Οι Ελληνες εφοπλιστές που κυριαρχούν στο City του Λονδίνου

Το ελληνικό χρώμα στις όχθες του Τάμεση, και πιο συγκεκριμένα στο City, ένα λιμάνι που ανθούσε από τη ρωμαϊκή εποχή, παραμένει έντονο εδώ και τρεις αιώνες. Η ναυτιλία αποτέλεσε τη βάση για να δημιουργηθούν τεράστιες επιχειρηματικές αυτοκρατορίες με ελληνικό χρώμα.

Ελληνες επιχειρηματίες έκαναν περιουσία δραστηριοποιούμενοι στο real estate, στη βιομηχανία, στις νέες τεχνολογίες, στο Διαδίκτυο, ακόμη και στον χώρο της μόδας και της εμπορίας ρούχων.

Ομως στο City ο ελληνικός εφοπλισμός παραμένει ένας δυνατός παράγοντας, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια -και ειδικά προτού ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση- πολλοί πλοιοκτήτες μετέφεραν τις δραστηριότητές τους στην Ελλάδα. Παραδοσιακά τζάκια διατηρούν τη δύναμή τους, αν και έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους και εκτός ναυτιλίας.

Γιώργος Λογοθέτης

Το όνομά του γράφτηκε στη λίστα «40 under 40» πλουσίων του αμερικανικού περιοδικού «Fortune», εκπροσωπώντας τη γενιά των 30άρηδων businessmen. Η καριέρα και τα κατορθώματά του στην ηλικία των 39 ετών είναι αξιοσημείωτα. Μέσα σε 20 χρόνια δημιούργησε έναν όμιλο ελληνικών συμφερόντων με παγκόσμια εμβέλεια, ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα της ναυτιλίας, των ακινήτων και των κατασκευών.

Ο Γιώργος Λογοθέτης δημιούργησε μια επιχειρηματική αυτοκρατορία, τον όμιλο-κολοσσό Libra, με μαγιά τη ναυτιλιακή που ίδρυσε ο πατέρας του, τη Lomar Shipping.



Ο Γιώργος Λογοθέτης: το όνομά του συμπεριλήφθηκε στη λίστα «40 under 40» πλουσίων του περιοδικού «Fortune», εκπροσωπώντας τη γενιά των 30άρηδων businessmen

Ηταν το 1976, όταν ο πατριάρχης της οικογένειας, Μιχάλης Λογοθέτης ίδρυσε τη ναυτιλιακή εταιρεία Lomar Shipping με έδρα το Λονδίνο. Εως το 1994 είχε δημιουργήσει έναν στόλο από πλοία-ψυγεία, πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις σε περιόδους πτώσης των τιμών της ναυλαγοράς. Το 1995, σε ηλικία 19 ετών, αναλαμβάνει τη διοίκηση της εταιρείας ο πρωτότοκος γιος του Μιχάλη Λογοθέτη, Γιώργος, ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στην επέκτασή της μέσα από αλλαγή πολιτικής. Διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος και τέθηκε επικεφαλής των προσπαθειών για την εξέλιξή της. Tο 1997 ήταν εκείνος που αφουγκράστηκε την αλλαγή των καιρών και αποφάσισε να πουλήσει το μεγαλύτερο μέρος του στόλου με τα πλοία-ψυγεία, ώστε να ανοιχτεί σε άλλους τύπους καραβιών.

Το 2007, έναν χρόνο προτού ξεσπάσει η παγκόσμια οικονομική κρίση, η οικογένεια Λογοθέτη είχε πουλήσει και το τελευταίο από τα 67 πλοία της εταιρείας στην υψηλότερη δυνατή τιμή. Ετσι οι Λογοθέτηδες αποκόμισαν τεράστια κέρδη επειδή κινήθηκαν έγκαιρα.

Το 2009, δύο χρόνια μετά την πώληση ολόκληρου του στόλου της εταιρείας, οι Λογοθέτηδες επανέρχονται δριμύτεροι.  Σήμερα η συνολική δύναμη της εταιρείας του ανέρχεται στα 75 πλοία μετά την πρόσφατη αγορά έξι κοντέινερ και την αγορά δύο δεξαμενόπλοιων χωρητικότητας 37.000 τόνων το καθένα.

Οικογένεια Χατζηπατέρα

Ηχηρό «παρών» στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία δίνει μία από τις πιο ιστορικές και παραδοσιακές ναυτικές οικογένειες. Ο λόγος για την οικογένεια Χατζηπατέρα από τις Οινούσσες. Πιο συγκεκριμένα, η τέταρτη γενιά των Χαζηπατέρων, με επικεφαλής τον Ιωάννη Κ. Χατζηπατέρα, έγραψε το όνομά της στην πρώτη τριάδα, παγκοσμίως, των ναυτιλιακών εταιρειών που έχουν στόλο ο οποίος αποτελείται από τα μεγαλύτερης χωρητικότητας πλοία μεταφοράς αερίου (LPG).  H Dorian LPG, η ναυτιλιακή εταιρεία πολύ μεγάλων πλοίων μεταφοράς αερίου (VLCG) που δημιουργήθηκε από τις Dorian (Hellas), συμφερόντων του εφοπλιστή Ιωάννη K. Χατζηπατέρα, και Seacor Holdings, πέτυχε τα τελευταία χρόνια τη μεγάλη επέκταση του στόλου της. Με καταγωγή από τις Οινούσσες της Χίου, η οικογένεια Χατζηπατέρα διέπρεψε στο City του Λονδίνου. Μεγάλη ηγετική φυσιογνωμία υπήρξε ο αείμνηστος Γιάννης Χατζηπατέρας, ο μακροβιότερος πρόεδρος του Committee.

Ο πατέρας του Ιωάννη Χατζηπατέρα, Κωνσταντίνος, συνέγραψε μαζί με τη Μαρία Φαφαλιού βιβλία για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μάλιστα για το έργο του «Μαρτυρίες ’40-’41» τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Τις καλλιτεχνικές ανησυχίες τους ακολούθησαν και τα αδέλφια του Ιωάννη, ο οποίος είναι ο μόνος που ασχολείται με τη ναυτιλία. Πρόκειται για τον διεθνώς αναγνωρισμένο εικαστικό Μαρκ Χατζηπατέρα και την Κάθριν Χατζηπατέρα, η οποία είναι ηθοποιός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Κάθριν Χάντερ. Μάλιστα έχει συμμετάσχει σε πολλές μεγάλες θεατρικές παραστάσεις του Λονδίνου, αλλά και διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές, όπως ο «Χάρι Πότερ».

Πρόκειται για εφοπλιστική οικογένεια με παράδοση δύο αιώνων στην παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία. Αν και οι επιχειρηματικές τους δραστηριότητες είναι κυρίως στο εξωτερικό, με βάση την Αγγλία, και έχουν επεκταθεί και εκτός ναυτιλίας, δεν ξεχνούν ποτέ την πατρίδα τους.
Ολοι ζουν στη Μεγάλη Βρετανία. Αν και οι νέες γενιές έχουν γεννηθεί εκεί και δεν έχουν πάει σε ελληνικό σχολείο, μιλάνε τα ελληνικά άπταιστα, αφού είναι η γλώσσα που χρησιμοποιούν στο σπίτι και στις μεταξύ συγκεντρώσεις τους.

Οικογένεια Φαφαλιού

Το πιο προβεβλημένο μέλος των Φαφαλιών όσο αφορά στα ΜΜΕ είναι ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, ο 54χρονος Χαράλαμπος Γ. Φαφαλιός. Εκλέχθηκε πρόεδρος του φορέα τον Μάιο του 2010 και επανεξελέγη.

Η οικογένεια Φαφαλιού, η οποία έχει τέσσερα παρακλάδια στο οικογενειακό της δέντρο, είναι μία από τις μεγάλες οικονομικές δυνάμεις. Παραμένουν δραστήριοι, με διαρκή πνευματική, ηθική και οικονομική στήριξη σε σπουδαία πολιτιστικά ιδρύματα της Βρετανίας, που προάγουν και προβάλλουν τον ελληνικό πολιτισμό.

Με γενέθλιο τόπο τον Βροντάδο της Χίου, εμφανίζονται στον χώρο της ναυτιλίας από τα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ η μετεγκατάστασή τους στη Μεγάλη Βρετανία καταγράφεται την περίοδο του Μεσοπολέμου.



Ο Στάμος Δημητρίου Φαφαλιός, ο ξάδελφός του επίσης Στάμος του Ιωάννη Φαφαλιός και ο Δημήτρης Φαφαλιός


 

Οικογένεια Ξυλά

Μία ακόμη παραδοσιακή ελληνική εφοπλιστική οικογένεια του Λονδίνου , η οικογένεια Ξυλά, παραμένει ενεργή και με πολλές δραστηριότητες. Επικεφαλής της είναι η καπετάνισσα Ματρώνα Ξυλά-Egon, την οποία αποκαλούν «πολιτιστικό και φιλανθρωπικό φαινόμενο».

Είναι μία από τις Ελληνίδες που έχουν αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι στην προβολή των γραμμάτων των τεχνών της Ελλάδας σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ σημαντικό είναι και το φιλανθρωπικό της έργο. Το 1986 ίδρυσε την Ελληνική Αρχαιολογική Επιτροπή U.Κ., η οποία συνεισέφερε σημαντικά στην προώθηση της ελληνικής αρχαιολογίας με διαλέξεις και υποτροφίες. Μαζί με τον σύζυγό της Νίκολας Εγκον δημιούργησαν τον θεσμό της Runciman Lecture στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών στο King’s College.

Στην Ελλάδα και στη δεύτερη πατρίδα της, τη Χίο, η κυρία Ξυλά-Egon έχει ανάλογη δραστηριότητα, που εκτείνεται από την καθιέρωση του Ομηρείου Πνευματικού Κέντρου στα Καρδάμυλα ως τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Κερκύρας «Μάντζαρος» και από τη Βρετανική Σχολή των Αθηνών ως το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Επίσης, η Βιβλιοθήκη «Αδαμάντιου Κοραή» πραγματοποιεί σπουδαίο έργο χάρη στην υποστήριξη της κυρίας Ξυλά. Απόγονος και συνεχίστρια μιας οικογένειας με καταγωγή από τα Καρδάμυλα της Χίου, κόρη του Μιχάλη και της Σταματίας Ξυλά, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές πρέσβειρες του ελληνικού πολιτισμού. Δραστηριοποιείται στη ναυτιλιακή βιομηχανία μαζί με τον γιο της Νίκο Κομνηνό-Ξυλά μέσω των ναυτιλιακών εταιρειών Astron Maritime S.A. που έχει έδρα τον Πειραιά και τη Faros Shipping S.A. με έδρα το Λονδίνο.

Επαμεινώνδας Εμπειρίκος

Ο Επαμεινώνδας Εμπειρίκος θεωρείται ένας από τους πιο δυναμικούς προέδρους της Ελληνικής Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου, όπου θήτευσε για 11 χρόνια. Είχε διαδεχτεί τον Ιωάννη Αδ. Χατζηπατέρα. Ο ίδιος θεωρεί μεγάλη του τιμή την ευκαιρία να υπηρετήσει τον ελληνικό εφοπλισμό.

Ανθρωπος χαμηλών τόνων, με βαθιά γνώση των ναυτιλιακών θεμάτων, ευγενικός και πάντοτε με ευθύβολα σχόλια σε ό,τι και αν του πει ο συνομιλητής του, ο Επαμεινώνδας Εμπειρίκος εντυπωσιάζει τους Ελληνες συνομιλητές του με τη βαριά προφορά του. Σε ένα ταξίδι στο Λονδίνο επί υπουργίας στο Εμπορικής Ναυτιλίας του κ. Γιώργου Ανωμερίτη, ο υπουργός μετά το τέλος της κοινής συνέντευξης Τύπου τον είχε ρωτήσει: «Πρόεδρε, μα καλά, εσύ ένας νησιώτης πώς και έχεις τόσο βαριά προφορά στα ελληνικά;». Για να του απαντήσει ο Εμπειρίκος χαμογελώντας: «Είναι απλό. Είχα νταντάδες από την Ηπειρο που μιλούσαν βαριά και έτσι έμαθα να μιλάω, αν και νησιώτης, ηπειρώτικα!».



Ο Επαμεινώνδας Εμπειρίκος

Ο Επαμεινώνδας Γ. Εμπειρίκος είναι εγγονός του Επ. Κ. Εμπειρίκου και της Ολγας Κουμουνδούρου-Εμπειρίκου, κόρης του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου.

Το πρώτο ναυτιλιακό γραφείο της οικογένειας ιδρύθηκε το 1896 στο Κάρντιφ και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Λονδίνο, όπου και λειτούργησε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90.

Επίσης και αυτή η οικογένεια έχει τη δική της διαδρομή στα πολιτιστικά του τόπου αυτού. Από τους πιο γνωστούς άνδρες της οικογένειας είναι ο Ανδρέας Εμπειρίκος, πεζογράφος και ποιητής που άφησε το μεγάλο έργο «Ο Μέγας Ανατολικός».

Οικογένεια Γουλανδρή

Ο Γιάννης Ν. Γουλανδρής (1923-2011) ήταν ο ιδρυτής του ομίλου Ν. Γ. Γουλανδρή, ο οποίος για περισσότερο από μισό αιώνα αποτελούσε την επιτομή της υψηλής ποιότητας στα πλοία και στη λειτουργία τους. Θα παραμείνει επίσης στη μνήμη ως ο πλοιοκτήτης που ήταν μπροστά από την εποχή του για το ενδιαφέρον του στη Μηχανολογία, καθώς τη δεκαετία του ’70 σχεδόν έβαλε στον χάρτη την Ελλάδα ως προηγμένη κατασκευά-στρια ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Εγγονός του Ιωάννη Π. Γουλανδρή, ο οποίος απέκτησε το πρώτο ατμόπλοιο της οικογένειας το 1910, ο Γιάννης Ν. Γουλανδρής και τα δύο μικρότερα αδέλφια του το 1953 ίδρυσαν την N. J. Goulandris Ltd, η οποία ονομάστηκε έτσι χάριν του πατέρα τους Νικόλα, στο Λονδίνο. Επίσης δημιούργησαν την Αδριατική Ναυτιλιακή ως τον διαχειριστικό τους βραχίονα στον Πειραιά.
Η οικογένεια έχει καταγωγή από την Ανδρο, αλλά έχει αφήσει εδώ και χρόνια την Ελλάδα. Τα πιο γνωστά της μέλη είναι ο Τζον Γουλανδρής, που ήταν και σύζυγος της Μαρίας Λαιμού, της άλλης περίφημης εφοπλιστικής οικογένειας, και τα παιδιά τους Χριστίνα Γουλανδρή-O’Reilly, Τζορτζ Γουλανδρής, σύζυγος της Χριστιάννας Βαρδή Βαρδινογιάννη, και Πέτρος Γουλανδρής.



Ο Τίντυ Γουλανδρής και η Ινδή σύζυγός του Ιντιρα στον γάμο τους στην Καραϊβική

Επίσης, ο Ιωάννης Γουλανδρής, σύζυγος Ολγας Γεωργίου Εμπειρίκου, ο Κωνσταντίνος, ο Λεωνίδας και ο Αλέξανδρος. Στο Eaton Place, στα νοτιοδυτικά του Λονδίνου, στο υπέροχο πατρικό του σπίτι, το οποίο θεωρείται από τα ωραιότερα της βρετανικής πρωτεύουσας, ζει ο jet setter Τίντυ Γουλανδρής, γιος του Big John Γουλανδρή και αδελφός του Τζορτζ Γουλανδρή. Ο νεαρός Γουλανδρής ζει μόνιμα στο Λονδίνο, επισκέπτεται συχνά την Ελλάδα και ταξιδεύει συχνά ανά τον κόσμο. Πρόσφατα εγκατέλειψε την εργένικη ζωή για χάρη της Ινδής καλλονής Ιντιρα και παντρεύτηκε κεκλεισμένων των θυρών στην Καραϊβική. Με βάση το Λονδίνο, στα τέλη της 10ετίας του ’60 ο Γιάννης Ν. Γουλανδρής απέκτησε το τμήμα θαλάσσιων κινητήρων της βρετανικής κατασκευαστικής μοτοσικλετών Enfield. Η Enfield παρήγαγε το παγκοσμίως πρώτο ηλεκτροκινούμενο αυτοκίνητο, το Enfield 8000, από το οποίο είχαν κατασκευαστεί περισσότερα από 100 πρoτού ο Γουλανδρής μεταφέρει την παραγωγή στο Νεώριο. Aλλα 120 Εnfield 8000 κατασκευάστηκαν στη Σύρο. Η παραγωγή ηλεκτροκινούμενων αυτοκινήτων και η προσωπική ιδέα του Γουλανδρή για ένα πολυτελές 4Χ4 σταμάτησαν το 1976 και το Νεώριο κρατικοποιήθηκε. Ο Γιάννης Ν. Γουλανδρής είχε έρθει επίσης  στο φως της δημοσιότητας το 2005, όταν η πολιτική παράταξη των Tories αναζητούσε νέο αρχηγό. Ο ίδιος είχε υποστηρίξει τον Ντέιβιντ Ντέιβις, ο οποίος όμως στο τέλος ηττήθηκε από τον Ντέιβιντ Κάμερον. Το 1996 το περιοδικό «Forbes» υπολόγισε την περιουσία της οικογένειας σε 1,1 δισ. λίρες.

Τη σκυτάλη από τον πατριάρχη της οικογένειας, τον Ιωάννη Π. Γουλανδρή, πήραν στη δεκαετία του 1920 οι γιοι του Πέτρος, Μιχάλης, Βασίλης, Νίκος και  Λεωνίδας, οι οποίοι ίδρυσαν την Goulandris Bros, που γρήγορα εξελίχθηκε στη δεύτερη μεγαλύτερη ελληνική εφοπλιστική εταιρεία. Η γενιά όμως που έφερε την οικογένεια στην κορυφή της ελληνικής ναυτιλίας ήταν η τρίτη. Η οικογένεια διαχωρίστηκε σε τέσσερις ομίλους.

Οικογένεια Λαιμών

Ο Μιχάλης Λαιμός είναι γιος του Κωνσταντή Μιχαήλ Λαιμού, Ελληνα μεγιστάνα πλοιοκτήτη που άρχισε να αναπτύσσει τον στόλο του πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τη δεκαετία του 1950 εισήλθε στον κερδοφόρο χώρο των supertankers που είναι δεξαμενόπλοια με χωρητικότητα μεγαλύτερη των 250.000 τόνων και το 1980, με στόλο 38 πλοίων, κατάφερε να γίνει ο τρίτος μεγαλύτερος Ελληνας εφοπλιστής μετά τον Γιάννη Λάτση και τον Αριστοτέλη Ωνάση. Τη δεκαετία του 1980 αποσύρεται από τη ναυτιλία και επενδύει στον τομέα των ακινήτων, στον ασφαλιστικό και στον τουριστικό κλάδο. Αρχικά δεν ήταν επιτυχής η είσοδός του στα ακίνητα, όμως απέδωσε αργότερα. Με τη σύζυγό του Μέλπω,  το γένος Γεωργίου Κ. Πατέρα, απέκτησαν τρία παιδιά: τη Χρυσάνθη, τον Μιχάλη και την Ειρήνη. Ο Μιχάλης ζει στο Λονδίνο, ενώ οι αδελφές του είναι στην Ελλάδα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 το περιοδικό «Fortune» υπολόγισε την περιουσία του Κωνσταντή Λαιμού στα 2 δισ. δολάρια. Η περιουσία του Μιχάλη υπολογίζεται σε 1 δισ. λίρες.

Η οικογένεια Λαιμού κατάγεται από τις Οινούσες και είναι μία από τις πλέον πολυπληθείς του ελληνικού εφοπλισμού. Η ενασχόλησή της με τη ναυτιλία ξεκινάει το 1905 με την απόκτηση του ατμόπλοιου «Μαριέττα Ράλλη» από κοινού με τις οικογένειες Πατέρα και Χατζηπατέρα. Στη συνέχεια η οικογένεια χωρίστηκε σε τέσσερις κλάδους: του Κωνσταντή Μιχαήλ Λαιμού, του Χρήστου Μιχαήλ Λαιμού, του Αντωνίου Γ. Λαιμού (Παπαλαιμού) και του Ιωάννη Κωνσταντή Λαιμού.

Οικογένεια Χανδρή

Συνεχιστές μιας μεγάλης οικογενειακής παράδοσης στη ναυτιλία είναι ο Γιάννης και ο Μιχάλης Χανδρής, παιδιά του Δημήτρη Χανδρή (1921-1980) και της Μυρτώς Πνευματικού και ανίψια του Αντώνη Χανδρή (1924-1984). Ο Μίμης και ο Αντώνης Χανδρής έγραψαν με χρυσά γράμματα το όνομά τους στη βίβλο της ελληνικής ναυτιλίας, αφού έγιναν κυρίαρχοι στον κλάδο της κρουαζιέρας. Το ξεκίνημά τους, πάντως, στη ναυτιλιακή βιομηχανία έγινε με φορτηγά πλοία. Ο Γιάννης Χανδρής, ο οποίος ζει στο Λονδίνο και είναι Βρετανός σύμφωνα με το αρχείο του Companies House, είναι επικεφαλής της ελληνικής ναυτιλιακής οικογένειας που δημιούργησε ο παππούς του Ιωάννης Χανδρής (1890-1942) το 1915. Το 1976 ο όμιλος Χανδρή διαχειριζόταν τον μεγαλύτερο στόλο κρουαζιερόπλοιων στον κόσμο.



Ο Γιάννης και ο Μιχάλης Χανδρής

Ο Γιάννης Χανδρής μαζί με τον αδελφό του Μιχάλη δημιούργησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 τη Celebrity Cruises, που τότε διέθετε τον νεότερο στόλο κρουαζιερόπλοιων. Την πούλησαν το 1997 στη Royal Caribbean με κέρδος 170 εκατ. λιρών για το 51% που διατηρούσε στην εταιρεία. Η οικογένεια Χανδρή έχει μεγάλη ακίνητη περιουσία στη Μεγάλη Βρετανία. Οι Χανδρήδες συμμετέχουν επίσης σε ναυτιλιακές, ξενοδοχειακές και άλλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα, ενώ έχουν και μια συλλογή σύγχρονης τέχνης. Η περιουσία του Γ. Χανδρή υπολογίζεται σε 600 εκατ. λίρες. Τα δύο αδέλφια έχουν την εταιρεία Chandris Hellas και την International Marine Management. Σήμερα έχουν τρία δεξαμενόπλοια.



O αριστοκράτης της ελληνικής ναυτιλίας δεν υπάρχει πια

Το City πενθεί τον Γιάγκο Κολοκοτρώνη

Ενα από τα πλέον σεβαστά αλλά αθόρυβα ονόματα στο City του Λονδίνου και συνεχιστής μιας θαλάσσιας αυτοκρατο  ρίας που το 1970 είχε πάνω από 100 πλοία δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας - Οι σχέσεις με την οικογένεια Νιάρχου

Ενας από τους old money πλοιοκτήτες, από το κορυφαία, σεβαστά και συνάμα αθόρυβα στελέχη της ελληνικής ναυτιλίας στο Λονδίνο, από την περασμένη Πέμπτη δεν είναι πια κοντά μας.

Ο Γιάγκος Κολοκοτρώνης απεβίωσε σε ηλικία 64 ετών. Θεωρείτο και ήταν από τους πιο ισχυρούς εφοπλιστές. Συνεχιστής της θαλάσσιας αυτοκρατορίας που δημιούργησε ο πατέρας του Μίνωας και ο θείος του Ιωσήφ τη δεκαετία του 1960. Ενός ομίλου που στα μέσα της δεκαετίας του 1970 διαχειριζόταν τον μεγαλύτερο στόλο σε αριθμό πλοίων από κάθε άλλη ελληνική εταιρεία. Οι τραπεζίτες του City τον χαρακτήριζαν «κέντημα», αφού η γιγάντωσή του απαίτησε πολλή δουλειά και έξυπνους οικονομικούς χειρισμούς και από τα δύο αδέλφια. Το καλό όνομα του ναυτιλιακού ομίλου Κολοκοτρώνη διατηρήθηκε πολύ ψηλά. Είναι ενδεικτικό ότι και ο ξένος Τύπος της εποχής συχνά πυκνά αναφερόταν σε αυτόν αποκαλώντας τον «θαύμα Κολοκοτρώνη», καθώς ο πατέρας του ήταν ο πρώτος Ελληνας πλοιοκτήτης που είδε τον στόλο του να σπάει το φράγμα των 100 πλοίων.

Ο Γιάγκος Κολοκοτρώνης, μόνιμος κάτοικος του Λονδίνου, ήταν παιδικός φίλος του Σπύρου Νιάρχου και πολλές φορές φιλοξενούνταν στο ιδιωτικό νησί της οικογένειας, τη γνωστή Σπετσοπούλα, ενώ δεν παρέλειπε να κάνει τις βόλτες του στο κοσμοπολίτικο νησί των Σπετσών. Μητέρα του ήταν η Κατίγκω, εµβληµατική μορφή της ελληνικής κοινότητας στη βρετανική πρωτεύουσα. Εφυγε από τη ζωή σε βαθιά γεράματα.



Ο Γιάγκος Κολοκοτρώνης σε νεαρή ηλικία. Φωτογραφία από το αρχείο του περιοδικού «Ναυτικά Χρονικά»

Η ετεροθαλής αδελφή του, Μαρίκα, κόρη της Κατίγκως από τον πρώτο της γάμο με τον Γεώργιο Πατέρα, η οποία έχει να επιδείξει πλούσιο φιλανθρωπικό έργο, είναι η μητέρα του γνωστού πλοιοκτήτη Διαμαντή Λεμού. Η Μαρίκα, με θητεία στον προεδρικό θώκο του «The Greek Orthodox Charity Organisation», του πρώτου και μεγαλύτερου φιλανθρωπικού οργανισμού που ιδρύθηκε το 1966 από συζύγους ισχυρών Ελλήνων πλοιοκτητών με σκοπό την ιατρική περίθαλψη Ελλήνων και Κυπρίων ασθενών, υποστηρίζει όχι μόνο τους ασθενείς αλλά και τις οικογένειές τους, τόσο οικονομικά όσο και ψυχολογικά, με τη συνδρομή εθελοντών και δωρητών. Επίσης, συνδράμουν οικονομικά άπορους φοιτητές που σπουδάζουν με υποτροφία και Ελληνόπουλα που ψάχνουν για δουλειά στην Αγγλία, παρέχοντάς τους δωρεάν στέγη.
Η σύζυγος του Διαμαντή Λεμού, Μπέσσυ, είναι εκείνη που συνεχίζει στο Λονδίνο το φιλανθρωπικό έργο της γιαγιάς Κατίγκως.

Ομως και ο πατέρας του Γιάγκου, ο Μίνως, παρά το φορτωμένο πρόγραμμά του, ασχολούνταν κι εκείνος με τις δωρεές. Μάλιστα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 συνέβαλε οικονομικά, μαζί με άλλους επιφανείς Ελληνες, στην ανακαίνιση του Ελληνορθόδοξου Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού.

Το όραμα

Ο Γιάγκος Κολοκοτρώνης είχε αποφοιτήσει από το Κολέγιο του Γουέστμινστερ. Στη συνέχεια έγινε δεκτός από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σπουδάζοντας Οικονομικές Επιστήμες και ξένες γλώσσες, ενώ παράλληλα απασχολούνταν στην οικογενειακή επιχείρηση μαθαίνοντας από μικρός τις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει όποιος ασχολείται με τη ναυτιλιακή βιομηχανία.  Η αγάπη του Γιάγκου για τη θάλασσα και τη ναυτιλία ήταν εμφανής. Πολλές φορές μάλιστα την αποτύπωνε σε άρθρα που έγραφε ή σε ομιλίες που έδινε κατά καιρούς. Η ενασχόλησή του με τον ναυτιλιακό όμιλο της οικογένειας ήταν μονόδρομος, τον οποίο, όμως, ακολούθησε από επιλογή και όχι λόγω συγκυριών. Η συνέχιση της καλής πορείας της ναυτιλιακής τους εταιρείας ήταν για εκείνον κάτι παραπάνω από σημαντική. Ηταν λόγος ύπαρξης. Το έργο του Γιάγκου Κολοκοτρώνη θα συνεχίσουν τα ανίψια του Διαμαντής και Γεώργιος Λεμός.



Ο ανιψιός του Γιάγκου Κολοκοτρώνη, Διαμαντής Λεμός, με τη σύζυγό του Μπέσσυ

Το ψυχογράφημα

Στο ψυχογράφημα του Γιάγκου Κολοκοτρώνη συμβάλλει σημαντικά το πολύτιμο αρχείο του ιστορικότερου ναυτιλιακού περιοδικού «Ναυτικά Χρονικά». Οπως έγραφε για το ναυτιλιακό επάγγελμα, «συνδυάζει την πρόκλησιν του ανταγωνισμού και την επιχειρηματικήν ευστροφίαν».

Στο τεύχος των «Ναυτικών Χρονικών» της 15ης Ιανουαρίου του 1973, ο 21χρονος τότε Γιάγκος Κολοκοτρώνης δήλωνε ότι η ενασχόληση με τα ναυτιλιακά ασκούσε στον ίδιο «εξαιρετικήν έλξιν».

Από μικρή ηλικία είχε, επίσης, προβλέψει την είσοδο της τεχνολογίας στον έλεγχο της λειτουργίας των πλοίων, αλλά θεωρούσε ότι ο ανθρώπινος παράγοντας πάντα θα παίζει τον πρώτιστο ρόλο. Εγραφε το 1973: «Οσον αφορά τας ηλεκτρονικάς συσκευάς, πιστεύω ότι αύται ουδέποτε θα δυνηθούν να αντικαταστήσουν τον άνθρωπον, εφ’ όσον είναι αυτός ο ίδιος εξ αρχής, ο οποίος πρέπει να τροφοδοτήση το σύστημα με τας σωστάς του απόψεις, προκειμένου, εν συνεχεία, να λειτουργήση, κατά το επιθυμητόν, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής».



Ο Γιώργος Γουλανδρής με τη σύζυγό του Χριστιάνα Βαρδινογιάννη

Πίστευε με πάθος ότι η αποκέντρωση των τμημάτων μιας ναυτιλιακής εταιρείας τής επιτρέπει να αντεπεξέλθει στις μεταβαλλόμενες προκλήσεις της κάθε εποχής. Ο ίδιος είχε δηλώσει χαρακτηριστικά στα «Ναυτικά Χρονικά», στην αρχή της ενασχόλησής του ακόμα με τα ναυτιλιακά δρώμενα: «Μία επιχείρησις διά να είναι επιτυχής απαιτεί την πλήρη συμπαράστασιν όλων των μελών της οργανώσεως. Διά να εξασφαλισθή η απαραίτητος αυτή συμπαράστασις, πρέπει να υπάρχη εις όλα τα μέλη της οργανώσεως σαφής η έννοια της ευθύνης και του ενδιαφέροντος διά την επιχείρησιν».

Επεσήμαινε ότι το πρόβλημα σε μια ναυτιλιακή εταιρεία έγκειται «εις τον τρόπον ακριβώς μεταδόσεως εις τα οργανωτικά στελέχη της εταιρείας της εννοίας αυτής. Πιστεύω ότι η ακολουθούμενη υπό της εταιρείας μας μέθοδος της αποκεντρώσεως όλων των τομέων και τμημάτων της επιχειρήσεως είναι η πλέον αλάνθαστος, συμβάλλουσα εις την επιτυχίαν, δεδομένου ότι έκαστον τμήμα χαίρει ανεξαρτησίας αποφάσεων και μεθόδων αποδόσεως εργασίας».

Το City του Λονδίνου

Η παρουσία των Ελλήνων πλοιοκτητών στο City του Λονδίνου, σε αυτό το «τετραγωνικό μίλι» όπως το αποκαλούν, στις όχθες του Τάμεση, χάνεται σε βάθος τεσσάρων γενεών, και χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα. Ηταν το 1825 όταν ο Χιώτης έμπορος με διεθνή δραστηριότητα, Παντιάς Ράλλης, ανοίγει το γραφείο του στο City. Ομως όσο γινόταν πιο έντονο το ελληνικό στοιχείο στην περιοχή, τόσο μεγαλύτερες ήταν οι αντιδράσεις από τη Βουλή των Κοινοτήτων στις αρχές του 20ού αιώνα. Ωστόσο, λίγα χρόνια αργότερα οι Ελληνες διαδραμάτιζαν πλέον ζωτικό ρόλο στο Λονδίνο, αποτελώντας την ψυχή της οικονομικής ζωής της αγγλικής πρωτεύουσας.



Ο Σπύρος Νιάρχος στην κηδεία του Γιάγκου Κολοκοτρώνη

Την πλήρη διάσταση και σημασία της ελληνικής παρουσίας στο City την αντιλαμβάνεται κάποιος εάν την εξετάσει ως σύνολο εργασιών, όπως είναι οι χρηματοδοτήσεις, οι ναυτασφάλειες, οι δικηγορικές εταιρείες και πολλές άλλες δραστηριότητες. Στις αρχές της οικονομικής κρίσης, η άμεση προσφορά τους στην οικονομία της Αγγλίας είχε αποτιμηθεί βάσει μελετών στα 100 εκατ. λίρες τον χρόνο.

Για τον λόγο αυτό η πρεσβεία της Μεγάλης Βρετανίας στην Αθήνα από το 2014 εμφανίζει έντονη δραστηριότητα, με στόχο να προσελκύσει ακόμη περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων στο City του Λονδίνου, απευθυνόμενη σε Ελληνες πλοιοκτήτες να συζητήσουν το θέμα. Δεν είναι τυχαίο ότι στα μέσα της περασμένης άνοιξης, στο πλαίσιο ναυτιλιακής εκδήλωσης σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, ο Αντι Κέις, διευθύνων σύμβουλος του αγγλικού ναυλομεσιτικού οίκου Clarksons Platou, απευθυνόμενος σε ακροατήριο που αποτελούνταν από μεγάλα ονόματα της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας, είχε δηλώσει:
«Είναι μεγάλη μου τιμή να απευθύνομαι σε αυτό το κοινό που αντιπροσωπεύει την ελληνική ναυτιλία, η οποία είναι η μεγάλη δύναμη της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας. Χωρίς τη ναυτιλία ο κόσμος θα σταματούσε να λειτουργεί. Η αξία του ελληνικού στόλου είναι 100 δισ. δολάρια και οι παραγγελίες 30 δισ. δολάρια. Η ελληνική ναυτιλία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο και κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει ότι για την Ελλάδα είναι εθνικός θησαυρός - και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. Σε διαφορετική περίπτωση, πολύ ευχαρίστως να σας υποδεχθούμε στο Λονδίνο».

Οταν ο Σπύρος (Νιάρχος) έπαιζε με τον Γιάγκο στη Σπετσοπούλα

Το τελευταίο αντίο από τον Eλληνα κροίσο στον επιστήθιο φίλο του

Το ύστατο χαίρε σε έναν από τους πιο ισχυρούς Ελληνες εφοπλιστές, τον Γιάγκο Κολοκοτρώνη, μόνιμο κάτοικο Λονδίνου, απήυθυναν την περασμένη Πέμπτη στο Α’ Νεκροταφείο συγγενείς και φίλοι του εκλιπόντος, μεταξύ των οποίων και μεγιστάνες της ναυτιλίας.

Ο κ. Σπύρος Νιάρχος, δευτερότοκος γιος του Σταύρου Νιάρχου και της Ευγενίας Λιβανού, ταξίδεψε εκτάκτως από την Ελβετία για να αποχαιρετήσει τον επιστήθιο φίλο του, με τον οποίο γνωρίζονταν από παιδιά. Παρά το πέρασμα των δεκαετιών, τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και τα συνεχή ταξίδια, η φιλία τους παρέμενε αναλλοίωτη στον χρόνο. Μάλιστα μέχρι τα τελευταία χρόνια απολάμβαναν μαζί τις καλοκαιρινές τους διακοπές στη Σπετσοπούλα, το ιδιόκτητο νησί της οικογένειας Νιάρχου.

Εμφανώς συγκινημένοι ήταν και οι δύο γιοι του κ. Νιάρχου από τον γάμο του με τη Δάφνη Γκίνες. Ο Αλέξης, που δοκιμάζει τις δυνάμεις του στο μόντελινγκ, και ο Νικόλας, που κάνει καριέρα δημοσιογράφου στις ΗΠΑ, συνεργαζόμενος με τα σημαντικότερα έντυπα του κόσμου («Guardian», «Independent», «Οbserver» και «The Νew Yorker»). Ο κ. Σπύρος Νιάρχος προσπαθούσε να συγκρατήσει τη συγκίνησή του για την απώλεια του παιδικού του φίλου, αλλά και να παρηγορήσει τους γιους του, που είχαν τον Γιάγκο Κολοκοτρώνη σαν παππού τους.

Βαρύ το πένθος για την ετεροθαλή αδελφή του Γιάγκου Κολοκοτρώνη, Μαρίκα, καθώς και τα παιδιά της και ανίψια του εκλιπόντος, τον εφοπλιστή Διαμαντή Λεμό, που ήταν μαζί με τη σύζυγό του Μπέσσυ, και τον Γιώργο Λεμό. Δίπλα τους η εφοπλίστρια Ευγενία Χανδρή, ο Γιώργος Γουλανδρής και η Χριστιάνα Βαρδινογιάννη, καθώς και ο εφοπλιστής Ηλίας Μαυρολέων. Από το Λονδίνο ταξίδεψαν για να αποχαιρετήσουν τον Γιάγκο Κολοκοτρώνη αρκετοί ακόμη φίλοι του, ναυτικοί που δούλευαν στα καράβια του, ακόμη και ένα ζευγάρι από τις Φιλιππίνες, το οποίο εργάστηκε δίπλα του μέχρι την τελευταία στιγμή.

Π. Σουρέλης