«Οχι» από Ευρώπη για χρέος, χρηματοδότηση από ΔΝΤ και συμμετοχή στο QE

Βερολίνο και Ευρωπαίοι «κόβουν τις γέφυρες» επικοινωνίας και ελπίδας για μια βελτιωμένη λύση για το ελληνικό χρέος στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου που θα διεξαχθεί στο Λουξεμβούργο. Περισσότερο ορατό είναι έτσι πλέον το σενάριο ότι το «πακέτο» ρύθμισης του χρέους δεν αλλάζει, το ΔΝΤ θα μπει στο πρόγραμμα χωρίς να δώσει στην αρχή λεφτά ενώ και η συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση από την ΕΚΤ απομακρύνεται.
 
Η λύση αυτή δεν ικανοποιεί καθόλου την Αθήνα, γιατί αποτελεί «πουκάμισο αδειανό» που δεν δίνει σήμα ότι η Ελλάδα μπορεί να επιστρέψει στις αγορές, βυθίζοντας την χώρα περισσότερο στην αβεβαιότητα και την οικονομική ασφυξία.

 

Βόμβες Σόιμπλε

Τι μένει; Η έγκριση της δόσης που και αυτή έμεινε στον αέρα, προκειμένου τουλάχιστον να ομαλοποιηθεί κάπως το κλίμα, ιδίως μετά τις «βόμβες» Σόιμπλε για την στάση των ελληνικών κυβερνήσεων. 

Παρά τα λόγια συμπάθειας προς τον ελληνικό λαό, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε χρεώνει ευθέως τα δεινά που υφίσταται στις ανεπάρκειες της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, στέλνοντας ουσιαστικά και το μήνυμα πως δεν σκοπεύει να επανέλθει με άλλη καλύτερη πρόταση έναντι εκείνης που συζητήθηκε στο Eurogroup της 22ας Μαΐου.

 

Ελπίδες για παρέμβαση Μακρόν

Ακόμα και η συμβιβαστική γαλλική πρόταση για το ελληνικό χρέος, την οποία αποκάλυψε η γερμανική Handelsblatt, αποτελεί ψυχρολουσία για την κυβέρνηση. Από τη μια λέει πως αν η Αθήνα πέσει μέσα στις προβλέψεις της (για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης 2,4% ετησίως και πρωτογενή πλεονάσματα 4% επί 5 χρόνια) τότε δεν θα χρειαστεί ελάφρυνση και θα πληρώνει κανονικά τα χρέη της. Από την άλλη αν η κατάσταση στην οικονομία εξελιχθεί χειρότερα, θα προβλέπεται από τώρα η δέσμευση των ευρωπαίων δανειστών για επιμήκυνση των πληρωμών για το χρέος.
 
Στην κυβέρνηση ευελπιστούν πάντως και για μια «ρελάνς» του Προέδρου Μακρόν, που θα εκφραστεί με μια βελτιωμένη πρόταση από την Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ.

Ημερομηνίες κλειδιά

Στις δύο εβδομάδες που απομένουν, η ελληνική κυβέρνηση έχει να τέσσερις ακόμη κρίσιμες μάχες:
 
1.       Την Τρίτη 6 Ιουνίου θα γίνει τηλεδιάσκεψη του EuroWorking Group (EWG). Σε αυτήν θα πρέπει να επικυρωθεί πως η αξιολόγηση έκλεισε και η δόση έρχεται.
2.        Στις 8 (ή στις 9) Ιουνίου συνεδριάζει δια ζώσης το  EWG  και από την στάση που θα κρατήσουν οι 19 εκπρόσωποι των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης η Ελλάδα θα λάβει το μήνυμα για το αν οι θεσμοί είναι διατεθειμένοι να πάνε παρακάτω από το πλαίσιο ελάφρυνσης του χρέους που συμφωνήθηκε στο Eurogroup τον Μάιο του 2016. Το οποίο όμως, όπως υποστηρίζει το ΔΝΤ, δεν δίνει δραστική λύση στο πρόβλημα αλλά περιορίζεται σε επιμήκυνση δανείων και παράταση των περιόδων χάριτος. Εκεί θα ξεκαθαρίσει οριστικά αν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο για συμφωνία ή, τουλάχιστον, ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
3.        Η 15η Ιουνίου μέλλει να αποδειχθεί αν θα είναι η «μαύρη Πέμπτη» για το ελληνικό χρέος. Εκείνη την ημέρα στο Λουξεμβούργο θα «παιχτούν» τα πάντα για την χώρα. Από τα πρωτογενή  πλεονάσματα και τα μέτρα για το χρέος μέχρι την δόση και την συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρίτο μνημόνιο,∙ με ή χωρίς λεφτά.  Για τα πρωτογενή πλεονάσματα, στο Eurogroup της 22ας Μαΐου είχε σχεδόν ξεκαθαρίσει πως η Αθήνα θα πρέπει να επιτυγχάνει 3,5% του ΑΕΠ για την 5ετία 2018-2022. Για την περίοδο 2023 -2060 η Γερμανία να ζητεί πλεονάσματα της τάξης του 2,2 % ετησίως (από 2,6 % που ζητούσε αρχικά). Το ΔΝΤ δεν δέχεται πάνω από 1,5% του ΑΕΠ, εκτιμώντας ότι ο στόχος για τη βιωσιμότητα του χρέους θα καταστεί μη εφικτός.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος όπως έχουν ως τώρα τα πράγματα, είναι η απαίτηση για πλεονάσματα να συνοδευτεί από μια απλή δήλωση στήριξης της Ελλάδας «αν χρειαστεί» από τους Ευρωπαίους. Δηλαδή να μην συμφωνηθεί ξεκάθαρα από τώρα πόσα χρόνια επιμήκυνσης θα δοθούν για την αποπληρωμή των δανείων και πόσο θα αυξηθεί η περίοδος χάριτος για την καταβολή των τόκων. Ωστόσο στο τραπέζι του Eurogroup βρίσκεται ήδη η πρόταση του ESM για 15ετή επιμήκυνση κάποιων δανείων της ευρωζώνης, κάτι πάντως που κρίθηκε ανεπαρκές από το ΔΝΤ. Έτσι, και αν ακόμα συμμετάσχει, δεν θα δώσει χρήματα παρά στο τέλος του προγράμματος το 2018, όταν επανέλθει το ζήτημα όπως συμφωνήθηκε στο Eurogroup του Μαΐου του 2016.

Αν πάλι όλα πάνε στραβά, η κυβέρνηση προσβλέπει και στην Πέμπτη 22 Ιουνίου, όταν θα διεξαχθεί η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ.  Και αν όμως το ελληνικό ζήτημα συζητηθεί σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής, δύσκολα θα βρεθεί πολιτική λύση, όπως έχει δείξει η έως τώρα εμπειρία πάντως αφού και σε ακόμα πιο κρίσιμες καταστάσεις (όπως πχ το 2015) οι αποφάσεις παραπέμπονταν και πάλι πάντα στο Eurogroup.