Τι αλλάζει στη ζωή μας με πλαστικό χρήμα και αφορολόγητο

Την υποχρέωση να «φορτώνουν» στην κάρτα τους ή να πληρώνουν με e-banking τουλάχιστον το 10% - 15% όσων βγάζουν κάθε χρόνο οι μισθωτοί και συνταξιούχοι, αλλά και την «ευκαιρία» να σπεύσουν να δηλώσουν όσα εισοδήματα μπορεί η εφορία να θεωρήσει «κρυφά» και «μαύρα», για να πληρώσουν φόρο έως και 55% αντί για 90%-120% που θα τους ζητηθεί σε περίπτωση ελέγχου, φέρνει από το 2017 για τους φορολογούμενους το πολυνομοσχέδιο - «μαμούθ» των 176 σελίδων (πάνω από 500 σελίδες με τις συνοδευτικές εκθέσεις) το οποίο κατέθεσε τα μεσάνυχτα της Δευτέρας στη Βουλή η κυβέρνηση.
 
Με τις αλλαγές στη χρήση του πλαστικού χρήματος περιορίζεται από τα 1.500 στα 500 ευρώ το όριο πληρωμών με μετρητά.
 
Από την υποχρέωση να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής από την 1.1.2017 δεν εξαιρείται ουσιαστικά κανείς. Όποιος δεν δαπανά μέσω ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής το ελάχιστον προβλεπόμενο όριο, θα υφίσταται ποινή φόρου 22% για τις δαπάνες που δεν πραγματοποίησε με κάρτες κλπ. Εξαιρούνται μόνον οι υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών και οι στρατιωτικοί, εφόσον υπηρετούν στο εξωτερικό, όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας ή σε ψυχιατρικό κατάστημα και οι φυλακισμένοι. Και όσοι εξαιρούνται όμως από ηλεκτρονικές πληρωμές, πρέπει να προσκομίζουν αποδείξεις.
 
Το ποσό που κάθε φορολογούμενος πρέπει να δαπανά μέσω καρτών κλπ αυξάνεται «προοδευτικά». Δεν διευκρινίζεται όμως ευθέως αν θα ισχύει κλιμακωτά για κάθε τμήμα εισοδήματος ή από το πρώτο ευρώ. 

Συγκεκριμένα η υποχρέωση ορίζεται ως εξής:
 
-Εισόδημα 1-10.000 ευρώ: Ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγή και μέσα πληρωμής με κάρτα 10%. Άρα για εισόδημα 5.000 ευρώ πρέπει κατ’ ελάχιστον  να δαπανηθούν 500 ευρώ μέσω κάρτας, αλλιώς επιβάλλεται πέναλτι φόρου έως 22% ή 110 ευρώ.
 
-Εισόδημα 10.000,01-30.000  ευρώ: Ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγή και μέσα πληρωμής με κάρτα (Προοδευτική εφαρμογή) 15%. Αυτό σημαίνει υποχρέωση δαπάνης 15% από το πρώτο ευρώ και άρα απαιτούνται 1.500-4.500 ευρώ με κάρτες. Η παράλειψη θα τιμωρείται με ποινή φόρου έως 3520 ευρώ (22%).
 
-Εισόδημα 30.000,01 και άνω: Ποσοστό ελάχιστης δαπάνης με ηλεκτρονική συναλλαγή και μέσα πληρωμής με κάρτα (Προοδευτική εφαρμογή)  20% και μέχρι 30.000 ευρώ.Το όριο αυξάνεται «προοδευτικά» από το πρώτο ευρώ και «οριζόντια», οπότε θα απαιτούνται ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών ύψους 6.000 ευρώ –και έως 30.000 ευρώ κατ’ ανώτατον όριο για εισόδημα 150.000 ευρώ το χρόνο.
 
Επιπλέον προβλέπεται:
 
-Οι ιατρικές δαπάνες συνυπολογίζονται για τον προσδιορισμό του ποσού μείωσης φόρου, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν πραγματοποιηθεί με τη χρήση μέσων πληρωμής με κάρτα ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής.
 
-Θέσπιση Προγράμματος Δημοσίων Κληρώσεων ( Λοταρία ) που θα βασίζεται στις συναλλαγές που έχουν γίνει με πλαστικό χρήμα. Το συνολικό διανεμόμενο ποσό που θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό δεν θα ξεπερνά τα 12 εκατ. ευρώ.
 
-Οι εξαιρούμενες δαπάνες και τυχόν άλλες κατηγορίες φορολογουμένων που θα εξαιρούνται από την υποχρέωση πραγματοποίησης των δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα καθορίζονται με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών.
 
-Παροχή επιπλέον κινήτρων, με σκοπό την προώθηση των ηλεκτρονικών πληρωμών (π.χ. λοταρίες με ακίνητα του Δημοσίου σε περίπτωση πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικές πληρωμές άνω ενός συγκεκριμένου ορίου, επιστροφή χρηματικού ποσού σε συναλλαγές με συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών υψηλού κινδύνου φοροδιαφυγής κ.λπ.).
 
-Όσοι δέχονται κάρτες θα αναρτούν πινακίδες στο ταμείο και στην είσοδο, διαφορετικά θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ.
 
-Τα φορολογικά στοιχεία συνολικής αξίας 500 ευρώ και άνω που εκδίδονται για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες θα εξοφλούνται αποκλειστικά με πλαστικό χρήμα ή άλλο μέσο ηλεκτρονικής πληρωμής.
 
-Παρατείνεται και για το φορολογικό έτος 2016 η φορολόγηση που ισχύει για τους  μισθωτούς, δηλαδή με την εφαρμογή της  διάταξης για την μείωση του φόρου, για φορολογούμενου με ετήσιο εισόδημα έως 6.000 ευρώ ή τεκμαρτό 9.500 ευρώ.         
 
-Δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση δαπάνες μισθοδοσίας που δεν γίνονται μέσω τραπέζης.

 
«Παγίδα» για τα αδήλωτα
 

«Δόκανο» στήνει η κυβέρνηση και για την εθελοντική αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων. Έχοντας εγκαταλείψει τις προτάσεις Βαρουφάκη για «οριζόντιο» φόρο 20% (όπως όμως και τον «ακατάσχετο» λογαριασμό για το «πλαστικό χρήμα») η κυβέρνηση φέρνει ρύθμιση που προβλέπει ανώτατο φόρο 40%-45% στα κεφάλαια που θα δηλωθούν, με μια προσαύξηση 8% για όσους σπεύσουν πρώτοι ως τον Μάρτιο (ή 10% όσοι προλάβουν ως τον Μάιο) που θα προσαυξάνονται σε έως 10% ή 12,5% με ένα συντελεστή «τιμαριθμοποίησης» του φόρου, αναλόγως πόσα χρόνια πριν ανάγεται το αποκαλυφθέν εισόδημα. Συνολικά δηλαδή η ανώτατη επιβάρυνση μπορεί να φτάνει στο 55% του κεφαλαίου που δηλώνεται. Αν όμως έχει ήδη κοινοποιηθεί εντολή προσωρινού ελέγχου, η προσαύξηση φόρου για οικειοθελή δήλωση θα φτάνει και στο 30% (δηλαδή έως και 70% του κεφαλαιου).

Η δυνατότητα για οικειοθελή αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων παρέχεται ως 31 Μαΐου 2017. 

Αναλυτικότερα προβλέπεται ότι:

-Μέχρι 31.5.2017 θα μπορούν να υποβάλουν δηλώσεις όσοι δεν έχουν υποβάλει ή τις έχουν υποβάλει με ελλιπή στοιχεία και άμεσα εκδίδεται εκκαθαριστικό με τον φόρο και τον νόμιμο πρόσθετο φόρο εκπρόθεσμης υποβολής.
 
-Για όσες δηλώσεις υποβληθούν έως 31.3.2017 ο πρόσθετος φόρος ορίζεται σε 8% του οφειλόμενου φόρου.
 
-Για δηλώσεις που θα υποβληθούν μετά την 31.3.2017 ο πρόσθετος φόρος θα ανέρχεται σε 10% του κύριου φόρου.
 
-Ο πρόσθετος φόρος  αναπροσαρμόζεται με ειδικούς συντελεστές ανάλογα με τα χρόνια που έχουν περάσει από τότε που έπρεπε να έχει δηλωθεί το εισόδημα. Για εισοδήματα που ανάγονται προ του 2001 προβλέπεται συντελεστής 25%, για το 2002 ορίζεται σε 23%,  για το 2003 σε 23%, το 2004 σε 16%, το 2005 σε 15%, το 2006 σε 12%, το 2007 σε 10%, το 2008 σε 6%, το 2009 σε 5% και από το 2010 ως το 2016 σε 0%.
 
- Στη ρύθμιση μπορούν να υπαχθούν και φορολογούμενοι για τους οποίους έχει εκδοθεί ή θα εκδοθεί εντολή ελέγχου μέχρι 31.5.2017.

-Αίρονται οι ποινικές κυρώσεις για όσους υπαχθούν στη ρύθμιση.

Για να «μαντρώσει» περισσότερους όμως στη νέα ρύθμιση, το υπουργείο Οικονομικών παρατείνει με τον ίδιο νόμο και για άλλα 1-3 χρόνια, την προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος Δημοσίου για επιβολής προστίμων, η οποία θα επέρχετο στο τέλος Δεκεμβρίου.
 
Η παράταση καταλαμβάνει υποθέσεις οι οποίες παραγράφονται στις 31.12.2016, με βάση διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας (Εισόδημα, ΦΠΑ, ποινολόγιο, κεφάλαιο, τέλη κλπ, ), τις αντίστοιχες αξιώσεις (στο πλαίσιο αρχικού ελέγχου, επανελέγχου κλπ), όσο και υποθέσεις στις οποίες η ίδια παραγραφή συμπληρώνεται στις 31.12.2016, μετά από επιμηκύνσεις της, με διάφορες διατάξεις περί διαδοχικής παρατάσεως του σχετικού χρόνου.
 
Στις υποθέσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται, κατά βάση:
 
-Περιπτώσεις που αφορούν ελεγκτικές διασταυρώσεις και έρευνες, με βάση δεδομένα τα οποία χορήγησαν υπηρεσίες άλλων χωρών στο πλαίσιο διεθνών συμβάσεων. Ο έλεγχος των υποθέσεων αυτών, πολλές από τις οποίες έχουν απασχολήσει σημαντικά την κοινή γνώμη, πρέπει να ολοκληρωθεί για προφανείς λόγους δημοσίου συμφέροντος (καταλογισμός και είσπραξη διαφυγόντων φορολογικών και δημοσίων εσόδων, εμπέδωση αισθήματος φορολογικής δικαιοσύνης, φορολογικής συμμόρφωσης κλπ).
 
-Σημαντικές υποθέσεις για τις οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει οι ελεγκτικές ενέργειες, έχουν παρασχεθεί στοιχεία από τράπεζες και επίκειται η επεξεργασία τους να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι.

Ειδικότερα: παρατείνονται οι προθεσμίες παραγραφής του δικαιώματος του δημοσίου για έκδοση καταλογιστικών πράξεων για όλες τις υποθέσεις που μεταφέρονται από το Σ.Δ.Ο.Ε. στις Δ.Ο.Υ. και τις λοιπές υπηρεσίες της Γ.Γ.Δ.Ε. Κατ' αυτόν τον τρόπο παρατείνεται για τρία (3) έτη η παραγραφή τόσο των υποθέσεων που μεταφέρονται από το ΣΔΟΕ στην Γ.Γ.Δ.Ε.