Τι σημαίνει η επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls)

Ριζικές αλλαγές και μεγάλους περιορισμούς στη συναλλακτική δραστηριότητα θα φέρει η επιβολή των capital controls. Βάσει των πρώτων πληροφοριών, οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές για μία εβδομάδα, έως την επόμενη Δευτέρα 6 Ιουλίου.

Η απόφαση για τη διακοπή λειτουργίας των τραπεζών ελήφθη, προκειμένου να προσαρμοστούν τα συστήματα. Οι ιδιώτες θα μπορούν να σηκώνουν μέσω των ΑΤΜs ένα συγκεκριμένο ποσό το οποίο θα καθοριστεί. Υπάρχουν σενάρια ότι το όριο μπορεί να είναι μεταξύ 150 και 200 ευρώ και ανάλογα με τις εξελίξεις θα υπάρξει βαθμιαία αύξησή του. 

Σύμφωνα με πληροφορίες τα σχέδια που είχαν εκπονηθεί φέρεται να προβλέπουν ότι οι τράπεζες δεν θα λειτουργήσουν για μία εβδομάδα, προκειμένου να προσαρμοστούν τα συστήματα. Οι ιδιώτες θα μπορούν να σηκώνουν μέσω των ΑΤΜs ένα συγκεκριμένο ποσό το οποίο θα καθοριστεί. Υπάρχουν σενάρια ότι το όριο μπορεί να είναι στα 60 ευρώ την ημέρα, ενώ άλλες πηγές το τοποθετούν στα 100 ευρώ ή και στα 200 ευρώ και ανάλογα με τις εξελίξεις θα υπάρξει βαθμιαία αύξησή του.

Οι πιστωτικές κάρτες πιθανότητα δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τις πρώτες ημέρες, καθώς αν οι τράπεζες είναι κλειστές δεν θα είναι δυνατόν να γίνουν πληρωμές δόσεων στο τέλος του μήνα. Ταυτόχρονα και οι επιχειρηματίες δεν θα δέχονται πιστωτικές κάρτες, καθώς δεν θα γνωρίζουν πότε θα εισπράξουν τα χρήματά τους.

Επιπλέον οι τράπεζες δεν θα είναι σε θέση να μειώσουν τα όρια των πιστωτικών καρτών για να περιορίσουν το ρίσκο.

Πιθανότατα το ίδιο θα ισχύσει και για τις χρεωστικές κάρτες, κατά τις πρώτες ημέρες, τουλάχιστον έως ότου προσαρμοστούν τα συστήματα, και η χρήση τους ευθυγραμμιστεί με τα νέα όρια ημερήσιων συναλλαγών

Οι επιπτώσεις στην αγορά

Τα capital controls θα δημιουργήσουν τεράστια αναστάτωση στην αγορά. Τις πρώτες ημέρες, τουλάχιστον, όλοι θα ζητούν συναλλαγές αποκλειστικά σε μετρητά και σε τιμές που θα καθαρίζονται ανάλογα με τη δυνατότητα του πελάτη να πληρώσει.

Στην Κύπρο ένα από τα σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν στις συναλλαγές είναι ότι δεν υπήρχαν ψιλά για να δοθούν ρέστα, καθώς τα ΑΤΜs έβγαζαν 20αρικα και 50αρικα, με αποτέλεσμα τα 5ευρα, τα 10ευρα και τα κέρματα των ενός και δύο ευρώ να αποκτήσουν σπανιότητα.

Ιδιαίτερα έντονο θα είναι το πρόβλημα στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς οι οποίοι, με δεδομένο ότι διανύουμε την λεγόμενη «υψηλή περίοδο», θα βρεθούν χωρίς ανοικτά τραπεζικά υποκαταστήματα για κάποιες ημέρες. Αυτό θα δημιουργήσει μία σειρά σοβαρών, πρακτικών προβλημάτων, ενώ είναι άγνωστο αφενός εάν θα λειτουργούν και αφετέρου οι επιχειρηματίες θα δέχονται πληρωμές με πιστωτικές κάρτες ξένων τραπεζών.

Ένα ακόμη μείζον πρόβλημα το οποίο θα αντιμετωπίσει η αγορά είναι το ενδεχόμενο το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να τεθεί εκτός του συστήματος διατραπεζικών συναλλαγών Target. Οι εκτιμήσεις είναι ότι η διατραπεζική απομόνωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος θα είναι αναγκαία καθώς η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να ελέγξει τα κεφάλαια των επιχειρήσεων, που θα φεύγουν στο εξωτερικό για διάφορες συναλλαγές.

Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις ο αποκλεισμός από το Target δεν θα διαρκέσει περισσότερο από μία εβδομάδα. Και αυτό επειδή οι ελληνικές εταιρείες, αν οι τράπεζες είναι εκτός Target, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν εισαγωγές εμπορευμάτων, πρώτων υλών κτλ. Συνεπώς εάν παραταθεί ένας τέτοιος αποκλεισμός θα αρχίσουν να υπάρχουν ελλείψεις στην αγορά, ενώ κάποιες εταιρείες θα οδηγηθούν σε υποχρεωτική αργία.

Η επιβολή capital controls ισοδυναμεί με «θάνατο» για τις πιο ευάλωτες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες που δεν έχουν προσβάσεις σε άλλες πηγές ρευστότητας. Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί θα δημιουργήσουν αμυντική στάση στους καταναλωτές, οι οποίοι δεν θα ξοδεύουν λεφτά παρά μόνο για τα απολύτως απαραίτητα.

Η κατάρρευση των λιανικών πωλήσεων θα παρασύρει χιλιάδες επιχειρήσεις οι οποίες θα αναγκαστούν να αναστείλουν τη δραστηριότητά τους ή να περιστείλουν δραματικά τα έξοδά τους, χωρίς να πληρώνουν το προσωπικό ή να το οδηγήσουν σε «αναγκαστική αργία».

Ταυτόχρονα η επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων θα πρέπει να συνδυαστεί από την κρατική μηχανή με μία σειρά μέτρων προκειμένου να εξασφαλιστούν πληρωμές που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία της οικονομίας, αλλά και για κοινωνικούς σκοπούς. Εάν υπάρχουν όρια πληρωμών θα προκύψουν κενά σε απίθανους τομείς της οικονομίας.

Για παράδειγμα οι ναυτιλιακές εταιρείες δεν θα μπορούν να προμηθευθούν καύσιμα για να γίνουν τα δρομολόγια και συνεπώς ο εφοδιασμός των νησιών. Τα νοσοκομεία θα πρέπει να προχωρήσουν σε πληρωμές για εισαγωγή συγκεκριμένων φαρμάκων κτλ. Φυσικά τα προβλήματα θα διευθετηθούν τις αμέσως επόμενες ημέρες μετά τα έκτακτα μέτρα, ώστε να επιτραπούν σε πρώτη φάση πληρωμές μεταξύ εταιρειών και σε δεύτερη πληρωμές ελληνικών εταιρειών προς το εξωτερικό. Επίσης θα πρέπει να υπάρξει και πρόνοια για να ανοίξει δίοδος για φοιτητικό συνάλλαγμα.

Διαβάστε περισσότερα στο newmoney