«Μαύρα σύννεφα» από τη μη πληρωμή της δόσης

Να ενοποιηθούν οι τέσσερις δόσεις που η Ελλάδα πρέπει να καταβάλλει προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον Ιούνιο ζήτησε το απόγευμα της Πέμπτης η Αθήνα. Μέσω του εκπροσώπου του, Τζέρι Ράις, το Ταμείο ανακοίνωσε πως κάνει δεκτό το ελληνικό αίτημα, καθώς από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, υπάρχει σχετική απόφαση που το επιτρέπει. Εν τούτοις, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, εμφανίζεται ενοχλημένη από την στάση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ πηγές του περιβάλλοντός της έλεγαν στο protothema.gr πως μία ώρα πριν κατατεθεί το ελληνικό αίτημα, η ίδια δεν γνώριζε τίποτα! Χαρακτηριστικές ως προς αυτό είναι άλλωστε οι δηλώσεις της νωρίς το απόγευμα της Πέμπτης, όταν η κυρία Λαγκάρντ εκτιμούσε πως -με βάση τις δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα- ένα τέτοιο σενάριο «δεν είναι στα χαρτιά».

«Κακό σημάδι» η μη πληρωμή της δόσης για την Κομισιόν, μεταδίδει το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο πηγές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Τα πράγματα θα είναι δύσκολα από εδώ και πέρα», τονίζει η ίδια πηγή. 

Απόγνωση και περιφρόνηση δείχνει η κίνηση της Αθήνας, σημειώνει η βρετανική εφημερίδα Guardian. Η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ, λίγη ώρα πριν κατατεθεί το αίτημα, εξηγούσε πως, βάσει των δηλώσεων Τσίπρα, ανέμενε η δόση της Παρασκευής να πληρωθεί κανονικά.

«Μπορούσες σχεδόν να ακούσεις τα δόντια των στελεχών του Ταμείου να τρίζουν, όταν έλαβαν το αίτημα της Αθήνας να μην πληρώσει τη δόση της Παρασκευής» σημειώνει η βρετανική εφημερίδα. 

«Ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο εριστικός υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, εδώ και καιρό υποστηρίζει ότι το τέλος Ιουνίου είναι η πραγματική ημερομηνία λήξης των διαπραγματεύσεων», σημειώνει ο Guardian, «αλλά η απόφαση της τελευταίας στιγμής να καθυστερήσει η πληρωμή, μόλις μερικές ώρες μετά την δήλωση της Λαγκάρντ ότι περιμένει την καταβολή της, πυροδότησε παράλληλα απόγνωση και περιφρόνηση», γράφει η εφημερίδα. 

Βάσει της επίσημης δήλωσης του κυρίου Ράις, οι τέσσερις δόσεις ενοποιούνται και η νέα ημερομηνία αποπληρωμής είναι πλέον η 30ή Ιουνίου, όταν η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλλει το συνολικό ποσό, που υπολογίζεται στο 1,53 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η Τράπεζα της Ελλάδος κατέθεσε το σχετικό αίτημα στην έδρα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσιγκτον, έπειτα από απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης.

Μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις, η Ελλάδα δεν πληρώνει την πρώτη δόση του μήνα – ύψους 300 εκατ. ευρώ – που θα έπρεπε να καταβληθεί αύριο Παρασκευή, παρά τις προ δέκα ημερών διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. 

Οι δόσεις του Ιουνίου που έπρεπε να πληρώσει η Ελλάδα, είναι αυτή της Παρασκευής 5 Ιουνίου, ύψους 298 εκατ. ευρώ, της Παρασκευής 12 Ιουνίου, ύψους περίπου 336 εκατ. ευρώ, της 16ης (περίπου 560 εκατ. ευρώ) και της 19ης Ιουνίου (336 εκατ. ευρώ). 

Στην ιστορία του ΔΝΤ, πάντως η σχετική απόφαση του εκτελεστικού συμβουλίου του οργανισμού έχει χρησιμοποιηθεί μόλις για μία ακόμα φορά, όταν η Ζάμπια είχε προχωρήσει σε αυτή την επιλογή. Η δυνατότητα αυτή προβλέφθηκε τότε για λόγους διοικητικής διευκόλυνσης, που έχουν να κάνουν πολλές πληρωμές στη διάρκεια ενός ημερολογιακού μήνα. Η σχετική απόφαση του εκτελεστικού συμβουλίου του Ταμείου είχε ληφθεί στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα όταν ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθούν χρήματα διεθνώς και αφορά μόνο σε αποπληρωμή κεφαλαίου, όπως τυχαίνει να είναι και οι τέσσερις πληρωμές της Ελλάδας τον Ιούνιο, σχολίαζαν πηγές από το Ταμείο. 

Επιβεβαιώνει το ΔΝΤ το ελληνικό αίτημα

«Οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν το Ταμείο ότι σχεδιάζουν να ενοποιήσουν τις τέσσερις δόσεις του Ιουνίου σε μία, η οποία τώρα ορίζεται για τις 30 Ιουνίου», αναφέρει το ΔΝΤ σε επίσημη δήλωση του εκπροσώπου Τύπου Τζέρι Ράις. 

«Σύμφωνα με απόφαση της δεκαετίας του 1970 από το Εκτελεστικό Συμβούλιο, οι χώρες - μέλη μπορούν να ζητήσουν την ενοποίηση περισσότερων πληρωμών ενός μήνα σε μία (δεν υπολογίζονται οι πληρωμές τόκων). Η απόφαση είχε σκοπό να διευκολύνει τις πολλαπλές πληρωμές σε μικρό χρονικό διάστημα», αναφέρεται επίσης στην δήλωση του κυρίου Ράις.

Τράπεζα της Ελλάδας: Τεχνικής φύσης παρέμβαση που δεν δικαιολογεί πανικό

Μετά την υποβολή του ελληνικού αιτήματος προς το ΔΝΤ για ενοποίηση των δόσεων του Ιουνίου, σύμφωνα με πληροφορίες ήδη η Τράπεζα της Ελλάδος κινείται προς την κατεύθυνση ενημέρωσης του χρηματοπιστωτικού τομέα της χώρας, ενημερώνοντας για τις επόμενες κινήσεις της και κινούμενη σε κλίμα συνεννόησης και όχι πανικού. Κύκλοι της ΤτΕ μιλούν για «τεχνικής φύσης παρέμβαση που δεν δικαιολογεί πανικό» και για «διαρκείς επικοινωνίες με το ΔΝΤ». 

Ταυτόχρονα, πηγές από τις τράπεζες αναφέρουν στο protothema.gr πως «από τη μεριά της κυβέρνησης έχουν ζητηθεί πρόσθετες μέριμνες και διαρκής ενημέρωση ως προς τις αντιδράσεις του ΔΝΤ από τη μεριά της ΤτΕ». Ήδη σχετική ενημέρωση αναμένεται να υπάρξει εντός των επόμενων ωρών ενδεχομένως και με ανακοινώσεις κυβέρνησης ή της Τραπέζης της Ελλάδος.

Το άγνωστο παρασκήνιο

«Αν χρεοκοπούσε η χώρα, θα το μαθαίναμε… από την Ουάσιγκτον» ήταν το σχόλιο "ψύχραιμου" και (μονίμως) γελαστού υπουργού της κυβέρνησης, ως αντίδραση στις ερωτήσεις δημοσιογράφων για το αν ισχύει ή όχι πως η Αθήνα ζήτησε να μην πληρώσει σήμερα τη δόση του ΔΝΤ.
 
Χωρίς να υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση από την Αθήνα για τις προθέσεις της, η  κυβέρνηση άφηνε επιμελώς να ξημερώσει σήμερα στη χώρα μία «περίεργη» ημέρα κατά την οποία, παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του τελευταίου δεκαημέρου, θα γινόταν τελικώς γνωστό πως η Ελλάδα δεν πλήρωσε την δόση των οφειλών της στο ΔΝΤ. 
 
«Θύμα» της ασάφειας των προθέσεών της κυβέρνησης έπεσε και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ που, γύρω στις 5 μμ ώρα Ελλάδος έλεγε στην Ουάσιγκτον πως «από τις δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού δεν διαφαίνεται να υπάρχει στο τραπέζι αίτημα συγχώνευσης των δόσεων» του Ιουνίου αλλά, γύρω στις 6 μμ οι Έλληνες δημοσιογράφοι μάθαιναν πως αίτημα υπάρχει, κάτι που επιβεβαιώθηκε τελικώς στις 8 μμ, επισήμως από τον εκπρόσωπο  του Ταμείου. 
 
Κρύβονταν από τις 5 μέχρι τις 8
 
Με τη λύση που επελέγη, να ζητηθεί μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος η αναβολή και συγχώνευση όλων των δόσεων (5/7, 12/7. 16/7, 19/7) ύψους 1,5 δισ. ευρώ για το τέλος Ιουνίου, εξασφαλίσθηκε από χθες ήδη η ηρεμία στις αγορές. 
 
Φλερτάροντας όμως μέχρι την τελευταία στιγμή με τη χρεοκοπία, η κυβέρνηση άφηνε περιθώρια για να εκτυλιχθούν επικίνδυνες καταστάσεις στις τράπεζες αλλά και διεθνώς για τη χώρα –και για μόλις 300 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο της ασάφειας των προθέσεών της κυβέρνησης, η Ελλάδα θα γινόταν σήμερα πριν κανείς το καταλάβει, μία από τις ελάχιστες χώρες (όπως το Σουδάν και η Ζιμπάμπουε) που καθυστέρησε πληρωμές στο ΔΝΤ. 
 
Στο παρασκήνιο πάντως, καθ’ όλο το κρίσιμο διάστημα από τις 5 μέχρι τις 8 το βράδυ, κανένα στέλεχος  της κυβέρνησης ή του οικονομικού επιτελείου (ούτε οι συνεργάτες τους) δεν έδινε «σημεία ζωής» στις επίμονες προσπάθειες των δημοσιογράφων να βρουν τι θα γίνει τελικώς με τη δόση των 300 εκατ. ευρώ. Τα τηλέφωνα δεν απαντούσαν ή ήταν κλειστά, άλλοι γιατί ήταν «σε σύσκεψη», και άλλοι γιατί ήξεραν και δεν ήθελαν να μιλήσουν. 
 
Επί της ουσίας, αν δεν υπήρχε η καθησυχαστική διαβεβαίωση από την Τράπεζα της Ελλάδος ότι υπάρχει συνεννόηση μη πληρωμής της δόσης σήμερα, οι σειρήνες της χρεοκοπίας θα είχαν ηχήσει σήμερα, προκαλώντας ίσως και έκρυθμες καταστάσεις στις τράπεζες. 
 
Προφανώς μια τέτοια κατάσταση θα είχε κατά νου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας όταν, προ μίας εβδομάδος, προετοίμαζε την κοινή γνώμη και προεξοφλούσε πως θα υπάρξει «σκηνικό ψευδούς κινδύνου» από τις «Κασσάνδρες» των δανειστών. 
 
Η κυβέρνηση φάνηκε όμως  να επιδιώκει να συντηρεί μία ασαφή εικόνα για κατάσταση πιθανής χρεωκοπίας ή μη.
 
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα πως, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης που ερωτήθη από δημοσιογράφους έλεγε (με ένα χαμόγελο όλο νόημα) πως «ποτέ δεν ζήτησε το υπουργείο Οικονομικών την αναβολή των πληρωμών, ούτε καν προφορικά»! Διαβάστε περισσότερα εδώ