200 εκατ. € χαράτσι σε όλα τα Ι.Χ.

«Φουλ τις μηχανές» βάζει ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης για το νέο σύστημα φορολόγησης των Ι.Χ. που σχεδιάζει το υπουργείο του σε συνεργασία με φορείς της αγοράς.

Με το νέο μοντέλο φορολόγησης ευνοούνται η αγορά νέων μικρών αυτοκινήτων και η αντικατάσταση κινητήρων στα παλαιά με άλλους σύγχρονης τεχνολογίας. Εξετάζεται όμως να πληρώνουν τουλάχιστον 30-50 ευρώ τον χρόνο και τα «καθαρά» Ι.Χ. που σήμερα έχουν μηδενικά τέλη. Δεν αποκλείεται μάλιστα το Τέλος Περιβάλλοντος να επεκταθεί και στα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, τα οποία θεωρούνται επικίνδυνα για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς εκπέμπουν μικροσωματίδια και οξείδια του αζώτου.

Από την άλλη, όμως, κερδίζουν πάλι έδαφος τα σχέδια για πληρωμή τελών κυκλοφορίας «με τον μήνα» για όσο διάστημα το επιθυμούν οι ιδιοκτήτες τους και φορολόγηση με κοινωνικά κριτήρια (πολύτεκνους, χαμηλόμισθους κ.ά.). Σύμφωνα με το νέο σύστημα, προβλέπεται επιβάρυνση στην αγορά και κατοχή πολυτελών Ι.Χ., αλλά ελάφρυνση από τεκμήρια, δυσβάσταχτους φόρους και τέλη κυκλοφορίας για όσους κατέχουν ήδη οχήματα μεγάλου κυβισμού και είχαν παραδώσει πινακίδες λόγω οικονομικής αδυναμίας. Ο ρυπαίνων θα πληρώνει περισσότερα, ενώ σημαντικές επιβαρύνσεις θα προκύψουν και για τα εισαγόμενα από χώρες της Ε.Ε. αυτοκίνητα που πωλούνται στη χώρα μας ως φθηνά μεταχειρισμένα.
Αλλαγές σχεδιάζονται και στον υπολογισμό των τελών κυκλοφορίας, των τεκμηρίων διαβίωσης και τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης. Με τις ανατροπές που έρχονται τα φορολογικά βάρη αναμένεται να μεταφερθούν στα χαμηλά και μεσαίου κυβισμού αυτοκίνητα μεγάλης εμπορικής αξίας, στα οποία θα εφαρμόζονται υψηλότερα τεκμήρια διαβίωσης.
 
Ποιες προτάσεις εξετάζονται

Οι προτάσεις που εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών έχουν στόχο την αναθέρμανση της αγοράς, η οποία έχει ουσιαστικά νεκρώσει όχι μόνο λόγω της οικονομικής δυσπραγίας των πολιτών ή της παγίδας της υπερφορολόγησης στην οποία είχαν πέσει τα προηγούμενα χρόνια οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων, αλλά και λόγω της στάσης αναμονής που τηρούν οι ελάχιστοι τολμηροί αγοραστές, οι οποίοι αναβάλλουν την απόφαση αγοράς περιμένοντας να δουν «πού θα κάτσει η μπίλια» ή «τι κερδίζουν και τι χάνουν» αν θα μειωθεί ο ΦΠΑ και αλλάξουν οι φόροι χρήσης και κατοχής των Ι.Χ., πριν κάνουν την επιλογή τους.

Καθώς θα χρειαστούν όμως τουλάχιστον δύο μήνες για να ψηφιστούν και να ισχύσουν τα νέα μέτρα, εκπρόσωποι του κλάδου των πωλήσεων Ι.Χ. φοβούνται ότι θα υποστούν μεγαλύτερο πλήγμα, αφού για να γίνουν αντιληπτά τα νέα δεδομένα στην αγορά θα τους έχει βρει ο Σεπτέμβριος χωρίς αγοραστές.  Με «καρότο» όμως τη μείωση των φόρων (ή και επιδότηση) για την απόκτηση καινούριων αυτοκινήτων και την άρση ακινησίας εκατοντάδων χιλιάδων οχημάτων, το νέο μοντέλο φορολόγησης αναμένεται να φέρει επιπλέον έσοδα 150-200 εκατ. ευρώ στο κράτος ετησίως από τη φορολόγηση στη χρήση τους, τα οποία χάνει σήμερα το Δημόσιο.

Ποιες είναι οι 7 αλλαγές σε τεκμήρια, μεταχειρισμένα και τέλη κυκλοφορίας
Τι προβλέπει το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών

1  Τέλη κυκλοφορίας: Εξετάζεται να ισχύσει το κριτήριο της λιανικής τιμής και όχι τα κυβικά εκατοστά. Ο υπουργός Οικονομικών θεωρεί απαράδεκτο να επιβαρύνονται με εκατοντάδες ευρώ τον χρόνο αυτοκίνητα που η εμπορική τους αξία ως μεταχειρισμένα κυμαίνεται πλέον στα 500-5.000 ευρώ το πολύ, ενώ πληρώνουν λιγότερα τα πολυτελή αυτοκίνητα με τούρμπο κινητήρες και λιγότερα κυβικά που κοστίζουν πανάκριβα.

Η στρέβλωση οδήγησε σε ακινησία πάνω από 760.000 οχήματα που ανήκουν σε «μη έχοντες», δημιουργώντας έλλειμμα στα κρατικά ταμεία το οποίο υπερβαίνει τα 500 εκατ. ευρώ μόνο από τα τέλη κυκλοφορίας τα τελευταία 5 χρόνια.

Αυτά θα επαναπροσδιοριστούν και θα πληρώνει λιγότερα όποιος έχει όχημα υψηλού κυβισμού αλλά χαμηλής εργοστασιακής αξίας. Θα πληρώνουν όμως τέλη τα σύγχρονα Ι.Χ. που έχουν αγοραστεί τα τελευταία χρόνια με χαμηλές εκπομπές ρύπων, τα οποία σήμερα απαλλάσσονται. Εξετάζεται να οριστεί ένα εφάπαξ ποσό (τουλάχιστον 30-50 ευρώ) που θα πληρώνουν και τα μικρά ντίζελ ή βενζίνης, τα οποία σήμερα δεν πληρώνουν τίποτε. Επιπλέον, όλο το σύστημα υπολογισμού των τελών με βάση τους ρύπους για τα καινούρια αυτοκίνητα (μετά το 2010) θα αλλάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα (π.χ. 3-5 χρόνια) ανάλογα με τις εξελίξεις στους κινητήρες, για να επιβαρύνονται περισσότερο τα πιο παλαιά.

2   Τέλος ταξινόμησης: Καταργείται το κριτήριο του κυβισμού των νέων οχημάτων ως βάση για τη φορολόγηση κατά την ταξινόμησή τους. Ο υπολογισμός του τέλους ταξινόμησης θα γίνεται με βάση την εργοστασιακή τιμή τους, με προοδευτική αναπροσαρμογή των συντελεστών του τέλους ταξινόμησης. Για να μην υπάρχουν καταστρατήγηση και υπερτιμολογήσεις από πολυτελείς φίρμες που εισάγουν οχήματα στη χώρα μας, θα λαμβάνεται υπόψη η μέση εργοστασιακή τιμή στις πέντε χώρες όπου η εταιρεία δηλώνει την υψηλότερη αξία.

Ετσι η φορολόγηση των καινούριων αλλά και των εισαγόμενων μεταχειρισμένων αυτοκινήτων θα απορρέει από την αξία λιανικής του κάθε μοντέλου που θα δηλώνει ο κάθε εισαγωγέας στην Υπηρεσία Αξιών του Τελωνείου.

Σήμερα τα καινούρια αυτοκίνητα κατά την εισαγωγή τους φορολογούνται βάσει της εργοστασιακής αξίας τους, αλλά και του κυβισμού του κινητήρα, με συντελεστές 5% έως 50% και επιπλέον τον ΦΠΑ.

Στο υπουργείο Οικονομικών βλέπουν ότι έχουν περιθώρια για ακόμα μεγαλύτερες εκπτώσεις, αφού τα έσοδα από τα τέλη ταξινόμησης είναι ουσιαστικά ασήμαντα και μετά βίας μπορεί να αγγίξουν φέτος τα 60 εκατ. ευρώ (όσα και πέρυσι), όταν το 2004 το κράτος εισέπραττε 1 δισ. ετησίως από ταξινομήσεις που έμπαιναν για πρώτη φορά σε κυκλοφορία.

3  Απόσυρση: Καταργείται το σύστημα απόσυρσης των Ι.Χ. Θα αντικατασταθεί με ένα επίδομα το οποίο θα χορηγείται για την απόκτηση νέων αυτοκινήτων, κυρίως χαμηλής τιμής. Το υφιστάμενο σύστημα πριμοδοτεί αγορά αυτοκινήτων υψηλού κυβισμού, αλλά το όφελος είναι ασήμαντο για μικρούς κινητήρες (π.χ. βενζινοκινητήρες 898 κυβικών εκατοστών με ισχύ 90 ίππων).

4  Μεταχειρισμένα Ι.Χ.: Μεγάλες ανατροπές έρχονται για τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα όσον αφορά στην καταβολή του ΦΠΑ, ενώ έμφαση θα δοθεί και στον έλεγχο των στοιχείων. Στο υπουργείο Οικονομικών διαπιστώνουν ότι πολλοί προχωρούν στην αγορά μεταχειρισμένων Ι.Χ. από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. χωρίς να καταβάλλεται ο ΦΠΑ ούτε στο κράτος όπου πρωτοκυκλοφόρησε το όχημα, ούτε στη χώρα μας. Το κόλπο είναι γνωστό. Τα αυτοκίνητα ανήκουν σε στόλους εταιρειών ενοικιάσεων ή χρονομίσθωσης που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ. Οταν κάποιο από τα αυτοκίνητα αυτά έρχεται στην Ελλάδα ως εισαγόμενο μεταχειρισμένο θα πρέπει να καταβάλλεται ο ΦΠΑ στη χώρα μας. Ομως κάποιοι έχουν βρει τον τρόπο να τον γλιτώνουν.

Πριν από την εισαγωγή των αυτοκινήτων πραγματοποιούν εικονικές μεταβιβάσεις σε ιδιώτες στο κράτος-μέλος που κυκλοφορεί το όχημα, με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο τελικά να εισάγεται στην Ελλάδα με εξαιρετικά χαμηλό τιμολόγιο και το κράτος να χάνει σημαντικά έσοδα από τον ΦΠΑ και το τέλος ταξινόμησης. Το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να βάλει φρένο στις εικονικές μεταβιβάσεις με έλεγχο των στοιχείων και υπαγωγή στις διατάξεις της σχετικής φορολογίας των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων τα οποία προέρχονται από χώρες του εξωτερικού.

5  Τέλος περιβάλλοντος: Θεσπίζονται αντικίνητρα στην κυκλοφορία παλαιών και ρυπογόνων οχημάτων (π.χ. για οχήματα άνω των 15 ή 20 ετών) με την επιβολή ενός τέλους περιβάλλοντος, ύψους περίπου 50 ή 100 ευρώ τον χρόνο. Το τέλος αυτό δεν αποκλείεται να επεκταθεί και στα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, όπως είχε προϊδεάσει ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης. Ωστόσο, θα απαλλάσσονται όσοι έχουν μεν παλαιά αυτοκίνητα αλλά έχουν αλλάξει τον κινητήρα ή έχουν κάνει τροποποιήσεις για να καλύπτουν τα σύγχρονα δεδομένα (π.χ. αεριοκίνηση).

6  Τεκμήρια - φόρος πολυτελούς διαβίωσης: Τα τεκμήρια διαβίωσης δεν καταργούνται, αλλά σχεδιάζονται σε νέα βάση. Διατηρείται επίσης ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης αλλά αλλάζουν ριζικά τα κριτήρια επιβολής του, τα οποία δεν θα υπολογίζονται με βάση τον κυβισμό αλλά την αξία του αυτοκινήτου, την οικονομική κατάσταση του φορολογουμένου, αλλά και την οικογενειακή του κατάσταση (πολύτεκνος, άγαμος, κ.λπ.). Σήμερα τα τεκμήρια υπολογίζονται με βάση τον κυβισμό και τα έτη παλαιότητας. Αυτό σημαίνει ότι ένα Ι.Χ. 1.800 κ.ε. εμπορικής αξίας 20.000 ευρώ έχει το ίδιο τεκμήριο (7.600 ευρώ) με ένα Ι.Χ. ίδιου κυβισμού και εμπορικής αξίας 35.000 ευρώ. Επίσης, για ένα μικρό Ι.Χ. 1.000 κ.ε. με ετήσιο κόστος χρήσης 1.770 ευρώ το κράτος καλεί τον ιδιοκτήτη του να καλύψει το ποσό των 4.000 ευρώ, ενώ για ένα δίλιτρο αυτοκίνητο με πραγματικό ετήσιο κόστος 2.750 ευρώ το τεκμήριο φτάνει στα 8.800 ευρώ. Το σύστημα αυτό θα αλλάξει και τα τεκμήρια θα υπολογίζονται με βάση τις λιανικές τιμές και συντελεστές που θα οδηγούν σε απομείωση της αξίας τους.

Η αλλαγή στα τεκμήρια διαβίωσης φέρνει ανατροπές και στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης, ο οποίος σήμερα επιβάλλεται σε Ι.Χ. 1.929 κ.ε. και άνω, ανεξαρτήτως αξίας. Σε περίπτωση που ο φόρος αυτός θα υπολογίζεται με βάση την αξία λιανικής, τότε θα αλλάξει ριζικά το τοπίο στην αγορά. Ετσι, ένας πολύτεκνος με δίλιτρο αυτοκίνητο θα δει ελάφρυνση, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που κατέχουν αυτοκίνητα λιανικής αξίας άνω των 20.000 ή 30.000 ευρώ θα επιβαρυνθούν με φόρο πολυτελούς διαβίωσης ανεξάρτητα από τον κυβισμό τους.

7  Κατάθεση πινακίδων «με τον μήνα»: Σύμφωνα με πληροφορίες, προτείνεται να αλλάξει ριζικά το σύστημα υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας και να δίνεται η δυνατότητα στους φορολογούμενους που έχουν υποβάλει δήλωση ακινησίας να παίρνουν πίσω τις πινακίδες και να πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας μόνο για τους μήνες που χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο (π.χ. για τις διακοπές τους τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο).

Με το σημερινό καθεστώς ο φορολογούμενος καταβάλλει τέλη κυκλοφορίας για όλους τους υπόλοιπους μήνες του έτους μετά την άρση ακινησίας (π.χ. τα 7/12 αν πήρε πινακίδες τον μήνα Μάιο) ασχέτως αν το χρησιμοποιεί ή όχι ως το τέλος του έτους. Με το μέτρο αυτό ο φορολογούμενος θα χρεώνεται «τεκμήριο» μόνο για τους μήνες που χρησιμοποιεί το όχημα, αλλά το Δημόσιο θα εισπράττει επιπλέον έσοδα από φόρους ασφαλίστρων που πριν τους έχανε.
Τα μέτρα αυτά θα συνοδευτούν από αυστηρούς ελέγχους στα ανασφάλιστα Ι.Χ. (το Δημόσιο θέλει να εισπράττει τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ τον χρόνο από φόρους ασφαλίστρων). Αντίστοιχα θα ελεγχθούν ηλεκτρονικά και όσα αυτοκίνητα δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ, αλλά κυκλοφορούν με σφραγίδες-μαϊμού για να μην πληρώνουν το παράβολο του Δημοσίου.

Περαιτέρω αλλαγές σχεδιάζονται όμως και για τη φορολογία καυσίμων, με ενδεχόμενο αλλαγών στους φόρους κατανάλωσης που σήμερα είναι χαμηλοί στο πετρέλαιο κίνησης, ώστε να κερδίζει το κράτος περισσότερα από τη χρήση των Ι.Χ.