Τσακαλώτος-Σταθάκης: Ποιοί δανειολήπτες προστατεύονται τελικά απο τις κατασχέσεις για τα "κόκκινα δάνεια"

Να αναδείξουν ως επιτυχία της κυβέρνησης και της διαπραγμάτευσης που έκανε το οικονομικό επιτελείο, το γεγονός ότι, όπως υπογράμμισαν, η συμφωνία με την Τρόικα καλύπτει το 60% των δανειοληπτών, επιχείρησαν σε σημερινή συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης -όταν, στην ουσία, «προστατευμένο» μπορεί να θεωρείται μόλις το 25% των δανειοληπτών, καθώς για το υπόλοιπο 35% η προστασία από τους πλειστηριασμούς θα ισχύει υπό προϋποθέσεις.

Η συμφωνία προβλέπει, επίσης, την επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και διαγραφή μέρους των οφειλών για νοικοκυριά με εισόδημα μέχρι 35.500 ευρώ και αντικειμενική αξία ακινήτου μέχρι 230.000 ευρώ.

Όπως ανακοίνωσαν οι κύριοι Τσακαλώτος και Σταθάκης, η προστασία αφορά στο 25% και το 35% των δανειοληπτών, ενώ η διαπραγμάτευση ξεκίνησε, όπως είπε ο κ. Τσακαλώτος, με τους θεσμούς να θέλουν την προστασία μόνο του 16%-20% των δανειοληπτών με κόκκινα δάνεια.

Για τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά, με εισόδημα έως 20.000 ευρώ και 170.000 ευρώ αντικειμενική αξία ακινήτου, για τετραμελή οικογένεια, θα υπάρχει απόλυτη προστασία της πρώτης κατοικίας, καθώς στην κατηγορία αυτή το όποιο έλλειμμα εισοδήματος για την εξυπηρέτηση του δανείου θα καλύπτεται από το Δημόσιο.

Για την επόμενη κατηγορία των νοικοκυριών, με εισόδημα έως 35.500 ευρώ, ο προσδιορισμός της δόσης που θα πληρώνουν τα νοικοκυριά θα γίνεται από το δικαστήριο, με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία της πρώτης κατοικίας.

Αν, για κάποιο λόγο, οι δανειολήπτες δεν μπορούν παρ' όλα αυτά, να εξυπηρετήσουν την εξόφληση του δανείου, με βάση την τρέχουσα αξία, τότε το δάνειο θα παραπέμπεται στον κώδικα δεοντολογίας των τραπεζών.

Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι τα στεγαστικά δάνεια είναι τα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών και ότι οι ίδιες οι τράπεζες δεν έχουν συμφέρον να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς, καθώς οι αξίες είναι χαμηλές και υπάρχει πρόβλεψη να αυξηθούν.

Όπως ανέφερε, ο νόμος Κατσέλη ήταν καλός στην περίοδο της πτώσης της οικονομίας, αλλά δεν αντιμετώπισε το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Χρειάζεται οι τράπεζες μετά την ανακεφαλαιοποίηση να μπορούν να δίνουν δάνεια, σημείωσε.

Το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που συμφωνήθηκε με τους θεσμούς, θα ισχύσει για τρία χρόνια και στη λήξη αυτής της περιόδου θα υπάρξει αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου, με βάση τα δεδομένα που θα υπάρχουν τότε.

Διαβάστε το ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Οικονομικών για τη συνέντευξη Τύπου Τσακαλώτου - Σταθάκη

Βασικά σημεία από τη συνέντευξη Τύπου Σταθάκη-Τσακαλώτου

Μετά τη συμφωνία με τους εκπροσώπους των πιστωτών, που επιβεβαιώθηκε στο EWG σήμερα το πρωί, θα προχωρήσουμε σε νομοθετική παρέμβαση. Ο νόμος θα έχει ψηφιστεί μέχρι το βράδυ της Πέμπτης, την Παρασκευή θα συνεδριάσει εκ νέου το EWG για να επικυρώσει ότι εκπληρώθηκαν τα προαπαιτούμενα της α’ ομάδας.

Θα ακολουθήσει άμεσα η εκταμίευση των 2 δισ. ευρώ, ενώ η κεφαλαιακή θωράκιση των τραπεζών θα προχωρήσει αφού κλείσουν τα βιβλία προσφορών για τις αυξήσεις κεφαλαίου.
Θα ολοκληρώσουμε έτσι εγκαίρως το πρώτο βήμα του σχεδιασμού, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στη συνέχεια, με την εκπλήρωση της β’ ομάδας προαπαιτούμενων θα ανοίξει ο δρόμος να ολοκληρωθεί το δεύτερο βήμα, δηλαδή η πρώτη αξιολόγηση. Αμέσως μετά όλοι έχουν δεσμευτεί ότι θα ανοίξει η συζήτηση για το χρέος.

Κόκκινα δάνεια
Η διαπραγμάτευση αφορούσε τις προϋποθέσεις ένταξης στο Νόμο Κατσέλη, καθώς η κυβέρνηση Σαμαρά (όπως αποκάλυψε ο Επίτροπος, Γ. Κατάινεν σε ερώτηση του ευρωβουλευτή, Δ. Παπαδημουλη τον Οκτώβριο του 2014) είχε δεσμευτεί να απελευθερώσει πλήρως του πλειστηριασμούς και να παραχωρήσει τα «κόκκινα δάνεια» σε distress funds.

Βάση της συμφωνίας που πετύχαμε, όσοι είναι ενταγμένοι στο παλαιό καθεστώς του Νόμου δεν επηρεάζονται. Γι’ αυτούς συνεχίζουν να ισχύουν οι παλιοί κανόνες, οι οποίοι επίσης θα ισχύσουν για όσους υποβάλλουν ένταξη υπαγωγής μέχρι το τέλος του έτους.
 
Από 1/1/2016 και για 3 χρόνια θα ισχύσει το νέο καθεστώς ένταξης και λειτουργίας του Νόμου, που εκτιμάται ότι πλέον θα προστατεύει περίπου το 60% των δανειοληπτών, διακρίνοντας δύο κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται όσοι έχουν οικογενειακό εισόδημα μέχρι 20.639 ευρώ (άγαμος: 8.180 ευρώ, ζευγάρι: 13.917 ευρώ και κάθε παιδί 3.361 ευρώ) –περίπου ένας στους τέσσερις δανειολήπτες.

Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται όσοι έχουν οικογενειακό εισόδημα μέχρι 35.086 ευρώ (άγαμος: 13.906 ευρώ, ζευγάρι: 23.659 ευρώ και κάθε παιδί: 5.714  ευρώ).

Για όσους υπαχθούν στο Νόμο η αξία του δανείου θα αναπροσαρμόζεται, στο επίπεδο της αξίας που θα ορίζει εκτιμητής, βάση του ποσού που θα προέκυπτε αν το δάνειο εκποιούταν σε πλειστηριασμό. Ως αποτέλεσμα θα αναπροσαρμόζεται και η δόση εξυπηρέτησης της οφειλής, λαμβάνοντας υπόψη και το εισόδημα του δανειολήπτη.

Για όσους ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, τη διαφορά μεταξύ της δόσης που μπορούν να καταβάλλουν και της μειωμένης δόσης που πρέπει να καταβάλουν, θα την καλύπτει το κράτος (το κόστος εκτιμάται ότι το 2016 δεν θα υπερβεί τα 100 εκατ. ευρώ).

Για όσους ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, εφόσον δεν μπορούν να εξυπηρετούν ομαλά την οφειλή τους ή εφόσον εκπίπτουν των ρυθμίσεων του Νόμου Κατσέλη (για όσους έχουν ήδη ενταχθεί), θα ακολουθούνται οι πρακτικές του ανανεωμένου Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών. Οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να διευκολύνουν δανειολήπτες που είναι καλοπληρωτές, έχουν αποπληρώσει μεγάλο μέρος του δανείου τους και έχουν θετικές εισοδηματικές προοπτικές.

Πέραν του εισοδηματικού κριτηρίου, η υπαγωγή στο Νόμο προϋποθέτει και την κάλυψη ενός κριτηρίου για την αντικειμενική αξία της κατοικίας (να μην υπερβαίνει τα 170.000 ευρώ για την κατηγορία των περισσότερο ευάλωτων και τα 230.000 ευρώ για τη δεύτερη κατηγορία).

Με το παραπάνω σχήμα, το κόστος που προκύπτει από τα «κόκκινα δάνεια» επωμίζονται τρία μέρη: Το κράτος, οι τράπεζες και οι δανειολήπτες που έχουν την οικονομική δυνατότητα να συμβάλλουν.

Η αρχική πρόταση των δανειστών προέβλεπε κάλυψη μόλις του 16% των δανειοληπτών. Δεν θα ισχύσει, επίσης, η απαίτηση να μην ξεπερνά τις 100.000 ευρώ το συνολικό χρέος του δανειολήπτη που θέλει να ενταχθεί στο Νόμο.

Ισοδύναμα για ΦΠΑ στην εκπαίδευση
Το μεγαλύτερο μέρος θα καλυφθεί από την αύξηση της φορολογίας στον τζόγο.
Προκύπτει ένα κενό 100 εκατ. ευρώ, για την κάλυψη του οποίου υπάρχουν 2-3 προτάσεις. Μεταξύ αυτών είναι μια μικρή φορολογική επιβάρυνση στο κρασί (π.χ. 0,3 ευρώ / φυάλη).

Εκατό δόσεις
Οι πιστωτές επέμεναν, προκειμένου να ενισχυθεί η κουλτούρα έγκυρης πληρωμής, να αποβάλλεται από τη ρύθμιση των 100 δόσεων όποιος είναι ασυνεπής εστω και για μια μέρα σε κάποια άλλη πληρωμή φόρου (ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος κλπ).

Καταφέραμε να υποχωρήσουν από αυτή την αξίωση, επισημαίνοντας ότι οι οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα δεν επιτρέπουν μια τόσο αυστηρή ρύθμιση.

Θα διατηρηθεί, λοιπόν, η περίοδος χάριτος των 30 ημερών και όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, σταδιακά αυτή θα περιοριστεί.

Οι πιστωτές επέμεναν, επίσης, όποιος έχει ενταχθεί σε ρύθμιση 100 δόσεων να μην μπορεί να υπαχθεί σε άλλη ευνοϊκή ρύθμιση. Τελικά τους πείσαμε αυτό να μην ισχύει, εφόσον ο φορολογούμενος έχει εγκαίρως προειδοποιήσει τις Αρχές για αδυναμία πληρωμής.