Big brother και… «φακέλωμα» σε όλο το κύκλωμα διακίνησης τσιγάρων

Πλήρη καταγραφή και παρακολούθηση όλων των κρίκων της αλυσίδας διακίνησης καπνικών προϊόντων, προβλέπει το νομοσχέδιο για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου στα τσιγάρα, το οποίο έθεσε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι την Παρασκευή το απόγευμα το υπουργείο Οικονομικών.

Στόχος είναι, σε κάθε κρούσμα λαθρεμπορίας που εντοπίζεται, να μπορεί να ελέγχεται η προέλευση και ο δρόμος που ακολούθησαν τα παράνομα προϊόντα, ώστε να μην τιμωρείται μόνον όποιος συλλαμβάνεται (πχ «βαποράκια», νταλίκες κλπ).

Το νομοσχέδιο προβλέπει:

1. Ειδική αδειοδότηση κάθε εμπλεκομένου στην εφοδιαστική αλυσίδα των καπνικών προϊόντων. Καταγράφονται όλοι σε κάθε στάδιο εμπορίας και διακίνησης, δηλαδή: αποστολή σε άλλο Κράτος-Μέλος, παραλαβή από άλλο Κράτος-Μέλος, εισαγωγή και εξαγωγή καπνού, η παραγωγή, αποθήκευση, μεταποίηση, αποστολή, παραλαβή, εισαγωγή, εξαγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών, η κατασκευή, εισαγωγή, εξαγωγή, αποστολή, παραλαβή του εξοπλισμού παραγωγής αυτών καθώς και οι λοιπές δραστηριότητες στα πλαίσια της εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών.

2. Ηλεκτρονική παρακολούθηση του μητρώου εφοδιαστικής αλυσίδας καπνικών. Εκεί θα καταχωρούνται όλες οι ανωτέρω άδειες, από την παραγωγή έως την τελική κατανάλωση. Όλοι οι διακινητές καπνικών προϊόντων θα λαμβάνουν μοναδικό κωδικό αριθμό, που θα αναγράφεται σε όλα τα έγγραφα μεταφοράς και θα τους ταυτοποιεί.

Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα;

Στο Πληροφορικό Σύστημα Τελωνειακών Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ICISnet καθιερώνεται μητρώο υπό την ονομασία «Ενιαίο Κεντρικό Μητρώο Εφοδιαστικής Αλυσίδας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών» (ΕΚΜΕΑ) που θα ενημερώνεται διαρκώς. Οι αδειοδοτημένοι – πιστοποιημένοι εμπλεκόμενοι , θα λαμβάνουν έναν Μοναδικό Αριθμό Μητρώου Διακινητή Καπνικών Προϊόντων (ΑΜΔΙΚΑΠ). Ο αριθμός του αποστολέα και του παραλήπτη αναγράφεται υποχρεωτικά σε κάθε διακίνηση στο εσωτερικό της χώρας, μέχρι το τελικό σημείο λιανικής πώλησης στα προβλεπόμενα κατά περίπτωση εμπορικά ή συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς

3. Καθιερώνεται η λήψη εφαρμογής μέτρων επιμέλειας, από τις καπνοβιομηχανίες (σύστημα «know your client»). Όλες οι καπνοβιομηχανίες υποχρεώνονται να εξακριβώνουν τα στοιχεία των πελατών και προμηθευτών τους, να τηρούν και να γνωστοποιούν σχετικά αρχεία. Με τη ρύθμιση αυτή, οι καπνοβιομηχανίες θα καταστούν συνυπεύθυνες για τη νόμιμη διακίνηση των προϊόντων καπνού.

3. Η απαγόρευση διασυνοριακών πωλήσεων καπνού με τη χρήση νέων τεχνολογιών. Στο πλαίσιο σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας, θεσμοθετείται η απαγόρευση της πώλησης καπνικών προϊόντων εξ αποστάσεως, λόγω μη δυνατότητας διασφάλισης της τήρησης της τελωνειακής και φορολογικής νομοθεσίας.

4. Καθιέρωση ηλεκτρονικών συστημάτων ιχνηλασιμότητας και επιπλέον χαρακτηριστικού ασφαλείας για όλα τα προϊόντα καπνού. Θεσμοθετείται η υποχρέωση υιοθέτησης συστημάτων νέων τεχνολογιών, προκειμένου, με τη χρήση των συστημάτων αυτών, να είναι δυνατός ανά πάσα στιγμή ο έλεγχος της κίνησης των καπνικών προϊόντων, από τον παραγωγό ή εισαγωγέα έως το κατάστημα λιανικής πώλησης.

5. Την σύσταση Διυπουργικού Συντονιστικού Επιχειρησιακού Κέντρου για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου, στα πρότυπα άλλων χωρών. Με τη σύσταση του Κέντρου αυτού επιτυγχάνεται η θεσμοθέτηση της συνεργασίας και του συντονισμού του αγώνα ενάντια στο λαθρεμπόριο, μεταξύ όλων των διωκτικών υπηρεσιών που ασχολούνται με την καταπολέμηση λαθρεμπορίου προϊόντων που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (Τελωνειακή Υπηρεσία, Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα, Σ.Δ.Ο.Ε., Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της Γ.Γ.Δ.Ε, Γενική Γραμματεία Εμπορίου).​