεφαλής της ρωσικής κεντρικής τράπεζας Ελβίρα Ναμπιούλινα δήλωσε ότι η αύξηση του βασικού επιτοκίου είναι κατά βάση ένα μέτρο που στρέφεται κατά των κερδοσκόπων στο νομισματικό πεδίο. Η ίδια εκτίμησε ότι το ρούβλι θα σταθεροποιηθεί σύντομα, τονίζοντας ότι το βασικό επιτόκιο αυξήθηκε προκειμένου να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός.

Σωστή χαρακτήρισε την απόφαση της κεντρικής τράπεζας ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Αλεξέι Κούντριν. Αυτός απέδωσε την αδυναμία του ρουβλίου στην γενικευμένη έλλειψη εμπιστοσύνης προς την οικονομία της χώρας. «Μετά από αυτό το βήμα πρέπει να ακολουθήσουν αποφάσεις της κυβέρνησης, οι οποίες θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών προς τη ρωσική οικονομία», επισήμανε ο κ. Κούντριν.

Αντιθέτως, επιχειρηματίες θεωρούν ότι το υψηλό βασικό επιτόκιο θέτει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα της ρωσικής οικονομίας. Γεγονός είναι ότι το έκτακτο μέτρο της κεντρικής τράπεζας είναι πολύ πιθανό να επιβαρύνει τους καταναλωτές καθιστώντας παράλληλα ακόμη πιο δυσχερείς τις επενδύσεις των επιχειρήσεων, καθώς αυξάνεται το κόστος δανεισμού.
Σε κάθε περίπτωση η εξασθένηση του ρουβλίου έχει αντικειμενικά αίτια. Η τιμή του πετρελαίου έχει μειωθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες. Τα έσοδα από τις εξαγωγές πρώτων υλών κάλυπταν μέχρι σήμερα περίπου το μισό των κρατικών δαπανών της Ρωσίας. Ωστόσο, η Μόσχα δεν απειλείται βραχυπρόθεσμα με χρεοκοπία χάρη στα πλούσια συναλλαγματικά της αποθέματα.

Σε καταναλωτικό πυρετό οι Ρώσοι 

Κι ενώ το ρούβλι διανύει ελεύθερη πτώση, αρκετοί Ρώσοι επιδίδονται σε «διαγωνισμό» κατανάλωσης. Η διαρκής μείωση της αγοραστικής τους δύναμης εξαιτίας της μείωσης της αξίας του ρουβλίου ωθεί πολλούς σε καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών, επίπλων, ακόμη και σε αντιπροσωπείες αυτοκινήτων με στόχο να ξοδέψουν τις αποταμιεύσεις τους πριν να εκτιναχθούν ακόμη περισσότερο οι τιμές των προϊόντων. Ενδεικτική της «έκρηξης» τιμών για τους καταναλωτές είναι η εκτίμηση της κεντρικής τράπεζας για αύξηση του πληθωρισμού στο 10% μέχρι το τέλος του χρόνου.

Ο ρώσος οικονομολόγος Ίγκορ Νικολάγιεφ εκτιμά ότι ο καταναλωτικός πυρετός θα διαρκέσει «ακόμη έναν ή δύο μήνες», όσο υπάρχουν ακόμη ρούβλια για… ξόδεμα. «Τότε όμως θα ξεκινήσει η δυσκολότερη φάση», προειδοποιεί ο ίδιος. Η ρωσική κυβέρνηση αναμένει ύφεση το 2015. Παρομοίως και η Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία προβλέπει ότι η καταναλωτική διάθεση των ρωσικών νοικοκυριών θα υποχωρήσει στα επίπεδα του 2009.

Τηλεοράσεις και... Πόρσε με το κιλό αγοράζουν οι Ρώσοι!

Παρά τα... θρυλούμενα, πάντως, για τα επακόλουθα της υποτίμησης του ρουβλιού, στη Ρωσία δεν υπάρχουν σημάδια πανικού, ούτε ουρές σε τράπεζες και ανταλλακτήρια.

Οι Ρώσοι πολίτες αντιμετωπίζουν ψύχραιμα τις έντονες διακυμάνσεις που παρουσιάζει η ισοτιμία του ρουβλιού με το δολάριο και επωφελούνται των χαμηλών τιμών.

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες πολυτελών ΙΧ τρίβουν τα χέρια τους, ενώ καταναλωτική φρενίτιδα επικρατεί σε καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών: από πλυντήρια και τηλεοράσεις μέχρι iPod και iPad.   

Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα "Dallas News", οι Ρώσοι δεν έχουν πανικοβληθεί. Ούτε στοιβάζονται στα καταστήματα, για να αγοράσουν προμήθειες, αλλά ούτε στέκονται στωικά, περιμένοντας τη σειρά τους για να εξυπηρετηθούν σε τράπεζες, αφού δεν υπάρχουν ουρές.

Όπως επισημαίνει το δίκτυο "ABC News", οι αυτοκινητοβιομηχανίες που πωλούν πολυτελή ΙΧ στη χώρα του Πούτιν πλέουν σε πελάγη ευτυχίας καθώς όλο και περισσότεροι Ρώσοι σπεύδουν να επωφεληθούν των χαμηλών τιμών.

Ο Μαξίμ Λεγκονκίχ δηλώνει με περηφάνια πως μόλις απέκτησε την πρώτη του Πόρσε. Με μετρητά, παρακαλώ... "Ήταν μια απίστευτη συμφωνία" εξηγεί.

"Ο μόνος λόγος που είμαι εδώ, είναι γιατί ήθελα να βρω ένα ασφαλές μέρος να επενδύσω τα χρήματά μου" προσθέτει.

"Πουλάμε τις Πόρσε στη φθηνότερη τιμή σε όλη την Ευρώπη" δηλώνει ένας εκ των πωλητών που έκανε το deal  με τον Μαξίμ. Αλλά και σε άλλες πολυτελείς μάρκες αυτοκινήτων, όπως η Tζάγκουαρ, παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο. Ρώσοι με τσάντες γεμάτες λεφτά ζητούν τους τίτλους ενός πολυτελούς αυτοκινήτου.

"Οι πωλήσεις Τζάγκουαρ αυξήθηκαν αυτό το μήνα κατά 50%" δήλωσε ένας από τους μάνατζερ της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Την ίδια ώρα, καταναλωτική φρενίτιδα παρατηρείται σε καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών, σύμφωνα με το "ABC News". Μόνο τα iPod και iPad πωλούνται σχεδόν 100 δολάρια φθηνότερα απ' ότι στις ΗΠΑ, αναφέρει το δίκτυο, προσθέτοντας πως οι Ρώσοι έσπευσαν μαζικά να προμηθευτούν τηλεοράσεις, πλυντήρια και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές.

Διαβάστε περισσότερα εδώ

Με πληροφορίες από Deutsche Welle