Μήνυμα των θεσμών: Προχωρήστε με μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη, ξεχάστε το χρέος

«Τίτλους τέλους» στο σήριαλ της πολύμηνης διαπραγμάτευσης για τη συνολική συμφωνία (global deal) που επεδίωκε η κυβέρνηση, έριξαν οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών που βρέθηκαν στην Αθήνα για να μετάσχουν χθες και σήμερα στο συνέδριο του Economist. Προτείνουν Ανάπτυξη με μεταρρυθμίσεις, υποστηρίζοντας πως έτσι θα σταθεί μόνη της η Ελλάδα στα πόδια της και δεν θα χρειαστεί μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους της.
 
Σε μια σπάνια «ομοβροντία» δηλώσεων επί ελληνικού εδάφους - και για όποιον δεν κατάλαβε τι συμφωνήθηκε στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου - οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM) ξεκαθάρισαν ότι η «συνταγή» για να βγει η Ελλάδα από τα Μνημόνια είναι μόνον Μεταρρυθμίσεις και Ανάπτυξη, χωρίς «έξωθεν βοήθεια», ελάφρυνση χρέους και συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση. Πετούν έτσι το «μπαλάκι» στην Αθήνα, αλλά εμμέσως αφήνουν ανοικτό και το ενδεχόμενο - σε περίπτωση υποτροπής και επανάληψης λαθών του παρελθόντος- να μην στεφθεί με επιτυχία το εγχείρημα.
 

«Πάγος» σε όλα τα μέτωπα 

Θέση για τα ανοικτά ζητήματα θα λάβει δημόσια σήμερα -μιλώντας "πρόσωπο με πρόσωπο" στο ίδιο συνέδριο με τον κύριο Τσακαλώτο- ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητος (που έχει στα χέρια του σχεδόν το μισό δημόσιο χρέος της χώρας) κύριος Κλάους Ρέγκλινκ. Τα συζήτησε όλα όμως και εν εκτάσει εχθές, στις κατ’ιδίαν συναντήσεις του με τον υπουργό Οικονομικών, αλλά και με τον ίδιο τον Πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου.
 
Όπως προκύπτει από τα χθεσινά τετ-α-τετ των Ελλήνων με τους ξένους αξιωματούχους, σε όλα τα μέτωπα οι δανειστές βάζουν «πάγο» στην κυβέρνηση:
 
1. Έξοδος στις αγορές:
Αισιόδοξος αλλά και επιφυλακτικός για έξοδο στις αγορές εμφανίστηκε ο  Κλάους Ρέγκλινγκ, στις πρώτες επαφές που είχε στην Αθήνα. «Εάν όλα πάνε καλά, θα στέκεστε στα πόδια σας» τόνισε στον πρωθυπουργό. Μιλώντας ο ίδιος σε Έλληνες δημοσιογράφους μετά την συνάντησή του με τον κύριο Τσακαλώτο, προέβλεψε ότι η Ελλάδα μπορεί να βγει στις αγορές «αργότερα φέτος ή στις αρχές του επόμενου χρόνου», αφήνοντας να αιωρούνται ερωτηματικά για το πότε και πώς ακριβώς. Αλλά βάζοντας και τον όρο «εφόσον προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις και εφαρμόζεται επιτυχώς το πρόγραμμα». Σύμφωνα με πληροφορίες, στις συναντήσεις με τους Έλληνες αξιωματούχους ο κύριος Ρέγκλινγκ ενημερώθηκε και για το σχέδιο της κυβέρνησης να δοκιμάσει έκδοση ομολόγου τον Ιούλιο. 

«Η Ελλάδα είναι κοντά για να βγει ξανά στις αγορές όπως και το 2014, εάν δεν χαθεί και πάλι η ευκαιρία» σχολίασε μιλώντας στο συνέδριο και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ντέκλαν Κοστέλο, «καρφώνοντας» την κυβέρνηση για τα λάθη της και επαναλαμβάνοντας επιμόνως ότι «η μπάλα είναι τώρα στα πόδια της Ελλάδας».

2. Ελάφρυνση χρέους:
Ο επικεφαλής του κλιμακίου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) στην Τρόικα, Νικολά Τζιαμαριόλι, τόνισε ότι τους προηγούμενους μήνες οι εμπλεκόμενοι «επικέντρωσαν υπερβολικά στο ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους»! «Κάρφωσε» δηλαδή και αυτός την κυβέρνηση πως έχασε χρόνο όταν, αφού εγκατέλειψε τη ρητορική για «κούρεμα» του χρέους, έκανε «ιερό δισκοπότηρο» την ελάφρυνσή του, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει επί 13 μήνες η β΄αξιολόγηση, καθώς η Αθήνα συνέδεσε όλα τα θέματα μαζί (αξιολόγηση, ελάφρυνση, πλεονάσματα, συμμετοχή του ΔΝΤ) σε μία συνολική διαπραγμάτευση για μια …συνολική συμφωνία.
 
Και ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ Φραντσέσκο Ντρούντι, ξεκαθάρισε ορθά-κοφτά πως «δεν έχει σημασία αν θα πάρει 3-4 δισεκατομμύρια ελάφρυνσης η χώρα για να βγει στις αγορές, αλλά αν θα παραμένει εντός στόχων και μετά το 2018 που λήγει το πρόγραμμα».
 
Πιο αποκαλυπτικός από ποτέ ίσως, και ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Χουλιαράκης –που είχε προειδοποιήσει από τον Φεβρουάριο ήδη για  τους κινδύνους της πολύμηνης καθυστέρησης στο «βωμό» της συνολικής συμφωνίας- παραδέχτηκε μιλώντας στο συνέδριο πως «ουδείς ανέμενε τα επόμενα μέτρα για το χρέος σε αυτήν τη φάση. Όλοι γνωρίζαμε ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα θα εξειδικεύονταν στο τέλος του προγράμματος, το 2018»!
 
3. Ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση
«Από τη συμφωνία του Eurogroup δεν προκύπτουν επαρκή στοιχεία για την πορεία του χρέους, ώστε να κρίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ότι η Ελλάδα μπορεί να ενταχθεί στην ποσοτική χαλάρωση» δήλωσε απερίφραστα ο εκπρόσωπός της ΕΚΤ στην ευρωπαϊκή Τρόικα, Φραντσέσκο Ντρούντι. «Καλώ την ΕΚΤ να αναθεωρήσει την άποψη αυτή» του απάντησε άμεσα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Χουλιαράκης, υποδεικνύοντάς στην ΕΚΤ ότι έχει επαρκή στοιχεία για να κρίνει και να αποφασίσει.
 
Ποιώντας «την ανάγκη φιλοτιμία» όμως, ο κύριος Χουλιαράκης τόνισε πως η Ελλάδα δεν θα περιμένει την ένταξη στο QE για να βγει στις αγορές. «Είναι επιθυμητό το QE; Είναι. Είναι το QE απαραίτητο για τις αγορές;  Όχι!» ανέφερε χαρακτηριστικά.  Και παραδέχτηκε ότι η επιστροφή στις αγορές δεν θα κριθεί από αυτό, αλλά από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τη μακροοικονομική σταθερότητα. Προχωρώντας και ένα βήμα παραπέρα, παραδέχτηκε πως δεν υπήρχε ποτέ η προσδοκία ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα μπορούσαν να «ξεκλειδώσουν» στο Eurogroup την συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ: «Αυτή είναι μία απόφαση την οποία θα λάβει μόνη της η ΕΚΤ» τόνισε.
 
4. Εφαρμογή των νέων μέτρων
«Με ένα στόμα» οι δανειστές κάλεσαν την κυβέρνηση, αν θέλει να βγει η Ελλάδα στις αγορές, να σταθεί μόνη της στα πόδια της εφαρμόζοντας όσα δεσμεύτηκε, για να πείσει ότι θα παραμένει εντός στόχων και μετά τη λήξη του προγράμματος. Σε αντίθεση με άλλες χώρες που βγήκαν από τα Μνημόνια «η εφαρμογή είναι η αχίλλειος πτέρνα των Μνημονίων στην Ελλάδα» τόνισε ο Ντέκλαν Κοστέλο, δίνοντας …πάσα στον εκπρόσωπο της ΕΚΤ Φραντσέσκο Ντρούντι να συμπληρώσει πως «τώρα χρειάζονται τρία πράγματα: υλοποίηση, υλοποίηση, υλοποίηση» και στον εκπρόσωπο του ESM Νικολά Τζιαμαριόλι να πει «μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις».
 
«Υπάρχει πρόοδος αλλά υπάρχουν  και καθυστερήσεις» επεσήμανε και στον κύριο Τσακαλώτο ο Κλάους Ρέγκλινγκ, που πάντως δήλωσε «ευτυχής για το πακέτο μεταρρυθμίσεων» που πέρασε από τη Βουλή. Και ο υφιστάμενός του επίσης, Νικολά Τζιαμαριόλι Τζιαμαρόλι υποστήριξε πως «η Ελλάδα είναι στα μισά του δρόμου, μένουν ακόμα πολλά να γίνουν». 
 
«Χρειάζεται να αναλάβει η Ελλάδα την "ιδιοκτησία" όσων έχουν επιτευχθεί έως σήμερα», τονίζει πλέον όμως και ο κ. Χουλιαράκης, συμπληρώνοντας πως  «δεν είμαστε μακριά από το να επιτύχουμε τους στόχους μας».

5. Συμμετοχή του ΔΝΤ
Αποστάσεις από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα εξακολουθεί να τηρεί το ΔΝΤ. Η εκπρόσωπος του Ταμείου στο «κουαρτέτο» των δανειστών εξήγησε για το ΔΝΤ δεν θέλει να συμμετάσχει με δικά τους χρήματα, καταρρίπτοντας όσα έχει συμφωνήσει η Αθήνα με τους Ευρωπαίους δανειστές της. Το στέλεχος του ΔΝΤ τόνισε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να διατηρήσει ανάπτυξη πάνω από 1% και πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 1,5% μακροπρόθεσμα. «Ο πληθυσμός γερνάει τόνισε η Βελκουλέσκου που επέμεινε να παραμείνουν οι μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά και μετά το 2018 και να εφαρμοστούν οι περικοπές αφορολόγητου και συντάξεων τη διετία 2019-2020» 
 
«Χρειάζονται περισσότερα για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους» δήλωσε η Ντέλια Βελκουλέσκου τονίζοντας πως δεν αρκούν μόνο οι προσπάθειες της Ελλάδας στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων. «Η διατήρηση πλεονασμάτων 3,5% ή ακόμη και 2% για δεκαετίες (...) απλά δεν είναι ρεαλιστική» ανέφερε. Είπε επίσης ότι υπάρχουν προβολές που δείχνουν ότι το εργατικό δυναμικό θα μειωθεί κατά το ένα τρίτο ως το 2060 με δεδομένη τη γήρανση του πληθυσμού και ότι αυτό δείχνει μια αρνητική τάση στην ανάπτυξη.   Όπως και τα υπόλοιπα μέλη του κουαρτέτου, η Ντέλια Βελκουλέσκου ζήτησε εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων καθώς συχνά «σκαλώνουν στη φάση της εφαρμογής». Έδωσε βάρος στην επιθετική αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων από τις τράπεζες με τη χρήση διαφόρων εργαλείων και τόνισε ότι το να περιμένουν να λυθεί το πρόβλημα από μόνο του «δεν αποτελεί επιλογή». Υπερασπίστηκε επίσης τη θέση του ΔΝΤ ότι δεν πρέπει η κυβέρνηση να πάρει πίσω τις μεταρρυθμίσεις για την αγορά εργασίας, ούτε μετά το 2018.   
 
6. Τράπεζες – Κόκκινα δάνεια
Αιχμή του δόρατος των μέτρων για τους δανειστές είναι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και οι πωλήσεις «κόκκινων δανείων», για να αυξηθεί η ρευστότητα και να τονωθεί η Ανάπτυξη.Όπως τόνισε, οι καταθέσεις αυξήθηκαν αλλά παραμένουν 25% κάτω από την αρχή της κρίσης. Επιπλέον, αν και υποχώρησαν τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων, αυτά δεν αρκούν, αλλά πρέπει να μειωθούν τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια. «Σταθεροποιήθηκαν στο 48% αλλά δεν μειώνονται!» όπως τόνισε και σύστησε πλειστηριασμούς και πώληση δανείων για να μπορέσουν να «καθαρίσουν» οι τράπεζες να αυξήσουν την ρευστότητα στην οικονομία.