Ξεκινούν οι πλειστηριασμοί - Διασώζεται ένας στους τέσσερις δανειολήπτες

Η ώρα της αλήθειας για πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας και τις αλλαγές στις 100 δόσεις έφτασε. Με τη συμφωνία κυβέρνησης-θεσμών, που επετεύχθη μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας και αναμένεται να επιβεβαιωθεί σήμερα μέσω τηλεδιάσκεψης από το Euro Working Group, ολοκληρώνεται το πρώτο κύμα των προαπαιτουμένων που επιδιώκεται να ψηφιστούν ως την Πέμπτη το βράδυ, με στόχο να ανοίξει ο δρόμος για να δοθούν τα 10+2 δισ. ευρώ στη χώρα μας. Γκρίζες ζώνες και θολά σημεία υπάρχουν ακόμα πολλά, ενώ άγνωστο παραμένει και αν τα λεφτά θα έρθουν έως την Δευτέρα, που συνεδριάζει το Eurogroup και ο ESM, αφού πρέπει πρώτα να κλείσουν τα βιβλία προσφορών των τραπεζών, ώστε να φανεί ποιες ανάγκες απομένει να καλυφθούν από τον «κουμπαρά» των 10 δισ. για τις τράπεζες.
 
Το πολυνομοσχέδιο θα περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα μέτρα της νέας συμφωνίας, πλην των ρυθμίσεων για πώληση «κόκκινων» δανείων σε funds που θα γίνουν νόμος τον Δεκέμβριο και θα ξεκινήσουν να αλλάζουν χέρια από τον Ιανουάριο του 2016.
 
Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές, το πολυνομοσχέδιο θα προβλέπει:
 
1. Ποια ακίνητα θα βγαίνουν σε πλειστηριασμό και ποια όχι:
 
- από πλειστηριασμούς θα εξαιρείται μόνον η πρώτη (ή κύρια) κατοικία, δηλαδή όχι τα εξοχικά ή δευτερεύουσες κατοικίες. Την πρώτη κατοικία τους υπολογίζεται ότι θα διασώσουν το 25% των δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Δεδομένου ότι στην κυβέρνηση υπολογίζουν ότι από τα 1.200.000 ενεργά δάνεια, δεν εξυπηρετούνται περίπου τα 400.000 και τα 170.000 από αυτά υπάγονται (ή εκκρεμούν να υπαχθούν) στο Νόμο Κατσέλη, θα μπορέσουν να διασωθούν περίπου 150.000-200.000 σπίτια. Με άλλα λόγια, τουλάχιστον 30.000-50.000 σπίτια θα αλλάξουν χέρια, μέσω πλειστηριασμών.
 
- αυτόματη και πλήρη προστασία θα απολαμβάνουν μόνον οι πιο φτωχοί. Αυτοί θα επιλεγούν με βάση το εισόδημα και την αντικειμενική αξία του σπιτιού. Θα πρέπει η αντικειμενική αξία του σπιτιού να μην ξεπερνά τις 170.000 ευρώ και το δηλωθέν εισόδημα τα  8.180 ευρώ προκειμένου για άγαμο, ή τα 13.917 για ζευγάρι χωρίς παιδιά, ή 17.278 ευρώ για οικογένεια με ένα παιδί, ή τα 20.639 ευρώ για οικογένεια με δύο παιδιά και άνω (σσ: το όριο δεν αυξάνεται παραπάνω όσα παιδιά και αν έχει παραπάνω η οικογένεια)! Υπολογίζεται ότι στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν περίπου 100.000 δανειολήπτες (το 25% των κόκκινων δανείων).

 
- αν οι δανειολήπτες αυτής της κατηγορίας δεν μπορούν να πληρώσουν τίποτε ή ούτε την ελάχιστη δόση, το κράτος ετοιμάζει «κουμπαρά» 100 εκατ. ευρώ για να πληρώσει το ίδιο τα λεφτά των δόσεων στις τράπεζες.
 
- όποιος ξεπερνά έστω και κατά ένα ευρώ τα όρια εισοδήματος και περιουσίας, αλλάζει κατηγορία και απειλείται με πλειστηριασμό. Περίπου 100.000-150.000 δανειολήπτες θα προσπαθήσουν όμως να ενταχθούν στην δεύτερη «ταχύτητα» προστασίας, εφόσον εκπληρούν τα ειδικά όρια που θα προβλεφθούν.
 
- στην δεύτερη κατηγορία θα ανήκουν όσοι έχουν ελαφρώς υψηλότερα εισοδήματα από την πρώτη και συγκεκριμένα, αν έχουν σπίτι αντικειμενικής αξίας έως 230.000 ευρώ και εφόσον δηλώνουν στην εφορία 13.906 ευρώ προκειμένου για άγαμο, 23.659 ευρώ για ζευγάρι, 29.372 ευρώ για οικογένεια με 1 παιδί ή 35.086 ευρώ για οικογένεια με επιπλέον παιδιά, όσα και αν είναι αυτά (πχ τρίτεκνες, πολύτεκνες κλπ).
 
-  στην περίπτωση αυτή, δεν υπάρχει αυτόματη προστασία. Ο δανειολήπτης θα πρέπει να περάσει από ειδικά «τεστ».  Προβλέπεται αξιολόγηση της θέσης του δανειολήπτη (το λεγόμενο «τεστ αποτίμησης περιουσίας»), αν ο δανειολήπτης κριθεί συνεργάσιμος με την τράπεζα, αν πλήρωνε κανονικά πριν την κρίση κλπ.
 
-  ο δανειολήπτης θα έχει σταθερή δόση για τρία χρόνια, έως το τέλος του 2018. Μετά θα υπάρξει αναθεώρηση του συστήματος και των ορίων.
 
- την δόση θα την συμφωνήσουν διαδικαστικά τράπεζα και δανειολήπτης. Θα εξαρτάται από τα οικονομικά στοιχεία του δανειολήπτη αλλά και ως ποσοστό επό της τρέχουσας εμπορικής αξίας της κατοικίας. Και τα δύο στοιχεία που καθορίζουν την δόση, θα τα υπολογίζει η τράπεζα (πχ μέσω εμπειρογνωμόνων εκτιμητών, μεσιτών κλπ).
 
- σε περίπτωση που η τρέχουσα εμπορική αξία είναι –λόγω κρίσης- κατώτερη της αντικειμενικής που είχε συμφωνηθεί στα συμβόλαια αγορά της κατοικίας, τότε και το δάνειο θα προσαρμόζεται σε αυτήν. Άρα το δάνειο θα «κουρεύεται» και θα μειώνεται στην εμπορική αξία αντί της αντικειμενικής στην οποία είχε υπολογιστεί το κάθε ακίνητο.
 
2.Αλλαγές στις 100 δόσεις:
 
Αυστηροποιούνται οι όροι της ρύθμισης ώστε να την χάνουν ευκολότερα όσο δεν πληρώνουν στην ώρα τους. Σήμερα ο οφειλέτης αποβάλλεται από τη ρύθμιση σε περίπτωση που δεν εξοφλήσει ή δεν ρυθμίσει σε δόσεις μια νέα τρέχουσα ληξιπρόθεσμη οφειλή προς το Δημόσιο σε διάστημα 30 ημερών από την ημέρα που θα του κοινοποιείται η σχετική ειδοποίηση. Η προθεσμία των 30 ημερών θα μειωθεί στις 15 (ή 20)  ημέρες, από τον Ιούνιο του 2016 και, μετά,  στις 15 (ή 10) μέρες από τον Ιανουάριο του 2017. Μετά το 2017, θα χάνεται την επόμενη μέρα καθυστέρησης.
 
3. Σε δόσεις και μη ληξιπρόθεσμα:

H πάγια ρύθμιση χρεών των 12 δόσεων διευρύνεται και θα μπαίνουν και οφειλές πριν καν καταστούν ληξιπρόθεσμες. Αυτό βοηθά όσους βλέπουν ότι δεν μπορούν να πληρώσουν μαζεμένα τα χαράτσια της εφορίας. Και αν δεν έχουν ακόμη καταστεί ληξιπρόθεσμα, θα τα εντάσσουν στην πάγια ρύθμιση με τις 12 μηνιαίες δόσεις,  υποβάλλοντας ηλεκτρονικά αίτηση μέσω taxisnet και με μια υπεύθυνη δήλωση για το τρέχον ύψος του μηνιαίου εισοδήματος και των μηνιαίων δαπανών. Έτσι θα κρίνεται η αδυναμία του να πληρώσει στην ώρα της τις επόμενες οφειλές του. Δηλαδή όποιος οφειλέτης είναι ενταγμένος στη ρύθμιση των 100 δόσεων και ταυτόχρονα έχει νέα οφειλή (π.χ. φόρο εισοδήματος ή ΕΝΦΙΑ) θα μπορεί να εντάξει το χρέος αυτό στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων πριν καταστεί ληξιπρόθεσμη η πρώτη δόση. Η διαδικασία αυτή εν μέρει και σήμερα, αλλά χρειάζεται να γίνει στην ΔΟΥ και όχι από το σπίτι μέσω ίντερνετ.
 
4. Φόρος στον «τζόγο» αντί στην εκπαίδευση:

Το μέτρο της επιβολής ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση καταργείται και αντικαθίσταται με άλλα ισοδύναμα μέτρα, με βασικότερο την επιβολή ειδικού τέλους 0,05 ευρώ ανά στήλη τυχερού παιχνιδιού του ΟΠΑΠ. Το κουαρτέτο των θεσμών όμως εκτιμά ότι λείπουν 100 εκατ. ευρώ. Προβάλλουν σαν επιχείρημα τον κίνδυνο πτώσης του τζίρου και κατά συνέπεια τη μείωση των εσόδων. Για το σκοπό αυτό, συζητούνται και θα εξειδικευτούν μέσα στις επόμενες ώρες και πρόσθετα άλλα μέτρα που θα καλύψουν τις αποκλίσεις.