Σοκ και δέος: Με εισοδηματικά κριτήρια όλες οι συντάξεις

Σε άμεση εφαρμογή της μεταρρυθμίσης του ασφαλιστικού εφόσον υπάρχει προσδοκία να αποτελέσει ισοδύναμο των μνημονιακών μέτρων θα προχωρήσει ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος ο οποίος είπε ότι θα θέσει την πρόταση της επιτροπής σοφών υπόψιν του υπουργικού συμβουλίου την επόμενη εβδομάδα.

Ο κ. Κατρούγκαλος ανακοίνωσε ότι το τελικό νομοσχέδιο θα προωθηθεί στη Βουλή το Νοέμβριο ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο φορολόγησης του μεγάλου πλούτου και επιβολής νέων εισφορών σε οικονομικές δραστηριότητες για την ενίσχυση του «κουμπαρά» που θα δημιουργηθεί υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων.

Το μέλος της επιτροπής Μιλτιάδης Νεκτάριος (πρώην διοικητής του ΙΚΑ) άφησε να εννοηθει ότι η αναπλήρωση της κύριας σύνταξης δεν θα υπερβαίνει το 45%-55% όπως και ότι θα δοθεί μεγαλύτερο βάρος στα επαγγελματικά ταμεία και την ιδιωτική ασφάλιση με φορολογικά κίνητρα.

Η επιτροπή στο πόρισμά της προτείνει ενιαίους κανόνες για τις εισφορές και τις παροχές ενώ για τις εισφορές τονίστηκε ότι θα είναι πολύ κάτω από το 26% για τις επόμενες γενιές.

Ο κ. Κατρούγκαλος τάχθηκε υπέρ των ενιαίων κανόνων αναπλήρωσης και εισφορών επιβεβαιώνοντας ότι τα χαμηλότερα εισοδήματα θα έχουν μεγαλύτερη αναπλήρωση της σύνταξης ενώ για τα υψηλότερα εισοδήματα οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες. Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή, επιβεβαίωσε τα όσα είχαν δει το φως της δημοσιότητας ότι δηλαδή θα επιβληθούν εισοδηματικά κριτήρια για την παροχή όλων των συντάξεων. Ό ίδιος, ωστόσο, διαχώρισε τη θέση του και είπε ότι προσωπικά πιστεύει ότι οι συντάξεις πρέπει να χορηγούνται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.

Η πρόεδρος της επιτροπής Αθηνά Πετρόγλου είπε ότι πρέπει να τερματιστούν οι διαφορές ανάμεσα σε παλαιούς και νέους και να γεφυρωθεί το χάσμα, αφήνοντας, έτσι, να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε επανυπολογισμό των συντάξεων των νυν συνταξιούχων.

Η πρωτοφανής αυτή παρέμβαση, σύμφωνα με τα μέλη της επιτροπής, δεν προσκρούει σε διάταξεις του Συντάγματος.

Προτείνεται, παράλληλα, ένα ταμείο που θα συγχωνευθούν κύριες, επικουρικές και εφάπαξ ενώ η κυβέρνηση τάσσεται υπέρ της ενσωμάτωσης των επικουρικών στις κύριες.

Ο υπουργός Εργασίας επισήμανε, ακόμα, ότι ο μνημονιακός δημοσιονομικός στόχος έχει επιτευχθεί στο μεγαλύτερο ποσοστό του αλλά απομένει ένα «άνοιγμα» ύψους 700 εκατ. ευρώ. Έχουν, δηλαδή, προσδιοριστεί μέτρα ύψους 2,2 δισ. αλλά απομένει έναν άνοιγμα 700 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση προσανατολίζεται να καλύψει αυτό το άνοιγμα με περικοπές συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ.

Η επιτροπή προτείνει ευέλικτη εθνική σύνταξη, η οποία θα κλιμακώνεται ανάλογα με το ύψος της αναλογικής σύνταξης (βάσει των εισφορών) και τα μέλη της οικογένειας. Δηλαδή, η σύνταξη πρέπει να μειώνεται όχι μόνο όταν αυξάνει η αναλογική σύνταξη, αλλά και όταν αυξάνει το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα.

Ωστόσο, τα μέλη της επιτροπής παραδέχονται ότι το πόρισμα δεν έχει συμπεριλάβει ειδικές προβλέψεις για όσους ανήκουν στα βαρέα και ανθυγιεινά, τις συντάξεις αναπηρίας και χηρείας.

Προτείνεται επίσης η επιβολή νέων φόρων στους υψηλά αμειβόμενους, τραπεζικός φόρος ή φόρος στις μεγάλες περιουσίες για την ενίσχυση του ασφαλιστικού «κουμπαρά», που θα δημιουργηθεί για να υποστηρίξει το νέο σύστημα μέχρι το 2050.

Τρεις είναι οι κύριες κατευθύνσεις για να επιτύχει το νέο σύστημα: η πρώτη είναι η αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής με την καταπολέμηση της αδήλωτης και ανασφάλιστης εργασίας, η δεύτερη είναι η επιβολή ασφαλιστικών εισφορών σε πρόσθετα εισοδήματα από εργασία που δεν υπάγονται σε ασφαλιστικές κρατήσεις και η τρίτη είναι η αύξηση των απασχολούμενων με τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.

Ένας φορέας για όλους τους ασφαλισμένους

Ο στόχος θα πρέπει να είναι ένας εθνικός φορέας κοινωνικής ασφάλισης με ένταξη σε αυτόν όλων των φορέων κύριας, επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών (διοικητική ενοποίηση), έπειτα από ουσιαστική ενοποίηση του υπάρχοντος καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης.

Στην προοπτική αυτή, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μετεξελίσσεται σε Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Δεν πρέπει να γίνει δεκτή καμία εξαίρεση, γιατί διαφορετικά το εγχείρημα της ενοποίησης θα υπονομευθεί στο σύνολό του. Όσον αφορά στις εισφορές:

- Eνιαία ποσοστά εισφορών και βάση υπολογισμού τους α) για κύρια σύνταξη, β) για επικουρική σύνταξη και γ) για εφάπαξ παροχές, με μόνη διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους.

- Καθιέρωση ενιαίου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, για παλιούς και νέους ασφαλισμένους, αφού προηγουμένως καθοριστεί με Αναλογιστική Μελέτη το ποσοστό, κατά το οποίο τόσο η κάθε σύνταξη χωριστά, όσο και όλες από κοινού, θα αναπληρώνουν τις αποδοχές του ασφαλισμένου.

γ) Ανακαθορισμός, κατ' επιταγήν των αρχών της συμμετοχικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης των γενεών, των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων με αναφορά στο νέο, ενιαίο τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.

Το νέο σύστημα των συντάξεων που προτείνει η επιτροπή είναι διανεμητικό με καθορισμένες εισφορές (Pay-As-You-Go Notional Defined Contributions). Βασίζεται στη λειτουργία Ατομικών Λογαριασμών «νοητής κεφαλαιοποίησης» (Individual Notional Accounts).

Το σύστημα διαφοροποιείται από την κεφαλαιοποίηση σε δύο βασικά σημεία: ο δείκτης, ο οποίος αποτελεί το εικονικό επιτόκιο ορίζεται από το νομοθέτη -το σύστημα παραμένει δημόσιο- και όχι από την αγορά, ενώ η συσσώρευση των εισφορών είναι εικονική, αφού το συσσωρευμένο κεφάλαιο χρησιμοποιείται για την πληρωμή των τωρινών συνταξιούχων.

Με αυτό τον τρόπο, οι συντάξεις γίνονται αυστηρά αναλογικές προς το εικονικό ποσό των συσσωρευμένων εισφορών. Το σύστημα αυτό υποστηρίζεται από μια εγγυημένη κοινωνική (εθνική) σύνταξη για εκείνους τους ασφαλισμένους που δεν θα έχουν την ολοκληρωμένη εργασιακή διαδρομή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΙΣ 28 ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ ΠΟΡΙΣΜΑΤΟΣ