«Βροχή» μέτρων μέχρι το καλοκαίρι φέρνει η επιστροφή από σήμερα του κουαρτέτου

Να βάλουν «νερό στο κρασί τους» φαίνεται πως συμφώνησαν ΔΝΤ και Ευρωπαίοι δανειστές, με αμοιβαίες υποχωρήσεις προκειμένου να μην παραταθεί πλέον άλλο η αβεβαιότητα της αξιολόγησης. Οι επικεφαλής του «κουαρτέτου» αναμένεται να επιστρέψουν απόψε το βράδυ στην Αθήνα, ώστε από αύριο κιόλας να ξεκινήσουν οι επαφές με τον υπουργό Οικνοομικών κύριο Ευκλείδη Τσακαλώτο, στις οποίες θα καθορίσουν το πρόγραμμα των συναντήσεων, με στόχο να κλείσει η αξιολόγηση έως και την επόμενη εβδομάδα.
 
Τι σημαίνει αμοιβαίες υποχωρήσεις, όταν μιλάμε για περικοπές και νέα μέτρα λιτότητας;  
 
Το «κλειδί» βρίσκεται στα χέρια του ΔΝΤ που δεν αναμένεται να επιμείνει πλέον στα πιο σκληρά μέτρα. Αλλά για να συμβεί αυτό, οι Ευρωπαίοι δηλώνουν έτοιμοι για μεγαλύτερες παραχωρήσεις στο θέμα της ελάφρυνσης του χρέους. Έτσι η κυβέρνηση θα αποφύγει πιέσεις για θηριώδη –υπό τις κρατούσες συνθήκες- δημοσιονομικά μέτρα «εδώ και τώρα». Ωστόσο για να αρχίσει η διαπραγμάτευση για το χρέος τον Απρίλιο, μόλις κλείσει η αξιολόγηση (έως τις 20 Μαρτίου) και για έναν ολόκληρο μήνα θα πρέπει να «βρέχει» νομοσχέδια και εφαρμοστικούς νόμους. Οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου φαντάζουν επίσης αναπόφευκτες, προκειμένου να κλείσουν το ταχύτερα τα μείζονα θέματα (συντάξεις και μέτρα λιτότητας κατά κύριο λόγο).
 
Και αν ακόμα όμως, όπως αποκάλυψε το protothema.gr

την περασμένη εβδομάδα, κλείσουν «πακέτο» τα δημοσιονομικά και το συνταξιοδοτικό για την τριετία έως το 2018, δύσκολα ΔΝΤ και ΕΚΤ θα δεχτούν να βάλουν «στο ίδιο τσουβάλι» και το θέμα των κόκκινων δανείων, το οποίο το θεωρούν άσχετο από το προσφυγικό και, έτσι, ενδεχομένως να χρειαστεί να παραμείνει  ανοικτό μέχρι και τον Ιούλιο ακόμα. Η «σαλαμοποίηση» της αξιολόγησης τότε θα ήταν αναπόφευκτη, αν και η κυβέρνηση επείγεται να μην αφήσει εκκρεμότητες που μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα στα παζάρια για το χρέος (και ειδικά το τραπεζικό αποτελεί βασική παράμετρο της συζήτησης αυτής).
 
Όλα στο «μίξερ»
 
Οι αποφάσεις για άμεση επιστροφή του κουαρτέτου –που δεν φαίνονται όμως άσχετες από την κατάσταση στο μεταναστευτικό- φαίνεται να εξέπληξε ελαφρώς την Αθήνα, που περίμενε ίσως να συμβεί αυτό 2-3 μέρες αργότερα.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κύριος Τσακαλώτος περιέγραψε την κατάσταση λέγοντας μετά το «ιστορικό» Eurogroup της 7ηςΜαρτίου: «Οι θεσμοί συμφώνησαν να επιστρέψουν. Το ΔΝΤ επίσης συμφώνησε να επιστρέψει, παρά κάποιες διαφορές. Συνεπώς, αναμένουμε τις περαιτέρω συζητήσεις, να ολοκληρώσουμε έγκαιρα την πρώτη αξιολόγηση και να έχουμε μια συζήτηση σχετικά με το χρέος».

Τουτέστιν, όπως λένε οι πρώτες πληροφορίες από πηγές μέσα από την διαπραγμάτευση:

-Οι δανειστές δεν θέλουν να πιέσουν άλλο την Ελλάδα, λόγω του προσφυγικού. Ότι το προσφυγικό «θα συνεκτιμηθεί» στην αξιολόγηση, το είχαν προαναγγείλει ταυτόχρονα άλλωστε την περασμένη Τετάρτη τόσο η εκπρόσωπος  της Κομισιόν, όσο και ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ από την Ουάσιγκτον.
 
- Το ΔΝΤ θα κατεβάσει τον πήχη των απαιτήσεων για πρωτογενές πλεόνασμα. Αντί για 3,5% του ΑΕΠ που αξίωνε, φέρεται να το συζητά για πρωτογενές  πλεόνασμα 2%. Αυτό σημαίνει έως και 2 δισ. ευρώ λιγότερα μέτρα για το 2018 και μετά. Ωστόσο η ελάφρυνση αυτή θα αποκτήσει νόημα αν η οικονομία επανέλθει σε ανάπτυξη και ξεκολλήσει από την ύφεση. Ο κίνδυνος είναι αν, λόγω προσφυγικού, οι δανειστές έχουν προεξοφλήσει χαμηλούς ή αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οπότε de facto δεν θα μπορούσαν να ζητούν και πρωτογενή πλεονάσματα 6 δισ. τον χρόνο.
 
- Για να θεωρηθεί «εξυπηρετήσιμο» το χρέος ως το 2019 και να μπει στο πρόγραμμα το ΔΝΤ, παρά τα χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα που δεσμεύεται να επιτυγχάνει η χώρα, οι Ευρωπαίοι θα προσφέρουν αντίστοιχα την ελάφρυνση του χρέους. Μειώνοντας δηλαδή τον αριθμητή του χρέους, θα μπορεί να μειωθεί και ο ...παρανομαστής του πρωτογενούς πλεονάσματος. Το πόσο «γενναία» θα είναι τελικά η ελάφρυνση, θα κρίνει και θα κριθεί από το πόσα μέτρα λιτότητας θα μπορέσει να «σηκώσει» η κυβέρνηση. 
 
Άρα στη «ζυγαριά» της διαπραγμάτευσης μπαίνουν από αύριο κιόλας:

- η ελάφρυνση του υπέρογκου δημόσιου χρέους, που ξεπερνά τα 320 δισ. ευρώ,
-  τα μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της τριετίας 2016-2018 δεν θα είναι 7,2-9 δισ. που ζητούσε το ΔΝΤ, αλλά ούτε και μόλις 3 δισ. που ευελπιστούσαν κυβέρνηση και Ευρωπαίοι δανειστές. Η «μπίλια» αναμένεται να κάτσει γύρω στα 5-6  δισ. ευρώ, με νέα μέτρα για συντάξεις και φόρους που θα εξειδικευτούν και θα ψηφιστούν άμεσα.
-  οι μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν από την αρχή των Μνημονίων και περιλαμβάνουν αποκρατικοποιήσεις, «κόκκινα δάνεια», απελευθέρωση αγορών και επαγγελμάτων, αλλαγές στην δημόσια διοίκηση, παρεμβάσεις στο σύστημα Υγείας και στα εξοπλιστικά προγράμματα
 
Ουσιαστικά, στο παρασκήνιο, οι θεσμοί τα έχουν λίγο-πολύ συμφωνήσει όλα αυτά και μένει να φανούν οι αντιστάσεις της κυβέρνησης. Στη φάση αυτή όμως δεν φαίνεται πως η Αθήνα θα έχει την πολυτέλεια του χρόνου για μακρές διαπραγματεύσεις.  «Καίγεται» να τελειώνει άμεσα ώστε, όπως είπε και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, οι σχετικές διαβουλεύσεις να ξεκινήσουν ακόμα και μέσα στον Απρίλιο, «χέρι-χέρι» δηλαδή με την σύνταξη της αξιολόγησης του τρίτου Μνημονίου.
 
«Πριν ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος, πρέπει να γνωρίζει κανείς το πακέτο για τις μεταρρυθμίσεις σε ασφαλιστικό, φορολογικό κ.λπ. Έπειτα θα υπάρξει μέσα στον επόμενο μήνα ένα σημείο που όλα αυτά θα συνδυαστούν», είπε χαρακτηριστικά ο κ.Ντάισελμπλουμ μετά το χθεσινό Eurogroup. Και αναγνώρισε πως η υπόσχεση των Ευρωπαίων για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, «εκκρεμεί επί μακρόν» (από τον Νοέμβριο του 2012).
Κόκκινες γραμμές

Η κυβέρνηση πιθανότατα θα χρειαστεί να «ξεθωριάσει» τις «κόκκινες» γραμμές της στο ασφαλιστικό (π.χ. περικοπές σε κύριες συντάξεις), στα φορολογικά (π.χ. κατάργηση φοροαπαλλαγών που έχουν απομείνει), στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων (π.χ. απελευθέρωση και των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας) και στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, για να λάβει την εκκρεμή δόση των 5,7 δισ. ευρώ και το... έμμεσο «κούρεμα» του χρέους.
 
Ωστόσο, ίσως δεν αποφύγει το «μαρτύριο» της σταγόνας, καθώς η απομείωση του χρέους αναμένεται να συνδυαστεί με την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και άρα να υλοποιηθεί τμηματικά σε βάθος χρόνου. Σε υποδόσεις είναι, εξάλλου, πολύ πιθανό να τεμαχιστεί και η δόση των 5,7 δισ. ευρώ που αναμένει άμεσα η Ελλάδα.