Με «κόφτη» ξεκινά η αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων του Δημοσίου

Τους όρους και προϋποθέσεις για να ξεκινήσει η σταδιακή εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου προς τους ιδιώτες, συνολικού ύψους τουλάχιστον 5,5 δισ. ευρώ, θέτει απόφαση που υπέγραψε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης.
 
Σύμφωνα με την απόφαση, ​από τις δόσεις των 10,3 δισ. που λαμβάνει η χώρα από τους δανειστες, ​το υπουργείο Οικονομικών προτίθεται να εκταμιεύσει 3,5 δισ. ευρώ εντός του 2016 και άλλα 2 δισ. ευρώ εντός του 2017 για να εξοφληθούν τα χρέη προηγούμενων ετών όλων των υπουργείων, των νοσοκομείων, των ασφαλιστικών ταμείων, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
 
Εκτός από το πλάνο εξόφλησης που θα καταρτίσει για τους επόμενους 18 μήνες, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα αξιολογεί τα αιτήματα, «σε συνδυασμό με το συνολικότερο χρηματοδοτικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές συνθήκες» όπως τονίζεται στην απόφαση. 
 
Ειδικότερα, βάσει των όσων αναφέρονται στην απόφαση του κ. Χουλιαράκη, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως:
 
1) η αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου θα προκαλέσει δαπάνη ύψους μέχρι 5.500.000.000 ευρώ συνολικά σε βάρος του τακτικού προϋπολογισμού των ετών 2016 και 2017, η οποία εκτιμάται περίπου σε ύψος 3.500.000.000 ευρώ για το έτος 2016 και 2.000.000.000 ευρώ για το έτος 2017.
 
2) οι πιστώσεις θα μεταφέρονται αποκλειστικά και μόνο για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων τους προς τρίτους.
 

3) ως ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις φορέων της Κεντρικής Διοίκησης ορίζονται οι απλήρωτες υποχρεώσεις προς τρίτους, φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης, μετά την πάροδο 90 ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησης, οι οποίες:

α) είτε έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο δεσμεύσεων και έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, στο πλαίσιο της υποβολής μηνιαίων οικονομικών στοιχείων, μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (e-portal),

β) είτε αφορούν νόμιμες δαπάνες καθ' υπέρβαση πιστώσεων, όπως ενδεικτικά δαπάνες από εκτελεστές δικαστικές αποφάσεις ή δαπάνες από αποφάσεις διαιτησίας, και για τις οποίες ωστόσο έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους στο πλαίσιο της υποβολής μηνιαίων οικονομικών στοιχείων και εκθέσεων.

Προϋποθέσεις

4) Για τη μεταφορά των πιστώσεων ως ανωτέρω, πρέπει να έχει υποβληθεί στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, μηνιαίο πρόγραμμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού του φορέα και τριμηνιαίοι στόχοι, να έχει συναφθεί μνημόνιο συνεργασίας και να υποβάλλονται από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) τριμηνιαία στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού.
 
Διαδικασία

5) Η μεταφορά πιστώσεων και η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ως ανωτέρω, πραγματοποιείται με την ακόλουθη διαδικασία:

Α. Οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης οριστικοποιούν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους, στο τέλος του μήνα πριν την υποβολή αιτήματος μεταφοράς πιστώσεων και καταρτίζουν με ευθύνη του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών αναλυτική κατάσταση με τις υποχρεώσεις αυτές.
 
Στην κατάσταση αυτή αποτυπώνονται οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά χρονολογική σειρά, ανάλογα με το χρόνο δημιουργίας τους και σύμφωνα με τα σχετικά παραστατικά.
 
Β. Οι φορείς υποβάλλουν στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, μέσω της αρμόδιας ΓΔΟΥ αίτημα μεταφοράς πιστώσεων, συνοδευόμενο από αναλυτική έκθεση αιτιολόγησης, και μηνιαίο πλάνο απορρόφησης της αιτούμενης πίστωσης.

Στην έκθεση αιτιολόγησης τεκμηριώνεται το αίτημα ως προς την αναγκαιότητα ενίσχυσης των πιστώσεων και την τήρηση των παραπάνω προϋποθέσεων.

Γ. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αξιολογεί τα αιτήματα, σε συνδυασμό με το συνολικό χρηματοδοτικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές συνθήκες. 

Οι πιστώσεις οι οποίες κρίνονται αναγκαίες, μεταφέρονται σε ειδικούς φορείς του τακτικού προϋπολογισμού των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης που έχουν συσταθεί ή συστήνονται για το σκοπό αυτό. Η μεταφορά πιστώσεων δύναται να πραγματοποιείται σταδιακά, ανάλογα με την αξιολόγηση του αιτήματος.

Δ. Μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς των πιστώσεων, οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης προβαίνουν στην εξόφληση των σχετικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά προτεραιότητα. Η εξόφληση γίνεται με αύξουσα χρονολογική σειρά (προηγούνται οι παλαιότερες υποχρεώσεις), η οποία μπορεί να ανατρέπεται μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) όταν αφορούν σε δικαστικές αποφάσεις οι οποίες είναι εκτελεστές,

β) όταν προβλέπονται ποινές και πρόστιμα σε περίπτωση καθυστέρησης, όπως τόκοι υπερημερίας κ.λπ.,

γ) όταν αφορούν στην αντιμετώπιση επιτακτικών και επειγουσών αναγκών.

Σε κάθε περίπτωση δεν εξοφλούνται ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις επόμενου έτους πριν την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του προηγούμενου κάθε φορά έτους, εκτός εάν υφίστανται κωλύματα νομιμότητας για την εξόφλησή τους.

6) Οι φορείς οφείλουν να φροντίσουν για την ολοκλήρωση της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη μεταφορά των σχετικών πιστώσεων.

Λοιποί Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης
 
7) Οι λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (φορείς εκτός Κεντρικής Διοίκησης) δύνανται να επιχορηγούνται εκτάκτως, αποκλειστικά και μόνο για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους προς τρίτους, από πιστώσεις που μεταφέρονται για το σκοπό αυτό σε ειδικούς φορείς του τακτικού προϋπολογισμού των αρμοδίων Υπουργείων.
 
8) Ως ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των λοιπών φορέων Γενικής Κυβέρνησης ορίζονται οι απλήρωτες υποχρεώσεις προς τρίτους, φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης, μετά την πάροδο ενενήντα (90) ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησης, οι οποίες:

α) είτε έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο δεσμεύσεων και έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, στο πλαίσιο της υποβολής μηνιαίων οικονομικών στοιχείων μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (σύνοψη e-portal),

β) είτε έχουν καταχωρηθεί στις δύο επιπλέον γραμμές του e-portal «Νόμιμες δαπάνες καθ' υπέρβαση πιστώσεων» και «Απεικόνιση υποχρεώσεων λόγω μη ύπαρξης εγκεκριμένου προϋπολογισμού», στο πλαίσιο της υποβολής μηνιαίων οικονομικών στοιχείων στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
 
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αξιολογεί τις προτάσεις επιχορήγησης, σε συνδυασμό με το συνολικότερο χρηματοδοτικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές συνθήκες.
 
Μετά τη λήψη της επιχορήγησης, οι φορείς προβαίνουν στην κατά προτεραιότητα εξόφληση των σχετικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
 
Η εξόφληση γίνεται με αύξουσα χρονολογική σειρά (προηγούνται οι παλαιότερες υποχρεώσεις).
 
Ειδικά για τον ΕΟΠΥΥ και τους φορείς που ενσωματώθηκαν σε αυτόν, η εξόφληση των υποχρεώσεων δύναται να γίνεται με χρονολογική σειρά για κάθε φορέα ξεχωριστά.

Η σειρά εξόφλησης μπορεί να ανατρέπεται μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α) όταν αφορούν σε δικαστικές αποφάσεις οι οποίες είναι εκτελεστές,

β) όταν προβλέπονται ποινές και πρόστιμα σε περίπτωση καθυστέρησης, όπως τόκοι υπερημερίας κ.λπ.,

γ) όταν αφορούν στην αντιμετώπιση επιτακτικών και επειγουσών αναγκών.

Σε κάθε περίπτωση δεν εξοφλούνται ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις επόμενου έτους πριν την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του προηγούμενου κάθε φορά έτους, εκτός εάν υφίστανται κωλύματα νομιμότητας για την εξόφλησή τους.
 
Οι αρμόδιες ΓΔΟΥ συγκεντρώνουν και αποστέλλουν, σε ηλεκτρονική μορφή, εντός του πρώτου δεκαημέρου κάθε μήνα, στοιχεία για όλους τους φορείς αρμοδιότητάς τους σχετικά με τις μηνιαίες επιχορηγήσεις για εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και τις πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν από αυτές, καθώς και το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο τέλος του μήνα.

Οι λοιποί φορείς της Γενικής Κυβέρνησης οφείλουν να ολοκληρώσουν την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μέχρι το τέλος του επόμενου από τη λήψη της σχετικής επιχορήγησης μήνα, ενώ η προθεσμία αυτή δύναται να παρατείνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις μετά από αιτιολογημένο αίτημα. Σε κάθε περίπτωση το παρόν πρόγραμμα επιχορήγησης για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ολοκληρώνεται την 30.6.2017.