Το παρασκήνιο για το ναυάγιο στο Eurogroup

Με την ολοκλήρωση του χθεσινού Eurogroup, δημιουργείται ένα νέο διαπραγματευτικό σχήμα, που θυμίζει έντονα το Brussels Group από το 2015, με το τρίο Ευκλείδη Τσακαλώτο, Γιώργο Χουλιαράκη και Έφη Αχτσιόγλου να ξεκινούν άμεσα νέες διεργασίες με τους θεσμούς στις Βρυξέλλες, έτσι ώστε να κλείσουν όσο το δυνατό περισσότερα από τα ανοιχτά ζητήματα. Στόχος τους, να επιστρέψουν οι επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα για ολοκληρωθεί το τεχνικό κομμάτι της διαπραγμάτευσης και να αποφευχθεί ένα νέο «ελληνικό δράμα».

Το Eurogroup εχθές ήταν πάντως επεισοδιακά… σύντομο! Η συζήτηση για την Ελλάδα ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από μισή ώρα με την περισσότερη «πρόοδο» να γίνεται στη συνάντηση που προηγήθηκε μεταξύ του Έλληνα υπουργού Οικονομικών και των θεσμών.  Έπειτα από την καταγραφή των ανοιχτών ζητημάτων, συμφωνήθηκε η παραμονή της ελληνικής ομάδα στις Βρυξέλλες μέχρι τη Πέμπτη, ώστε να υπάρχει το κατάλληλο περιβάλλον για να ολοκληρωθούν τα δύσκολα ζητήματα της διαπραγμάτευσης με τη προσδοκία να κλείσει σε τρεις ημέρες ό,τι δεν έκλεισε σε τρεις… μήνες!

Τέτοια είναι η ανάγκη προόδου που ακριβώς μετά τη λήξη των διεργασιών, η ελληνική πλευρά ξεκίνησε άμεσα τις επαφές με όλους τους εκπροσώπους των θεσμών (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM, ΔΝΤ) για να γίνει πρόοδος στα ανοιχτά ζητήματα.

Από τη μια πλευρά κυβερνητικές πηγές τόνιζαν μετά τη λήξη του Eurogroup πως υπάρχει χώρος διαπραγμάτευσης και σύγκλισης απόψεων με το ΔΝΤ, το οποίο έχει και τις περισσότερες διαφωνίες με την Ελλάδα στο θέμα της εργασιακής μεταρρύθμισης.

Από την άλλη, ο Γερούν Ντάισσελμπλουμ, μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup είπε πως ναι μεν στόχος είναι να υπάρξει μια συμφωνία στο τεχνικό επίπεδο που θα ανοίξει το δρόμο για πολιτική συμφωνία-πακέτο τον Απρίλιο, αλλά δεν έδωσε καμία υπόσχεση.

Συνεπώς ξεδιπλώνονται δύο σενάρια ως προς το πως μπορεί να εξελιχθεί η νέα φάση που μπαίνουν οι διαπραγματεύσεις.  

Το καλό σενάριο

Από τη μια, το καλό σενάριο στο οποίο εστίασε και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στις δηλώσεις του, είναι οι διεργασίες στις Βρυξέλλες να αποδώσουν καρπούς μέχρι την Πέμπτη, οδηγώντας στην σύγκλιση απόψεων κυρίως στα εργασιακά και την ολοκλήρωση των υπόλοιπων ανοιχτών ζητημάτων (ιδιωτικοποιήσεις, φορολογική μεταρρύθμιση, μεταπρογραμματικά και αντισταθμιστικά μέτρα), μέχρι το Eurogroup της 7ης Απριλίου στη Μάλτα.

Εκεί, αν έχει γίνει αρκετή πρόοδος στο τεχνικό κομμάτι και υπάρχει η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο, θα ξεκινήσει ο διάλογος για το πολιτικό σκέλος (διάρκεια μεσοπρόθεσμου, πιθανή αποσαφήνιση μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος), με στόχο μια συμφωνία πακέτο, με την οποία έπειτα το ΔΝΤ θα μπορέσει να λάβει έγκριση από το ΔΣ του για ένα νέο πρόγραμμα με την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της εαρινής του Συνόδου στην Ουάσιγκτον 21-22 Απριλίου.

Στο θετικό αυτό σενάριο η δεύτερη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί μήνες πριν τον Ιούλιο, όπου η Ελλάδα καλείται να αποπληρώσει σημαντικά ποσά για την εξυπηρέτηση δανείων, δίνοντας μια ανάσα σταθερότητας στην οικονομία η οποία έχει όμως ήδη λάβει ένα σημαντικό πλήγμα από τη συνεχή αβεβαιότητα.   

Το κακό σενάριο

Σε περίπτωση όμως που η ελληνική κυβέρνηση δεν κάνει πίσω και δεν δεχθεί τις απαιτήσεις των δανειστών (εκπτώσεις δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα, ειδικά από το ΔΝΤ), τότε ο Απρίλιος θα έχει χαθεί και θα περάσουμε σε μια νέα φάση αβεβαιότητας. Δίχως μια τεχνική απόφαση, θα είναι δύσκολο να έχουμε μια συμφωνία-πακέτο τον Απρίλιο, κάτι που δήλωσε και ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωζώνης την προηγούμενη Πέμπτη.

Μιλώντας υπό το καθεστώς ανωνυμίας ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης είπε πως «ο Απρίλιος είναι δύσκολος μήνας για πρόοδο» καθώς μεσολαβούν οι διακοπές του Πάσχα και επίσης σε περίπτωση που δεν υπάρχει μια συμφωνία-πακέτο που να περιλαμβάνει και τα πολιτικά ευαίσθητα ζητήματα, η εαρινή σύνοδος του ΔΝΤ θα είναι ουσιαστικά χαμένος χρόνος.

Έτσι η ελληνική οικονομία θα βαδίζει σταθερά προς τον Ιούλιο, υπό το καθεστώς πλήρους αβεβαιότητας, αποτέλεσμα της οποίας είναι η δημιουργία πολλαπλάσιων οικονομικών ζημιών, μια νέα ευρώ-ελληνική κρίση, αντίστοιχη του 2015 και τέλος η επαναφορά του εφιάλτη μιας ελληνικής χρεοκοπίας, σε περίπτωση που δεν βρεθεί μια συμφωνία.  

Όπως και να έχει η ζημιά έχει ήδη γίνει στην οικονομία, όπως φάνηκε και από τις απογοητευτικές επιδώσεις της στο τελευταίο τρίμηνο του 2016 και είναι ανυπέρβλητης σημασίας να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση το συντομότερο.

Όλα εξαρτώνται από την ελληνική κυβέρνηση τώρα. Δεν θα υπάρξει κάποια έκπτωση, άρα μικροπολιτικές κινήσεις, επικοινωνιακού χαρακτήρα, θα οδηγήσουν μόνο σε εσωτερική ζημία για τη κυβέρνηση όσο ο χρόνος περνάει και ο λογαριασμός των μέτρων θα μεγαλώνει. Στις Βρυξέλλες κατανοούν πως οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης από το 2015 προορίζονται για εσωτερική κατανάλωση και ενόψει εκλογών σε Γαλλία και Γερμανία δεν έχουν όρεξη για οποιαδήποτε διευκόλυνση.