Τι είναι τα IOU - Πώς χρησιμοποιούνται - Ποιοι οι κίνδυνοι

Τα IOU θα είναι ένα χρεόγραφο το οποίο θα χρησιμοποιείται παράλληλα με το κεντρικό νόμισμα της χώρας και θα διασφαλίζει την αποπληρωμή συγκεκριμένου ποσού στον κάτοχό τους.

Θα εκδίδονται από το Δημόσιο και πάνω τους θα αναγράφεται η ημερομηνία έκδοσης, το ποσό οφειλής και το όνομα του δικαιούχου.

Τέτοιου είδους χαρτιά θα συναλλάσσονταν στη δευτερογενή αγορά με μεγάλη έκπτωση έναντι του ευρώ, και θα μετατρέπονταν σε «νόμισμα», παράλληλα με το ευρώ.

Δεν θα γίνονταν ευρέως αποδεκτά -πχ σε καταστήματα- αλλά θα χρησιμοποιούνταν για την αποπληρωμή λογαριασμών προς το κράτος, τουλάχιστον αρχικά.

Η εισαγωγή ενός νέου νομίσματος, μαζί με το ευρώ, μπορεί να αποδειχθεί προβληματική, με προφανή κίνδυνο υπερπληθωρισμού.

Επίσης οι όροι για οποιαδήποτε επιστροφή στο ευρώ θα είναι αμφιλεγόμενοι. Σε εκείνο το σημείο, κάποιος θα πρέπει να αποφασίσει ποια θα είναι η κατάλληλη συναλλαγματική ισοτιμία ανάμεσα στην Ελλάδα και το ευρώ. Αν η «επίσημη» ισοτιμία που θα διαλέξει η ελληνική κυβέρνηση απέχει πολλοί από αυτήν στους δρόμους της Αθήνας, θα δημιουργηθεί άμεσο πρόβλημα.

Υπάρχουν ιστορικά προηγούμενα. Όταν έγινε η επανένωση της Γερμανίας, το ανατολικό μάρκο μετατράπηκε σε γερμανικό μάρκο με ισοτιμία 1:1 για όλους τους μισθούς και τις τιμές και για όλες τις αποταμιεύσεις ως τα 4.000 ανατολικά μάρκα. Πέρα από το επίπεδο αυτό, οι αποταμιεύσεις μετατρέπονταν με ισοτιμία 1:2, όπως και το χρέος των εταιρειών και των νοικοκυριών. Η μετατροπή – στην αρχή σχετικά γενναιόδωρη για τους Ανατολικογερμανούς – δημιούργησε τις δικές της δυσκολίες. Η ανεπίσημη ισοτιμία βρισκόταν κάπου στα πέντε και δέκα ανατολικά μάρκα για κάθε γερμανικό μάρκο, μια πολύ πιο αληθινή αποτύπωση της απελπιστικής θέσης της Ανατολικής Γερμανίας όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα. Για να στηρίξουν τους νέους τους συμπατριώτες, οι Δυτικογερμανοί επωμίστηκαν ένα πολυετές κόστος με τη μορφή ενός φόρου αλληλεγγύης.

Η εμπειρία της Γερμανίας δείχνει πως πρέπει να καταβληθούν τεράστιες προσπάθειες για να επιστρέψει ο άσωτος ελληνικός υιός στο ευρώ, μετά την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος.

Μια νέα δραχμή θα επέτρεπε στην Ελλάδα να γίνει πιο ανταγωνιστική αλλά θα σήμαινε επίσης και ότι η επιστροφή στο ευρώ θα προϋπέθετε ένα κούρεμα για όσους Έλληνες έχουν καταθέσεις πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο (όπως συνέβη όχι μόνο στην Ανατολική Γερμανία το 1990, αλλά και στην Κύπρο το 2013).

Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Συνθήκη δεν επιτρέπει τη χρήση παράλληλου νομίσματος. Ενδέχεται ο κίνδυνος αν η Ελλάδα προχωρήσει στην εισαγωγή IOU να δημιουργηθούν οι νομικές προϋποθέσεις για την έξοδο της χώρας από το ευρώ.