«Ο ουρανός είναι το τέλος» για το ράλι σε πετρέλαιο και ευρώ

Στην υποθετική ερώτηση εάν υπάρχει ένα – ορατό – τέρμα στα διαδοχικά ράλι των τιμών του μαύρου χρυσού και του ενιαίου ευρωνομίσματος η εξίσου υποθετική απάντηση είναι ΟΧΙ. Όχι γιατί ουδείς μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά εάν και πότε θα εκλείψουν οι καθημερινές, μικρές ή μεγαλύτερες, αφορμές που τροφοδοτούν την ... όρεξη των traders, τις ανησυχίες των πολιτικών και οικονομικών ταγών ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού και κυρίως την ... ανασφάλεια των μεγάλων διαχειριστών οι οποίοι εμφανώς «ψηφίζουν» ασφαλή λιμάνια για τα κεφάλαιά τους.

Η κρίση στην αμερικανική στεγαστική αγορά έχει προ πολλού περάσει τα σύνορα Ασίας και Ευρώπης. Η αγωνιώδης προσπάθεια της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας να τιθασεύσει το φάντασμα της ύφεσης οδηγεί σε συνεχείς παρεμβάσεις που με τη σειρά τους ψαλιδίζουν τη δύναμη του δολαρίου. Με τη λογική των συγκοινωνούντων δοχείων, η τιμή του πετρελαίου αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο (μιας και ο μαύρος χρυσός αποτιμάται σε δολάρια, άρα η ... χασούρα σε επίπεδο ισοτιμίας από κάπου πρέπει να βγει!), οι εξωπραγματικές τιμές του πολύτιμου υγρού πιέζουν δυσθεώρητα τις απανταχού οικονομίες, η Ευρώπη αγωνίζεται να τιθασεύσει τον πληθωρισμό άρα «κρατάει» τα επιτόκιά της, επομένως το ευρώ ενισχύεται έναντι του δολαρίου και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται ...

Η είδηση δεν είναι πλέον το που έχει φτάσει η τιμή του πετρελαίου, ούτε το πόσα χρόνια πίσω έχει γυρίσει το δολάριο. Το ενδιαφέρον όλων πλέον εστιάζεται στο πόσο ακόμα μπορεί να διαρκέσει αυτή η αδιέξοδη κατάσταση, σε ποια επίπεδα τιμών μπορεί κανείς να ισχυριστεί βάσιμα πως θα ανακοπούν τα τρελά ράλι εν τέλει ΠΟΥ ακριβώς κρύβεται το τέρμα της κρίσης και το φως στην άκρη του τούνελ.

Οι επαϊοντες ισχυρίζονται πως με τον ίδιο τρόπο που η παρούσα κρίση οδήγησε σε έναν φαύλο κύκλο τις εξελίξεις στην πραγματική αγορά, ακριβώς έτσι θα επέλθει και η εκτόνωση της κρίσης αυτής! Δίνουν βέβαια μια μάλλον αρνητική πρόβλεψη για τη συνέχεια, «ποντάροντας» σε μια τιμή γύρω στα 120 δολάρια ανά βαρέλι για το πετρέλαιο και σχεδόν 1,60 για το ευρώ, αλλά κάπου εκεί «βλέπουν» και το ταβάνι, τουλάχιστον προς το παρόν και με δεδομένο πως δεν θα προκύψουν στο ενδιάμεσο γεγονότα ή παράγοντες ικανοί να ανατρέψουν τις σημερινές ισορροπίες.

Τα επιχειρήματα που ακούγονται μοιάζουν αληθοφανή: αίφνης οι αναλυτές μεγάλων τραπεζών (Merrill Lynch, Morgan Stanley, Citigroup) φαίνεται να ευθυγραμμίζονται με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ) περί «σχέσης τιμής – ζήτησης» στην υπόθεση πετρέλαιο. Λένε δηλαδή πως με μια μέση τιμή στα 120 δολάρια το βαρέλι τους προσεχείς μήνες – και πάντως πριν το καλοκαίρι – η ζήτηση για μαύρο χρυσού δεν θα καμφθεί σημαντικά. Εκτιμούν την ανάσχεση στην μέση κατανάλωση ενέργειας (λόγω τιμής) σε ένα ποσοστό της τάξης του 2% στις μεγάλες ενεργοβόρες οικονομίες του πλανήτη. Ποσοστό που σαφώς και δεν θα επηρεάσει τα κέρδη των πετρελαιοπαραγωγικών κρατών, ούτε αυτά των ενεργειακών ομίλων. Από το επίπεδο αυτό και πάνω, οποιαδήποτε αύξηση της τιμής θα συναντήσει ανάλογη μείωση της ζήτησης, οπότε η αγορά θα ... επιβάλλει την τάξη αυτορυθμιζόμενη ως συνήθως.

Μπεν και Ζαν Κλοντ…
Κάτι ανάλογο προσδοκούν οι αναλυτές και για τη συναλλαγματική αγορά. Το αμερικανικό νόμισμα έχει αγγίξει και τα 1,55 έναντι του ευρώ (1,5459 την προηγούμενη εβδομάδα) και έχει εμφανώς στρέψει μεγάλους διαχειριστές και κολοσσιαία ποσά στις αγορές εμπορευμάτων (τροφοδοτώντας έτσι και το αντίστοιχο ράλι). Εδώ η κατάσταση εμφανίζεται ολίγον πιο περίπλοκη. Και τούτο γιατί οι κινήσεις των επικεφαλής της νομισματικής πολιτικής στις δύο όχθες του Ατλαντικού διαφέρουν σημαντικά, όσο και οι επιδιώξεις τους. Στην παρούσα φάση ο μεν διοικητής της αμερικανικής FED έχει να παλέψει με την ύφεση στην οικονομία και επομένως δεν διστάζει να τροφοδοτεί συνεχώς με ... φρέσκο, φτηνό χρήμα τράπεζες και αγορές, από την άλλη ο ομόλογός του της ΕΚΤ βλέπει τα φαντάσματα των πληθωριστικών εξάρσεων να απειλούν την ευρωοικονομία που με τόσο κόπο πασχίζει να διαφυλάξει από τις ... ορέξεις των πολιτικών ταγών της Ευρώπης! Αποτέλεσμα των διαφορετικών τους επιλογών το υφιστάμενο χάσμα επιτοκίων που θεωρητικά δίνει στην ΕΕ προβάδισμα σε αποδόσεις επί «παρκαρισμένων σε χρεόγραφα κεφαλαίων» από την άλλη όμως καθιστά εξαιρετικά αμφίβολη την ανάπτυξη της οικονομίας της Γηραιάς Ηπείρου και ευάλωτες τις μεγάλες εξαγωγικές της επιχειρήσεις.

Σε δύο ή τρεις μήνες από σήμερα, δεν αποκλείεται οι ίδιοι άνθρωποι που σήμερα έχουν χαράξει εκ διαμέτρου αντίθετες τροχιές να αναγκαστούν να «μπουν ο ένας στη θέση του άλλου». Δεν αποκλείεται καθόλου ο Ευρωπαίος Ζαν Κλοντ Τρισέ να αναγκαστεί να κυνηγάει τους ρυθμούς ανάπτυξης της ευρωζώνης με διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων και ο Μπεν Μπερνάνκε να αυξάνει κάθε εβδομάδα τα επιτόκιά του για να μην πάνε οι ΗΠΑ στις εκλογές του Νοεμβρίου με τον πληθωρισμό εκτός ελέγχου!

Στην παρούσα φάση όμως και με τα σημερινά δεδομένα, τα ... στοιχήματα θέλουν το ευρώ να ανατιμάται ακόμα περισσότερο έναντι δολαρίου και γιεν και το καλύτερο το είπε τη Δευτέρα το βράδυ ο πρόεδρος της Bundesbank Axel Weber : «για όσο διάστημα η γερμανική οικονομία – η μεγαλύτερη στην Ευρώπη – παραμένει σε τροχιά ανάπτυξης, δεν υπάρχει λόγος να μειωθεί το κόστος δανεισμού. Το ευρώ είναι εργαλείο ανάπτυξης, όχι εργαλείο αποτροπής πιθανών μελλοντικών σεναρίων ...».