Ενέργεια: Ούτε λέξη για ΔΕΗ στο νέο Μνημόνιο, τι αλλάζει για φυσικό αέριο

Δεσμεύεται η ελληνική κυβέρνηση να εναρμονίσει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς  ενέργειας αερίου και ηλεκτρισμού με την κοινοτική, σύμφωνα με το σχέδιο της συμφωνίας που κατατέθηκε στη Βουλή.

Το υπουργείο Ενέργειας θα προχωρήσει την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου που θα ξεκινήσει από το 2016 και θα ολοκληρωθεί σταδιακά μέχρι το 2018 με βασικό ρόλο να διαδραματίζει η ΔΕΠΑ, ώστε να μπορεί ο καταναλωτής να επιλέγει ελεύθερα προμηθευτή τόσο στο ρεύμα, όσο και στο φυσικό αέριο. 

Για το καυτό θέμα της απελευθέρωσης στην αγορά ηλεκτρισμού, όπου περιλαμβάνει και τη μικρή ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ κλπ δεν αναφέρονται λεπτομέρειες παρά μόνον ότι  με σκοπό τη μείωση του κόστους του ανταγωνιστικού σκέλους των λογαριασμών ρεύματος των καταναλωτών τίθεται ως στόχο από 1 Ιανουαρίου του 2020 κανένας συμμετέχων να μην εγχέει ποσότητα ηλεκτρικής  ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο πάνω από 50% της ενέργειας από εγχώριες μονάδες και εισαγωγές σε ετήσια βάση. Το εν λόγω εγχείρημα θα παρακολουθεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού και αν μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2019 διαπιστωθεί αδυναμία επίτευξης του στόχου θα προτείνει παράλληλα μέτρα. 

Μετασχηματίζονται οι ΕΠΑ  σε Εταιρειες Διανομής Αερίου, θα δίνονται άδειες υπό προϋποθέσεις

Για το φυσικό αέριο, προβλέπεται να προωθηθεί η κατάργηση του μονοπωλίου των τριών υφιστάμενων ΕΠΑ, όπου μέτοχοι με 49% είναι η Shell στην Αττική και η Eni στη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία, ενώ το 51% ανήκει στη ΔΕΠΑ. Επίσης,  κατά τον διαχωρισμό των ΕΠΑ μετασχηματίζονται σε Εταιρείες Διανομής Αερίου . Θεσπίζεται η υποχρέωση για τη ΔΕΠΑ ΑΕ και τις ΕΠΑ Αττικής να υποβάλλουν προς έγκριση στη ΡΑΕ μέχρι τις 30 Μαίου το 2016 τις αρχές και τους κανόνες για το λογιστικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων τους και να προβούν έως την 1η Ιανουαρίου του 2017 σε νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό τους. Καυτό ζήτημα οι λεπτομέρειες για το διαχωρισμό των δραστηριοτήτων διαχείρισης δικτύου και εμπορίας των τριών Εταιρειών Παροχής Αερίου, αλλά και η αποζημίωση των παραπάνω ξένων εταιρειών, αφού θα έπρεπε το Δημόσιο να “σπάσει” τις συμβάσεις νωρίτερα από τη συμφωνηθείσα ημερομηνία. Σύμφωνα με την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αυτό θα επιφέρει δημοσιονομικό κόστος, το οποίο δεν αναφέρεται. 

Σημειώνεται ότι με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στόχος ήταν και οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα επιλογής διαφορετικού προμηθευτή από τις εταιρίες Παροχής Αερίου, ενώ δεν αποκλείεται οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο να προσφέρουν πακέτα αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου από έναν προμηθευτή, όπως εφαρμόζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης.

Αναφορικά με την αγορά φυσικού αερίου προωθούνται μεταξύ άλλων τα εξης: 

-Προσδιορίζονται τα πρόσωπα τα οποία έχουν δικαίωμα λειτουργίας και διαχείρισης των  δικτύων Διανομής Φυσικού Αερίου και ορίζεται ότι η διαχείριση και εκμετάλλευση Δικτύων Διανομής επιτρέπεται σε όσους έχουν άδεια
-Καθορίζονται το περιεχόμενο της άδειας, οι προϋποθέσεις για τη διενέργεια χορήγησης άδειας διανομής
-Ορίζονται οι υποχρεώσεις του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής 
-Θεσπίζεται με απόφαση της ΡΑΕ Κώδικας Διαχείρισης του Δικτύου Διανομής 
-Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη σύσταση Εταιρειών Διανομής Αερίου  
-Θεσπίζεται η υποχρέωση για τη ΔΕΠΑ ΑΕ και τις ΕΠΑ Αττικής να υποβάλλουν προς έγκριση στη ΡΑΕ μέχρι τις 30 Μαΐου το 2016 τις αρχές και τους κανόνες για το λογιστικό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων τους
-Οι παραπάνω υποχρεούνται από την 1η Ιανουαρίου να τηρούν στα εσωτερικά τους λογιστικά χωριστούς λογαριασμούς για κάθε μία από τις δραστηριότητες τους, όσο αφορά στις δραστηριότητες της Διανομή, της Προμήθειας για επιλέγοντες πελάτες, της προμήθειας για μη επιλέγοντες πελάτες και της παροχής των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας. 
-Οι παραπάνω υποχρεούνται επίσης να προβούν έως την 1η Ιανουαρίου του 2017 σε νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό τους. 


Ρυθμίσεις για την ηλεκτρική Ενέργεια 


Για το καυτό θέμα της απελευθέρωσης στην αγορά ηλεκτρισμού, όπου περιλαμβάνει και τη μικρή ΔΕΗ, ΑΔΜΗΕ κλπ δεν αναφέρονται λεπτομέρειες παρά μόνον ότι για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετεχόντων στην χονδρεμπορική αλλά και τη λιανική αγορά ενέργειας με σκοπό τη μείωση του κόστους του ανταγωνιστικού σκέλους των λογαριασμών ρεύματος των καταναλωτών τίθεται ως στόχο από 1 Ιανουαρίου του 2020 κανένας συμμετέχων να μην εγχέει ποσότητα ηλεκτρικής  ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο πάνω από 50% της ενέργειας από εγχώριες μονάδες και εισαγωγές σε ετήσια βάση. Το εν λόγω εγχείρημα θα παρακολουθεί η Επιτροπή Ανταγωνισμού και αν μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2019 διαπιστωθεί αδυναμία επίτευξης του στόχου θα προτείνει παράλληλα μέτρα. 

Να σημειωθεί ότι με το «άνοιγμα» της ηλεκτρικής ενέργειας οι ιδιώτες προμηθευτές θα μπορούν να διαμορφώνουν χαμηλότερα τιμολόγια πώλησης ρεύματος προς τους καταναλωτές, καθώς με την υιοθέτηση του μέτρου θα ξεκινήσουν οι δημοπρασίες λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο για τη “μικρή ΔΕΗ” -που είχε κατατεθεί επί Γιάννη Μανιάτη και είχε ψηφιστεί στη Βουλή -προβλεπόταν μεταξύ άλλων η  πρόσληψη συμβούλου στο πλαίσιο του σχεδίου για τη σύσταση της Μικρής ΔΕΗ ύστερα από προκήρυξη διαγωνισμού της ΔΕΗ, ο οποίος θα πρέπει μεταξύ άλλων να προσδιορίσει το 30% των πελατών της ΔΕΗ που θα πάνε στη «μικρή ΔΕΗ». Σύμφωνα με τον τότε σχεδιασμό,  η προκήρυξη ενδιαφέροντος για τη «μικρή ΔΕΗ» θα γινόταν εφόσον ο σύμβουλος ολοκλήρωνε  το πρώτο στάδιο του έργου και αφορούσε στην αποτίμηση και στον καθορισμό των παγίων που θα εισφερθούν στη νέα εταιρεία, δηλαδή λιγνιτικές, υδροηλεκτρικά, Κομοτηνή, ορυχεία, δηλαδή τι πάει στην μεν και παραμένει στη δε.Άλλο ένα ζήτημα προς συζήτηση είναι η εφαρμογή του μοντέλου NOME στην αγορά ηλεκτρισμού, με τις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από τα λιγνιτικά και τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια της ΔEH, προκειμένου να ανοίξει ο ανταγωνισμός στη λιανική αγορά. Σχετικά με τον ΑΔΜΗΕ  αναζητούνται ισοδύναμα για να αποκλείσει το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης του Aνεξάρτητου Διαχειριστή της Mεταφοράς Hλεκτρικής Eνέργειας.  Το νέο σχήμα για τον Διαχειριστή πιθανόν να μην έχει  τη μορφή του παλαιού ΔEΣMHE, καθώς οι θεσμοί δεν επιθυμούν  την εμπλοκή της ΔEH. Στον ΔEΣMHE το Δημόσιο κατείχε το 51% και η ΔEH το υπόλοιπο 49%, με τους υπόλοιπους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας να μπορούν να εισέλθουν στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ανάλογα με το μερίδιο που κατέχουν στην ηλεκτροπαραγωγή. Εξετάζονται, επίσης, swaps μεριδίων με άλλες εταιρείες στο νέο μετοχικό σχήμα του AΔMHE, χωρίς ακόμα να δίνονται  περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ δεν έχουν επιβεβαιωθεί τα σενάρια  που ήθελαν τα EΛΠE και την EYΔAΠ να αποκτούν μερίδιο στον Διαχειριστή. Αναμένεται το Δημόσιο να κρατήσει τα πάγια της εταιρείας και παραμένει ανοιχτό το θέμα του μάνατζμεντ.