Μνημόνιο έως το 2080 και χωρίς ελάφρυνση χρέους

Ένα «αέναο» Μνημόνιο περιγράφει, ουσιαστικά, το εμπιστευτικό έγγραφο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που έφερε σήμερα στο φως το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters και το οποίο δόθηκε στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης και στον εκπρόσωπο του ΔΝΤ κατά τη διάρκεια του άκαρπου Eurogroup της περασμένης Δευτέρας.

Όπως σαφώς προκύπτει, τα σχέδια των εταίρων για την Ελλάδα μόνο ευχάριστα δεν είναι και ο πρωθυπουργός μάλλον θα αργήσει πολύ να φορέσει γραβάτα, καθώς, εάν η Ελλάδα κατορθώσει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3% του ΑΕΠ για τα επόμενα... 20 χρόνια, τότε οι πιστωτές της δεν χρειάζεται να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του χρέους της χώρας!

Στο έγγραφο εξετάζονται τρία σενάρια, τα οποία έχουν μία κοινή συνισταμένη: ότι η Ελλάδα θα παραμείνει σε ένα... διαρκές Μνημόνιο (σ.σ. κάτι σαν τα «perpetual bonds» του Γιάνη Βαρουφάκη, που δεν αποκλείεται να... ενέπνευσαν τους δανειστές) δίχως εξασφαλισμένη χαμηλότοκη χρηματοδότηση και δίχως εξασφαλισμένη ελάφρυνση χρέους!

Πιο αναλυτικά, βάσει του σεναρίου «Α», η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση χρέους εάν κατορθώσει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% ή και υψηλότερο έως το 2032 και πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3% έως το 2038!

Την ίδια ώρα, και η ΕΚΤ μοιάζει να συμφωνεί με αυτήν την εκτίμηση, καθώς υποστηρίζει ότι είναι ένας επιτεύξιμος στόχος, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Φινλανδία, η οποία πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,7% για 11 συνεχή χρόνια, από το 1998 έως το 2008 και τη Δανία που πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα 5,3% για διάστημα 26 ετών, από το 1983 έως και το 2008.

Ταυτόχρονα, όμως, στο σενάριο «Α» προστίθεται ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει μία ελάφρυνση χρέους βάσει της συμφωνίας που επετεύχθη τον Μάιο του 2016. Κατόπιν, όμως, η Ελλάδα θα πρέπει να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% έως το 2022, αυτό να μειωθεί στο 2% έως το 2025 και να διατηρηθεί στο 1,5% έως και το 2048, δηλαδή να φθάσει κατά μέσο όρο στο 2,2% του ΑΕΠ στο διάστημα 2023-2060.

Αναφορικά με το χρέος τονίζεται ότι η μέγιστη ελάφρυνση που μπορεί να τεθεί υπό εξέταση είναι η παράταση του μέσου χρόνου αποπληρωμής των δανείων κατά 17,5 έτη, δηλαδή το τελευταίο δάνειο να πληρωθεί το 2080. Επίσης ο Μηχανισμός μπορεί να μειώσει τις αποπληρωμές δανείων στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ έως το 2050 και να θέσει όριο στο επιτόκιο των δανείων στο 1% έως το 2050.

Οποιαδήποτε πληρωμή των δανειακών τόκων άνω του 1% θα μετατεθεί για το 2050. Επιπρόσθετα, ο Μηχανισμός μπορεί να αγοράσει τα δάνεια 13 δισ. ευρώ που έχει δώσει το ΔΝΤ στη χώρα, τα οποία, ούτως ή άλλως έχουν υψηλότερο επιτόκιο από αυτό της ευρωζώνης.

Σημειώνεται ότι το σενάριο «Α» εκτιμά ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας -για το εξεταζόμενο διάστημα- θα φθάσει στο 1,3%. Φυσικά, όπως είναι γνωστό, το ΔΝΤ θεωρεί ότι τόσο οι στόχοι για την ανάπτυξη όσο και για το πρωτογενές πλεόνασμα δεν είναι επιτεύξιμοι.

Υπάρχει, όμως, και το σενάριο «Β», το οποίο μάλιστα στηρίζεται στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα φθάσει στο 1% και το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5% έως το 2023 και μετά από πέντε χρόνια στο 3,5%. Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση του ελληνικού χρέους 226% του ΑΕΠ το 2060.

Εάν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, τότε οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση ενώ οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα ξεπεράσουν το όριο του 15%, φθάνοντας στο 50% του ΑΕΠ το 2060.

Εφόσον ισχύσουν τα παραπάνω, προκειμένου, όμως, το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο, η ευρωζώνη θα πρέπει να προσφέρει στην Ελλάδα καλύτερα μέτρα ελάφρυνσης από αυτά που περιγράφονται στη συμφωνία του Μαΐου 2016.

Στο σενάριο «Γ» -το οποίο ουσιαστικά αποτελεί έναν συνδυασμό των δύο άλλων σεναρίων- υπολογίζεται ότι ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης θα φθάσει στο 1,25%, το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% έως το 2022 και θα υποχωρήσει σταδιακά κατά μέσο όρο στο 1,8% την περίοδο 2023-2060 (και όχι στο 2,2% όπως είναι στα άλλα σενάρια).

Σε αυτήν την περίπτωση, το ελληνικό χρέος μπορεί να καταστεί βιώσιμο μόνο με επέκταση του χρόνου αποπληρωμής κατά 15 χρόνια, με το τελευταίο δάνειο να αποπληρώνεται το 2080, το ανώτατο όριο του επιτοκίου να φθάσει στο 1% έως το 2050 και να υπάρξει ένα όριο απόσβεσης στο 0,4% του ελληνικού ΑΕΠ.

Citigroup: Η Ελλάδα βαδίζει ολοταχώς για νέο Μνημόνιο

Χωρίς χρηματοδοτικό ρόλο μέχρι να αποσαφηνιστούν οι λεπτομέρειες για την ελάφρυνση του χρέους έχει αποφασίσει πλέον επίσημα να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα Citigroup.

Η εξέλιξη αυτή, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε ενημερωτικό της σημείωμα, θα μειώσει ακόμα περισσότερο την πιθανότητα ένταξης των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και συνάμα μειώνεται η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας στις αγορές.

Στην πράξη, αναφέρει η Citi -η οποία εμπνεύστηκε και τον όρο Grexit- αυτό σημαίνει πως ανοίγει ο δρόμος για ένα τέταρτο πρόγραμμα διάσωσης, καθώς η Ελλάδα δύσκολα θα μπορεί να αυτοχρηματοδοτηθεί με βιώσιμο τρόπο από τις αγορές.