Πιο κοντά τώρα η άνοδος επιτοκίων στις τράπεζες

Η υποβάθμιση από τη Fitch των support rating floors των τεσσάρων μεγάλων εληνικών τραπεζών και η υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Αγροτικής Τράπεζας, σε συνέχεια της υποβάθμισης υποβάθμισης της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας (IDR) της Ελλάδας σε ΄A-΄ από ΄A΄ προηγουμένως, αρχίζει να προκαλεί ανησυχία στην τραπεζική αγορά και το οικονομικό επιτελείο, με μεγαλύτερο κίνδυνο αυτόν της προοπτικής ανόδου των επιτοκίων λόγω αύξησης του κινδύνου της χώρας και της αγοράς.

Η υποβάθμιση της χώρας και η συνεπαγόμενη των τραπεζών που ακολούθησε μια μέρα αργότερα, ανοίγει το δρόμο για αντίστοιχες κινήσεις και των άλλων διεθνών οίκων αξιολόγησης της Moody’s και της S&P.

 Η εξέλιξη αυτή, αποτέλεσμα των δυσμενέστερων στοιχείων για το έλλειμμα και κυρίως για την αναξιοπιστία που εμφανίζει η χώρα και η οποία δημιουργεί σχεδόν τη βεβαιότητα όχι μόνο στους διεθνείς οίκους αλλά και στις αγορές και στις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, πως η Ελλάδα αποκρύπτει ή εμφανίζει τα πραγματικά στοιχεία με κριτήριο τις εσωτερικές της πολιτικές εξελίξεις, δημιουργεί μείζον ζήτημα για την εγκυρότητα και την αξιοπιστία της που εγείρει πέραν της δικαιολογημένης καχυποψίας και σοβαρότατες αμφισβητήσεις.

Η ανησυχία πηγάζει κυρίως από τις συνέπειες που μπορεί να έχει η υποβάθμιση στο κόστος χρηματοδότησης της οικονομίας και των τραπεζών.

Κάθε δυσμενής αναθεώρηση της πιστοληπτικής ικανότητας είτε της χώρας, όπως συμβαίνει τώρα, είτε των τραπεζών, επηρεάζει το κόστος δανεισμού έμμεσα ή άμεσα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Fitch παρ ‘ότι διατηρεί την αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας των τραπεζών στα ίδια επίπεδα, υποβάθμισε τα προγράμματα και χρεόγραφα που αυτές έχουν εκδώσει με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

Σημειώνεται ότι οι τράπεζες από την κρίση και μέχρι το καλοκαίρι αντλούσαν ρευστότητα αποκλειστικά με την εγγύηση του δημοσίου. Ωστόσο οι τάσεις ομαλοποίησης των αγορών από το καλοκαίρι και μετά διευκόλυνε το άνοιγμα και την άντληση ρευστότητας και χωρίς κρατικές εγγυήσεις.

Η αύξηση του κόστους δανεισμού των τραπεζών που εκφράζεται στην τιμολόγηση των εκδόσεων τραπεζικών ομολογιακών τίτλων, θα επηρεάσει και το κόστος του τραπεζικού δανεισμού ιδιωτών και επιχειρήσεων.

Στο πλαίσιο αυτό το πιθανότερο σενάριο είναι να ξαναδούμε πάλι το παράδοξο της ελληνικής αγοράς, τα επιτόκια στο εξωτερικό να μειώνονται ή να παραμένουν σταθερά σε χαμηλά επίπεδα και στην Ελλάδα να αυξάνονται ως αποτέλεσμα μετακύλησης του κόστους των τραπεζών στους πελάτες τους.

Οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για πιθανότερη περίοδο αύξησης των επιτοκίων το πρώτο τετράμηνο έως εξάμηνο του 2010, οι πρόσφατες όμως υποβαθμίσεις δεν αποκλείεται να επισπεύσουν την άνοδο των ελληνικών επιτοκίων.

Σημειώνεται, πάντως, ότι για τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες ο διεθνής οίκος επιβεβαίωσε την αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότηταςA-, το negative outlook, την βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση F2 και την ατομική αξιολόγηση B/C.

Η μόνη από τις τράπεζες που υπέστη υποβάθμιση της μακροπρόθεσμης και βραχυπρόθεσμης πιστοληπτικής αξιολόγησης είναι η Αγροτική Τράπεζα σε ΄BBB΄ από ΄BBB+΄ και ΄F3΄ από ΄F2΄, αντίστοιχα. Το outlook παραμένει αρνητικό και ταυτόχρονα υποβαθμίζεται το Support Rating Floor σε BBB από BBB+.

Επιπλέον η Fitch προχώρησε στην υποβάθμιση των αξιολογήσεων σε προγράμματα και χρεόγραφα που έχουν εκδώσει οι ελληνικές τράπεζες με εγγύηση του ελληνικού κράτους σε ΄A-΄ από ΄A΄.

Παρά την επισήμανση της  Fitch ότι η μακροχρόνια πιστοληπτική ικανότητα των τεσσάρων τραπεζών βασίζεται στην ατομική οικονομική τους ισχύ και δεν θίγεται από την υποβάθμιση της Ελλάδας, η εξέλιξη θεωρείται αρνητική και προκαλεί ανησυχία.