Βερολίνο, ESM και EWG ξεκαθαρίζουν: Από το 2018 και αν, τα μέτρα για το χρέος

«Κουμπωμένους» για την τελική λύση για το χρέος βρήκε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Γιώργος Χουλιαράκης τους εκπροσώπους των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Αργά τη νύχτα εξάλλου ήρθε και η επίσημη διάψευση εκ μέρους του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών πως «κανένα μέτρο ελάφρυνσης του χρέους δεν προετοιμάζεται». Ωστόσο το αφήγημα της ελάφρυνσης του χρέους και εξόδου από την επιτροπεία, μαζί με τα πιθανά αντίμετρα, αποτελούν το κύριο επικοινωνιακό «όπλο» για την ψήφιση των μέτρων που θα κλείσουν την 2η αξιολόγηση. 

Η υποδοχή της «προκαταρκτικής» τεχνικής συμφωνίας στο Euro Working Group χθες στις Βρυξέλλες ήταν μάλλον χλιαρή, χωρίς πανηγυρισμούς ή εκφράσεις «ανακούφισης» για άρση της πολύμηνης αβεβαιότητας. Όπως αποτυπώθηκε και στην κοινή δήλωση των θεσμών μετά την συνεδρίαση, το EWG:
- Ξεκαθαρίζει ότι μόλις θεσμοθετηθούν τα προαπαιτούμενα, θα εγκριθεί η εκταμίευση της δόσης. Η ψήφιση των μέτρων θα κλείσει την β΄αξιολόγηση και μετά θα ξεκινήσουν συζητήσεις για το χρέος.
- Παραπέμπει στη συμφωνία του Μαΐου του 2016 για την διευθέτηση του χρέους
- Δείχνει ότι η όποια εφαρμογή μέτρων για το χρέος θα γίνει το 2018, όταν ολοκληρωθεί το τρίτο Μνημόνιο, δηλαδή μετά τις γερμανικές εκλογές.

Έτσι, καθορίζεται μεν ένας χρονικός ορίζοντας λίγων εβδομάδων για αποσαφήνιση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος αλλά, με βάση την δήλωση του Eurogroup του Μαΐου 2016,  η οποιαδήποτε ποσοτικοποίηση, συμφωνία και εφαρμογή των μέτρων θα γίνει το 2018.

«Δώρα» σε ΔΝΤ και Βερολίνο

Μήνυμα στην Αθήνα ότι η λύση για το ζήτημα του χρέους δεν είναι στον άμεσο ορίζοντα έστειλε και ο εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Εν όψει των συζητήσεων που ξεκινούν, στο πλαίσιο της «συνολικής συμφωνίας» Ελλάδας-δανειστών για χρέος, πλεονάσματα και τον ρόλο του ΔΝΤ, ο εκπρόσωπος τύπου του ESM, Wolfgang Proissl, είπε ότι «το εάν και σε ποιο βαθμό όλο αυτό οδηγήσει στο τέλος σε ελαφρύνσεις, δεν είναι κάτι που βλέπουμε στον ορίζοντα».  

Στο παρασκήνιο, κάτι φαίνεται να κινείται  αλλά μάλλον στην «πεπατημένη λογική» παλαιότερων προτάσεων, προκειμένου κυρίως να δελεαστεί το ΔΝΤ για να μπει στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά και για να κυλήσει ομαλά η προεκλογική περίοδος στη Γερμανία, παρά για να ικανοποιηθεί το αίτημα της Αθήνας που ζητά «χέρι με χέρι» ανταλλαγή των μέτρων που θα ψηφίσει, με ρύθμιση για το χρέος. 

Στο πλαίσιο αυτό, η γερμανική Handelsblatt αποκάλυπτε χθες ότι οι πιστωτές της Ελλάδας προετοιμάζουν πρόταση για ένα πακέτο ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, με τα εξής χαρακτηριστικά:

- Ανταλλαγή χρέους με βάση την οποία ο ESM θα «αγοράσει» τα δάνεια του ΔΝΤ των 13 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα που λήγουν το 2019 ή και αργότερα, χρησιμοποιώντας πόρους από το πρόγραμμα διάσωσης. Πιθανότατα θα χρησιμοποιηθούν τα 13 δισ. από το τρέχον δάνειο του ESM τα οποία περίσσεψαν από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έτσι το ΔΝΤ παίρνει εγγυήσεις για να μπει με νέο μικρότερο δικό του δάνειο στο ελληνικό πρόγραμμα.

- Χαμηλότερα επιτόκια και μεγαλύτερες ωριμάνσεις στο ελληνικό χρέος, όπως περιγράφηκαν τον Μάιο πέρυσι και συζητούνται εδώ και σχεδόν 4 χρόνια. Μια εναλλακτική, είναι η επέκταση των ωριμάνσεων των ελληνικών ομολόγων κατά 10 -15 χρόνια. Επιπλέον θα χρησιμοποιηθούν τα ANFA’s και SNP’s που έχασε η Ελλάδα όταν διεκόπη απότομα το Β΄Μνημόνιο, δηλαδή η  ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης θα επιστρέψουν στην Ελλάδα τα κέρδη που έβγαλαν από τα ελληνικά ομόλογα. Άγνωστο παραμένει όμως αν αυτό θα ικανοποιήσει το Ταμείο, καθώς στη συνεδρίαση του Συμβουλίου του ΔΝΤ την Τετάρτη, η επικεφαλής το Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, ξεκαθάρισε ότι πρέπει να διασφαλιστεί η δυνατότητα της Ελλάδας να διατηρήσει το χρέος σε βιώσιμα επίπεδα, αλλιώς δεν θα μπορεί να συμμετάσχει το ΔΝΤ. Σύμφωνα με την Handelsblatt, το ΔΝΤ εξετάζει να προσφέρει στην Ελλάδα ένα πακέτο διάσωσης μικρής διάρκειας, μόλις 1-1,5 έτους.

Το δημοσίευμα αυτό της Handelsblatt, διαψεύσθηκε από το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας με δήλωση στο πρακτορείο Reuters. «Κανένα μέτρο ελάφρυνσης του χρέους δεν προετοιμάζεται» αναφέρει και προσθέτει πως αυτό που θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, είναι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων: «Όσον αφορά στα μέτρα για το ελληνικό χρέος, υπήρξε μια ξεκάθαρη συμφωνία στο Eurogroup τον Μάιο του 2016. Σύμφωνα με αυτή, μετά την εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής, θα υπάρξει μια αξιολόγηση για το αν είναι απαραίτητα τα μέτρα ελάφρυνσης» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση.

«Χρησμός» Λαγκάρντ: Δεν υπάρχουν μόνο κρέας και ψάρι
 
Λίγο μετά την ενημέρωση του Πόουλ Τόμσεν για την κατάσταση στην Αθήνα στην έδρα του ΔΝΤ, η Κριστίν Λαγκάρντ θέλησε να συνοψίσει με εύθυμη διάθεση τη δική της θέση της για τη διαμάχη γύρω από το ελληνικό χρέος, γράφει η Handelsblatt. Για την ίδια δεν φαίνεται να αρκεί ότι οι Ευρωπαίοι μιλούν μόνο γενικόλογα για πιθανές ελαφρύνσεις του ελληνικού χρέους. 

«Όταν πάτε σε ένα εστιατόριο ο κατάλογος έχει περισσότερες επιλογές από ό,τι μόνο κρέας και ψάρι, είπε η Κριστίν Λαγκάρντ στη συνάντηση του διευθυντηρίου του ΔΝΤ την Τετάρτη», σημειώνει η Handelsblatt.

«Σύντομα η Λαγκάρντ θα είναι σε θέση να γνωρίζει τι ακριβώς θέλουν να 'σερβίρουν' οι Ευρωπαίοι ως ελαφρύνσεις για το ελληνικό χρέος. Σύμφωνα με πληροφορίες της Handelsblatt η Κομισιόν, η ΕΚΤ, ο ΕΜΣ και το ΔΝΤ έχουν συντάξει έγγραφο με πιθανές επιλογές. Μεταξύ άλλων εκεί προβλέπεται μια ανταλλαγή χρέους δισεκατομμυρίων ευρώ». Στο έγγραφο παρατίθενται πέντε διαφορετικές δυνατότητες για απομείωση του χρέους, οι οποίες με τη σειρά τους παρουσιάζονται με πολλές υποεπιλογές και συνδυασμούς δυνατοτήτων», αναφέρει η Handelsblatt σημειώνοντας: «Μεταξύ άλλων προτείνεται να επιμηκυνθεί η διάρκεια των υφιστάμενων δανείων διάσωσης σε δέκα, δεκαπέντε, είκοσι ή ακόμη περισσότερα χρόνια.

Επιπλέον η ΕΚΤ και οι ευρωπαϊκές Κεντρικές Τράπεζες θα μπορούσαν να αποστέλλουν στην Αθήνα τα κέρδη που θα αποκόμιζαν από τα ελληνικά ομόλογα». Ένα άλλο κομβικής σημασίας στοιχείο: Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Διάσωσης EMΣ θα μπορούσε να αναλάβει τα δάνεια που έχει εκταμιεύσει το ΔΝΤ στην Αθήνα. Πρόκειται για 13 δις ευρώ για το 2019, σύμφωνα με το έγγραφο. Το πλεονέκτημα μιας τέτοιας κίνησης: Τα επιτόκια του ΕΜΣ είναι εμφανώς χαμηλότερα, οι προθεσμίες εξόφλησης των δανείων μεγαλύτερες. Η Ελλάδα έτσι θα απαλλαγεί από το βάρος. Το ΔΝΤ θα έχει έτσι τη διαβεβαίωση ότι θα πάρει πίσω τα χρήματά του από τον ΕΜΣ και όχι από την Ελλάδα. Και ο ΕΜΣ θα μπορούσε να αντέξει οικονομικά την όλη διαδικασία: Είναι ήδη σαφές ότι η Αθήνα μακροπρόθεσμα δεν θα χρειαστεί όλα τα χρήματα από το βαρύ πρόγραμμα βοήθειας των 86 δις ευρω. Μέχρι σήμερα έχουν εκταμιευθεί μόλις 36 δις ευρώ».