Αφήνουν τα ομόλογα, ξαναβλέπουν τις προθεσμιακές

Η έναρξη ενεργοποίησης  του μηχανισμού στήριξης της οικονομίας, δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αντίθετα απ’ ό,τι ήλπιζαν στην κυβέρνηση, οι αγορές συνέχισαν να πιέζουν αφόρητα, είτε επειδή αμφισβητούν την ικανότητα επίλυσης του δραματικού δημοσιονομικού ελληνικού – και όχι μόνον - προβλήματος, είτε επειδή οι αυξανόμενες πιέσεις εξυπηρετούν άλλους δικούς τους σκοπούς, πρωτίστως κερδοσκοπικού χαρακτήρα.  

Η εκρηκτική  πορεία των spreads, πολλαπλασιάζει αφενός την ανασφάλεια και επιδεινώνει το ήδη αρνητικό κλίμα, αφετέρου επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία της οικονομίας, παρά το γεγονός ότι το κράτος δεν πρόκειται να προσφύγει για δανεισμό στις αγορές.  

Ωστόσο, το τραπεζικό σύστημα υφίσταται  τις επιπτώσεις από την απίστευτη  και συνεχή αύξηση του κόστους  χρήματος, που όπως εκτιμούν στις τράπεζες θα χρειαστεί αρκετούς μήνες μέχρι  να αρχίσει να εμφανίζει σημεία ομαλοποίησης.  

Τράπεζες  και επιχειρήσεις βρίσκονται σε καθεστώς ομηρείας από τις αγορές, οι οποίες τίναξαν χθες το spread των δεκαετών ομολόγων πάνω από τις 600 μονάδες, επίπεδα εξωπραγματικά και για πολλούς ανεξήγητα.  

Το μείζον όμως ζήτημα, που αφορά την αδυναμία προσφυγής στις αγορές για άντληση ρευστότητας παραμένει επιδεινούμενο.  

Η δυσλειτουργία  των αγορών που οδήγησε σε μια οξύτατη κρίση ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας, μέχρι στιγμής αντιμετωπίσθηκε από τις ελληνικές τράπεζες επιτυχώς, με αποτέλεσμα το σύστημα να παραμένει κεφαλαιακά υγιές.  

Η χρήση του πακέτου των 28 δισ. ευρώ ή οποία είχε περιοριστεί στο 15% - 20%, επεκτείνεται μετά την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης, με τη χρήση και των άλλων δύο πυλώνων γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να διασφαλίσει στο σύστημα ρευστότητα ύψους 15-17 δις ευρώ επιπλέον, μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ποσό που αντιστοιχεί στο μέσο όρο του διεθνούς δανεισμού των ελληνικών τραπεζών την περίοδο προ της κρίσης.  

Παράλληλα, η αρχική ανασφάλεια και αγωνία που εκδηλώθηκε με την απόσυρση και φυγή καταθέσεων από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είτε προς τράπεζες του εξωτερικού είτε προς άλλες τοποθετήσεις, έχει ήδη σταματήσει εδώ και ενάμιση μήνα τουλάχιστον, ενώ η ανασφάλεια και η παραφιλολογία που δημιουργήθηκε, λόγω της έλευσης του ΔΝΤ, για την ασφάλεια των καταθέσεων υπό τις παρούσες συνθήκες είναι παντελώς άνευ λόγου.  

Είναι γνωστό και εφαρμόσθηκε σε όλες τις χώρες οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από το ΔΝΤ, τα τραπεζικά συστήματα ήταν από τους πρώτους τομείς που στηρίχτηκαν στη βάση του κανόνα όπου το τραπεζικό σύστημα αποτελεί τον πρώτο και κύριο πυλώνα για τη λειτουργία μιας οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσία του ΔΝΤ διασφαλίζει απολύτως τις τραπεζικές καταθέσεις, σε βαθμό που να θεωρούνται η «ασφαλέστερη τοποθέτηση».  

Σήμερα, η  προηγούμενη τάση φυγής καταθέσεων, απόρροια της αγωνίας μεγάλου  αριθμού καταθετών αλλά και της  αναζήτησης υψηλότερων αποδόσεων, έχει ανακοπεί και εμφανίζει σταθερότητα για πρώτη φορά μετά από αρκετούς μήνες.  

Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και τις τελευταίες ημέρες που επανήλθε η ανασφάλεια και αναθερμάνθηκε η συζήτηση για το ενδεχόμενο μη αποτροπής της  πτώχευσης της χώρας και ενώ  το ερώτημα «τι να κάνουμε με τις  καταθέσεις» αποτελεί το βασικό θέμα συζήτησης, δεν παρατηρήθηκε στο τραπεζικό σύστημα νέο κύμα φυγής καταθέσεων.  

Αντίθετα  η φιλολογία γύρω από τους κινδύνους  που θεωρείται πως εξακολουθεί  να αντιμετωπίζει η Ελλάδα –παρά  την ενεργοποίηση του μηχανισμού- επανέφερε αρκετούς ιδιώτες επενδυτές από τα ομόλογα με τις υψηλές αποδόσεις στις προθεσμιακές καταθέσεις.  

Παρά την  εξαιρετικά σοβαρή και αβέβαιη κατάσταση, οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν  ακόμη κεφαλαιακές αντοχές, ενώ  παράλληλα ορισμένες πρόσφατες  ανισορροπίες του συστήματος αρχίζουν να βελτιώνονται.  

Οι αγορές των χωρών της Νότιας Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, όπου οι ελληνικές  τράπεζες δραστηριοποιούνται, έχουν  αρχίσει να εμφανίζουν σημεία ανάκαμψης, με ενδείξεις αναπτυξιακής προοπτικής των οικονομιών τους, επαναφορά της ζήτησης δανείων και αύξηση των καταθέσεων, βοηθώντας έστω και οριακά τους μητρικούς ελληνικούς ομίλους, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.  

 

Η μεγαλύτερη αγωνία των ελλήνων τραπεζιτών, είναι  μήπως ακόμη και μετά την έναρξη των χρηματοδοτήσεων από το μηχανισμό στήριξης, οι πιέσεις των αγορών συνεχισθούν και τα spreads παραμείνουν εξωπραγματικά υψηλά, καθιστώντας απαγορευτική τη χρηματοδότηση των τραπεζών και κατ’ επέκταση των επιχειρήσεων βυθίζοντας την οικονομία σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση.  

Ωστόσο οι εκτιμήσεις τους υπολογίσουν ότι η ύφεση δεν θα ξεπεράσει το -3% φέτος, ενώ η επάνοδος των spreads σε πιο ομαλές περιοχές γύρω στις 300 μονάδες βάσης ή και χαμηλότερα, θα απαιτήσεις τουλάχιστον ένα εξάμηνο ακόμη.