Σε διαρκές μνημόνιο η Ελλάδα, για να λάβει υποσχέσεις για το χρέος

Για το 2018 πάνε τελικά οι αποφάσεις για το χρέος, αφού η κυβέρνηση θα μείνει ως τότε με μια ανακοίνωση στο χέρι, την οποία όμως βρήκε έτοιμη ήδη από την προηγούμενη κυβέρνηση!
 
Στο χθεσινό Eurogroup οι ευρωπαίοι εταίροι δήλωσαν διατεθειμένοι να δώσουν την ελάφρυνση που ζητούσε το ΔΝΤ για να μετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά δεν θα την κάνουν πράξη πριν τελειώσει αυτό το πρόγραμμα. «Τέτοια μέτρα μπορεί να υπάρξουν, αν χρειαστεί, στο τέλος του προγράμματος, άρα όχι πριν το 2018» τόνισε και ο πρόεδρος Ντάισελμπλουμ,στις δηλώσεις του μετά το τέλος του Eurogroup.
 
Μπορεί στην κυβέρνηση να θριαμβολογούν πως «για πρώτη φορά» τέθηκε επισήμως το θέμα για ελάφρυνση του χρέους, παραλείπουν όμως πως κανείς δεν μιλά πια για «κούρεμα» (όπως με το PSI) αλλά για μέτρα όπως εκείνα που και τον Νοέμβριο του 2012 η προηγούμενη κυβέρνηση είχε πετύχει να ανακοινώσει το Eurogroup για τη χώρα μας.
 

Και τότε είχαν καθοριστεί και ο τρόπος ελάφρυνσης (μείωση επιτοκίων κλπ) και το ποσοστό-στόχος για την βιωσιμότητα του χρέους (124% το 2020 και κάτω από 110% το 2022) και όλα όσα λέει ο υπουργός Οικονομικών κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος πως θα πρέπει να συμφωνηθούν ως τις 24 Μαΐου. «Θα υπάρχει μία πιο μεγάλη συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίο θα "γεμίσουμε τα κουτάκια" για το χρέος, δηλαδή τι πρέπει να γίνει βραχυπρόθεσμα, τι μεσοπρόθεσμα και τι μακροπρόθεσμα» δήλωσε  μετά το Eurogroup ο κύριος Τσακαλώτος, ενώ η ανακοίνωση του Eurogroup μιλά για νέα Ανάλυση Βιωσιμότητας του Χρέους, που ίσως χρειαστεί περισσότερο χρόνο.
 
Αλλά όλα αυτά θα αργήσουν ή μπορεί να μείνουν και πάλι στο συρτάρι καθώς:
 
-  και τον Νοέμβριο του 2012 το Eurogroup ανακοίνωσε  πως η ελάφρυνση θα δοθεί το 2014-2016  «εάν χρειαστεί» ("if necessary"). Και η χθεσινή ανακοίνωση τουEurogroup τονίζει  (δύο φορές μάλιστα) το ίδιο ακριβώς πράγμα: "if necessary".  
 
-  Πρώτη φορά ανακοίνωση του Eurogroup είναι γεμάτη με τόσα «εάν και εφόσον»: «το Eurogroup είναι πρόθυμο να εξετάσει, εάν είναι απαραίτητο, πιθανά πρόσθετα μέτρα για το χρέος (..)  Αυτά τα μέτρα εξαρτώνται από την πλήρη εφαρμογή των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί (..) Θα εξετασθούν μέτα την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και εφόσον όλα τα προαπαιτούμενα έχουν καλυφθεί (..) Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι δεν θα υπάρξει κούρεμα της ονομαστικής αξίας του χρέους» (...)  Μεγαλύτερη περίοδος χάριτος, επιμήκυνση της περιόδου ωρίμανσης, SMP και ANFA (σσ: που ήδη έχουν εφαρμοστεί) μπορούν να χρησιμοποιηθούν, εάν χρειαστεί, στο τέλος του προγράμματος του ESM (..) Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο το Eurogroup παραμένει έτοιμο, εάν χρειαστεί και με την προϋπόθεση συμμόρφωσης με τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα, να αξιολογήσει περαιτέρω στο τέλος προγράμματος την ανάγκη για πιθανά επιπρόσθετα μέτρα στο χρέος» κλπ.
 
- Το ΔΝΤ δεν είναι σίγουρο ότι αρκείται σε όλα αυτά αφού και ο κ.Τσακαλώτος παραδέχθηκε χθες ότι το Ταμείο «είναι πιο επιθετικό και ζητά μεγαλύτερη ελάφρυνση». Τι σημαίνει αυτό; Ότι αν δεν πει «ναι» το ΔΝΤ και αποχωρήσει, τότε κανείς δεν θα πιέζει να γίνει η ελάφρυνση του χρέους. «Δεν υπάρχει πιθανότητα για το Eurogroup (not a prossibility) να προχωρήσουμε στο πρόγραμμα χωρίς το ΔΝΤ καθώς υπάρχουν κράτη μέλη που θεωρούν πολύ σημαντική τη συμμετοχή του Ταμείου» δήλωσε χαρακτηριστικά χθες ο κύριος Ντάιζελμπλουμ.
  
«Γκρίζα» είναι τα πράγματα και για τον «κόφτη» δαπανών όμως, που η κυβέρνηση πρότεινε για να πειστεί το ΔΝΤ να παραμείνει στο ελληνικό  πρόγραμμα.
 
«Συζητάμε επί της σεληνικής πρότασης» παραδέχονται όλοι, όπως όμως και ότι η συζήτηση δεν κλείσει ακόμα.
 
Επί της ουσίας, η κυβέρνηση δίνει αγώνα για να αποφύγει ναα ψηφίσει από τώρα προληπτικά μέτρα 3,6 δισ. ευρώ.

Αλλά και με την δική της πρόταση ακόμα, δεν γλιτώνει να ψηφίσει νωρίτερα νέα μέτρα, πριν τον Μάιο του 2017 και τον Μάιο του 2018 που η Eurostat θα ανακοινώσει ξανά τις εκτιμήσεις για το πρωτογενές πλεόνασμα της προηγούμενης χρονιάς, όπως έγινε προ ημερών:
 
-  Αν δεν προλάβει να ψηφίσει έγκαιρα μέτρα της δικής της επιλογής της, τότε ο «κόφτης δαπανών» θα κόβει μισθούς και συντάξεις. Αν κοπούν μισθοί και συντάξεις επειδή ενεργοποιήθηκε ο «κόφτης», τότε δεν θα μπορούν να αποκατασταθούν αν δεν βρεθούν άλλα μόνιμα μέτρα που θα συμφωνηθούν με τους θεσμούς.
 
- Τον Σεπτέμβριο οριστικοποιούνται τα στοιχεία για το πρωτογενές έλλειμμα από την Eurostat. Η πρόσφατη ανακοίνωση αφορούσε «προσωρινά στοιχεία» και άρα μπορεί να αποδειχθεί πως το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 ήταν μικρότερο. Τότε θα πρέπει να προσθέσει μέτρα κατά την ψήφιση του νέου κρατικού προϋπολογισμού του 2017, που θα τον ετοιμάσει στο δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου φέτος.
 
Την προκαταβολική νομοθέτηση του έκτακτου μηχανισμού (contingency mechanism) έθεσε ως προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την ενεργοποίηση των διαδικασιών για το χρέος ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Όπως είπε, ο μηχανισμός των επιπλέον μέτρων "υπό αίρεση" πρέπει να νομοθετηθεί προκαταβολικά να είναι αυτόματος σε περίπτωση απώλειας στόχων,  να επικεντρώνεται σε πρώτη φάση στην οριζόντια περικοπή δαπανών ακόμη και χωρίς να υπάρχει η διακριτική ευχέρεια επιλογής από την κυβέρνηση (non discretionary) ενώ στη συνέχεια θα μπορούν να αντικαθίσταται από διαρθρωτικά μέτρα και στο σκέλος των εσόδων.

Σημειώνεται ότι από τις χθεσινές δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων, ούτε τα πρώτα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί, έχουν κλειδώσει και είναι πιθανό να αναθεωρηθούν το επόμενο διάστημα έτσι ώστε να διασφαλιστούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα – με την κυβέρνηση να βρίσκεται σε μόνιμο άγχος για την επίτευξη τους. Όπως είπε ο κ.Ντάισελμπλουμ «καλωσορίζουμε την ψήφιση των νομοσχεδίων και θα εξεταστούν λεπτομερώς σε σχέση με το πρόγραμμα».